Er Covid-ótti aðeins fyrir útvalda? Helga Birgisdóttir skrifar 8. febrúar 2021 09:02 Ekki það að ég mæli með ótta, en merkilegt nokk, þá er metist um hann og vinsældir hans vaxa hratt. „Iss piss, með ÞINN ótta; hann er bara rugl og sýnir að þér er sama um alla aðra.“ Jebb, þú ógnar fjöldanum; ef þú deilir ekki rétta ríkisóttanum. Svo þú þegir - skiljanlega. Vilt ekki að aðrir haldi að þú viljir drepa einhvern. Það virðast tvær reglur vera í gildi: 1. Það skal óttast kórónaveiru og fólk almennt. 2. Það skal ekki óttast: bóluefni, grímur, einangrun, bann við samveru ástvina, atvinnumissi, heilsuleysi og dauða af afleiðingum sóttvarnarreglna, efnahagslegt hrun, að detta úr skóla, yfirvöld. Þakka má fyrir að manni er leyft að vera með sjálfum sér. En erum við kannski búin að missa tengingu við okkar eigið SJÁLF? Það eina sem vert er að óttast, ef svo má segja, er óttinn sjálfur. Flest óttumst við eitthvað, og það versta, fyrir flesta, er óttinn við þjáningu og dauða. Við höfum þó mismunandi skilgreiningar á hvað skapar slíkt ástand. Sumum finnst einangrun verri en dauðinn, á meðan aðrir loka sig af í heilt ár, til að deyja nú örugglega ekki. Sumir eru hræddir um að deyja af bólusetningu, á meðan aðrir eru hræddir um að deyja ef þeir fá hana ekki. Flest þörfnumst við viðurkenningar annarra og erum jafnvel tilbúin að gera hvað sem er til að vera samþykkt. Við setjum því upp grímu og felum sannleika okkar. Þegar fólk er þvingað og svipt frelsi er hætta á streitu sem hefur áhrif á líf og heilsu. Fólk óttast það sem ógnar þeirra ótta Það er skrítið samfélag sem leyfir ekki fólki að tjá sig. Það er skrítið samfélag sem samþykkir að ráðist sé á þá sem hafa ólíka skoðun. Það kallast meðvirkni og í slíku umhverfii þrífast oft skaðleg leyndarmál. Getur verið að við óttumst dauðann svo mikið, að við fórnum jafnvel lífinu, til að forðast hann? Leggjum okkar ljúfa líf á hillu í geymslunni, þar til það rykfellur, gleymist, og fer að slá í það. Kannski kominn tími á að rýna í hvað gefur lífinu mest gildi. Það er vegna ótta við dauða og skort að stríð eru háð í heiminum og misrétti er beitt. Það er vegna þesslags ótta sem kærleika er sópað undir teppið; hvort sem er á mánudegi eða á jóladegi. Síðasta árið hefur heimurinn orðið súrrealískari en nokkrum óraði fyrir og stríðástand ríkt, þó ekki sé verið að varpa sprengjum. Jafnvel á Íslandinu góða hafa skapast andstæðar fylkingar sem berjast með vopnum útskúfunar, haturs og sleggjudóma. Ekki vegna þess að fólk vilji öðrum illt - heldur vegna þess að fólk trúir að aðrir ógni lífi sínu og sinna ástvina. Óttinn er mataður oní okkur alla daga; með tölulegum upplýsingum og fyrirmælum í fréttum um hvað má, en þó aðallega; hvað má ekki. Allt til að bjarga okkur frá dauðanum. Lítill áhugi fjölmiðla er til að kynna sér aðrar hliðar málanna, og það væri í fínu lagi . . . ef aðrir fengju að kynna sér þær í friði . . . og tjá sig. Einn kassi fyrir alla Af hverju erum við viss um kassinn sem yfirvöld hafa troðið okkur í sé hinn eini rétti? Yfirvöld búa til reglukassa, nú sem oftar, og vei þeim sem vill út úr honum. Blindandi skulum við treysta því að kassinn forði okkur frá þjáningu og dauða. Kassinn er lokaður, þröngur og gluggalaus, og ekkert pláss fyrir vangaveltur sem gætu sprengt lokið af. Hafa yfirvöld, hingað til, alltaf haft mestu viskuna og velvildina almenningi til heilla? Meðvirkni kraumar í hverju horni og ekkert lát virðist á. Hún er alvarlegt heilsufarslegt vandamál og eitt af einkennum hennar er þöggun. Við tölum ekki um neitt sem ruggar bátnum. Fjöldi fólks hefur sagt að það óttist lítt rannsakað bóluefni og vilji það alls ekki. Eins eru margir á báðum áttum. Þessir aðilar þora varla að tjá sig, sérstaklega ef þeir tilheyra heilbrigðisstéttum. Hin fylkingin telur sig í fullum rétti að hrauna yfir viðkomandi með dónaskap og reiði. Fólk er sakað um heimsku og eigingirni - og það sem verra er; að bera ábyrgð á veikindum og dauða annarra. Skömm og sektarkennd eru einkenni meðvirkni, og það er ofbeldi að troða slíku upp á aðra, að ég tali nú ekki um börn. Aldrei fyrr hefur reynt eins mikið á frelsi, mannréttindi og lýðræði. Enginn þarf að vera sammála öðrum, en væri ekki meiri mennska að leyfa fólki að tjá sig án persónulegra árása? Kjarkur kemur frá hjartanu og hann þarf oft til að sýna kærleika í verki. Gott er að hafa slatta af kurteisi með. Lifið heil. Greinarhöfundur er forsprakki Meðmæla með Mannréttindum, hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir, frumkvöðull SMILER, NLP meðferðar/og markþjálfi og myndlistakona. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Skoðun Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Biskupsval Sigfinnur Þorleifsson,Vigfús Bjarni Albertsson skrifar Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson skrifar Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson skrifar Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir skrifar Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Sjá meira
Ekki það að ég mæli með ótta, en merkilegt nokk, þá er metist um hann og vinsældir hans vaxa hratt. „Iss piss, með ÞINN ótta; hann er bara rugl og sýnir að þér er sama um alla aðra.“ Jebb, þú ógnar fjöldanum; ef þú deilir ekki rétta ríkisóttanum. Svo þú þegir - skiljanlega. Vilt ekki að aðrir haldi að þú viljir drepa einhvern. Það virðast tvær reglur vera í gildi: 1. Það skal óttast kórónaveiru og fólk almennt. 2. Það skal ekki óttast: bóluefni, grímur, einangrun, bann við samveru ástvina, atvinnumissi, heilsuleysi og dauða af afleiðingum sóttvarnarreglna, efnahagslegt hrun, að detta úr skóla, yfirvöld. Þakka má fyrir að manni er leyft að vera með sjálfum sér. En erum við kannski búin að missa tengingu við okkar eigið SJÁLF? Það eina sem vert er að óttast, ef svo má segja, er óttinn sjálfur. Flest óttumst við eitthvað, og það versta, fyrir flesta, er óttinn við þjáningu og dauða. Við höfum þó mismunandi skilgreiningar á hvað skapar slíkt ástand. Sumum finnst einangrun verri en dauðinn, á meðan aðrir loka sig af í heilt ár, til að deyja nú örugglega ekki. Sumir eru hræddir um að deyja af bólusetningu, á meðan aðrir eru hræddir um að deyja ef þeir fá hana ekki. Flest þörfnumst við viðurkenningar annarra og erum jafnvel tilbúin að gera hvað sem er til að vera samþykkt. Við setjum því upp grímu og felum sannleika okkar. Þegar fólk er þvingað og svipt frelsi er hætta á streitu sem hefur áhrif á líf og heilsu. Fólk óttast það sem ógnar þeirra ótta Það er skrítið samfélag sem leyfir ekki fólki að tjá sig. Það er skrítið samfélag sem samþykkir að ráðist sé á þá sem hafa ólíka skoðun. Það kallast meðvirkni og í slíku umhverfii þrífast oft skaðleg leyndarmál. Getur verið að við óttumst dauðann svo mikið, að við fórnum jafnvel lífinu, til að forðast hann? Leggjum okkar ljúfa líf á hillu í geymslunni, þar til það rykfellur, gleymist, og fer að slá í það. Kannski kominn tími á að rýna í hvað gefur lífinu mest gildi. Það er vegna ótta við dauða og skort að stríð eru háð í heiminum og misrétti er beitt. Það er vegna þesslags ótta sem kærleika er sópað undir teppið; hvort sem er á mánudegi eða á jóladegi. Síðasta árið hefur heimurinn orðið súrrealískari en nokkrum óraði fyrir og stríðástand ríkt, þó ekki sé verið að varpa sprengjum. Jafnvel á Íslandinu góða hafa skapast andstæðar fylkingar sem berjast með vopnum útskúfunar, haturs og sleggjudóma. Ekki vegna þess að fólk vilji öðrum illt - heldur vegna þess að fólk trúir að aðrir ógni lífi sínu og sinna ástvina. Óttinn er mataður oní okkur alla daga; með tölulegum upplýsingum og fyrirmælum í fréttum um hvað má, en þó aðallega; hvað má ekki. Allt til að bjarga okkur frá dauðanum. Lítill áhugi fjölmiðla er til að kynna sér aðrar hliðar málanna, og það væri í fínu lagi . . . ef aðrir fengju að kynna sér þær í friði . . . og tjá sig. Einn kassi fyrir alla Af hverju erum við viss um kassinn sem yfirvöld hafa troðið okkur í sé hinn eini rétti? Yfirvöld búa til reglukassa, nú sem oftar, og vei þeim sem vill út úr honum. Blindandi skulum við treysta því að kassinn forði okkur frá þjáningu og dauða. Kassinn er lokaður, þröngur og gluggalaus, og ekkert pláss fyrir vangaveltur sem gætu sprengt lokið af. Hafa yfirvöld, hingað til, alltaf haft mestu viskuna og velvildina almenningi til heilla? Meðvirkni kraumar í hverju horni og ekkert lát virðist á. Hún er alvarlegt heilsufarslegt vandamál og eitt af einkennum hennar er þöggun. Við tölum ekki um neitt sem ruggar bátnum. Fjöldi fólks hefur sagt að það óttist lítt rannsakað bóluefni og vilji það alls ekki. Eins eru margir á báðum áttum. Þessir aðilar þora varla að tjá sig, sérstaklega ef þeir tilheyra heilbrigðisstéttum. Hin fylkingin telur sig í fullum rétti að hrauna yfir viðkomandi með dónaskap og reiði. Fólk er sakað um heimsku og eigingirni - og það sem verra er; að bera ábyrgð á veikindum og dauða annarra. Skömm og sektarkennd eru einkenni meðvirkni, og það er ofbeldi að troða slíku upp á aðra, að ég tali nú ekki um börn. Aldrei fyrr hefur reynt eins mikið á frelsi, mannréttindi og lýðræði. Enginn þarf að vera sammála öðrum, en væri ekki meiri mennska að leyfa fólki að tjá sig án persónulegra árása? Kjarkur kemur frá hjartanu og hann þarf oft til að sýna kærleika í verki. Gott er að hafa slatta af kurteisi með. Lifið heil. Greinarhöfundur er forsprakki Meðmæla með Mannréttindum, hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir, frumkvöðull SMILER, NLP meðferðar/og markþjálfi og myndlistakona.