Uppsagnaalda í boði ríkisstjórnar Ole Anton Bieltvedt skrifar 1. maí 2020 10:00 Undirritaður hefur nokkuð fylgzt með þróun mála í Evrópu og vestan hafs, hvað varðar aðgerðir stjórnvalda til varnar efnahag og afkomu fyrirtækja og launþega - almennings - gegn þeim vanda - eyðileggingu og niðurrifi efnahagskerfa - sem Covid-19 veldur. Ég hef hvergi annars staðar séð það gerast, að ríkisvaldið stuðlaði að fjöldauppsögnum, hvetti nánast til þeirra, með því, að bjóða fram verulega fjármuni, sem fyrirtæki í ákveðinni stöðu gætu fengið til launagreiðslna starfsmanna sinna, bara ef þau segðu þeim upp. Ekki verður annað séð, en að ríkið taki á þennan hátt á sig heildar launagreiðslu til launþega, allt upp í 633.000 krónur á mannn á mánuði, að meðaltali í 3 mánuði, með því skilyrði, að ráðningarsamningi við viðkomandi starfsmenn hafi verið sagt upp og rift. Fyrir undirrituðum er þetta hin furðulegasta ráðstöfun, en alls staðar annars staðar hefur mikill hluti af viðleitni stjórnvalda til að verja fyrirtæki, störf og laun, gengið út á það andstæða; að fyrirtækin fengju stuðning og styrki til að halda mönnum í vinnu, virða og fara eftir gildandi ráðningarsamningum; segja þeim alls ekki upp. Það á víst að vera skilyrði ríkisvaldsins fyrir styrk við uppsagnir, að styrkþegi ráði sama fólkið aftur. En ný ráðning er nýr og óþekktur dagur. Er einhver trygging fyrir því, að starfsmenn haldi áunnum réttindum og fullum fyrri launum og fríðindum!? Hver ætti að tryggja slíkt? Hver getur fylgzt með einstökum ráðningarmálum og séð til þess, að réttindi og kjör launþega verði ekki rýrð við nýja samningsgerð? Hver getur tryggt, að ekki verði annar maður ráðinn, í stað þessa gamla, sem sættir sig mögulega við lægri laun eða skert kjör? Í kvöldfréttum sjónvarps sl. þriðjudag var viðtal við forseta ASÍ, og það var ekki annað á henni að heyra, en að hún legði blessun sína yfir þessa aðgerð; hún tjáði sig ánægða með, að samráð hefði verið haft við verkalýðshreyfinguna í þessu máli. Ef hún hefði verið í forsvari fyrir atvinnurekendur, hefði mátt skilja hana, en, þar sem hún er forseti ASÍ, verður að spyrja: Í hvaða afdal skyldi þessi ágæta kona vera stödd og forsætisráðherra með? Auðvitað hefði átt að verja þessum fjármunum, sem eru hluti af nýjum aðgerðapakka, þeim þriðja, upp á 40-60 milljarða, til þess að styrkja fyrirtæki, smá og stór, með fullnægjandi hætti, til að þau gætu viðhaldið og virt ráðningarsamninga, og alls ekki rift þeim eða sagt þeim upp. Í 3 mánuði, til að byrja með, en þess má vænta, að eftir það, verði hjól atvinnulífsins farin að snúast nokkuð aftur, þannig, að aðlagi mætti og lækka framhalds-stuðning ríkissins, sem auðvitað þyrfti að halda áfram, að því. Slík ráðstöfun hefði stuðlað að öryggi og velferð manna og tryggt vissu og stöðugleika. Launamenn hefðu vitað, hvar þeir stæðu, og hefðu fengið mest mögulegt skjól og öryggi á erfiðum tímum. Fyrir undirritðum er almenn afkoma ferðaþjónustu, víðsvegar um landið, enn óleyst, þó að eigendum margra þeirra hafi nú verið gert kleift - illu heilli, segi ég - að losa sig við starfsmenn sína, á einum til þremur mánuðum, án mikilla eigin fjárútláta. Skyldi þetta líka virka fyrir hin fjölmörgu fjölskyldufyrirtæki víða um landið? Ég sé það varla ganga upp. Þau virðast enn vera skilin eftir í eyðimörkinni. En, hvað tekur við, eftir uppsagnarfrest? Staða verður þá auðvitað galopin; um allt þarf þá að semja upp á nýtt, en slík samningsgerð er auðvitað full af óvissu, þó að atvinnuveitendur lofi, á núverandi stigi, öllu góðu og óbreyttu. Ég leyfi mér að fullyrða: Það verður ekkert samt og óbreytt eftir 3 mánuði. Aðgerðapakkarnir 3 eru nú komnir í um 344 milljarða. Ég hef gert það að tillögu minni, að boðaður ferðastyrkur á alla fullorðna landsmenn, sem átti að vera 5.000 krónur á mann, sem fyrir mér er meira grín en alvara - einn kvöldverður - verði hækkaður í 50.000 krónur, þannig, að íslenzkur almenningur gæti nú í sumar heimsótt og kynnt sér sitt land meira og betur, en áður hefur gerzt; fyllt gististaði, hótel og veitingastaða landsins lífi; íslenzku lífi. Auðvitað yrðu þeir að bæta verulegum fjármunum við. Ríki og sveitarfélög myndu njóta skatta og skyldna. Eftir slíka íslenzka ferðaöldu kynnu útlendingar að byrja að fylla í skarðið og tryggja framhald í vaxandi mæli með haustinu. Ef þessi leið væri farin, ferðaþjónustunni til halds og trausts, en um leið landsmönnum til skemmtunar og tilbreytingar, eftir álag og erfiðleika Kórónu, myndi þessi aðgerð fara úr 1,5 milljarði í 15 milljarða. Núverandi heildarpakki færi þá úr 344 milljörðum í 357,5 milljarða, sem í augum undirritaðs væri, í þessu samhengi, bita munur en ekki fjár. Góð fjárfesting. Ef björgun á að takast, þannig, að þjóðarskútan og allt, sem innbyrðis er, standi af sér storminn, þarf að fara í 15-20% af landsframleiðslu; 450-600 miljarða. Inn á þá stærðargráðu eru aðrar vestrænar þjóðir stilltar. Þjóðverjar eru reiðubúnir til að fara í 20% af landsframleiðslu, ef þörf krefur, því þeir vita, að hvað sem skynsamleg fyrirbygging og vörn kann að kosta, verður hún ódýrari en endurreisn, ef til hruns kemur. Einhverjir kunna nú að spyrja, hvort höfundur sé orðinn róttækur vinstri maður. Bévítans kommi!? Nei, er svarið, höfundur er enn frjálslyndur og framsækinn Evrópusinni, en hann hefur lært, að án öryggis og velfarnaðar starfsmanna, þrifst eða blómstrar ekkert fyrirtæki. „Leben und leben lassen“ segja Þjóðverjar: „Að lifa og láta lifa“. Á því hefur höfundur trú. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Undirritaður hefur nokkuð fylgzt með þróun mála í Evrópu og vestan hafs, hvað varðar aðgerðir stjórnvalda til varnar efnahag og afkomu fyrirtækja og launþega - almennings - gegn þeim vanda - eyðileggingu og niðurrifi efnahagskerfa - sem Covid-19 veldur. Ég hef hvergi annars staðar séð það gerast, að ríkisvaldið stuðlaði að fjöldauppsögnum, hvetti nánast til þeirra, með því, að bjóða fram verulega fjármuni, sem fyrirtæki í ákveðinni stöðu gætu fengið til launagreiðslna starfsmanna sinna, bara ef þau segðu þeim upp. Ekki verður annað séð, en að ríkið taki á þennan hátt á sig heildar launagreiðslu til launþega, allt upp í 633.000 krónur á mannn á mánuði, að meðaltali í 3 mánuði, með því skilyrði, að ráðningarsamningi við viðkomandi starfsmenn hafi verið sagt upp og rift. Fyrir undirrituðum er þetta hin furðulegasta ráðstöfun, en alls staðar annars staðar hefur mikill hluti af viðleitni stjórnvalda til að verja fyrirtæki, störf og laun, gengið út á það andstæða; að fyrirtækin fengju stuðning og styrki til að halda mönnum í vinnu, virða og fara eftir gildandi ráðningarsamningum; segja þeim alls ekki upp. Það á víst að vera skilyrði ríkisvaldsins fyrir styrk við uppsagnir, að styrkþegi ráði sama fólkið aftur. En ný ráðning er nýr og óþekktur dagur. Er einhver trygging fyrir því, að starfsmenn haldi áunnum réttindum og fullum fyrri launum og fríðindum!? Hver ætti að tryggja slíkt? Hver getur fylgzt með einstökum ráðningarmálum og séð til þess, að réttindi og kjör launþega verði ekki rýrð við nýja samningsgerð? Hver getur tryggt, að ekki verði annar maður ráðinn, í stað þessa gamla, sem sættir sig mögulega við lægri laun eða skert kjör? Í kvöldfréttum sjónvarps sl. þriðjudag var viðtal við forseta ASÍ, og það var ekki annað á henni að heyra, en að hún legði blessun sína yfir þessa aðgerð; hún tjáði sig ánægða með, að samráð hefði verið haft við verkalýðshreyfinguna í þessu máli. Ef hún hefði verið í forsvari fyrir atvinnurekendur, hefði mátt skilja hana, en, þar sem hún er forseti ASÍ, verður að spyrja: Í hvaða afdal skyldi þessi ágæta kona vera stödd og forsætisráðherra með? Auðvitað hefði átt að verja þessum fjármunum, sem eru hluti af nýjum aðgerðapakka, þeim þriðja, upp á 40-60 milljarða, til þess að styrkja fyrirtæki, smá og stór, með fullnægjandi hætti, til að þau gætu viðhaldið og virt ráðningarsamninga, og alls ekki rift þeim eða sagt þeim upp. Í 3 mánuði, til að byrja með, en þess má vænta, að eftir það, verði hjól atvinnulífsins farin að snúast nokkuð aftur, þannig, að aðlagi mætti og lækka framhalds-stuðning ríkissins, sem auðvitað þyrfti að halda áfram, að því. Slík ráðstöfun hefði stuðlað að öryggi og velferð manna og tryggt vissu og stöðugleika. Launamenn hefðu vitað, hvar þeir stæðu, og hefðu fengið mest mögulegt skjól og öryggi á erfiðum tímum. Fyrir undirritðum er almenn afkoma ferðaþjónustu, víðsvegar um landið, enn óleyst, þó að eigendum margra þeirra hafi nú verið gert kleift - illu heilli, segi ég - að losa sig við starfsmenn sína, á einum til þremur mánuðum, án mikilla eigin fjárútláta. Skyldi þetta líka virka fyrir hin fjölmörgu fjölskyldufyrirtæki víða um landið? Ég sé það varla ganga upp. Þau virðast enn vera skilin eftir í eyðimörkinni. En, hvað tekur við, eftir uppsagnarfrest? Staða verður þá auðvitað galopin; um allt þarf þá að semja upp á nýtt, en slík samningsgerð er auðvitað full af óvissu, þó að atvinnuveitendur lofi, á núverandi stigi, öllu góðu og óbreyttu. Ég leyfi mér að fullyrða: Það verður ekkert samt og óbreytt eftir 3 mánuði. Aðgerðapakkarnir 3 eru nú komnir í um 344 milljarða. Ég hef gert það að tillögu minni, að boðaður ferðastyrkur á alla fullorðna landsmenn, sem átti að vera 5.000 krónur á mann, sem fyrir mér er meira grín en alvara - einn kvöldverður - verði hækkaður í 50.000 krónur, þannig, að íslenzkur almenningur gæti nú í sumar heimsótt og kynnt sér sitt land meira og betur, en áður hefur gerzt; fyllt gististaði, hótel og veitingastaða landsins lífi; íslenzku lífi. Auðvitað yrðu þeir að bæta verulegum fjármunum við. Ríki og sveitarfélög myndu njóta skatta og skyldna. Eftir slíka íslenzka ferðaöldu kynnu útlendingar að byrja að fylla í skarðið og tryggja framhald í vaxandi mæli með haustinu. Ef þessi leið væri farin, ferðaþjónustunni til halds og trausts, en um leið landsmönnum til skemmtunar og tilbreytingar, eftir álag og erfiðleika Kórónu, myndi þessi aðgerð fara úr 1,5 milljarði í 15 milljarða. Núverandi heildarpakki færi þá úr 344 milljörðum í 357,5 milljarða, sem í augum undirritaðs væri, í þessu samhengi, bita munur en ekki fjár. Góð fjárfesting. Ef björgun á að takast, þannig, að þjóðarskútan og allt, sem innbyrðis er, standi af sér storminn, þarf að fara í 15-20% af landsframleiðslu; 450-600 miljarða. Inn á þá stærðargráðu eru aðrar vestrænar þjóðir stilltar. Þjóðverjar eru reiðubúnir til að fara í 20% af landsframleiðslu, ef þörf krefur, því þeir vita, að hvað sem skynsamleg fyrirbygging og vörn kann að kosta, verður hún ódýrari en endurreisn, ef til hruns kemur. Einhverjir kunna nú að spyrja, hvort höfundur sé orðinn róttækur vinstri maður. Bévítans kommi!? Nei, er svarið, höfundur er enn frjálslyndur og framsækinn Evrópusinni, en hann hefur lært, að án öryggis og velfarnaðar starfsmanna, þrifst eða blómstrar ekkert fyrirtæki. „Leben und leben lassen“ segja Þjóðverjar: „Að lifa og láta lifa“. Á því hefur höfundur trú. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir