Styðjum við lýðræðislegar umbætur í Hvíta-Rússlandi Rósa Björk Brynjólfsdóttir skrifar 10. september 2020 20:16 Ástandið í Hvíta-Rússlandi er lævi blandið og fólk er óttaslegið. Almenningur hefur mótmælt linnulaust eftir úrslit forsetakosninganna 9. ágúst og íbúar í tugþúsundatali hafa látið heyra í sér. Staðan er eldfim og síkvik og getur auðveldlega leitt til frekari óeirða og vopnaðra átaka. Ekki er hægt að útiloka hernaðarlega íhlutun erlends ríkis. Lúkasjenkó sýnir mótmælendum enga miskunn eins og birtist í yfirgengilegu ofbeldi gagnvart þeim. Þrjár forystukonur stjórnarandstöðunnar hafa orðið fyrir barðinu á yfirvöldum. Svetlana Tikhanovskaya, forsetaframbjóðandi, flúði land þar sem hún óttaðist um líf sitt og var veitt skjól í Litháen. Mariu Koleshnikovu, kollega hennar, var rænt af grímuklæddum mönnum og hent upp í bíl til að koma henni úr landi. Fréttir greina frá því að hún hafi streist á móti því við landamæri Úkraínu og þegar þetta er skrifað herma fréttir að hún sé í fangelsi. Þriðja konan, Veronika Tsepkalo, fyrrverandi sendiherra Hvíta-Rússlands í Bandaríkjunum, hefur flúið til Póllands með fjölskyldu sína vegna hótana. Aðrir mótmælendur hafa verið fangelsaðir og fangelsun þeirra notað í áróðursfréttum ríkisfjölmiðla öðrum til varnaðar. Nóbelsskáldið Svetlana Alexeivitch reynir að forðast handtöku í Minsk fyrir að standa að mótmælum og krefjast umbóta. Viðbrögð Norðurlanda ekki alveg samhljóða Evrópuríki hafa leitast við að bregðast við þessar stöðu. ESB hefur hótað því að beita viðskiptaþvingunum, krafist lýðræðislegra umbóta, fordæmt harðlega ofbeldi gegn mótmælendum og krafist tafarlausrar lausnar á pólitískum föngum sem fylla nú fangelsi landsins. Á vettvangi Evrópuráðsins hefur forystufólk fordæmt ofbeldi og krafist þess að yfirvöld eigi lýðræðisleg samtöl við stjórnarandstöðuna. Utanríkisráðherrar NB8-ríkjanna hafa komið fram með með skýr skilaboð um að framganga hvítrússneskra stjórnvalda verði ekki liðin og krafist þess stjórnvöld leysi pólitíska andstæðinga tafarlaust úr haldi. Norðurlöndin hafa einnig reynt að hafa áhrif með beinum aðgerðum. Danir styrkja frjáls félagasamtök frá Hvíta-Rússlandi sem starfa utan landsins um hálfan milljarð danskra króna og Svíar hafa fryst fjárframlög til lýðræðislegra verkefna í Hvíta-Rússlandi, óskað eftir því að heimsækja Minsk og tekið undir með hótunum ESB um viðskiptaþvinganir. Finnar hafa mótmælt harðlega atlögu að lýðræðinu í Hvíta Rússlandi og taka undir með ESB um að setja þurfi á refsiaðgerðir. Noregur og Ísland eiga enn eftir að kynna sambærilegar aðgerðir. Stuðningur Evrópuráðsins við Hvíta-Rússland Ástandið í Hvíta-Rússlandi mun markast á næstunni af viðbrögðum Rússa. Lúkasjenkó sækist eftir stuðningi þeirra en Pútín hefur verið varkár og dulur í viðbrögðum enda hefur Lúkasjenkó ekki stutt Rússa nægilega vel síðustu árin að mati rússneskra stjórnvalda. Þótt Hvítrússar séu ekki aðildarríki að Evrópuráðinu, hefur staðan verið rædd í þaula á vettvangi þess og við þingmennirnir í Evrópuráðsþinginu höfum ítrekað einarðan stuðning við velferð og réttindi hvítrússnesku þjóðarinnar og staðhæfum að forsetakosningarnar hafi verið langt frá því að uppfylla alþjóðlega viðurkennda staðla lýðræðis og réttarríkja. Við, hvort sem er við þingmenn NB8-ríkjanna eða við þingmenn í stjórnmálanefnd Evrópuráðsþingsins, köllum skýrt eftir því að hvítrússnesk stjórnvöld láti tafarlaust af kúgun og ofsóknum á hendur mótmælendum, láti lausa alla pólitíska fanga og rannsaki ofbeldisverk lögreglunnar. Hvítrússnesk stjórnvöld eru líka hvött til að hefja samræður þegar í stað við stjórnarandstöðuna um leiðina til aukins lýðræðis og rætt er um að senda sendinefnd til Minsk til að ræða við alla aðila. “Þetta er mín þjóð, þetta er landið mitt…” Á fundi stjórnmálanefndar Evrópuráðsþingsins 8. september sl. ræddum við við Svetlönu Tikhanovskayu, forsetaframbjóðanda í útlegð frá sínu eigin ríki. Svetlana var þreytt en yfirveguð og harðákveðin í því að forsetakosningarnar hefðu verið ólöglegar og mun fleiri en hálf milljón manna hefðu kosið hana. Hún fordæmdi miskunnarlaust ofbeldi í garð mótmælenda og kallaði eftir stuðningi og aðstoð. Hún varaði líka við því að Lúkasjenkó væri ekki lýðræðislega kosinn og hefði því ekki umboð fólksins. Að almenningur í Hvíta-Rússlandi þrái friðsamlegar breytingar. Sagði svo eins og sannur leiðtogi; “ Þetta er þjóð mín, þetta er landið mitt, fólkið mitt þarfnast hjálpar” Háttsettir rússneskir þingmenn á fundinum brugðust hart við málflutningi hennar og harðar en ég og fleiri áttum von á. Þeir fordæmdu Svetlönu, drógu úr umboði hennar og lýstu yfir stuðningi við niðurstöður forsetakosninganna. Þessi harða nálgun Rússanna var fréttnæm á alþjóðavísu. Baráttan fyrir alvöru lýðræði íbúa Hvíta-Rússlands er rétt að byrja. Og hún verður erfið. Það eru grundvallarmannréttindi að fá að taka þátt í frjálsum og lýðræðislegum kosningum og að fá að mótmæla á friðsaman hátt. Við Íslendingar eigum ekki bara að minna á þessi mannréttindi við hvert tækifæri, heldur styðja af öllum mætti við lýðræðislegar umbætur og við sjálfsögð réttindi íbúa. Það er ekki nóg að senda skilaboð gegnum facebook eða twitter heldur verður að láta verkin tala, með orðum og gjörðum sem skipta máli og hafa áhrif. Raunverulegar aðgerðir og alvöru stuðningur í verki fyrir fólk í leit að frjálsara lífi er það sem skiptir mestu máli. Rósa Björk Brynjólfsdóttir, þingmaður Evrópuráðsþingsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hvíta-Rússland Utanríkismál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Fararheill til Bessastaða Ynda Eldborg skrifar Skoðun Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Tímabær orð Unnar Arndísardóttur um afstæði barneigna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í hjarta sínu græn, en varla í reynd Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason skrifar Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir skrifar Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Sjá meira
Ástandið í Hvíta-Rússlandi er lævi blandið og fólk er óttaslegið. Almenningur hefur mótmælt linnulaust eftir úrslit forsetakosninganna 9. ágúst og íbúar í tugþúsundatali hafa látið heyra í sér. Staðan er eldfim og síkvik og getur auðveldlega leitt til frekari óeirða og vopnaðra átaka. Ekki er hægt að útiloka hernaðarlega íhlutun erlends ríkis. Lúkasjenkó sýnir mótmælendum enga miskunn eins og birtist í yfirgengilegu ofbeldi gagnvart þeim. Þrjár forystukonur stjórnarandstöðunnar hafa orðið fyrir barðinu á yfirvöldum. Svetlana Tikhanovskaya, forsetaframbjóðandi, flúði land þar sem hún óttaðist um líf sitt og var veitt skjól í Litháen. Mariu Koleshnikovu, kollega hennar, var rænt af grímuklæddum mönnum og hent upp í bíl til að koma henni úr landi. Fréttir greina frá því að hún hafi streist á móti því við landamæri Úkraínu og þegar þetta er skrifað herma fréttir að hún sé í fangelsi. Þriðja konan, Veronika Tsepkalo, fyrrverandi sendiherra Hvíta-Rússlands í Bandaríkjunum, hefur flúið til Póllands með fjölskyldu sína vegna hótana. Aðrir mótmælendur hafa verið fangelsaðir og fangelsun þeirra notað í áróðursfréttum ríkisfjölmiðla öðrum til varnaðar. Nóbelsskáldið Svetlana Alexeivitch reynir að forðast handtöku í Minsk fyrir að standa að mótmælum og krefjast umbóta. Viðbrögð Norðurlanda ekki alveg samhljóða Evrópuríki hafa leitast við að bregðast við þessar stöðu. ESB hefur hótað því að beita viðskiptaþvingunum, krafist lýðræðislegra umbóta, fordæmt harðlega ofbeldi gegn mótmælendum og krafist tafarlausrar lausnar á pólitískum föngum sem fylla nú fangelsi landsins. Á vettvangi Evrópuráðsins hefur forystufólk fordæmt ofbeldi og krafist þess að yfirvöld eigi lýðræðisleg samtöl við stjórnarandstöðuna. Utanríkisráðherrar NB8-ríkjanna hafa komið fram með með skýr skilaboð um að framganga hvítrússneskra stjórnvalda verði ekki liðin og krafist þess stjórnvöld leysi pólitíska andstæðinga tafarlaust úr haldi. Norðurlöndin hafa einnig reynt að hafa áhrif með beinum aðgerðum. Danir styrkja frjáls félagasamtök frá Hvíta-Rússlandi sem starfa utan landsins um hálfan milljarð danskra króna og Svíar hafa fryst fjárframlög til lýðræðislegra verkefna í Hvíta-Rússlandi, óskað eftir því að heimsækja Minsk og tekið undir með hótunum ESB um viðskiptaþvinganir. Finnar hafa mótmælt harðlega atlögu að lýðræðinu í Hvíta Rússlandi og taka undir með ESB um að setja þurfi á refsiaðgerðir. Noregur og Ísland eiga enn eftir að kynna sambærilegar aðgerðir. Stuðningur Evrópuráðsins við Hvíta-Rússland Ástandið í Hvíta-Rússlandi mun markast á næstunni af viðbrögðum Rússa. Lúkasjenkó sækist eftir stuðningi þeirra en Pútín hefur verið varkár og dulur í viðbrögðum enda hefur Lúkasjenkó ekki stutt Rússa nægilega vel síðustu árin að mati rússneskra stjórnvalda. Þótt Hvítrússar séu ekki aðildarríki að Evrópuráðinu, hefur staðan verið rædd í þaula á vettvangi þess og við þingmennirnir í Evrópuráðsþinginu höfum ítrekað einarðan stuðning við velferð og réttindi hvítrússnesku þjóðarinnar og staðhæfum að forsetakosningarnar hafi verið langt frá því að uppfylla alþjóðlega viðurkennda staðla lýðræðis og réttarríkja. Við, hvort sem er við þingmenn NB8-ríkjanna eða við þingmenn í stjórnmálanefnd Evrópuráðsþingsins, köllum skýrt eftir því að hvítrússnesk stjórnvöld láti tafarlaust af kúgun og ofsóknum á hendur mótmælendum, láti lausa alla pólitíska fanga og rannsaki ofbeldisverk lögreglunnar. Hvítrússnesk stjórnvöld eru líka hvött til að hefja samræður þegar í stað við stjórnarandstöðuna um leiðina til aukins lýðræðis og rætt er um að senda sendinefnd til Minsk til að ræða við alla aðila. “Þetta er mín þjóð, þetta er landið mitt…” Á fundi stjórnmálanefndar Evrópuráðsþingsins 8. september sl. ræddum við við Svetlönu Tikhanovskayu, forsetaframbjóðanda í útlegð frá sínu eigin ríki. Svetlana var þreytt en yfirveguð og harðákveðin í því að forsetakosningarnar hefðu verið ólöglegar og mun fleiri en hálf milljón manna hefðu kosið hana. Hún fordæmdi miskunnarlaust ofbeldi í garð mótmælenda og kallaði eftir stuðningi og aðstoð. Hún varaði líka við því að Lúkasjenkó væri ekki lýðræðislega kosinn og hefði því ekki umboð fólksins. Að almenningur í Hvíta-Rússlandi þrái friðsamlegar breytingar. Sagði svo eins og sannur leiðtogi; “ Þetta er þjóð mín, þetta er landið mitt, fólkið mitt þarfnast hjálpar” Háttsettir rússneskir þingmenn á fundinum brugðust hart við málflutningi hennar og harðar en ég og fleiri áttum von á. Þeir fordæmdu Svetlönu, drógu úr umboði hennar og lýstu yfir stuðningi við niðurstöður forsetakosninganna. Þessi harða nálgun Rússanna var fréttnæm á alþjóðavísu. Baráttan fyrir alvöru lýðræði íbúa Hvíta-Rússlands er rétt að byrja. Og hún verður erfið. Það eru grundvallarmannréttindi að fá að taka þátt í frjálsum og lýðræðislegum kosningum og að fá að mótmæla á friðsaman hátt. Við Íslendingar eigum ekki bara að minna á þessi mannréttindi við hvert tækifæri, heldur styðja af öllum mætti við lýðræðislegar umbætur og við sjálfsögð réttindi íbúa. Það er ekki nóg að senda skilaboð gegnum facebook eða twitter heldur verður að láta verkin tala, með orðum og gjörðum sem skipta máli og hafa áhrif. Raunverulegar aðgerðir og alvöru stuðningur í verki fyrir fólk í leit að frjálsara lífi er það sem skiptir mestu máli. Rósa Björk Brynjólfsdóttir, þingmaður Evrópuráðsþingsins.
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun