Jákvæðni gagnvart Ísrael þarf ekki að fylgja pólitískum línum Finnur Thorlacius Eiríkssson skrifar 19. ágúst 2019 09:38 Þegar horft er yfir stjórnmálalandslagið blasir við sundraður veruleiki. Raunverulegir miðjuflokkar eru að hverfa og fólk velur sér í auknum mæli aðra hvora af tveimur steingerðum fylkingum. Þessar fylkingar eru gjarnan kenndar við hægri og vinstri og að tilheyra þeim felur það í sér að samþykkja langan lista ólíkra stefnumála. Til dæmis áttu ekki að óttast loftslagsbreytingar ef þú vilt takmarka fjölda kvótaflóttamanna. Sömuleiðis áttu ekki að efast um réttmæti þungunarrofs ef þú ert fylgjandi lögleiðingu vímuefna. En er þetta ekki óþarflega heftandi? Væri ekki skynsamlegra að taka afstöðu til einstakra málefna án þess að hugsa um hvaða hlið hefur eignað sér þau? Annað viðfangsefni sem skiptir fólki í fylkingar er deilan á milli Ísraels og Palestínu. Þeir hófsömu tala fyrir tveggja ríkja lausn á meðan þeir róttæku hafna tilverurétti annars hvors ríkisins. Á Íslandi og víðar á Vesturlöndum hafa fjölmiðlar (ýmist meðvitað eða ómeðvitað) talað máli þeirra sem hafna tilverurétti Ísraels. En þegar betur er að gáð hafa margir á þeirri hlið fullgildar ástæður fyrir jákvæðni gagnvart Ísrael.Tjáningar- og trúfrelsi Til dæmis má benda talsmönnum tjáningarfrelsis á neikvætt orðspor Palestínu í þeim efnum. Í fyrra birti Mannréttindavaktin (Human Rights Watch) skýrslu sem dró upp dökka mynd af ástandinu á sjálfstjórnarsvæðum Palestínumanna. Fólk hefur í auknum mæli verið handtekið og pyntað af yfirvöldum fyrir það að gagnrýna Hamassamtökin og Palestínsku heimastjórnina (PA).1 Þó fjölmiðlaumhverfið í Ísrael sé ekki fullkomið heyrast þar ólík sjónarmið í virkri samfélagsumræðu, fjöldi dagblaða er gefinn út á ýmsum tungumálum og fjölmiðlar njóta tjáningarfrelsis, sem stofnunin Fréttamenn án landamæra (Reporters without Borders) viðurkennir að sé annars sjaldgæft í Mið-Austurlöndum.2Einnig má færa rök fyrir því að trúleysingjar hafi góðar ástæður til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael en Palestínu. Árið 2010 var trúleysinginn Waleed Al-Husseini handtekinn fyrir guðlast. Samkvæmt lögum heimastjórnarinnar er íslam ríkistrú Palestínu, en lögin heimila fólki einnig að aðhyllast kristni og gyðingdóm3 (þó gyðingum sé reyndar bannað að fara inn á sjálfstjórnarsvæðin). Lögin gefa hvorki heimild til að iðka fjölgyðistrú (líkt og hindúisma) né trúleysi. Eftir að hafa verið í fangelsi í tíu mánuði flúði Al-Husseini til Þýskalands.4 Á hinn bóginn eru engin lög sem hefta trúfrelsi fólks í Ísrael, og trúarleg fjölbreytni þar er töluvert meiri en í flestum grannríkjunum.5 Réttindi samkynhneigðra Talsmenn réttinda samkynhneigðra hafa einnig ríka ástæðu til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael því það er alls óvíst að þeir fengju hlýjar viðtökur á palestínsku sjálfstjórnarsvæðunum. Á meðan eina gleðigangan í Mið-Austurlöndum er haldin árlega í Tel Aviv er samfélag Palestínumanna ekki opið gagnvart samkynhneigð. Rannsóknarstofan Pew Research leiddi í ljós að 93% íbúa palestínsku sjálfstjórnarsvæðanna hafi neikvætt álit á samkynhneigð.6 Þó almenningsálit í Ísrael sé klofið í málinu – á svipuðum slóðum og í Póllandi – eru lífsgæði samkynhneigðra talsvert meiri í Ísrael en í Palestínu. Á Gazaströndinni liggur í reynd dauðarefsing við samkynhneigð (þó orðalagið „siðferðisleg hnignun“ sé notað þegar dómar eru kveðnir upp). Mahmoud Ishtiwi, sem var liðsforingi hjá Hamas, var tekinn af lífi árið 2016 af þeim sökum.7 Sjálfstjórnarsvæðin á Vesturbakkanum eru litlu skárri þó þar liggi ekki dauðarefsing við samkynhneigð. Eftir að Palestínumaður málaði regnbogalitina á einn af veggjunum við Vesturbakkann tóku samlandar hans sig til og hvíttuðu vegginn. „Við getum ekki stutt réttindi samkynhneigðra,“ var haft eftir einum þeirra.8Nú er viðbúið að harðir stuðningsmenn Palestínu muni hrópa slagorð gegn þessum fullyrðingum og segja þennan samanburð ekki skipta máli því að sjálf tilurð Ísraels hafi verið „óréttlát“. En með því væru þeir að flýja af hólmi. Það er einfaldlega staðreynd að mannréttindi samkynhneigðra og trúlausra eru meiri í Ísrael en á palestínsku svæðunum. Þeir sem kalla slagorð gegn staðreyndum ógilda þær ekki, heldur afhjúpa þeir raunverulega afstöðu sína – að ekkert jákvætt við Ísraelsríki mun nokkurn tíma réttlæta tilvist þess. Er þetta skynsamleg afstaða sem mun stuðla að friði? Það verður að teljast ólíklegt. Það er skýrt merki um tvöfaldan staðal að allt sem mögulega geti talist neikvætt við Ísrael er blásið út í fjölmiðlum á meðan þagað er yfir mannréttindabrotum palestínskra yfirvalda. Þegar betur er að gáð er ekkert fjarstæðukennt við það að fólk á báðum vængjum stjórnmálanna geti verið jákvætt gagnvart Ísraelsríki. Margir sem telja sig vera andstæðinga Ísraels hafa í hávegum mannréttindi sem eru í betri farvegi þar en nokkurs staðar annars staðar í Mið-Austurlöndum. Það eina sem þarf að gera er að grafa aðeins undir yfirborðið til að komast að því að staðan er ekki eins svarthvít og hún er oft sett fram.Fyrir hönd MIFF (Með Ísrael fyrir friði) á Íslandi, Finnur Thorlacius Eiríksson.Heimildir1https://www.hrw.org/news/2019/05/29/palestine-no-letup-arbitrary-arrests-torture2https://www.bbc.com/news/world-middle-east-146296113https://fot.humanists.international/countries/asia-western-asia/palestine/4https://www.dw.com/en/when-muslims-renounce-their-faith/a-175741725https://www.pewforum.org/2016/03/08/religious-affiliation-and-conversion/6https://www.pewresearch.org/global/2013/06/04/the-global-divide-on-homosexuality/7https://www.nytimes.com/2016/03/02/world/middleeast/hamas-commander-mahmoud-ishtiwi-killed-palestine.html8https://www.apnews.com/e303cdebde114089a2f9555651550e08 Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Finnur Thorlacius Eiríksson Ísrael Palestína Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Sjá meira
Þegar horft er yfir stjórnmálalandslagið blasir við sundraður veruleiki. Raunverulegir miðjuflokkar eru að hverfa og fólk velur sér í auknum mæli aðra hvora af tveimur steingerðum fylkingum. Þessar fylkingar eru gjarnan kenndar við hægri og vinstri og að tilheyra þeim felur það í sér að samþykkja langan lista ólíkra stefnumála. Til dæmis áttu ekki að óttast loftslagsbreytingar ef þú vilt takmarka fjölda kvótaflóttamanna. Sömuleiðis áttu ekki að efast um réttmæti þungunarrofs ef þú ert fylgjandi lögleiðingu vímuefna. En er þetta ekki óþarflega heftandi? Væri ekki skynsamlegra að taka afstöðu til einstakra málefna án þess að hugsa um hvaða hlið hefur eignað sér þau? Annað viðfangsefni sem skiptir fólki í fylkingar er deilan á milli Ísraels og Palestínu. Þeir hófsömu tala fyrir tveggja ríkja lausn á meðan þeir róttæku hafna tilverurétti annars hvors ríkisins. Á Íslandi og víðar á Vesturlöndum hafa fjölmiðlar (ýmist meðvitað eða ómeðvitað) talað máli þeirra sem hafna tilverurétti Ísraels. En þegar betur er að gáð hafa margir á þeirri hlið fullgildar ástæður fyrir jákvæðni gagnvart Ísrael.Tjáningar- og trúfrelsi Til dæmis má benda talsmönnum tjáningarfrelsis á neikvætt orðspor Palestínu í þeim efnum. Í fyrra birti Mannréttindavaktin (Human Rights Watch) skýrslu sem dró upp dökka mynd af ástandinu á sjálfstjórnarsvæðum Palestínumanna. Fólk hefur í auknum mæli verið handtekið og pyntað af yfirvöldum fyrir það að gagnrýna Hamassamtökin og Palestínsku heimastjórnina (PA).1 Þó fjölmiðlaumhverfið í Ísrael sé ekki fullkomið heyrast þar ólík sjónarmið í virkri samfélagsumræðu, fjöldi dagblaða er gefinn út á ýmsum tungumálum og fjölmiðlar njóta tjáningarfrelsis, sem stofnunin Fréttamenn án landamæra (Reporters without Borders) viðurkennir að sé annars sjaldgæft í Mið-Austurlöndum.2Einnig má færa rök fyrir því að trúleysingjar hafi góðar ástæður til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael en Palestínu. Árið 2010 var trúleysinginn Waleed Al-Husseini handtekinn fyrir guðlast. Samkvæmt lögum heimastjórnarinnar er íslam ríkistrú Palestínu, en lögin heimila fólki einnig að aðhyllast kristni og gyðingdóm3 (þó gyðingum sé reyndar bannað að fara inn á sjálfstjórnarsvæðin). Lögin gefa hvorki heimild til að iðka fjölgyðistrú (líkt og hindúisma) né trúleysi. Eftir að hafa verið í fangelsi í tíu mánuði flúði Al-Husseini til Þýskalands.4 Á hinn bóginn eru engin lög sem hefta trúfrelsi fólks í Ísrael, og trúarleg fjölbreytni þar er töluvert meiri en í flestum grannríkjunum.5 Réttindi samkynhneigðra Talsmenn réttinda samkynhneigðra hafa einnig ríka ástæðu til að vera jákvæðari gagnvart Ísrael því það er alls óvíst að þeir fengju hlýjar viðtökur á palestínsku sjálfstjórnarsvæðunum. Á meðan eina gleðigangan í Mið-Austurlöndum er haldin árlega í Tel Aviv er samfélag Palestínumanna ekki opið gagnvart samkynhneigð. Rannsóknarstofan Pew Research leiddi í ljós að 93% íbúa palestínsku sjálfstjórnarsvæðanna hafi neikvætt álit á samkynhneigð.6 Þó almenningsálit í Ísrael sé klofið í málinu – á svipuðum slóðum og í Póllandi – eru lífsgæði samkynhneigðra talsvert meiri í Ísrael en í Palestínu. Á Gazaströndinni liggur í reynd dauðarefsing við samkynhneigð (þó orðalagið „siðferðisleg hnignun“ sé notað þegar dómar eru kveðnir upp). Mahmoud Ishtiwi, sem var liðsforingi hjá Hamas, var tekinn af lífi árið 2016 af þeim sökum.7 Sjálfstjórnarsvæðin á Vesturbakkanum eru litlu skárri þó þar liggi ekki dauðarefsing við samkynhneigð. Eftir að Palestínumaður málaði regnbogalitina á einn af veggjunum við Vesturbakkann tóku samlandar hans sig til og hvíttuðu vegginn. „Við getum ekki stutt réttindi samkynhneigðra,“ var haft eftir einum þeirra.8Nú er viðbúið að harðir stuðningsmenn Palestínu muni hrópa slagorð gegn þessum fullyrðingum og segja þennan samanburð ekki skipta máli því að sjálf tilurð Ísraels hafi verið „óréttlát“. En með því væru þeir að flýja af hólmi. Það er einfaldlega staðreynd að mannréttindi samkynhneigðra og trúlausra eru meiri í Ísrael en á palestínsku svæðunum. Þeir sem kalla slagorð gegn staðreyndum ógilda þær ekki, heldur afhjúpa þeir raunverulega afstöðu sína – að ekkert jákvætt við Ísraelsríki mun nokkurn tíma réttlæta tilvist þess. Er þetta skynsamleg afstaða sem mun stuðla að friði? Það verður að teljast ólíklegt. Það er skýrt merki um tvöfaldan staðal að allt sem mögulega geti talist neikvætt við Ísrael er blásið út í fjölmiðlum á meðan þagað er yfir mannréttindabrotum palestínskra yfirvalda. Þegar betur er að gáð er ekkert fjarstæðukennt við það að fólk á báðum vængjum stjórnmálanna geti verið jákvætt gagnvart Ísraelsríki. Margir sem telja sig vera andstæðinga Ísraels hafa í hávegum mannréttindi sem eru í betri farvegi þar en nokkurs staðar annars staðar í Mið-Austurlöndum. Það eina sem þarf að gera er að grafa aðeins undir yfirborðið til að komast að því að staðan er ekki eins svarthvít og hún er oft sett fram.Fyrir hönd MIFF (Með Ísrael fyrir friði) á Íslandi, Finnur Thorlacius Eiríksson.Heimildir1https://www.hrw.org/news/2019/05/29/palestine-no-letup-arbitrary-arrests-torture2https://www.bbc.com/news/world-middle-east-146296113https://fot.humanists.international/countries/asia-western-asia/palestine/4https://www.dw.com/en/when-muslims-renounce-their-faith/a-175741725https://www.pewforum.org/2016/03/08/religious-affiliation-and-conversion/6https://www.pewresearch.org/global/2013/06/04/the-global-divide-on-homosexuality/7https://www.nytimes.com/2016/03/02/world/middleeast/hamas-commander-mahmoud-ishtiwi-killed-palestine.html8https://www.apnews.com/e303cdebde114089a2f9555651550e08
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar