Á að djamma? Guðmundur Steingrímsson skrifar 1. október 2018 07:00 Á að djamma um helgina?“ er spurning sem maður hefur ótal sinnum spurt og ótal sinnum svarað á lífsleiðinni. Hennar gætir reyndar í minna mæli eftir því sem aldurinn færist yfir, einhverra hluta vegna, en á ákveðnu skeiði lífsins var hún fastur liður í vikulokin. Glaðhlakkalegur kunningi spurði mann að þessu fullur eftirvæntingar. Maður greindi gáskafullur frá áformum sínum um djamm einhvers staðar og aðrir greindu frá sínum. Svo var djammað. Nú þegar næsta helgi nálgast óðfluga hefur þessi spurning öðlast dýpri og þrungnari samfélagslega merkingu. Hvernig á maður að haga sér á 10 ára afmæli efnahagshrunsins á Íslandi? Það er á laugardaginn. Á að djamma? Spurningin er fyrst og fremst orðin aðkallandi vegna tíðinda sem bárust í síðustu viku, um að forsætisráðherra og mennta- og menningarmálaráðherra hefðu ákveðið að fresta árshátíð stjórnarráðsins, sem átti að fara fram á laugardaginn. Það þótti semsagt ekki tilhlýðilegt að á þessum degi, þegar Geir bað guð að blessa Ísland, væri starfsfólk stjórnarráðsins að djamma. Ræðið Þetta þarf að ræða, finnst mér. Hvað er hrunið? Hvað gerðist? Hvað hefur gerst síðan þá? Hvað ætlum við að gera með þetta, sem þjóð? Er 6. október sorgardagur? Á maður að vera í svörtu? Dó eitthvað sem við syrgjum nú? Syrgjum við samfélagið, stemminguna, skuldum drifna góðærið og gullpastað? Það er engin ástæða til að gera lítið úr viðburðunum. Þeir voru án fordæma. Stærðin var gígantísk. Fólk missti vinnu. Fólk missti fé. Allt bankakerfið hrundi. Fólk hrundi. En til að setja hlutina í samhengi, þá finnst mér þessum viðburðum einna best lýst með hinum ódauðlegu orðum sem skrifuð voru á mótmælaspjald sem rataði á fræga fréttaljósmynd: Helvítis fokking fokk. Það er það sem gerðist. Það fór allt í kúk. Ég held að það sé mjög nauðsynlegt að reyna að líta slíkan skítastorm réttum augum. Þjóðarmorð eiga sér stað í veröldinni. Skelfilegar náttúruhamfarir líka, hér á landi og annars staðar. Fólk deyr. Stríðsátök þurrka út heilu borgirnar. Hungur herjar á heilu samfélögin. Börn deyja. Íslendingar, hins vegar, misstu peningana sína. Sem þeir áttu aldrei. Óttinn við reiðina Mig langar ekkert í þá veröld aftur. Hún rann sitt skeið á enda. Ég held meira að segja, að innst inni séu ráðherrarnir því sammála. Það er fáránlegt að halda því fram að hrundagurinn 6. október sé dagur þjóðarharmleiks. Slíkt væri beinlínis smekklaust gagnvart þeim sem hafa upplifað raunverulega skelfingarviðburði mannkynssögunnar. Ég held að mun frekar hafi djammbannið verið sett út af ótta. Það ríkir á Íslandi ákveðin hræðsla við mjög reitt fólk. Ég held að það sé óhætt að gera ráð fyrir því að ef árshátíð stjórnarráðsins færi fram á laugardaginn, og myndir birtust af glöðu fólki á þeim vettvangi að djamma, myndi sumt fólk springa af bræði. Ákveðnar líkur eru á að alda hneykslunar færi um samfélagið. Ég held að ráðherrarnir hafi ekki nennt henni. Sérstaklega ekki í kjölfarið á klúðrinu á Þingvöllum. Og kaupum á skammlausri vinargreiðaskýrslu Hannesar um að hrunið sé útlendingum að kenna. Mögnuð vinna Ég held reyndar að það væri hægt að skrifa ágæta skýrslu um að hrunið sé frekar Hannesi að kenna, en hvað um það. Ég hef vissan skilning á þessu. Hver nennir að djamma ef fólk er rosalega reitt út í mann? Maður nennir ekki leiðindum. Það er margt annað hægt að gera um helgina. Fullt af nýjum þáttum á Netflix. En þetta situr samt í mér. Af hverju ekki að djamma? Hversu mörg ár í viðbót á reiðin að ráða? Á hún sífellt að trompa gleðina? Eitthvað það magnaðasta sem ég varð vitni að í eftirleik hrunsins, þegar ég sat á þingi, var hin þrotlausa og ósérhlífna vinna starfsfólks stjórnarráðsins, dag og nótt, við að endurreisa Ísland. Verkefnin voru gríðarleg. Það þurfti sterk bein og taugar. Ísland var í raun gjaldþrota. Það þurfti að endurreisa efnahaginn, fyrirtækin, heimilin, orðsporið. Alls konar fólk, í alls konar stöðum, lagði allt í sölurnar. Vinna þess rataði sjaldnast í fréttirnar, en það sem það gerði, það tókst. Það tókst að endurreisa efnahag þjóðarinnar. Til eru útreikningar sem sýna að þjóðarbúið beið á endanum engan fjárhagslegan skaða af hruninu. Það er ótrúlega magnað. Klikkað. Ekki það að nokkur hafi spurt mig, en ég sjálfur ætla ekki að djamma á laugardaginn. Í ljósi sögunnar, atburðanna og í krafti löngunar til þess að gleðin sigri reiðina skora ég hins vegar á starfsfólk stjórnarráðsins að sletta ærlega úr klaufunum, þótt það verði ekki árshátíð. Ef einhverjir eiga inni sturlað djamm um helgina, þá eru það þið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Mest lesið Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson Skoðun Okkar lágkúrulega illska Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Halldór 23.8.2025 Halldór Skoðun Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Sjá meira
Á að djamma um helgina?“ er spurning sem maður hefur ótal sinnum spurt og ótal sinnum svarað á lífsleiðinni. Hennar gætir reyndar í minna mæli eftir því sem aldurinn færist yfir, einhverra hluta vegna, en á ákveðnu skeiði lífsins var hún fastur liður í vikulokin. Glaðhlakkalegur kunningi spurði mann að þessu fullur eftirvæntingar. Maður greindi gáskafullur frá áformum sínum um djamm einhvers staðar og aðrir greindu frá sínum. Svo var djammað. Nú þegar næsta helgi nálgast óðfluga hefur þessi spurning öðlast dýpri og þrungnari samfélagslega merkingu. Hvernig á maður að haga sér á 10 ára afmæli efnahagshrunsins á Íslandi? Það er á laugardaginn. Á að djamma? Spurningin er fyrst og fremst orðin aðkallandi vegna tíðinda sem bárust í síðustu viku, um að forsætisráðherra og mennta- og menningarmálaráðherra hefðu ákveðið að fresta árshátíð stjórnarráðsins, sem átti að fara fram á laugardaginn. Það þótti semsagt ekki tilhlýðilegt að á þessum degi, þegar Geir bað guð að blessa Ísland, væri starfsfólk stjórnarráðsins að djamma. Ræðið Þetta þarf að ræða, finnst mér. Hvað er hrunið? Hvað gerðist? Hvað hefur gerst síðan þá? Hvað ætlum við að gera með þetta, sem þjóð? Er 6. október sorgardagur? Á maður að vera í svörtu? Dó eitthvað sem við syrgjum nú? Syrgjum við samfélagið, stemminguna, skuldum drifna góðærið og gullpastað? Það er engin ástæða til að gera lítið úr viðburðunum. Þeir voru án fordæma. Stærðin var gígantísk. Fólk missti vinnu. Fólk missti fé. Allt bankakerfið hrundi. Fólk hrundi. En til að setja hlutina í samhengi, þá finnst mér þessum viðburðum einna best lýst með hinum ódauðlegu orðum sem skrifuð voru á mótmælaspjald sem rataði á fræga fréttaljósmynd: Helvítis fokking fokk. Það er það sem gerðist. Það fór allt í kúk. Ég held að það sé mjög nauðsynlegt að reyna að líta slíkan skítastorm réttum augum. Þjóðarmorð eiga sér stað í veröldinni. Skelfilegar náttúruhamfarir líka, hér á landi og annars staðar. Fólk deyr. Stríðsátök þurrka út heilu borgirnar. Hungur herjar á heilu samfélögin. Börn deyja. Íslendingar, hins vegar, misstu peningana sína. Sem þeir áttu aldrei. Óttinn við reiðina Mig langar ekkert í þá veröld aftur. Hún rann sitt skeið á enda. Ég held meira að segja, að innst inni séu ráðherrarnir því sammála. Það er fáránlegt að halda því fram að hrundagurinn 6. október sé dagur þjóðarharmleiks. Slíkt væri beinlínis smekklaust gagnvart þeim sem hafa upplifað raunverulega skelfingarviðburði mannkynssögunnar. Ég held að mun frekar hafi djammbannið verið sett út af ótta. Það ríkir á Íslandi ákveðin hræðsla við mjög reitt fólk. Ég held að það sé óhætt að gera ráð fyrir því að ef árshátíð stjórnarráðsins færi fram á laugardaginn, og myndir birtust af glöðu fólki á þeim vettvangi að djamma, myndi sumt fólk springa af bræði. Ákveðnar líkur eru á að alda hneykslunar færi um samfélagið. Ég held að ráðherrarnir hafi ekki nennt henni. Sérstaklega ekki í kjölfarið á klúðrinu á Þingvöllum. Og kaupum á skammlausri vinargreiðaskýrslu Hannesar um að hrunið sé útlendingum að kenna. Mögnuð vinna Ég held reyndar að það væri hægt að skrifa ágæta skýrslu um að hrunið sé frekar Hannesi að kenna, en hvað um það. Ég hef vissan skilning á þessu. Hver nennir að djamma ef fólk er rosalega reitt út í mann? Maður nennir ekki leiðindum. Það er margt annað hægt að gera um helgina. Fullt af nýjum þáttum á Netflix. En þetta situr samt í mér. Af hverju ekki að djamma? Hversu mörg ár í viðbót á reiðin að ráða? Á hún sífellt að trompa gleðina? Eitthvað það magnaðasta sem ég varð vitni að í eftirleik hrunsins, þegar ég sat á þingi, var hin þrotlausa og ósérhlífna vinna starfsfólks stjórnarráðsins, dag og nótt, við að endurreisa Ísland. Verkefnin voru gríðarleg. Það þurfti sterk bein og taugar. Ísland var í raun gjaldþrota. Það þurfti að endurreisa efnahaginn, fyrirtækin, heimilin, orðsporið. Alls konar fólk, í alls konar stöðum, lagði allt í sölurnar. Vinna þess rataði sjaldnast í fréttirnar, en það sem það gerði, það tókst. Það tókst að endurreisa efnahag þjóðarinnar. Til eru útreikningar sem sýna að þjóðarbúið beið á endanum engan fjárhagslegan skaða af hruninu. Það er ótrúlega magnað. Klikkað. Ekki það að nokkur hafi spurt mig, en ég sjálfur ætla ekki að djamma á laugardaginn. Í ljósi sögunnar, atburðanna og í krafti löngunar til þess að gleðin sigri reiðina skora ég hins vegar á starfsfólk stjórnarráðsins að sletta ærlega úr klaufunum, þótt það verði ekki árshátíð. Ef einhverjir eiga inni sturlað djamm um helgina, þá eru það þið.
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar