Sagan um smáblómið eilífa Guðmundur Steingrímsson skrifar 18. júní 2018 07:00 Í miðjum fyrri hálfleik á Ísland – Argentína fór ég allt í einu að hlæja. Allan morguninn fram að leik hafði ég ekki verið með réttu ráði. Taugaspennan var yfirþyrmandi. Ég vissi ekki hvort ég ætti að sitja eða standa. Rétt fyrir leik spurði konan mín mig hvort ég væri ekki örugglega í lagi. „Jú, jú, jú,“ svaraði ég. „Ég er bara spenntur, þú veist. Allt í fína.“ Í miðjum fyrri hálfleik varð ég semsagt var við það að ég var svo spenntur að neðri kjálkinn á mér var farinn að titra. Þá fór ég að hlæja. Þetta var ekki heilbrigt. Þarna sat maður í sófa hjá vinafólki með gamlan Íslandstrefil um hálsinn og gat ekki stjórnað kjálkanum á sér út af stressi. Næsta skref hefði verið að ég missti stjórn á munnvatni. Líkaminn höndlar þetta varla. Ég veit um fólk sem missti stjórn á þvagi þegar Ísland mætti Englandi um árið og ég skil það vel.Hvað er í húfi? „Pabbi, hvað gerist ef við töpum?“ spurði níu ára sonur minn í upphafi leiks. Alltaf þurfa börn að spyrja erfiðustu spurninganna. Ég tafsaði á þessu. „Auðvitað gerist í sjálfu sér ekki neitt,“ muldraði ég. Það var ekki gott svar, eða til þess fallið að auka áhuga sonar míns á fótbolta. Ég bætti auðvitað við með tilheyrandi handahreyfingum að við þyrftum jú að vinna til þess að auka líkur okkar á því að komast upp úr riðlinum og þá þurfti ég að útskýra hvað riðill er, og þá var ég búinn að missa athyglina. Hvað gerist ef við töpum? Þetta er strembin spurning. Hvernig á að svara þessu? Af hverju er maður með titrandi kjálka af stressi út af einhverjum fótboltaleik? Ég ætla að svara þessu svona, sonur sæll. Taka tvö: Málið er, að það að vera Íslendingur er að mörgu leyti skrítinn díll. Við húkum hér á norðurhjara í skítaveðri mestmegnis, og myrkri. Við erum rosalega fá. Það er smá dýrmætt fyrir mann sem Íslending að umheimurinn fái að vita endrum og eins að við erum til, að við erum hérna og að við höfum eitthvað fram að færa. En þetta segir ekki allt. Við erum nefnilega líka sagnaþjóðin sem brennum fyrir það að segja öðrum sögur. Íslenska fótboltalandsliðið er saga. Hún er sagan um það hvernig litli aðilinn, sem fólk vanmetur og fáir búast við að geti nokkuð, er rosagóður og kemur veröldinni á óvart með snilli sinni, samvinnu, óttaleysi og trú. Það að litla Ísland komi á völlinn og skíttapi fyrir þeim stóra, það er leiðinleg saga. Það að Ísland vinni er skemmtileg saga. Það er saga sem getur kennt öðru fólki að það getur líka, þrátt fyrir að vera fyrirfram álitið lítið og vanmáttugt, náð markmiðum sínum og gert hið ómögulega. Íslensk saga Staðreyndin er þessi: Hannes Þór Halldórsson getur núna fundið sér bar hvar sem er í veröldinni, sest inn á hann og verið þar, í ókeypis mat og drykk hér eftir, safnað hári og skeggi og talað um það, aftur og aftur, þegar hann varði vítaspyrnuna frá Messi. Það myndi öllum finnast það skiljanlegt ef Hannes léti prenta út myndina af sér að verja í 3 metrum sinnum 7 og láta veggfóðra hana á svefnherbergisvegginn sinn. Það er rétt sem blaðamaður Guardian skrifaði: Barnabörnin hans og barnabarnabörnin hans eiga eftir að horfa á þetta á YouTube svo lengi sem YouTube verður til. Þetta er komið hjá gæjanum. Hann þarf ekki að gera meira. En þetta er önnur saga. Sagan sem maður tengir við er frábrugðin. Það sem er svo frábært við liðsmenn íslenska landsliðsins er það hversu æðrulausir þeir eru. Þeir afgreiða eitt verkefni og fara svo í næsta. Ekkert er óyfirstíganlegt. Ekkert er rosalegt. Það er enginn að fara yfir um. Mér finnst ég skynja í landsliðinu sama æðruleysið og Íslendingar hafa gripið til um aldir í viðureignum sínum við gereyðingarmátt náttúrunnar. Maður verður bara að synda í land. Maður verður bara að komast yfir þessa heiði í þessum byl. Maður verður bara að verja þetta víti. Smá kaffi á undan og molasykur. Á þennan hátt er þetta alíslensk saga upp á gamla móðinn. Svoleiðis saga á erindi við heiminn allan á þessu risastóra leiksviði sem HM er. Þetta er sagan um frumkraftinn og lífsbjörgina sem býr í litlu eilífðar smáblómi með titrandi tár í veröld stórra ógna. Löngunin til að upplifa þessa sögu, að þessi saga sé sögð með tilheyrandi hetjudáðum, er svo mikil og djúpstæð að kjálkinn á manni semsagt titrar. Og fólk pissar í sig. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Mest lesið Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Stormurinn gegn stóðhryssunni Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson skrifar Skoðun Til varnar Eyjafjöllum - og Íslandi öllu Pétur Jónasson skrifar Skoðun Réttlætið sem refsar Jóni Hjálmar Vilhjálmsson skrifar Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár Katrín Matthíasdóttir skrifar Sjá meira
Í miðjum fyrri hálfleik á Ísland – Argentína fór ég allt í einu að hlæja. Allan morguninn fram að leik hafði ég ekki verið með réttu ráði. Taugaspennan var yfirþyrmandi. Ég vissi ekki hvort ég ætti að sitja eða standa. Rétt fyrir leik spurði konan mín mig hvort ég væri ekki örugglega í lagi. „Jú, jú, jú,“ svaraði ég. „Ég er bara spenntur, þú veist. Allt í fína.“ Í miðjum fyrri hálfleik varð ég semsagt var við það að ég var svo spenntur að neðri kjálkinn á mér var farinn að titra. Þá fór ég að hlæja. Þetta var ekki heilbrigt. Þarna sat maður í sófa hjá vinafólki með gamlan Íslandstrefil um hálsinn og gat ekki stjórnað kjálkanum á sér út af stressi. Næsta skref hefði verið að ég missti stjórn á munnvatni. Líkaminn höndlar þetta varla. Ég veit um fólk sem missti stjórn á þvagi þegar Ísland mætti Englandi um árið og ég skil það vel.Hvað er í húfi? „Pabbi, hvað gerist ef við töpum?“ spurði níu ára sonur minn í upphafi leiks. Alltaf þurfa börn að spyrja erfiðustu spurninganna. Ég tafsaði á þessu. „Auðvitað gerist í sjálfu sér ekki neitt,“ muldraði ég. Það var ekki gott svar, eða til þess fallið að auka áhuga sonar míns á fótbolta. Ég bætti auðvitað við með tilheyrandi handahreyfingum að við þyrftum jú að vinna til þess að auka líkur okkar á því að komast upp úr riðlinum og þá þurfti ég að útskýra hvað riðill er, og þá var ég búinn að missa athyglina. Hvað gerist ef við töpum? Þetta er strembin spurning. Hvernig á að svara þessu? Af hverju er maður með titrandi kjálka af stressi út af einhverjum fótboltaleik? Ég ætla að svara þessu svona, sonur sæll. Taka tvö: Málið er, að það að vera Íslendingur er að mörgu leyti skrítinn díll. Við húkum hér á norðurhjara í skítaveðri mestmegnis, og myrkri. Við erum rosalega fá. Það er smá dýrmætt fyrir mann sem Íslending að umheimurinn fái að vita endrum og eins að við erum til, að við erum hérna og að við höfum eitthvað fram að færa. En þetta segir ekki allt. Við erum nefnilega líka sagnaþjóðin sem brennum fyrir það að segja öðrum sögur. Íslenska fótboltalandsliðið er saga. Hún er sagan um það hvernig litli aðilinn, sem fólk vanmetur og fáir búast við að geti nokkuð, er rosagóður og kemur veröldinni á óvart með snilli sinni, samvinnu, óttaleysi og trú. Það að litla Ísland komi á völlinn og skíttapi fyrir þeim stóra, það er leiðinleg saga. Það að Ísland vinni er skemmtileg saga. Það er saga sem getur kennt öðru fólki að það getur líka, þrátt fyrir að vera fyrirfram álitið lítið og vanmáttugt, náð markmiðum sínum og gert hið ómögulega. Íslensk saga Staðreyndin er þessi: Hannes Þór Halldórsson getur núna fundið sér bar hvar sem er í veröldinni, sest inn á hann og verið þar, í ókeypis mat og drykk hér eftir, safnað hári og skeggi og talað um það, aftur og aftur, þegar hann varði vítaspyrnuna frá Messi. Það myndi öllum finnast það skiljanlegt ef Hannes léti prenta út myndina af sér að verja í 3 metrum sinnum 7 og láta veggfóðra hana á svefnherbergisvegginn sinn. Það er rétt sem blaðamaður Guardian skrifaði: Barnabörnin hans og barnabarnabörnin hans eiga eftir að horfa á þetta á YouTube svo lengi sem YouTube verður til. Þetta er komið hjá gæjanum. Hann þarf ekki að gera meira. En þetta er önnur saga. Sagan sem maður tengir við er frábrugðin. Það sem er svo frábært við liðsmenn íslenska landsliðsins er það hversu æðrulausir þeir eru. Þeir afgreiða eitt verkefni og fara svo í næsta. Ekkert er óyfirstíganlegt. Ekkert er rosalegt. Það er enginn að fara yfir um. Mér finnst ég skynja í landsliðinu sama æðruleysið og Íslendingar hafa gripið til um aldir í viðureignum sínum við gereyðingarmátt náttúrunnar. Maður verður bara að synda í land. Maður verður bara að komast yfir þessa heiði í þessum byl. Maður verður bara að verja þetta víti. Smá kaffi á undan og molasykur. Á þennan hátt er þetta alíslensk saga upp á gamla móðinn. Svoleiðis saga á erindi við heiminn allan á þessu risastóra leiksviði sem HM er. Þetta er sagan um frumkraftinn og lífsbjörgina sem býr í litlu eilífðar smáblómi með titrandi tár í veröld stórra ógna. Löngunin til að upplifa þessa sögu, að þessi saga sé sögð með tilheyrandi hetjudáðum, er svo mikil og djúpstæð að kjálkinn á manni semsagt titrar. Og fólk pissar í sig.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun