Óttast áhrif kjaradeilunnar á geðheilsu verðandi foreldra og barna þeirra Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 18. júní 2018 20:30 Anna María Jónsdóttir geðlæknir. Vísir/Skjáskot Óvissan sem uppi er vegna kjaradeilu ljósmæðra getur haft áhrif á verðandi foreldra og börn þeirra til framtíðar að sögn geðlæknis. Fjárfesting í þjónustu við sængurkonur og nýbura geti sparað ríkinu mikla fjármuni til lengri tíma litið. Næsti fundur í kjaradeilu ljósmæðra verður á miðvikudaginn en ljósmæður hafa einnig óskað eftir fundi með Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra en óvíst er að svo stöddu hvenær sá fundur verður.Streituhormón berst í gegnum fylgjuna Að sögn Önnu Maríu Jónsdóttur geðlæknis hafa rannsóknir ítrekað sýnt fram á að streita móður á meðgöngu getur haft áhrif á ófædd börn þeirra. „Ef að móðirin er undir miklu álagi, ef að hennar streituhormón er hátt, þá verða hreinlega breytingar á genum í fylgjunni sem að hleypa streituhormón í gegn og það hefur áhrif á streitukerfi barnsins,“ segir Anna María. „Óvissan hefur þau áhrif að þær [mæður] upplifa sig ekki öruggar og ég hef miklar áhyggjur af þessu ástandi,“ bætir hún við. Ef að ljósmæður sjái ekki hag sinn í að koma aftur til baka til starfa kveðst Anna María óttast að það fækki í stéttinni. „Þá í raun og veru erum við að fara skref aftur á bak og jafnvel að setja okkur bara hreinlega við hliðina á þróunarþjóðum.“ Það skjóti skökku við þar sem hér á landi sé getan til staðar til að veita umrædda þjónustu. Myndi spara til lengri tíma litið Afleiðingarnar streitu á meðgöngu geti varað til frambúðar og því sé kostnaðarsamt að vanrækja þjónustuna. „London School of Economics er búinn að sýna fram á það að það myndi kosta milljarða punda og við höfum umreiknað yfir í íslenskt samfélag; það myndi kosta um það bil sjö milljarða íslenskra króna á ári miðað við um það bil fjögur þúsund fæðingar á ári, fyrir hvern árgang fram að 18 ára aldri barnsins,“ útskýrir Anna María. Sá kostnaður falli til vegna þjónustu sem barn þurfi á að halda í skóla-, félags-, og heilbrigðiskerfi sem hægt væri að draga úr eða koma í veg fyrir því að tryggja góða þjónustu strax á meðgöngu og á fyrstu tveimur árum ævinnar. „Samkvæmt þessari sömu skýrslu sem var gefin út 2014 þá kemur í ljós að það þarf að fjárfesta 230 milljónum árlega í þjónustu, sérhæfða þjónustu, við þennan hóp til þess að vel megi við una. Og það eru um það bil 30 krónur sem kæmu til baka fyrir hverja eina sem væri fjárfest í þessum málaflokki og ég býst við að margir fjárfestar myndu stökkva á þennan kost.“ Þverpólitísk sátt hafi náðst í Bretlandi Að öðrum starfsstéttum ólöstuðum séu ljósmæður líklega sá hópur sem skapi hvað mest verðmæti að sögn Önnu Maríu. „Þær hafa mjög mikið að segja um það hvernig móðir og foreldrar upplifa meðgönguna og þær eru náttúrlega í lykilaðstöðu til þess að uppgötva ef eitthvað er að, líkamlega og andlega, og grípa snemma inn í.“ Sérstaklega eigi þetta við á síðasta þriðjungi meðgöngunnar þegar líkami og heili barnsins eru á mjög viðkvæmu mótunarskeiði. Það sem gerist á þessu tímabili geti haft áhrif á heilsufar allt fram á fullorðinsár. Þá bendir Anna María á að horfa mætti til Bretlands og laga sem þar hafi verið tekin upp, oft kallað „1001 dagur.“ „Það er þverpólitískt samkomulag sem að stjórmálamenn hafa gert um að byggja upp geðheilbrigðisþjónustu fyrir foreldra frá getnaði og fyrstu tvö árin eftir fæðingu barns og þetta hafa þeir gert vegna þess að það er besta fjárfestingin sem hægt er að hugsa sér að fjárfesta vel í þessum hópi,“ segir Anna María. Í Skotlandi hafi 500 nýjar ljósmæður til að mynda verið ráðnar inn í heilbrigðiskerfið á grundvelli laganna. Tengdar fréttir Konur gætu þurft að fara beint heim eftir fæðingu Konur gætu þurft að fara beint heim eftir fæðingu án viðkomu á sængurlegudeild vegna uppsagna ljósmæðra á Landspítalanum. Flestar uppsagnir eru á meðgöngu- og sængurlegudeild og um þriðjungur starfsfólks deildarinnar hættir störfum um næstu mánaðarmót. Framkvæmdastjóri kvennasviðs spítalans hefur verulegar áhyggjur af stöðunni. 11. júní 2018 19:15 19 ljósmæður hætta um mánaðamótin Félagsmenn í Ljósmæðrafélagi Íslands felldu í gær kjarasamning sem kjaranefnd ljósmæðra og ríkið undirrituðu í síðustu viku. 9. júní 2018 08:00 Verðandi mæður leitast við að fæða utan Landspítalans vegna manneklu Ljósmóðir gengur út með sorg í hjarta. 17. júní 2018 19:07 Samstöðufundur með ljósmæðrum á Kvenréttindadaginn Sýna ljósmæðrum stuðning á táknrænan hátt. 14. júní 2018 15:00 Ljósmæður felldu samninginn 67 prósent sögðu nei. 8. júní 2018 12:42 Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Innlent Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Innlent „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Innlent Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Innlent Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu Innlent Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn Erlent VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Innlent Fleiri fréttir „Held ég fari bara að sofa upp úr miðnætti“ Rolluhótel sárabót fyrir að missa gistiheimilið „Væta í minni sveit boðaði heldur betur grósku“ „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Kjörsókn víða ívið betri en í síðustu kosningum Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Fólk kasti atkvæði sínu á stríðsbálið „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Sækja veikan jeppamann á Langjökli VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Lokasprettur fyrir kosningar og umræða um kynbundið ofbeldi Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Hvar áttu að kjósa í forsetakosningum? Fyrirskipar forsætisráðuneytinu að fara yfir ferla „Heiðurstengt ofbeldi er ekki okkar stærsta vandamál“ Eldgosið í beinni útsendingu Taka aftur við eignum í Grindavík eftir helgi Páll sýknaður Tuttugu sendlar Wolt eiga yfir höfði sér kæru Þorvaldur tekur undir goslokaspá Haraldar Gætu gloprað niður sigrinum eða tryggt sér hann í kvöld Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Viðhald eigna og verðmætabjörgun í Grindavík í dag Sjá meira
Óvissan sem uppi er vegna kjaradeilu ljósmæðra getur haft áhrif á verðandi foreldra og börn þeirra til framtíðar að sögn geðlæknis. Fjárfesting í þjónustu við sængurkonur og nýbura geti sparað ríkinu mikla fjármuni til lengri tíma litið. Næsti fundur í kjaradeilu ljósmæðra verður á miðvikudaginn en ljósmæður hafa einnig óskað eftir fundi með Katrínu Jakobsdóttur forsætisráðherra en óvíst er að svo stöddu hvenær sá fundur verður.Streituhormón berst í gegnum fylgjuna Að sögn Önnu Maríu Jónsdóttur geðlæknis hafa rannsóknir ítrekað sýnt fram á að streita móður á meðgöngu getur haft áhrif á ófædd börn þeirra. „Ef að móðirin er undir miklu álagi, ef að hennar streituhormón er hátt, þá verða hreinlega breytingar á genum í fylgjunni sem að hleypa streituhormón í gegn og það hefur áhrif á streitukerfi barnsins,“ segir Anna María. „Óvissan hefur þau áhrif að þær [mæður] upplifa sig ekki öruggar og ég hef miklar áhyggjur af þessu ástandi,“ bætir hún við. Ef að ljósmæður sjái ekki hag sinn í að koma aftur til baka til starfa kveðst Anna María óttast að það fækki í stéttinni. „Þá í raun og veru erum við að fara skref aftur á bak og jafnvel að setja okkur bara hreinlega við hliðina á þróunarþjóðum.“ Það skjóti skökku við þar sem hér á landi sé getan til staðar til að veita umrædda þjónustu. Myndi spara til lengri tíma litið Afleiðingarnar streitu á meðgöngu geti varað til frambúðar og því sé kostnaðarsamt að vanrækja þjónustuna. „London School of Economics er búinn að sýna fram á það að það myndi kosta milljarða punda og við höfum umreiknað yfir í íslenskt samfélag; það myndi kosta um það bil sjö milljarða íslenskra króna á ári miðað við um það bil fjögur þúsund fæðingar á ári, fyrir hvern árgang fram að 18 ára aldri barnsins,“ útskýrir Anna María. Sá kostnaður falli til vegna þjónustu sem barn þurfi á að halda í skóla-, félags-, og heilbrigðiskerfi sem hægt væri að draga úr eða koma í veg fyrir því að tryggja góða þjónustu strax á meðgöngu og á fyrstu tveimur árum ævinnar. „Samkvæmt þessari sömu skýrslu sem var gefin út 2014 þá kemur í ljós að það þarf að fjárfesta 230 milljónum árlega í þjónustu, sérhæfða þjónustu, við þennan hóp til þess að vel megi við una. Og það eru um það bil 30 krónur sem kæmu til baka fyrir hverja eina sem væri fjárfest í þessum málaflokki og ég býst við að margir fjárfestar myndu stökkva á þennan kost.“ Þverpólitísk sátt hafi náðst í Bretlandi Að öðrum starfsstéttum ólöstuðum séu ljósmæður líklega sá hópur sem skapi hvað mest verðmæti að sögn Önnu Maríu. „Þær hafa mjög mikið að segja um það hvernig móðir og foreldrar upplifa meðgönguna og þær eru náttúrlega í lykilaðstöðu til þess að uppgötva ef eitthvað er að, líkamlega og andlega, og grípa snemma inn í.“ Sérstaklega eigi þetta við á síðasta þriðjungi meðgöngunnar þegar líkami og heili barnsins eru á mjög viðkvæmu mótunarskeiði. Það sem gerist á þessu tímabili geti haft áhrif á heilsufar allt fram á fullorðinsár. Þá bendir Anna María á að horfa mætti til Bretlands og laga sem þar hafi verið tekin upp, oft kallað „1001 dagur.“ „Það er þverpólitískt samkomulag sem að stjórmálamenn hafa gert um að byggja upp geðheilbrigðisþjónustu fyrir foreldra frá getnaði og fyrstu tvö árin eftir fæðingu barns og þetta hafa þeir gert vegna þess að það er besta fjárfestingin sem hægt er að hugsa sér að fjárfesta vel í þessum hópi,“ segir Anna María. Í Skotlandi hafi 500 nýjar ljósmæður til að mynda verið ráðnar inn í heilbrigðiskerfið á grundvelli laganna.
Tengdar fréttir Konur gætu þurft að fara beint heim eftir fæðingu Konur gætu þurft að fara beint heim eftir fæðingu án viðkomu á sængurlegudeild vegna uppsagna ljósmæðra á Landspítalanum. Flestar uppsagnir eru á meðgöngu- og sængurlegudeild og um þriðjungur starfsfólks deildarinnar hættir störfum um næstu mánaðarmót. Framkvæmdastjóri kvennasviðs spítalans hefur verulegar áhyggjur af stöðunni. 11. júní 2018 19:15 19 ljósmæður hætta um mánaðamótin Félagsmenn í Ljósmæðrafélagi Íslands felldu í gær kjarasamning sem kjaranefnd ljósmæðra og ríkið undirrituðu í síðustu viku. 9. júní 2018 08:00 Verðandi mæður leitast við að fæða utan Landspítalans vegna manneklu Ljósmóðir gengur út með sorg í hjarta. 17. júní 2018 19:07 Samstöðufundur með ljósmæðrum á Kvenréttindadaginn Sýna ljósmæðrum stuðning á táknrænan hátt. 14. júní 2018 15:00 Ljósmæður felldu samninginn 67 prósent sögðu nei. 8. júní 2018 12:42 Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Innlent Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Innlent „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Innlent Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Innlent Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu Innlent Friðartillaga Ísraela sem Biden kynnti virðist fá hljómgrunn Erlent VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Innlent Fleiri fréttir „Held ég fari bara að sofa upp úr miðnætti“ Rolluhótel sárabót fyrir að missa gistiheimilið „Væta í minni sveit boðaði heldur betur grósku“ „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Kjörsókn víða ívið betri en í síðustu kosningum Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Fólk kasti atkvæði sínu á stríðsbálið „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Skítkast í „skrýtinni og óvæginni“ kosningabaráttu „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Mótmælin í dag þau hörðustu í mörg ár Sækja veikan jeppamann á Langjökli VÍS þarf að bæta hluta jarðýtu í mannskæðu vinnuslysi Lokasprettur fyrir kosningar og umræða um kynbundið ofbeldi Ný könnun sýnir stefna í æsispennandi kjördag Hvar áttu að kjósa í forsetakosningum? Fyrirskipar forsætisráðuneytinu að fara yfir ferla „Heiðurstengt ofbeldi er ekki okkar stærsta vandamál“ Eldgosið í beinni útsendingu Taka aftur við eignum í Grindavík eftir helgi Páll sýknaður Tuttugu sendlar Wolt eiga yfir höfði sér kæru Þorvaldur tekur undir goslokaspá Haraldar Gætu gloprað niður sigrinum eða tryggt sér hann í kvöld Hefði „slátrað“ dóttur sinni byggju þau í „arabalandi“ Viðhald eigna og verðmætabjörgun í Grindavík í dag Sjá meira
Konur gætu þurft að fara beint heim eftir fæðingu Konur gætu þurft að fara beint heim eftir fæðingu án viðkomu á sængurlegudeild vegna uppsagna ljósmæðra á Landspítalanum. Flestar uppsagnir eru á meðgöngu- og sængurlegudeild og um þriðjungur starfsfólks deildarinnar hættir störfum um næstu mánaðarmót. Framkvæmdastjóri kvennasviðs spítalans hefur verulegar áhyggjur af stöðunni. 11. júní 2018 19:15
19 ljósmæður hætta um mánaðamótin Félagsmenn í Ljósmæðrafélagi Íslands felldu í gær kjarasamning sem kjaranefnd ljósmæðra og ríkið undirrituðu í síðustu viku. 9. júní 2018 08:00
Verðandi mæður leitast við að fæða utan Landspítalans vegna manneklu Ljósmóðir gengur út með sorg í hjarta. 17. júní 2018 19:07
Samstöðufundur með ljósmæðrum á Kvenréttindadaginn Sýna ljósmæðrum stuðning á táknrænan hátt. 14. júní 2018 15:00