Annað samningsbrotamál mögulegt ef Ísland virðir ekki dóm í kjötmáli Þorbjörn Þórðarson skrifar 7. desember 2017 19:15 Ef íslenska ríkið bregst ekki við dómi EFTA-dómstólsins frá því í nóvember með því að afnema leyfisveitingakerfi vegna innflutnings á fersku kjöti, eggjum og mjólk á ríkið yfir höfði sér aðra málshöfðun frá ESA - eftirlitsstofnun EFTA - til að knýja á um efndir vegna dómsins. Hinn 14. nóvember kvað EFTA-dómstóllinn upp dóm í máli ESA gegn íslenska ríkinu um að íslenska leyfisveitingakerfið fyrir innflutningi á hráum kjötvörum, hráum eggjum og ógerilsneyddri mjólk bryti gegn tilskipun 89/662 um dýraheilbrigðiseftirlit. Umrædd tilskipun hefur verið tekin upp í EES-samninginn og er íslenska ríkið skuldbundið til að virða hana. Því var um að ræða samningsbrot af hálfu íslenska ríkisins.Einfaldasta leiðin að afnema reglurnar Samtök verslunar og þjónustu efndu til málþings á Grand hóteli í dag til að fjalla um dómsniðurstöðuna og innflutning á fersku kjöti í víðu samhengi. Á meðal framsögumanna var Ólafur Jóhannes Einarsson lögmaður en hann starfaði í 13 ár hjá ESA, eftirlitsstofnun EFTA, í Brussel þar af síðustu árin sem framkvæmdastjóri innra markaðssviðs. „Þetta er dómur í samningsbrotamáli sem er skuldbindandi fyrir íslenska ríkið. Það er alveg ljóst að íslensk stjórnvöld þurfa innan skamms tíma, þá er ég að tala um einhverja mánuði, að bregðast við dómi EFTA-dómstólsins. Einfaldasta leiðin til að gera það er að afnema þessar umdeildu reglur og þar með leyfa innflutning. Það gæti verið svigrúm til að gera eitthvað annað en það er þá pólitískt mat að hvaða leyti er farið í slíkar aðgerðir,“ segir Ólafur. Íslandi, Noregi og Liechtenstein ber að bregðast þegar í stað við dómum EFTA-dómstólsins. Reynslan sýnir þó að ríki taka sér oft marga mánuði til að breyta lögum í samræmi við niðurstöðuna. „Ef ESA telur að Ísland hafi ekki brugðist við þessu innan hæfilegs tíma þá væri hægt að fara með nýtt samningsbrotamál. Þá myndi það snúast um skyldu Íslands til að hlíta dómi EFTA-dómstólsins. Það er sem betur fer sjaldgæft en það eru dæmi þess. Allavega Noregur hefur verið dæmdur fyrir að brjóta gegn skyldunni til að fylgja eftir dómi EFTA-dómstólsins,“ segir Ólafur. Í tilskipun 89/662, sem íslenska ríkið hefur brotið gegn í mörg ár, er kveðið á um að dýraheilbrigðiseftirlit með tilteknum landbúnaðarafurðum skuli lagt niður á innri markaði Evrópusambandsins. Kjarni málsins er að eftirlit með dýrasjúkdómum hefur þegar átt sér stað inni á innri markaðnum þegar landbúnaðarafurðir eru fluttar til annars ríkis. Tilgangurinn með umræddri tilskipun var að afnema þetta tvöfalda eftirlitskerfi og tryggja samræmt heilbrigðiseftirlit inni á innri markaðnum. Neytendur eiga að geta treyst því að hvar sem er inni á innri markaðnum sé gæða- og heilbrigðiseftirlitið það sama. Þessi einsleitni er í raun rauði þráðurinn í öllu regluverki Evrópusambandsins. Íslensk stjórnvöld mega í raun aðeins gera stikkprufur á innfluttu fersku kjöti, eggjum og ógerilsneyddri mjólk ef þau hafa rökstudda ástæðu til að ætla að eftirlit hafi verið ábótavant.Ekki valkostur að vera aftur stefnt vegna samningsbrots Kristján Þór Júlíusson sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra segir að það sé ekki valkostur að íslenska ríkið fái á sig aðra málshöfðun vegna samningsbrots vegna innflutnings á kjöti. „Það eru einungis þrjár vikur síðan dómurinn var kveðinn upp og ráðuneytið hefur á þeim tíma verið að skoða þetta. Viðbrögðin munu mótast af því að við virðum að sjálfsögðu samningsskyldur Íslands við EES-samninginn. Á sama tíma muni við standa vörð um heilnæmi búfjárstofna og varnir við sýklaónæmi og svo framvegis,“ segir Kristján Þór. Fulltrúar bænda eru mjög áhyggjufullir af áhrifum niðurfellingar leyfisveitingakerfisins á þeirra hagsmuni „Það er fullkomlega eðlilegt að menn hafi áhyggjur af þeirri stöðu á meðan það liggja ekki fyrir svör stjórnvalda hér með hvaða hætti við ætlum að bregðast við því. Þá er það skiljanlegt óöryggi,“ segir Kristján Þór. Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Innlent Batt á sig klút til heiðurs Höllu Innlent Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Innlent Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Innlent Segir klútabyltinguna vera hafna Innlent Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Innlent Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Innlent Fleiri fréttir Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Batt á sig klút til heiðurs Höllu Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Katrín ávarpaði stuðningsmenn: „Ég sé ekki eftir þessu“ Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Fyrstu tölur úr Norðvesturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Fyrstu tölur úr Reykjavík norður: Halla Tómasdóttir er efst Katrín sér ekki eftir framboði sínu Fyrstu tölur úr Reykjavík suður: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Segir klútabyltinguna vera hafna Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Sjá meira
Ef íslenska ríkið bregst ekki við dómi EFTA-dómstólsins frá því í nóvember með því að afnema leyfisveitingakerfi vegna innflutnings á fersku kjöti, eggjum og mjólk á ríkið yfir höfði sér aðra málshöfðun frá ESA - eftirlitsstofnun EFTA - til að knýja á um efndir vegna dómsins. Hinn 14. nóvember kvað EFTA-dómstóllinn upp dóm í máli ESA gegn íslenska ríkinu um að íslenska leyfisveitingakerfið fyrir innflutningi á hráum kjötvörum, hráum eggjum og ógerilsneyddri mjólk bryti gegn tilskipun 89/662 um dýraheilbrigðiseftirlit. Umrædd tilskipun hefur verið tekin upp í EES-samninginn og er íslenska ríkið skuldbundið til að virða hana. Því var um að ræða samningsbrot af hálfu íslenska ríkisins.Einfaldasta leiðin að afnema reglurnar Samtök verslunar og þjónustu efndu til málþings á Grand hóteli í dag til að fjalla um dómsniðurstöðuna og innflutning á fersku kjöti í víðu samhengi. Á meðal framsögumanna var Ólafur Jóhannes Einarsson lögmaður en hann starfaði í 13 ár hjá ESA, eftirlitsstofnun EFTA, í Brussel þar af síðustu árin sem framkvæmdastjóri innra markaðssviðs. „Þetta er dómur í samningsbrotamáli sem er skuldbindandi fyrir íslenska ríkið. Það er alveg ljóst að íslensk stjórnvöld þurfa innan skamms tíma, þá er ég að tala um einhverja mánuði, að bregðast við dómi EFTA-dómstólsins. Einfaldasta leiðin til að gera það er að afnema þessar umdeildu reglur og þar með leyfa innflutning. Það gæti verið svigrúm til að gera eitthvað annað en það er þá pólitískt mat að hvaða leyti er farið í slíkar aðgerðir,“ segir Ólafur. Íslandi, Noregi og Liechtenstein ber að bregðast þegar í stað við dómum EFTA-dómstólsins. Reynslan sýnir þó að ríki taka sér oft marga mánuði til að breyta lögum í samræmi við niðurstöðuna. „Ef ESA telur að Ísland hafi ekki brugðist við þessu innan hæfilegs tíma þá væri hægt að fara með nýtt samningsbrotamál. Þá myndi það snúast um skyldu Íslands til að hlíta dómi EFTA-dómstólsins. Það er sem betur fer sjaldgæft en það eru dæmi þess. Allavega Noregur hefur verið dæmdur fyrir að brjóta gegn skyldunni til að fylgja eftir dómi EFTA-dómstólsins,“ segir Ólafur. Í tilskipun 89/662, sem íslenska ríkið hefur brotið gegn í mörg ár, er kveðið á um að dýraheilbrigðiseftirlit með tilteknum landbúnaðarafurðum skuli lagt niður á innri markaði Evrópusambandsins. Kjarni málsins er að eftirlit með dýrasjúkdómum hefur þegar átt sér stað inni á innri markaðnum þegar landbúnaðarafurðir eru fluttar til annars ríkis. Tilgangurinn með umræddri tilskipun var að afnema þetta tvöfalda eftirlitskerfi og tryggja samræmt heilbrigðiseftirlit inni á innri markaðnum. Neytendur eiga að geta treyst því að hvar sem er inni á innri markaðnum sé gæða- og heilbrigðiseftirlitið það sama. Þessi einsleitni er í raun rauði þráðurinn í öllu regluverki Evrópusambandsins. Íslensk stjórnvöld mega í raun aðeins gera stikkprufur á innfluttu fersku kjöti, eggjum og ógerilsneyddri mjólk ef þau hafa rökstudda ástæðu til að ætla að eftirlit hafi verið ábótavant.Ekki valkostur að vera aftur stefnt vegna samningsbrots Kristján Þór Júlíusson sjávarútvegs- og landbúnaðarráðherra segir að það sé ekki valkostur að íslenska ríkið fái á sig aðra málshöfðun vegna samningsbrots vegna innflutnings á kjöti. „Það eru einungis þrjár vikur síðan dómurinn var kveðinn upp og ráðuneytið hefur á þeim tíma verið að skoða þetta. Viðbrögðin munu mótast af því að við virðum að sjálfsögðu samningsskyldur Íslands við EES-samninginn. Á sama tíma muni við standa vörð um heilnæmi búfjárstofna og varnir við sýklaónæmi og svo framvegis,“ segir Kristján Þór. Fulltrúar bænda eru mjög áhyggjufullir af áhrifum niðurfellingar leyfisveitingakerfisins á þeirra hagsmuni „Það er fullkomlega eðlilegt að menn hafi áhyggjur af þeirri stöðu á meðan það liggja ekki fyrir svör stjórnvalda hér með hvaða hætti við ætlum að bregðast við því. Þá er það skiljanlegt óöryggi,“ segir Kristján Þór.
Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Innlent Batt á sig klút til heiðurs Höllu Innlent Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Innlent Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Innlent Segir klútabyltinguna vera hafna Innlent Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Innlent Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Innlent Fleiri fréttir Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Batt á sig klút til heiðurs Höllu Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Katrín ávarpaði stuðningsmenn: „Ég sé ekki eftir þessu“ Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Fyrstu tölur úr Norðvesturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Fyrstu tölur úr Reykjavík norður: Halla Tómasdóttir er efst Katrín sér ekki eftir framboði sínu Fyrstu tölur úr Reykjavík suður: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Segir klútabyltinguna vera hafna Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Sjá meira