Neyðaráætlun þarf fyrir fatlaða segir formaður Þroskahjálpar Svavar Hávarðsson skrifar 18. janúar 2016 07:00 Ofbeldi gegn fötluðu fólki er alþjóðlegt vandamál sem allt of víða er látið grassera án aðgerða. Mikið verk þarf að vinna áður en hægt er að segja að ríkisvaldið hafi gert allt sem í þess valdi stendur til að tryggja öryggi og réttarvernd fatlaðs fólks. Svo alvarleg er staðan á Íslandi varðandi grundvallarréttindi fatlaðra í þessu tilliti að sérstök neyðaráætlun til úrbóta þarf að koma til strax. Þetta er álit Bryndísar Snæbjörnsdóttur, formanns Landssamtakanna Þroskahjálpar, í ljósi svars Ólafar Nordal innanríkisráðherra við fyrirspurn Steinunnar Þóru Árnadóttur, þingmanns Vinstri grænna, um ofbeldi gegn fötluðu fólki og viðbrögð við því, sem Fréttablaðið fjallaði um á laugardag. Þar kemur fram að engar samræmdar vinnu- eða verklagsreglur eru til hjá lögreglunni í landinu um viðbrögð þegar grunur kemur upp um ofbeldi gegn fötluðu fólki. Eins gefur svarið ástæðu til að halda að fræðslu sé ábótavant um ofbeldisbrot þessi þegar fagmenntun lögreglumanna og dómara er annars vegar.Bryndís SnæbjörnsdóttirBryndís segir það umhugsunarefni að til að vekja umræðu um þessi mikilvægu mannréttindi, og til að fá viðbrögð stjórnvalda, hafi konur sem sætt höfðu ítrekuðu kynferðisofbeldi þurft að segja frá ömurlegri reynslu sinni fyrir framan alþjóð – og vísar þar til umfjöllunar í Kastljósi um sumardvalarheimilið Nýjabæ fyrr í vetur. „Það má velta því fyrir sér hvort það að verja borgarana fyrir ofbeldi sé ekki ein af meginskyldum ríkisvaldsins. Það er því full ástæða til að setja tafarlaust í gang neyðaráætlun til að tryggja vernd fatlaðs fólks fyrir ofbeldi, ætli stjórnvöld að standa við skuldbindingar sínar gagnvart fólkinu í landinu, öllu fólki,“ segir Bryndís sem bætir við að ekki sé tryggt að lögreglurannsóknir taki mið af sérstökum þörfum fatlaðs fólks sem aftur getur leitt til að síður verði ákært vegna meintra ofbeldisbrota gegn því. Þá virðist meðferð mála ekki alltaf sniðin að sérstökum þörfum sem fatlað fólk kann að hafa, sem aftur leiðir til þess að mál meintra sakamanna dagar uppi. Þroskahjálp samþykkti sérstaka ályktun um vernd fatlaðs fólks gegn misnotkun og ofbeldi á landsþingi sínu í október. Þar voru lögreglu- og dómsmálayfirvöld hvött til að setja skýrar verklagsreglur um hvernig bæta megi réttarvernd fatlaðs fólks, „enda sterkar vísbendingar um að fólk með þroskahömlun njóti ekki verndar réttarkerfisins með sama hætti og þeir sem ófatlaðir eru.“ Ofbeldið alþjóðlegur vandiOfbeldi sem beinist gegn fötluðu fólki er þekkt og viðurkennt vandamál um allan heim. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks frá árinu 2007 leggur mikla áherslu á skyldur ríkja til að verja fatlað fólk almennt, og konur og börn sérstaklega fyrir ofbeldi. Ísland skrifaði undir samninginn árið 2007 og vinnur nú að fullgildingu hans. Það þýðir að ríkið verður að tryggja að öll lög og stjórnsýsluframkvæmd á Íslandi uppfylli kröfur og skilyrði sem samningurinn mælir fyrir um. Í samningnum er lögð sérstök áhersla á að stjórnvöld tryggi fötluðu fólki aðgang að réttarkerfinu (lögreglurannsóknir, ákæruvald, dómstólar, refsingar/fangelsi) og vernd réttarkerfisins til jafns við aðra, „meðal annars með því að laga málsmeðferð alla að þörfum þess“. Mest lesið Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Segir klútabyltinguna vera hafna Innlent Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Innlent Katrín sér ekki eftir framboði sínu Innlent Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Innlent Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Innlent Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Innlent Þakklát og telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Innlent Horfði ekki á kosningasjónvarpið en raulaði kumbaya Innlent Fleiri fréttir Horfði ekki á kosningasjónvarpið en raulaði kumbaya Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Katrín ávarpaði stuðningsmenn: „Ég sé ekki eftir þessu“ Þakklát og telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Fyrstu tölur úr Norðvesturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Fyrstu tölur úr Reykjavík norður: Halla Tómasdóttir er efst Katrín sér ekki eftir framboði sínu Fyrstu tölur úr Reykjavík suður: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Segir klútabyltinguna vera hafna Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Slasaðist á buggy-bíl í Básum í Goðalandi Sjá meira
Mikið verk þarf að vinna áður en hægt er að segja að ríkisvaldið hafi gert allt sem í þess valdi stendur til að tryggja öryggi og réttarvernd fatlaðs fólks. Svo alvarleg er staðan á Íslandi varðandi grundvallarréttindi fatlaðra í þessu tilliti að sérstök neyðaráætlun til úrbóta þarf að koma til strax. Þetta er álit Bryndísar Snæbjörnsdóttur, formanns Landssamtakanna Þroskahjálpar, í ljósi svars Ólafar Nordal innanríkisráðherra við fyrirspurn Steinunnar Þóru Árnadóttur, þingmanns Vinstri grænna, um ofbeldi gegn fötluðu fólki og viðbrögð við því, sem Fréttablaðið fjallaði um á laugardag. Þar kemur fram að engar samræmdar vinnu- eða verklagsreglur eru til hjá lögreglunni í landinu um viðbrögð þegar grunur kemur upp um ofbeldi gegn fötluðu fólki. Eins gefur svarið ástæðu til að halda að fræðslu sé ábótavant um ofbeldisbrot þessi þegar fagmenntun lögreglumanna og dómara er annars vegar.Bryndís SnæbjörnsdóttirBryndís segir það umhugsunarefni að til að vekja umræðu um þessi mikilvægu mannréttindi, og til að fá viðbrögð stjórnvalda, hafi konur sem sætt höfðu ítrekuðu kynferðisofbeldi þurft að segja frá ömurlegri reynslu sinni fyrir framan alþjóð – og vísar þar til umfjöllunar í Kastljósi um sumardvalarheimilið Nýjabæ fyrr í vetur. „Það má velta því fyrir sér hvort það að verja borgarana fyrir ofbeldi sé ekki ein af meginskyldum ríkisvaldsins. Það er því full ástæða til að setja tafarlaust í gang neyðaráætlun til að tryggja vernd fatlaðs fólks fyrir ofbeldi, ætli stjórnvöld að standa við skuldbindingar sínar gagnvart fólkinu í landinu, öllu fólki,“ segir Bryndís sem bætir við að ekki sé tryggt að lögreglurannsóknir taki mið af sérstökum þörfum fatlaðs fólks sem aftur getur leitt til að síður verði ákært vegna meintra ofbeldisbrota gegn því. Þá virðist meðferð mála ekki alltaf sniðin að sérstökum þörfum sem fatlað fólk kann að hafa, sem aftur leiðir til þess að mál meintra sakamanna dagar uppi. Þroskahjálp samþykkti sérstaka ályktun um vernd fatlaðs fólks gegn misnotkun og ofbeldi á landsþingi sínu í október. Þar voru lögreglu- og dómsmálayfirvöld hvött til að setja skýrar verklagsreglur um hvernig bæta megi réttarvernd fatlaðs fólks, „enda sterkar vísbendingar um að fólk með þroskahömlun njóti ekki verndar réttarkerfisins með sama hætti og þeir sem ófatlaðir eru.“ Ofbeldið alþjóðlegur vandiOfbeldi sem beinist gegn fötluðu fólki er þekkt og viðurkennt vandamál um allan heim. Samningur Sameinuðu þjóðanna um réttindi fatlaðs fólks frá árinu 2007 leggur mikla áherslu á skyldur ríkja til að verja fatlað fólk almennt, og konur og börn sérstaklega fyrir ofbeldi. Ísland skrifaði undir samninginn árið 2007 og vinnur nú að fullgildingu hans. Það þýðir að ríkið verður að tryggja að öll lög og stjórnsýsluframkvæmd á Íslandi uppfylli kröfur og skilyrði sem samningurinn mælir fyrir um. Í samningnum er lögð sérstök áhersla á að stjórnvöld tryggi fötluðu fólki aðgang að réttarkerfinu (lögreglurannsóknir, ákæruvald, dómstólar, refsingar/fangelsi) og vernd réttarkerfisins til jafns við aðra, „meðal annars með því að laga málsmeðferð alla að þörfum þess“.
Mest lesið Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Segir klútabyltinguna vera hafna Innlent Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Innlent Katrín sér ekki eftir framboði sínu Innlent Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Innlent Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Innlent Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Innlent Þakklát og telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Innlent Horfði ekki á kosningasjónvarpið en raulaði kumbaya Innlent Fleiri fréttir Horfði ekki á kosningasjónvarpið en raulaði kumbaya Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Katrín ávarpaði stuðningsmenn: „Ég sé ekki eftir þessu“ Þakklát og telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Fyrstu tölur úr Norðvesturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Fyrstu tölur úr Reykjavík norður: Halla Tómasdóttir er efst Katrín sér ekki eftir framboði sínu Fyrstu tölur úr Reykjavík suður: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Segir klútabyltinguna vera hafna Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Slasaðist á buggy-bíl í Básum í Goðalandi Sjá meira