Þegar ég var kandídat á taugalækningadeild Landspítalans var kústaskápur á ganginum sem tengdi A- og B-ganga lyflækningadeildar við hvelfingu þar sem voru fjórar dyr, einar þeirra veittu aðgang að taugalækningadeildinni þar sem ég vann. Auk kústa hýsti skápurinn fötur og tuskur og einhvers konar sápubrúsa. Dyrnar inn í skápinn voru myndarlegar eins og þær ætluðu að veita manni aðgang að stórum sal og hurðin fyrir þeim rammgerð að sama skapi. Hinum megin við þær var hins vegar bara eins og hálfs metra djúpur skápur.
Einu sinni þegar ég var á vakt dó sjúklingur sem ég tók þátt í að annast og ég ráfaði inn í skápinn, lokaði dyrunum og settist á gólfið í niðamyrkri og dvaldi þar um hríð, rembdist við að bæla angistina og ná áttum. Það var ekki fyrr en mörgum árum síðar að ég gerði mér grein fyrir því að í myrkrinu skápsins var ég ekki bara að sækjast eftir fjarveru ljóss heldur líka þeirri huggun sem fæst við að myrkrið vefji sig utan um öll skynfæri. Þetta var líklega tilraun til þess að reka eina angist út með annarri eða kannski tveimur öðrum, vegna þess að auk myrkfælninnar þjáðist ég af töluverðri innilokunarkennd.
Þegar ég gekk um þennan tengigang nú í haust um miðja nótt, í töluverðri pínu, í þetta skiptið vegna þess að hún systir mín var illa lasin og hafði verið flutt á gjörgæslu, þá sýndist mér að kústaskápurinn góði væri þar enn þá. Ég ákvað að best væri að hörfa aftur inn í hann í leit að huggun en áður en ég gat tekið í hurðarhúninn hringdi farsíminn. Það var systurdóttir mín að segja mér að læknir á gjörgæslunni ætlaði að flytja móður hennar yfir á gjörgæsluna í Fossvogi vegna þess að sú við Hringbraut væri ekki nægilega vel mönnuð til þess að sinna henni.
Ég rauk upp á aðra hæð og inn á gjörgæsluna til þess að lesa yfir hausamótunum á lánlausum lækni. Það er nefnilega þannig að ef sjúklingur þarf raunverulega á gjörgæsluvist að halda er óskynsamlegt að flytja hann milli herbergja og brot á mikilvægu prinsippi að reyna að ferja hann milli húsa, prinsippinu að gera allt sem hægt er til þess að bjarga lífi sem er í bráðri hættu. Gjörgæslulæknirinn sagði að hann yrði einfaldlega að taka þessa áhættu vegna þess að ástandið á Spítalanum væri svo slæmt.
Þegar ég benti honum á að hann ætlaði að taka áhættu með líf systur minnar svaraði hann því til að hann gerði sér grein fyrir því. Það sjúkrahús þar sem gjörgæslulæknir sér sig knúinn til þess að vísa út í regnvota haustnóttina sjúklingi með blóðþrýsting sem hefur fallið niður úr öllu valdi, er hættur að mynda þvag og er með skerta meðvitund, er í algjöru rusli og ætti ekki að hafa starfsleyfi að óbreyttu ástandi, nema af þeirri ástæðu einni að það er enginn annar slíkur á Íslandi.
Ástandið á Spítalanum var skelfilegt þessa nótt, það er enn skelfilegt og verður áfram um hríð ef Alþingi Íslendinga rekur þann rýting í bak þjóðarinnar að samþykkja það frumvarp til fjárlaga fyrir árið 2017 sem nú liggur fyrir. Það er með ólíkindum að sá möguleiki sé fyrir hendi nokkrum vikum eftir að kosningabaráttu lauk þar sem allir flokkar hétu því að mikið yrði lagt í endurreisn heilbrigðiskerfisins ef þeir kæmust til valda. En hann er klárlega fyrir hendi, sá möguleiki.
Það hefur aldrei verið ljósara en nú vegna þess að Alþingi er með sinn kanarífugl í námugöngunum sem sýnir okkur þegar loftið er orðið mettað af skít. Sá kanarífugl er Ásmundir Friðriksson, þingmaður Sjálfstæðisflokksins, í Suðurlandskjördæmi sem heldur því fram að stjórnendur Landspítalans leggi sjúklinga á ganga og í skúmaskot til þess að skemmta myndavélum og blaðamönnum. Hann stendur greinilega í þeirri trú að það sé fátt sem læknar spítalans skirrist við að leggja á lasið og meitt fólk til þess að blekkja þjóðina til samúðar með heilbrigðiskerfinu. Í hans huga er nægt pláss á Spítalanum.
Hver veit nema hann sjái eitthvað sem stjórnendur Spítalans gera ekki, til dæmis tækifærið sem kústaskápurinn á tengiganginum býður upp á. Það er nefnilega þannig mál með vexti að þótt ekki sé hægt að koma þar fyrir sjúkrarúmum má setja upp slá í um það bil tveggja metra hæð og hengja á hana sjúklinga á herðatrjám. Þessi ráðstöfun myndi henta einkar vel þeim meðvitundarlausu af því að þeim er oftast alveg sama hvar þeim er komið fyrir til skamms tíma. Ásmundur gæti meira að segja gengið fram fyrir skjöldu og boðist til þess að láta hengja sig þar upp yfir helgi til þess prófa kerfið.
Sá möguleiki er fyrir hendi að þegar hann kæmi út úr skápnum að lokinni helginni myndi hann loksins gera sér grein fyrir því að hans framlag til umræðunnar er best, skýrast og skynsamlegast þegar hann þegir þunnu hljóði, mannvits-brekkan.
En Ásmundur er harla lítill partur af vandanum. Hans orð eru bara bergmál af því sem er sagt út um allt á Alþingi Íslendinga. Fyrir kosningar sögðu frambjóðendur upp til hópa að þeir væru sammála þeirri skoðun meiri hluta þjóðarinnar að heilbrigðiskerfið væri laskað og þarfnaðist myndarlegrar endurreisnar. Nú virðist meiri hluti þeirra sem hlutu kosningu vera kominn á þá skoðun að þjóðin sé að ýkja vandann. Hvað eigum við eiginlega að gera við þetta fólk sem er greinilega ekki lengur fulltrúar fólksins sem kaus það?
Þessi grein birtist fyrst í Fréttablaðinu.
