Neyðarlánið til Kaupþings aldrei verið rannsakað sem umboðssvik Þorbjörn Þórðarson skrifar 21. október 2016 20:00 Neyðarlán Seðlabankans til Kaupþings hinn 6. október 2008 hefur aldrei verið til rannsóknar hjá saksóknara. Meint umboðssvik ná til embættismanna en Ólafur Þór Hauksson héraðssaksóknari segir engan hafa fengið stöðu sakbornings við rannsókn á láninu. Til þess að hægt að sé að dæma einstakling fyrir umboðssvik þurfa þrjú skilyrði að vera uppfyllt. 1. Ákærði þarf að hafa aðstöðu á hendi sem skuldbindur annan, til dæmis umboð í krafti stöðu sinnar. 2. Hann þarf að misnota þessa aðstöðu sem hann hefur. 3. Af háttsemi ákærða þarf að vera veruleg fjártjónshætta. Jónatan Þórmundsson, prófessor emeritus við lagadeild HÍ, lýsir þessu svona: „Verknaðarlýsing 249. gr. hgl. miðast við, að umboðssvikaverknaður sé fullframinn við misnotkun aðstöðu. Nánar tiltekið er misnotkun yfirleitt fólgin í ólögmætri ráðstöfun fjárverðmæta, þ.m.t. undirritun skuldbindingar. Nægilegt er að hagsmunum annarra sé stefnt í hættu með skuldbindingu, endanlegt tjón þarf ekki að hafa hlotist af ráðstöfun geranda.“ (Þættir um auðgunarbrot, bls. 224). Svona hefur ákvæðið verið skýrt af fræðimönnum og í dómaframkvæmd Hæstaréttar. Öll þrjú skilyrðin þurfa að vera uppfyllt til að hægt sé að sakfella fyrir fullframið brot. Í Vafningsmálinu svokallaða taldi Hæstiréttur að þriðja skilyrðið um verulega fjártjónshættu hafi ekki verið fyrir hendi og því voru ákærðu í málinu sýknaðir. Hæstiréttur Íslands hefur kveðið upp níu dóma þar sem ákært var fyrir umboðssvik í málum sem tengjast bankahruninu. Í sjö þessar mála var sakfellt en í tveimur málum voru ákærðu sýknaðir. Í flestum tilvikum er Hæstiréttur að dæma fyrir óábyrgar lánveitingar þar sem ákærði er talinn hafa farið út fyrir umboð sitt með láni, brotið lánareglur bankans og þar með misnotað aðstöðu sína og valdið umbjóðandanum, viðkomandi banka, verulegri fjártjónshættu eða fjártjóni með háttseminni. Sigurjón Þ. Árnason, fyrrverandi bankastjóri Kaupþings, var dæmdur í þriggja og hálfs árs fangelsi fyrir umboðssvik í desember í fyrra meðal annars vegna þess að veð á bak við lán sem Landsbankinn veitti þóttu ekki nothæf. Hreiðar Már Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri Kaupþings banka, var dæmdur í fimm og hálfs árs fangelsi fyrir umboðssvik og markaðsmisnotkun í Al-Thani málinu. Svona má lengi telja. Í vikunni greindu fréttastofa Stöðvar 2 og Kastljós RÚV frá skýrslustöku yfir Sturla Pálssyni sem er framkvæmdastjóri hjá Seðlabankanum og var viðstaddur þegar Davíð Oddsson þáverandi seðlabankastjóri hringdi í Geir Haarde daginn örlagaríka 6. október 2008. Skýrslan af Sturlu hjá saksóknara var gerð í tengslum við vitnisburð hans í öðru óskyldu máli þar sem skilasvik voru til rannsóknar. Í framburði Sturlu kom fram að Davíð Oddsson hefði lýst því yfir fyrirfram að peningarnir myndu tapast, áður en hann hringdi í Geir til að fá velvilja hjá forsætisráðherra fyrir 500 milljóna evra neyðarláninu sem var jafnvirði tæplega 80 milljarða króna þegar lánið var veitt. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu var samtal þeirra Geirs og Davíðs miklu lengra en sá hluti þess sem var til umfjöllunar í Kastljósi. Endurrit símtals þeirra hefur aldrei verið birt en Geir vissi ekki að símtalið hefði verið hljóðritað og hefur hann lagst gegn birtingu á endurriti símtalsins. Seðlabankinn tók veð í danska bankanum FIH fyrir láninu en stór hluti verðmætanna í þeirri eign glataðist þegar danski bankinn var seldur. Fjárfestar með Christian Peter Dyrvig í fararbroddi högnuðust ævintýralega á sölu FIH bankans og hefur sú saga verið rakin í dönskum fjölmiðlum. Þess skal getið að Seðlabankinn aflaði sér upplýsinga frá danska fjármálaeftirlitinu um gæði FIH bankans og var það mat þess að FIH væri traustur banki. Þannig taldi seðlabankastjóri að veðandlagið myndi alltaf dekka huganlegt tap Seðlabankans vegna 500 milljóna evra lánveitingarinnar til Kaupþings. Seðlabanki Íslands hefur legið undir gagnrýni fyrir að halda illa á veðandlaginu eftir að Davíð hvarf á brott úr bankanum en talið er að tap Seðlabankans vegna sölunnar á FIH nemi að minnsta kosti jafnvirði 25 milljarða króna. Velta má fyrir sér hvort neyðarlán Seðlabanka Íslands til Kaupþings banka 6. október 2008 gæti fallið undir umboðssvik í skilningi 249. gr. hegningarlaga eins og það ákvæði hefur verið túlkað í dómaframkvæmd Hæstaréttar. Átti sér stað misnotkun aðstöðu þegar lánið var veitt í skyndingu með einu símtali sem olli fjártjónshættu fyrir Seðlabanka Íslands? Hafa nýjar upplýsingar um að Davíð Oddsson þáverandi seðlabankastjóri hafi talið peningana glataða þýðingu fyrir mat á slíku? Ólafur Þór Hauksson tók við embætti sérstaks saksóknara við stofnun embættisins. Sjá má viðtal við Ólaf Þór í myndskeiði með frétt. Björn L. Bergsson settur ríkissaksóknari rannsakaði ætlaða vanrækslu seðlabankastjóranna og forstjóra Fjármálaeftirlitsins eftir að skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis kom út í apríl 2010 en taldi að þeir hefðu ekki brotið lög og felldi niður mál á hendur þeim. Björn gaf út yfirlýsingu þegar ákvörðun hans lá fyrir þar sem segir: „Niðurstaða setts ríkissaksóknara er að umfjöllunarefni og ályktanir rannsóknarnefndar Alþingis í köflum 21.5.5. og 21.5.6. gefi að svo stöddu ekki sérstakt tilefni til að efna til sakamálarannsókna á hendur Davíð Oddssyni, Eiríki Guðnasyni, Ingimundi Friðrikssyni og Jónasi Fr. Jónssyni.“ Hrunið Vafningsmálið Tengdar fréttir Trúnaðarbrot Sturlu í Seðlabankanum var fyrnt Greindi eiginkonu sinni, lögfræðingi hjá Samtökum fjármálafyrirtækja, frá því að Seðlabankinn myndi aðeins bjarga einum banka og Sigurjón Þ. Árnason væri búinn að kasta inn handklæðinu. 20. október 2016 14:24 Seðlabankinn skoðar viðbrögð við trúnaðarbroti Varaformaður Vinstri grænna hvetur Geir H. Haarde til að heimilda birtingu símtalsins. 20. október 2016 18:38 Karl Th. hundskammar félaga sína í ritstjórafélaginu Karl Th. segir Gunnar Smára, Illuga Jökuls og Eirík Jóns dylgjusama, þeir ættu að skammast sín og biðjast afsökunar. 20. október 2016 17:17 Mest lesið „Krakkar sem gistu hjá okkur vissu ekki hvað var að gerast!“ Atvinnulíf Icelandair segir upp 57 flugmönnum Viðskipti innlent Brimborg lækkar verð á rafbílnum Volvo EX30 Samstarf Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum Neytendur Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Neytendur Festi fær að kaupa Lyfju Neytendur Leiðtogakulnun: Þegar yfirmaðurinn er alveg búinn á því Atvinnulíf Nýr Peugeot E-3008 rafbíll frumsýndur í Brimborg Samstarf „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum Neytendur Danir höndla ekki kóresku pakkanúðlurnar Viðskipti erlent Fleiri fréttir Icelandair segir upp 57 flugmönnum Húsnæði B5 auglýst til leigu enn og aftur Selja höfuðstöðvarnar sem voru rýmdar vegna myglu „Betur borgandi ferðamenn“ enginn bjargvættur ferðaþjónustunnar Vetrarþjónustan þungur baggi á borginni Gerður Björt nýr framkvæmdastjóri rekstrarþjónustu Wise Kristján Andrésson gengur til liðs við Arion banka Running Tide segir upp öllu starfsfólki á Íslandi Stefnt á að virkjun Hvalár geti hafist eftir tvö ár Bjór, bingó og bíó í Vinabæ á ný Frederiksen víkur fyrir Bird Áhöfnum tveggja skipa Þorbjarnar sagt upp Sigurður Tómasson til liðs við Origo Hrefna og Unnur til Novum Easyjet flýgur frá Akureyri til Manchester í vetur 500 manns sóttu um störf hjá OCHE Reykjavík Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Skuldar þrotabúi föður síns fleiri milljarða Fleiri farþegar og betri nýting Gengu frá 135 milljarða samningi um endurfjármögnun skulda Fjárfesta fyrir þrjá milljarða í Reykjanesbæ og Hafnarfirði Ein og hálf milljón farþega á fyrstu fimm mánuðum ársins Ingibjörg Ösp yfir nýrri rekstrarráðgjöf Expectus Þrír nýir stjórnendur hjá Festi „Að fara í slag við þessa risa er nánast ómögulegt“ Fjórir sérfræðingar til liðs við Helix Vilhjálmur Hilmarsson nýr hagfræðingur Visku Heimtu hlutinn úr helju og verða stærstu einkafjárfestarnir Varar við þenslu á byggingamarkaði Ráðinn tækni- og þróunarstjóri Defend Iceland Sjá meira
Neyðarlán Seðlabankans til Kaupþings hinn 6. október 2008 hefur aldrei verið til rannsóknar hjá saksóknara. Meint umboðssvik ná til embættismanna en Ólafur Þór Hauksson héraðssaksóknari segir engan hafa fengið stöðu sakbornings við rannsókn á láninu. Til þess að hægt að sé að dæma einstakling fyrir umboðssvik þurfa þrjú skilyrði að vera uppfyllt. 1. Ákærði þarf að hafa aðstöðu á hendi sem skuldbindur annan, til dæmis umboð í krafti stöðu sinnar. 2. Hann þarf að misnota þessa aðstöðu sem hann hefur. 3. Af háttsemi ákærða þarf að vera veruleg fjártjónshætta. Jónatan Þórmundsson, prófessor emeritus við lagadeild HÍ, lýsir þessu svona: „Verknaðarlýsing 249. gr. hgl. miðast við, að umboðssvikaverknaður sé fullframinn við misnotkun aðstöðu. Nánar tiltekið er misnotkun yfirleitt fólgin í ólögmætri ráðstöfun fjárverðmæta, þ.m.t. undirritun skuldbindingar. Nægilegt er að hagsmunum annarra sé stefnt í hættu með skuldbindingu, endanlegt tjón þarf ekki að hafa hlotist af ráðstöfun geranda.“ (Þættir um auðgunarbrot, bls. 224). Svona hefur ákvæðið verið skýrt af fræðimönnum og í dómaframkvæmd Hæstaréttar. Öll þrjú skilyrðin þurfa að vera uppfyllt til að hægt sé að sakfella fyrir fullframið brot. Í Vafningsmálinu svokallaða taldi Hæstiréttur að þriðja skilyrðið um verulega fjártjónshættu hafi ekki verið fyrir hendi og því voru ákærðu í málinu sýknaðir. Hæstiréttur Íslands hefur kveðið upp níu dóma þar sem ákært var fyrir umboðssvik í málum sem tengjast bankahruninu. Í sjö þessar mála var sakfellt en í tveimur málum voru ákærðu sýknaðir. Í flestum tilvikum er Hæstiréttur að dæma fyrir óábyrgar lánveitingar þar sem ákærði er talinn hafa farið út fyrir umboð sitt með láni, brotið lánareglur bankans og þar með misnotað aðstöðu sína og valdið umbjóðandanum, viðkomandi banka, verulegri fjártjónshættu eða fjártjóni með háttseminni. Sigurjón Þ. Árnason, fyrrverandi bankastjóri Kaupþings, var dæmdur í þriggja og hálfs árs fangelsi fyrir umboðssvik í desember í fyrra meðal annars vegna þess að veð á bak við lán sem Landsbankinn veitti þóttu ekki nothæf. Hreiðar Már Sigurðsson, fyrrverandi forstjóri Kaupþings banka, var dæmdur í fimm og hálfs árs fangelsi fyrir umboðssvik og markaðsmisnotkun í Al-Thani málinu. Svona má lengi telja. Í vikunni greindu fréttastofa Stöðvar 2 og Kastljós RÚV frá skýrslustöku yfir Sturla Pálssyni sem er framkvæmdastjóri hjá Seðlabankanum og var viðstaddur þegar Davíð Oddsson þáverandi seðlabankastjóri hringdi í Geir Haarde daginn örlagaríka 6. október 2008. Skýrslan af Sturlu hjá saksóknara var gerð í tengslum við vitnisburð hans í öðru óskyldu máli þar sem skilasvik voru til rannsóknar. Í framburði Sturlu kom fram að Davíð Oddsson hefði lýst því yfir fyrirfram að peningarnir myndu tapast, áður en hann hringdi í Geir til að fá velvilja hjá forsætisráðherra fyrir 500 milljóna evra neyðarláninu sem var jafnvirði tæplega 80 milljarða króna þegar lánið var veitt. Samkvæmt upplýsingum fréttastofu var samtal þeirra Geirs og Davíðs miklu lengra en sá hluti þess sem var til umfjöllunar í Kastljósi. Endurrit símtals þeirra hefur aldrei verið birt en Geir vissi ekki að símtalið hefði verið hljóðritað og hefur hann lagst gegn birtingu á endurriti símtalsins. Seðlabankinn tók veð í danska bankanum FIH fyrir láninu en stór hluti verðmætanna í þeirri eign glataðist þegar danski bankinn var seldur. Fjárfestar með Christian Peter Dyrvig í fararbroddi högnuðust ævintýralega á sölu FIH bankans og hefur sú saga verið rakin í dönskum fjölmiðlum. Þess skal getið að Seðlabankinn aflaði sér upplýsinga frá danska fjármálaeftirlitinu um gæði FIH bankans og var það mat þess að FIH væri traustur banki. Þannig taldi seðlabankastjóri að veðandlagið myndi alltaf dekka huganlegt tap Seðlabankans vegna 500 milljóna evra lánveitingarinnar til Kaupþings. Seðlabanki Íslands hefur legið undir gagnrýni fyrir að halda illa á veðandlaginu eftir að Davíð hvarf á brott úr bankanum en talið er að tap Seðlabankans vegna sölunnar á FIH nemi að minnsta kosti jafnvirði 25 milljarða króna. Velta má fyrir sér hvort neyðarlán Seðlabanka Íslands til Kaupþings banka 6. október 2008 gæti fallið undir umboðssvik í skilningi 249. gr. hegningarlaga eins og það ákvæði hefur verið túlkað í dómaframkvæmd Hæstaréttar. Átti sér stað misnotkun aðstöðu þegar lánið var veitt í skyndingu með einu símtali sem olli fjártjónshættu fyrir Seðlabanka Íslands? Hafa nýjar upplýsingar um að Davíð Oddsson þáverandi seðlabankastjóri hafi talið peningana glataða þýðingu fyrir mat á slíku? Ólafur Þór Hauksson tók við embætti sérstaks saksóknara við stofnun embættisins. Sjá má viðtal við Ólaf Þór í myndskeiði með frétt. Björn L. Bergsson settur ríkissaksóknari rannsakaði ætlaða vanrækslu seðlabankastjóranna og forstjóra Fjármálaeftirlitsins eftir að skýrsla rannsóknarnefndar Alþingis kom út í apríl 2010 en taldi að þeir hefðu ekki brotið lög og felldi niður mál á hendur þeim. Björn gaf út yfirlýsingu þegar ákvörðun hans lá fyrir þar sem segir: „Niðurstaða setts ríkissaksóknara er að umfjöllunarefni og ályktanir rannsóknarnefndar Alþingis í köflum 21.5.5. og 21.5.6. gefi að svo stöddu ekki sérstakt tilefni til að efna til sakamálarannsókna á hendur Davíð Oddssyni, Eiríki Guðnasyni, Ingimundi Friðrikssyni og Jónasi Fr. Jónssyni.“
Hrunið Vafningsmálið Tengdar fréttir Trúnaðarbrot Sturlu í Seðlabankanum var fyrnt Greindi eiginkonu sinni, lögfræðingi hjá Samtökum fjármálafyrirtækja, frá því að Seðlabankinn myndi aðeins bjarga einum banka og Sigurjón Þ. Árnason væri búinn að kasta inn handklæðinu. 20. október 2016 14:24 Seðlabankinn skoðar viðbrögð við trúnaðarbroti Varaformaður Vinstri grænna hvetur Geir H. Haarde til að heimilda birtingu símtalsins. 20. október 2016 18:38 Karl Th. hundskammar félaga sína í ritstjórafélaginu Karl Th. segir Gunnar Smára, Illuga Jökuls og Eirík Jóns dylgjusama, þeir ættu að skammast sín og biðjast afsökunar. 20. október 2016 17:17 Mest lesið „Krakkar sem gistu hjá okkur vissu ekki hvað var að gerast!“ Atvinnulíf Icelandair segir upp 57 flugmönnum Viðskipti innlent Brimborg lækkar verð á rafbílnum Volvo EX30 Samstarf Hinn almenni borgari þurfi ekki að dæla í sig steinefnum Neytendur Blár Opal seldist á fimmtán þúsund Neytendur Festi fær að kaupa Lyfju Neytendur Leiðtogakulnun: Þegar yfirmaðurinn er alveg búinn á því Atvinnulíf Nýr Peugeot E-3008 rafbíll frumsýndur í Brimborg Samstarf „Sársaukafullt að sjá“ IKEA vasa dýrari í Góða hirðinum Neytendur Danir höndla ekki kóresku pakkanúðlurnar Viðskipti erlent Fleiri fréttir Icelandair segir upp 57 flugmönnum Húsnæði B5 auglýst til leigu enn og aftur Selja höfuðstöðvarnar sem voru rýmdar vegna myglu „Betur borgandi ferðamenn“ enginn bjargvættur ferðaþjónustunnar Vetrarþjónustan þungur baggi á borginni Gerður Björt nýr framkvæmdastjóri rekstrarþjónustu Wise Kristján Andrésson gengur til liðs við Arion banka Running Tide segir upp öllu starfsfólki á Íslandi Stefnt á að virkjun Hvalár geti hafist eftir tvö ár Bjór, bingó og bíó í Vinabæ á ný Frederiksen víkur fyrir Bird Áhöfnum tveggja skipa Þorbjarnar sagt upp Sigurður Tómasson til liðs við Origo Hrefna og Unnur til Novum Easyjet flýgur frá Akureyri til Manchester í vetur 500 manns sóttu um störf hjá OCHE Reykjavík Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Skuldar þrotabúi föður síns fleiri milljarða Fleiri farþegar og betri nýting Gengu frá 135 milljarða samningi um endurfjármögnun skulda Fjárfesta fyrir þrjá milljarða í Reykjanesbæ og Hafnarfirði Ein og hálf milljón farþega á fyrstu fimm mánuðum ársins Ingibjörg Ösp yfir nýrri rekstrarráðgjöf Expectus Þrír nýir stjórnendur hjá Festi „Að fara í slag við þessa risa er nánast ómögulegt“ Fjórir sérfræðingar til liðs við Helix Vilhjálmur Hilmarsson nýr hagfræðingur Visku Heimtu hlutinn úr helju og verða stærstu einkafjárfestarnir Varar við þenslu á byggingamarkaði Ráðinn tækni- og þróunarstjóri Defend Iceland Sjá meira
Trúnaðarbrot Sturlu í Seðlabankanum var fyrnt Greindi eiginkonu sinni, lögfræðingi hjá Samtökum fjármálafyrirtækja, frá því að Seðlabankinn myndi aðeins bjarga einum banka og Sigurjón Þ. Árnason væri búinn að kasta inn handklæðinu. 20. október 2016 14:24
Seðlabankinn skoðar viðbrögð við trúnaðarbroti Varaformaður Vinstri grænna hvetur Geir H. Haarde til að heimilda birtingu símtalsins. 20. október 2016 18:38
Karl Th. hundskammar félaga sína í ritstjórafélaginu Karl Th. segir Gunnar Smára, Illuga Jökuls og Eirík Jóns dylgjusama, þeir ættu að skammast sín og biðjast afsökunar. 20. október 2016 17:17