Menntun skal metin til launa Þórunn Sveinbjarnardóttir skrifar 7. janúar 2016 07:00 BHM hefur kært íslenska ríkið til Mannréttindadómstóls Evrópu vegna laga nr. 31/2015 sem sett voru á Alþingi 13. júní sl. Bandalagið telur sér skylt að leita réttar síns utan landsteinanna þó seint verði sagt að sú skylda sé ljúf. 19 aðildarfélög BHM voru með lausa samninga hjá ríkinu í upphafi árs en 18 þeirra fóru saman í viðræður. Hvorki gekk né rak að fá samninganefnd ríkisins til efnislegra viðræðna um kröfur félaganna og kjaradeilan endaði á borði ríkissáttasemjara. Það bar ekki heldur árangur. Þegar upp var staðið höfðu verkfallsaðgerðir staðið í 10 vikur en þeim lauk með því að samningsrétturinn var tekinn af aðildarfélögum BHM með lagasetningu á Alþingi. Það er umhugsunarvert að í stað þess að gera sitt til að koma í veg fyrir verkföll og ganga til samninga um málefnalegar kröfur aðildarfélaga BHM, kröfur sem að mati BHM fóru saman við hagsmuni ríkisins, kaus ríkisvaldið að efna til ófriðar við starfsfólk sitt hjá mörgum af lykilstofnunum hins opinbera. Þá afstöðu munu félagsmenn BHM seint skilja.Menntunarákvæði gerðardóms Gerðardómur sýndi kröfum BHM meiri skilning en samninganefnd ríkisins. Í niðurstöðu hans segir m.a.: „Þegar allt er skoðað er það mat gerðardóms að ákvörðun hans feli ekki í sér meiri hækkun en þegar hefur verið samið um í öðrum kjarasamningum og því ekki til þess fallin að valda efnahagslegum óstöðugleika umfram aðra kjarasamninga sem nú þegar hafa verið gerðir.“ Þessu hafði margoft verið haldið fram við samningaborðið. Að auki steig gerðardómur mikilvægt skref með því að viðurkenna kröfu BHM um að háskólamenntun skuli metin til launa með sérstöku menntunarákvæði sem skal útfært fyrir 1. júní 2016. Það er mikilvægt að hafa í huga að lög nr. 31/2015 og niðurstaða gerðardóms er ekki fengin í frjálsum samningum aðila á vinnumarkaði og bindur hendur aðildarfélaganna 18 til ágústloka 2017 en félögunum er óheimilt að knýja fram breytingar með vinnustöðvunum á gildistíma dómsins. Aðalkrafa BHM um að menntun skuli metin til launa er sem fyrr segir byggð á málefnalegum sjónarmiðum og sameiginlegum hagsmunum ríkisins og starfsfólks þess. Því er það BHM undrunarefni að niðurstaða sem fengin er með þessum hætti skuli vera orðin viðmið allra annarra á íslenskum vinnumarkaði.Hvað er þetta SALEK? BHM tekur þátt í samstarfi aðila vinnumarkaðarins um bætt vinnubrögð við gerð kjarasamninga hér á landi undir hatti Samstarfsnefndar um launaupplýsingar og efnahagslegar forsendur kjarasamninga (SALEK). Á vettvangi nefndarinnar hefur verið unnið að upplýsingaöflun og skýrslugerð um vinnumarkaðinn í aðdraganda kjarasamninga áranna 2013 og 2015. Frá því í haust hefur nefndin rætt möguleika á innleiðingu samningamódels fyrir íslenskan vinnumarkað að norrænni fyrirmynd. Í því sambandi er gott að hafa í huga að á Norðurlöndunum eru samningamódelin langt frá því að vera eins þótt ákveðnir grunnþættir á vinnumarkaði séu sambærilegir. BHM tekur þátt í þessu mikilvæga starfi af metnaði og bindur vonir við að samstaða náist um breytt og bætt vinnubrögð við kjarasamningagerð á grundvelli efnahagslegs stöðugleika og jafns vaxtar kaupmáttar til langs tíma. Innan slíks kerfis þarf samfélagslegt mikilvægi háskólamenntunar að njóta skilnings og sannmælis. Vert er að benda á að í nágrannalöndum okkar byggir samningalíkanið á náinni samvinnu heildarsamtaka vinnumarkaðarins og stjórnvalda, sem gegna lykilhlutverki í því að viðhalda trausti og samstöðu um það. Breið samstaða á vettvangi verkalýðshreyfingar, vinnuveitenda og stjórnvalda er nauðsynleg forsenda þess að hægt sé að innleiða íslenskt samningalíkan að norrænni fyrirmynd. Slíkt líkan þarf t.a.m. að þola ríkisstjórnaskipti og mannabreytingar í forystuliði vinnumarkaðarins. Formenn aðildarfélaga BHM hafa vaxandi áhyggjur af stöðu yngsta hópsins innan raða bandalagsins. Kynslóð þeirra sem nú eru á þrítugs- og fertugsaldri ber þungar byrðar á Íslandi eftir-hrunsáranna. Húsnæðis- og lánakjör sliga marga fjölskylduna. Endurgreiðslur námslána nema tæpum mánaðarlaunum ár hvert. Nýsköpun á vinnumarkaði er með minnsta móti og velferðarkerfið þykir ekki lengur sérstök ástæða til búsetu hér á landi. Staðan er í einu orði sagt óviðunandi. Innan BHM eru 28 aðildarfélög háskólamenntaðra sem starfa hjá ríki, sveitarfélögum og á almennum vinnumarkaði. 65% félagsmanna eru konur. Hlutfall félagsmanna sem starfa í einkageiranum fer vaxandi. Það er brýnt samfélagslegt verkefni að skapa forsendur fyrir öfluga nýsköpun og metnaðarfulla almannaþjónustu, þannig að háskólamenntað fólk sækist eftir því að lifa og starfa á Íslandi. Þannig er framtíðarhagsmunum samfélagsins alls best þjónað. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórunn Sveinbjarnardóttir Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
BHM hefur kært íslenska ríkið til Mannréttindadómstóls Evrópu vegna laga nr. 31/2015 sem sett voru á Alþingi 13. júní sl. Bandalagið telur sér skylt að leita réttar síns utan landsteinanna þó seint verði sagt að sú skylda sé ljúf. 19 aðildarfélög BHM voru með lausa samninga hjá ríkinu í upphafi árs en 18 þeirra fóru saman í viðræður. Hvorki gekk né rak að fá samninganefnd ríkisins til efnislegra viðræðna um kröfur félaganna og kjaradeilan endaði á borði ríkissáttasemjara. Það bar ekki heldur árangur. Þegar upp var staðið höfðu verkfallsaðgerðir staðið í 10 vikur en þeim lauk með því að samningsrétturinn var tekinn af aðildarfélögum BHM með lagasetningu á Alþingi. Það er umhugsunarvert að í stað þess að gera sitt til að koma í veg fyrir verkföll og ganga til samninga um málefnalegar kröfur aðildarfélaga BHM, kröfur sem að mati BHM fóru saman við hagsmuni ríkisins, kaus ríkisvaldið að efna til ófriðar við starfsfólk sitt hjá mörgum af lykilstofnunum hins opinbera. Þá afstöðu munu félagsmenn BHM seint skilja.Menntunarákvæði gerðardóms Gerðardómur sýndi kröfum BHM meiri skilning en samninganefnd ríkisins. Í niðurstöðu hans segir m.a.: „Þegar allt er skoðað er það mat gerðardóms að ákvörðun hans feli ekki í sér meiri hækkun en þegar hefur verið samið um í öðrum kjarasamningum og því ekki til þess fallin að valda efnahagslegum óstöðugleika umfram aðra kjarasamninga sem nú þegar hafa verið gerðir.“ Þessu hafði margoft verið haldið fram við samningaborðið. Að auki steig gerðardómur mikilvægt skref með því að viðurkenna kröfu BHM um að háskólamenntun skuli metin til launa með sérstöku menntunarákvæði sem skal útfært fyrir 1. júní 2016. Það er mikilvægt að hafa í huga að lög nr. 31/2015 og niðurstaða gerðardóms er ekki fengin í frjálsum samningum aðila á vinnumarkaði og bindur hendur aðildarfélaganna 18 til ágústloka 2017 en félögunum er óheimilt að knýja fram breytingar með vinnustöðvunum á gildistíma dómsins. Aðalkrafa BHM um að menntun skuli metin til launa er sem fyrr segir byggð á málefnalegum sjónarmiðum og sameiginlegum hagsmunum ríkisins og starfsfólks þess. Því er það BHM undrunarefni að niðurstaða sem fengin er með þessum hætti skuli vera orðin viðmið allra annarra á íslenskum vinnumarkaði.Hvað er þetta SALEK? BHM tekur þátt í samstarfi aðila vinnumarkaðarins um bætt vinnubrögð við gerð kjarasamninga hér á landi undir hatti Samstarfsnefndar um launaupplýsingar og efnahagslegar forsendur kjarasamninga (SALEK). Á vettvangi nefndarinnar hefur verið unnið að upplýsingaöflun og skýrslugerð um vinnumarkaðinn í aðdraganda kjarasamninga áranna 2013 og 2015. Frá því í haust hefur nefndin rætt möguleika á innleiðingu samningamódels fyrir íslenskan vinnumarkað að norrænni fyrirmynd. Í því sambandi er gott að hafa í huga að á Norðurlöndunum eru samningamódelin langt frá því að vera eins þótt ákveðnir grunnþættir á vinnumarkaði séu sambærilegir. BHM tekur þátt í þessu mikilvæga starfi af metnaði og bindur vonir við að samstaða náist um breytt og bætt vinnubrögð við kjarasamningagerð á grundvelli efnahagslegs stöðugleika og jafns vaxtar kaupmáttar til langs tíma. Innan slíks kerfis þarf samfélagslegt mikilvægi háskólamenntunar að njóta skilnings og sannmælis. Vert er að benda á að í nágrannalöndum okkar byggir samningalíkanið á náinni samvinnu heildarsamtaka vinnumarkaðarins og stjórnvalda, sem gegna lykilhlutverki í því að viðhalda trausti og samstöðu um það. Breið samstaða á vettvangi verkalýðshreyfingar, vinnuveitenda og stjórnvalda er nauðsynleg forsenda þess að hægt sé að innleiða íslenskt samningalíkan að norrænni fyrirmynd. Slíkt líkan þarf t.a.m. að þola ríkisstjórnaskipti og mannabreytingar í forystuliði vinnumarkaðarins. Formenn aðildarfélaga BHM hafa vaxandi áhyggjur af stöðu yngsta hópsins innan raða bandalagsins. Kynslóð þeirra sem nú eru á þrítugs- og fertugsaldri ber þungar byrðar á Íslandi eftir-hrunsáranna. Húsnæðis- og lánakjör sliga marga fjölskylduna. Endurgreiðslur námslána nema tæpum mánaðarlaunum ár hvert. Nýsköpun á vinnumarkaði er með minnsta móti og velferðarkerfið þykir ekki lengur sérstök ástæða til búsetu hér á landi. Staðan er í einu orði sagt óviðunandi. Innan BHM eru 28 aðildarfélög háskólamenntaðra sem starfa hjá ríki, sveitarfélögum og á almennum vinnumarkaði. 65% félagsmanna eru konur. Hlutfall félagsmanna sem starfa í einkageiranum fer vaxandi. Það er brýnt samfélagslegt verkefni að skapa forsendur fyrir öfluga nýsköpun og metnaðarfulla almannaþjónustu, þannig að háskólamenntað fólk sækist eftir því að lifa og starfa á Íslandi. Þannig er framtíðarhagsmunum samfélagsins alls best þjónað.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun