Heilbrigðisþjónustunni á ekki að breyta í kyrrþey Ögmundur Jónasson skrifar 25. mars 2015 07:00 Það mun hafa verið undir aldarlokin að kunningi minn lá banaleguna á Borgarspítalanum í Reykjavík með óviðráðanlegt krabbamein. Á sjúkrahúsinu fékk hann þá umönnun og þjónustu sem völ var á. Þó ekki alveg. Þegar gera þurfti tilteknar röntgenrannsóknir var ekið með hann í sjúkrabíl á Domus Medica þar sem var að finna enn betri tæki en á sjúkrahúsinu.Læknar og stjórnmálamenn einkavæða Hvernig gat þetta verið? Hver hafði greitt fyrir þessi tæki? Greiðslurnar höfðu að sjálfsögðu komið úr ríkissjóði í gegnum almannatryggingar. Til Domus var sjúklingum nefnilega vísað í þeim mun stríðari straumum sem meira var skorið niður á sjúkrahúsum þar sem þessi þjónusta hafði verið veitt. Þar lengdust biðraðir fyrir bragðið. Ég minnist þess að gera athugasemd þegar mér var vísað á einkarekna stofu til myndatöku, sagðist heldur vilja fara annað. Ég spurði jafnframt hvort læknirinn gerði sér ekki örugglega grein fyrir því að hann væri að taka ákvörðun sem væri ekki síður fjármálaleg en læknisfræðileg. Tilvísuninni var breytt og merkt við í kladdann að þessi sjúklingur væri með sérviskuleg viðhorf.Blandan að breytast Viðhorfin eru samt ekki sérviskulegri en svo að á grundvelli þessa tvenns, niðurskurðar í almannaþjónustunni og greiðsluflæðis til einkareksturs á heilbrigðissviði er læknisþjónusta smám saman að færast í prívat hendur. Sjálfum hefur mér alltaf þótt vera í lagi – og meira að segja til góðs – að hafa afmarkaðan einkapraxís til hliðar við almannaþjónustuna, en blandan þyrfti að vera rétt. Ég óttast að hlutföllin séu nú smám saman að breytast einkarekstri í hag, að ekki sé á það minnst ef hér rísa einkarekin sjúkrahús kostuð af hinu opinbera og gjöldum frá betur megandi sjúklingum. Á slíkum einkareknum sjúkrahúsum í eigu fjárfesta þrifust væntanlega illa hinir sjálfstæðu kóngar og drottningar í læknastétt sem nú una vel sínum hag á eigin stofum.Rógburður? Nú er hættan sú að skrif mín verði skilgreind sem níð og rógburður um einkarekna heilbrigðisþjónustu. Vísa ég þar í grein eftir Birgi Guðjónsson lækni sem skrifar í Fréttablaðið 18. mars síðastliðinn. Upphaf greinarinnar er svohljóðandi: „Prófessor við HÍ hefur sem oftar farið mikinn við að rægja einkarekstur í heilbrigðiskerfinu og verið fylgt eftir af lektor og alþingismönnum á vinstri væng. Engin tilraun er gerð til að skilgreina gæði.“ Hér er greinilega vísað til rannsókna og skrifa Rúnars Vilhjálmssonar prófessors og síðan okkar alþingismanna sem höfum varað við því að svelta almannarekna heilbrigðisþjónustu á sama tíma og einkapraksís er auðveldað lífið.Lofsverðar rannsóknir Ástæða er til að þakka Rúnari Vilhjálmssyni prófessor fyrir vandaða og málefnalega umfjöllun um heilbrigðismál. Rúnar hefur rannsakað sérstaklega þá þróun sem orðið hefur í hlutdeild sjúklinga við fjármögnun heilbrigðisþjónustunnar og hvernig sífellt hærri þjónustugjöld hafa haft áhrif á aðgengi tekjulægri hluta samfélagsins að læknisþjónustu. Einnig ber að þakka félagasamtökum á borð við Krabbameinsfélagið sem gengist hafa fyrir vönduðum rannsóknum af þessu tagi og vísa ég þar í rannsókn Ingimars Einarssonar frá árinu 2013 um tengt efni.Málefnaleg umræða til góðs Birgir Guðjónsson fjallar í grein sinni fyrst og fremst um ágæti einkareksturs umfram almannaþjónustu. Um þetta hafa einnig verið gerðar rannsóknir og skýrslur og Landlæknisembættið í tímans rás leitt okkur í sanninn um ýmsar staðreyndir í þessum efnum og nefni ég þar, að öðrum ólöstuðum, Ólaf Ólafsson, fyrrum landlækni, sem hefur verið óþreytandi í upplýsingamiðlun um þetta efni. Sömu sögu er að segja af BSRB sem í áranna rás hefur fengið hingað til lands fjölda sérfræðinga til að gera grein fyrir rannsóknum á samspili einkareksturs og almannaþjónustu. Allir þessir aðilar fagna málefnalegri umræðu um þessi efni en hljóta að taka því illa að vera sökuð um rógburð þegar bent er á staðreyndir um félagslega og efnahagslega mismunun í einkareknum heilbrigðiskerfum.Sem flestir taki þátt Birgir Guðjónsson klykkir út í grein sinni með því að segja að einkavæðing sé fyrst og fremst í þágu sjúklinga. Máli sínu til stuðnings vísar hann til biðlista í almannaþjónustunni og greiðari aðgangs í einkarekinni þjónustu. Ég svara því til að þessu valdi óhóflegur niðurskurður á framlögum til opinberu þjónustunnar og afleiðingin gæti orðið sú að annars ágæt blanda breytist sjúklingum og skattborgurum í óhag. Fyrir því hef ég oft fært rök og vil gera það enn. Ég hvet sem flesta að taka þátt í þessari umræðu. Breytingar á heilbrigðisþjónustunni eiga ekki og mega ekki gerast í kyrrþey. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ögmundur Jónasson Mest lesið Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Halldór 18.05.2024 Halldór Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Sjá meira
Það mun hafa verið undir aldarlokin að kunningi minn lá banaleguna á Borgarspítalanum í Reykjavík með óviðráðanlegt krabbamein. Á sjúkrahúsinu fékk hann þá umönnun og þjónustu sem völ var á. Þó ekki alveg. Þegar gera þurfti tilteknar röntgenrannsóknir var ekið með hann í sjúkrabíl á Domus Medica þar sem var að finna enn betri tæki en á sjúkrahúsinu.Læknar og stjórnmálamenn einkavæða Hvernig gat þetta verið? Hver hafði greitt fyrir þessi tæki? Greiðslurnar höfðu að sjálfsögðu komið úr ríkissjóði í gegnum almannatryggingar. Til Domus var sjúklingum nefnilega vísað í þeim mun stríðari straumum sem meira var skorið niður á sjúkrahúsum þar sem þessi þjónusta hafði verið veitt. Þar lengdust biðraðir fyrir bragðið. Ég minnist þess að gera athugasemd þegar mér var vísað á einkarekna stofu til myndatöku, sagðist heldur vilja fara annað. Ég spurði jafnframt hvort læknirinn gerði sér ekki örugglega grein fyrir því að hann væri að taka ákvörðun sem væri ekki síður fjármálaleg en læknisfræðileg. Tilvísuninni var breytt og merkt við í kladdann að þessi sjúklingur væri með sérviskuleg viðhorf.Blandan að breytast Viðhorfin eru samt ekki sérviskulegri en svo að á grundvelli þessa tvenns, niðurskurðar í almannaþjónustunni og greiðsluflæðis til einkareksturs á heilbrigðissviði er læknisþjónusta smám saman að færast í prívat hendur. Sjálfum hefur mér alltaf þótt vera í lagi – og meira að segja til góðs – að hafa afmarkaðan einkapraxís til hliðar við almannaþjónustuna, en blandan þyrfti að vera rétt. Ég óttast að hlutföllin séu nú smám saman að breytast einkarekstri í hag, að ekki sé á það minnst ef hér rísa einkarekin sjúkrahús kostuð af hinu opinbera og gjöldum frá betur megandi sjúklingum. Á slíkum einkareknum sjúkrahúsum í eigu fjárfesta þrifust væntanlega illa hinir sjálfstæðu kóngar og drottningar í læknastétt sem nú una vel sínum hag á eigin stofum.Rógburður? Nú er hættan sú að skrif mín verði skilgreind sem níð og rógburður um einkarekna heilbrigðisþjónustu. Vísa ég þar í grein eftir Birgi Guðjónsson lækni sem skrifar í Fréttablaðið 18. mars síðastliðinn. Upphaf greinarinnar er svohljóðandi: „Prófessor við HÍ hefur sem oftar farið mikinn við að rægja einkarekstur í heilbrigðiskerfinu og verið fylgt eftir af lektor og alþingismönnum á vinstri væng. Engin tilraun er gerð til að skilgreina gæði.“ Hér er greinilega vísað til rannsókna og skrifa Rúnars Vilhjálmssonar prófessors og síðan okkar alþingismanna sem höfum varað við því að svelta almannarekna heilbrigðisþjónustu á sama tíma og einkapraksís er auðveldað lífið.Lofsverðar rannsóknir Ástæða er til að þakka Rúnari Vilhjálmssyni prófessor fyrir vandaða og málefnalega umfjöllun um heilbrigðismál. Rúnar hefur rannsakað sérstaklega þá þróun sem orðið hefur í hlutdeild sjúklinga við fjármögnun heilbrigðisþjónustunnar og hvernig sífellt hærri þjónustugjöld hafa haft áhrif á aðgengi tekjulægri hluta samfélagsins að læknisþjónustu. Einnig ber að þakka félagasamtökum á borð við Krabbameinsfélagið sem gengist hafa fyrir vönduðum rannsóknum af þessu tagi og vísa ég þar í rannsókn Ingimars Einarssonar frá árinu 2013 um tengt efni.Málefnaleg umræða til góðs Birgir Guðjónsson fjallar í grein sinni fyrst og fremst um ágæti einkareksturs umfram almannaþjónustu. Um þetta hafa einnig verið gerðar rannsóknir og skýrslur og Landlæknisembættið í tímans rás leitt okkur í sanninn um ýmsar staðreyndir í þessum efnum og nefni ég þar, að öðrum ólöstuðum, Ólaf Ólafsson, fyrrum landlækni, sem hefur verið óþreytandi í upplýsingamiðlun um þetta efni. Sömu sögu er að segja af BSRB sem í áranna rás hefur fengið hingað til lands fjölda sérfræðinga til að gera grein fyrir rannsóknum á samspili einkareksturs og almannaþjónustu. Allir þessir aðilar fagna málefnalegri umræðu um þessi efni en hljóta að taka því illa að vera sökuð um rógburð þegar bent er á staðreyndir um félagslega og efnahagslega mismunun í einkareknum heilbrigðiskerfum.Sem flestir taki þátt Birgir Guðjónsson klykkir út í grein sinni með því að segja að einkavæðing sé fyrst og fremst í þágu sjúklinga. Máli sínu til stuðnings vísar hann til biðlista í almannaþjónustunni og greiðari aðgangs í einkarekinni þjónustu. Ég svara því til að þessu valdi óhóflegur niðurskurður á framlögum til opinberu þjónustunnar og afleiðingin gæti orðið sú að annars ágæt blanda breytist sjúklingum og skattborgurum í óhag. Fyrir því hef ég oft fært rök og vil gera það enn. Ég hvet sem flesta að taka þátt í þessari umræðu. Breytingar á heilbrigðisþjónustunni eiga ekki og mega ekki gerast í kyrrþey.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun