Eru umbúðirnar sökudólgurinn? María Manda skrifar 17. júlí 2014 07:00 Það er ánægjulegt að finna aukinn áhuga á umhverfismálum og vaxandi umræðu um slæma nýtingu og förgun á mat. Umbúðamálin eru eðlilega hluti af umræðunni enda tengjast þær matvælum og neysluvenjum okkar mjög náið. En það gleymist þegar rætt er um vondu umbúðirnar hvers vegna við pökkum vörum yfir höfuð og hver í raun mengunarvaldurinn sé. Margar hugmyndir sem draga úr umbúðanotkun líta dagsins ljós eins og margnota umbúðir undir mat til áfyllingar á veitingastöðum og verslunum eða jafnvel sleppa umbúðum alveg. En eru það raunhæfar lausnir? Umbúðaframleiðendur hafa fyrir löngu síðan hugað að umhverfismálum og eyða stórum fjárhæðum og miklum tíma í umhverfisvænni umbúðir. Hins vegar eru pakkningar oft óþarflega fyrirferðarmiklar. En hvers vegna pökkum við vörum í umbúðir? Það er til þess að uppfylla kröfur eftirlitsstofnana og okkur neytenda um að verja vöruna fyrir ryki, hnjaski og lykt, vegna gæðastaðla um meðhöndlun, hreinlæti, geymsluþol og ferskleika. Til þess að sinna upplýsingaskyldu um pökkunardag, síðasta söludag, um framleiðandann, innihaldslýsingar og næringartöflu, rekjanleika, notkunarreglur og varúðarmerkingar svo eitthvað sé nefnt og strikamerkið að kröfu stórverslana, sem annars tækju ekki við vörunni. Til þæginda, en framleiðendur létta okkur lífið eins og að rúlla fyrir okkur tóbakinu en um leið halda gæðum þess og ferskleika með umbúðum, því enginn vill reykja þurra, óþétta sígarettu og spýta út úr sér tóbaksögnum. Til aðgreiningar, en umbúðir eru ígildi kaupmannsins í hillum stórmarkaðanna sem fanga augu neytandans sem afgreiðir sig sjálfur, því vöruúrvalið er orðið svo miklu meira en þegar mamma mín fór með mjólkurbrúsann til áfyllingar. Við þyrftum líka ófáa margnota brúsa fyrir léttmjólkina, rjómann, súrmjólkina, skyrdrykkinn og G-mjólkina. Er fólk tilbúið að fylla bílinn af brúsum til að stökkva út í búð og fá áfyllingu? Svo kemur að förgun „margnota“ brúsans en sennilega myndi markaðurinn fyllast af alls konar margnota brúsum því ekki viljum við öll vera með eins brúsa.Ekki bæði haldið og sleppt Ég efast um að heilbrigðiseftirlitið yrði ánægt með alla skítugu brúsana eða ílátin sem kæmu inn til framleiðanda, inn í verslunina eða á veitingahúsið til áfyllingar. Sennilega þyrfti hreinsibúnað sem þrifi allar gerðir af brúsum og ílátum til að uppfylla hreinlætiskröfurnar. Og hvar setjum við þá innihaldslýsinguna og síðasta söludag eða strikamerkið og rekjanleikann? Við getum spurt hvort sótthreinsiefnin frá hreinsibúnaðinum yrðu umhverfisvænni en förgun eða endurvinnsla á einnota umbúðum. Það starfa nefnilega tugir manna alla daga ársins við að búa til og bæta við reglugerðum og nýju verklagi sem framleiðendur þurfa að uppfylla. Stöðugt hertari reglur um hreinlæti, pökkunarmáta og upplýsingagjöf sem kallar á þróun í framleiðslu og nýjar umbúðir. Margir framleiðendur vildu gjarnan minnka umbúðavesenið sem flækir framleiðsluferlið og allt leggst þetta á vöruverðið, sem við neytendur borgum fyrir og það er dýrt að uppfylla allar kröfurnar. Kannski ætti að létta á regluverkinu eða fækka fólkinu sem býr þær til svo mögulegt sé að minnka umbúðafarganið. Ómögulegt er að uppfylla kröfurnar og reglugerðirnar sem við setjum okkur, án þess að pakka vörunum með einum eða öðrum hætti. Hér verður ekki bæði haldið og sleppt. Því þurfum við að vera snjallari í umbúðamálum en fara 70 ár aftur í tímann. Við erum einfaldlega komin á allt annan stað í neysluvenjum og söluaðferðum, eða hvað? Hins vegar getum við spurt okkur hvers vegna sumum finnst í lagi að losa úr öskubakkanum í bílnum á rauðu ljósi eða hvers vegna plastpokinn sem við tókum með okkur heim úr búðinni er kominn utan um fisk í Norðurhafi og spillir lífríkinu í sjónum. Ég er ekki svo viss um að það sé umbúðunum að kenna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Ljúgandi málpípa Sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Drasl Hafþór Reynisson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Halldór 15.06.2024 Halldór Skoðun Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Brosum breitt Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Sjá meira
Það er ánægjulegt að finna aukinn áhuga á umhverfismálum og vaxandi umræðu um slæma nýtingu og förgun á mat. Umbúðamálin eru eðlilega hluti af umræðunni enda tengjast þær matvælum og neysluvenjum okkar mjög náið. En það gleymist þegar rætt er um vondu umbúðirnar hvers vegna við pökkum vörum yfir höfuð og hver í raun mengunarvaldurinn sé. Margar hugmyndir sem draga úr umbúðanotkun líta dagsins ljós eins og margnota umbúðir undir mat til áfyllingar á veitingastöðum og verslunum eða jafnvel sleppa umbúðum alveg. En eru það raunhæfar lausnir? Umbúðaframleiðendur hafa fyrir löngu síðan hugað að umhverfismálum og eyða stórum fjárhæðum og miklum tíma í umhverfisvænni umbúðir. Hins vegar eru pakkningar oft óþarflega fyrirferðarmiklar. En hvers vegna pökkum við vörum í umbúðir? Það er til þess að uppfylla kröfur eftirlitsstofnana og okkur neytenda um að verja vöruna fyrir ryki, hnjaski og lykt, vegna gæðastaðla um meðhöndlun, hreinlæti, geymsluþol og ferskleika. Til þess að sinna upplýsingaskyldu um pökkunardag, síðasta söludag, um framleiðandann, innihaldslýsingar og næringartöflu, rekjanleika, notkunarreglur og varúðarmerkingar svo eitthvað sé nefnt og strikamerkið að kröfu stórverslana, sem annars tækju ekki við vörunni. Til þæginda, en framleiðendur létta okkur lífið eins og að rúlla fyrir okkur tóbakinu en um leið halda gæðum þess og ferskleika með umbúðum, því enginn vill reykja þurra, óþétta sígarettu og spýta út úr sér tóbaksögnum. Til aðgreiningar, en umbúðir eru ígildi kaupmannsins í hillum stórmarkaðanna sem fanga augu neytandans sem afgreiðir sig sjálfur, því vöruúrvalið er orðið svo miklu meira en þegar mamma mín fór með mjólkurbrúsann til áfyllingar. Við þyrftum líka ófáa margnota brúsa fyrir léttmjólkina, rjómann, súrmjólkina, skyrdrykkinn og G-mjólkina. Er fólk tilbúið að fylla bílinn af brúsum til að stökkva út í búð og fá áfyllingu? Svo kemur að förgun „margnota“ brúsans en sennilega myndi markaðurinn fyllast af alls konar margnota brúsum því ekki viljum við öll vera með eins brúsa.Ekki bæði haldið og sleppt Ég efast um að heilbrigðiseftirlitið yrði ánægt með alla skítugu brúsana eða ílátin sem kæmu inn til framleiðanda, inn í verslunina eða á veitingahúsið til áfyllingar. Sennilega þyrfti hreinsibúnað sem þrifi allar gerðir af brúsum og ílátum til að uppfylla hreinlætiskröfurnar. Og hvar setjum við þá innihaldslýsinguna og síðasta söludag eða strikamerkið og rekjanleikann? Við getum spurt hvort sótthreinsiefnin frá hreinsibúnaðinum yrðu umhverfisvænni en förgun eða endurvinnsla á einnota umbúðum. Það starfa nefnilega tugir manna alla daga ársins við að búa til og bæta við reglugerðum og nýju verklagi sem framleiðendur þurfa að uppfylla. Stöðugt hertari reglur um hreinlæti, pökkunarmáta og upplýsingagjöf sem kallar á þróun í framleiðslu og nýjar umbúðir. Margir framleiðendur vildu gjarnan minnka umbúðavesenið sem flækir framleiðsluferlið og allt leggst þetta á vöruverðið, sem við neytendur borgum fyrir og það er dýrt að uppfylla allar kröfurnar. Kannski ætti að létta á regluverkinu eða fækka fólkinu sem býr þær til svo mögulegt sé að minnka umbúðafarganið. Ómögulegt er að uppfylla kröfurnar og reglugerðirnar sem við setjum okkur, án þess að pakka vörunum með einum eða öðrum hætti. Hér verður ekki bæði haldið og sleppt. Því þurfum við að vera snjallari í umbúðamálum en fara 70 ár aftur í tímann. Við erum einfaldlega komin á allt annan stað í neysluvenjum og söluaðferðum, eða hvað? Hins vegar getum við spurt okkur hvers vegna sumum finnst í lagi að losa úr öskubakkanum í bílnum á rauðu ljósi eða hvers vegna plastpokinn sem við tókum með okkur heim úr búðinni er kominn utan um fisk í Norðurhafi og spillir lífríkinu í sjónum. Ég er ekki svo viss um að það sé umbúðunum að kenna.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun