Köllum hlutina réttum nöfnum Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar 18. apríl 2013 06:00 Í grein í Fréttablaðinu 28. febrúar sl. gerir forstjóri Landsnets að umræðuefni gagnrýni Landverndar á fyrirtækið. Hér verður grein hans svarað og rangfærslur leiðréttar. Í grein sinni skrifar forstjóri Landsnets: „…hvað sem stóriðju líður er brýnt að styrkja flutningskerfið og auka öryggi þess í þágu íbúa og fyrirtækja á Reykjanesi.“ Samkvæmt matsskýrslu Landsnets um Suðvesturlínur verður flutningsgeta 220 kV Suðurnesjalínu 2 u.þ.b. 600 MW (690 MVA). Á Suðurnesjum eru í rekstri 75 MW virkjun í Svartsengi og 100 MW Reykjanesvirkjun, þar af eru um 125 MW flutt út af svæðinu til Norðuráls í Hvalfirði. Samkvæmt tölum frá Orkuspárnefnd 2012 var raforkunotkun á Suðurnesjum um 205 GWh árið 2011, sem er vel undir 50 MW. Það er því með engu móti hægt að réttlæta jafn stórt flutningsmannvirki og 220 kV Suðurnesjalínu 2 með tilvísun til eflingar öryggis flutningskerfisins fyrir almenna orkunotendur eina (íbúa og fyrirtæki) líkt og forstjóri Landsnets gerir í grein sinni. Ljóst má vera að minni raflína myndi hæglega geta gegnt því hlutverki að tryggja afhendingaröryggi íbúa og núverandi fyrirtækja svæðisins, jafnvel þó svo að notkun ykist umtalsvert. Raunveruleg ástæða hinnar 220 kV Suðurnesjalínu 2 er því fyrst og fremst til þess að mæta ýmsum stóriðjuáformum á Reykjanesi. Köllum því hlutina réttum nöfnum. Sýnum skynsemi Alvarlegast er kannski að það gleymist í þessari umræðu að stóriðjuáform á svæðinu ákvarðast fyrst og fremst af framboði á orku og enn hefur ekki verið tryggð nægileg orka til allra þessara áforma. Hvers vegna ekki? Jú, það hefur ekki verið sýnt fram á að orkan sé til staðar á Reykjanesskaga, eða hún tryggð annars staðar frá. Af þeirri ástæðu er óskynsamlegt að ráðast í umrædda milljarðaframkvæmd að svo stöddu, hvað þá að ráðast í dýrt og sársaukafullt eignarnám eins og Landsnet hefur farið fram á. Þau rök forstjóra Landsnets að byggja þurfi upp flutningskerfið á Reykjanesskaga til að mæta flutningi á raforku frá fyrirhuguðum virkjunum í nýtingarflokki rammaáætlunar á svæðinu eru einnig haldrýr. Óvissa ríkir um getu flestra jarðhitasvæða á þessu landsvæði til orkuvinnslu, og því ekkert fast í hendi með virkjun margra þeirra. Það er því fjárhagslega og umhverfislega skynsamlegt að Landsnet fari sér hér hægar. Auk þess gæti afstaða almennings og ráðamanna breyst til nýtingar jarðvarma á svæðinu í nánustu framtíð. Þetta er ekki síst vegna heilsufarslegra áhrifa af mengun jarðvarmavirkjana og neikvæðra áhrifa á tæringu málma. Auk þessa hafa möguleikar til útivistar og ferðamennsku í jafn stuttri fjarlægð frá höfuðborgarsvæðinu verið vanmetnir, líkt og fram kemur í skýrslu rammaáætlunar frá 2011. Samkomulag um viðmið Undirritaður vísar fullyrðingu forstjóra Landsnets á bug þar sem hann sakar Landvernd um að fara með rangt mál í grein frá 22. febrúar sl. Forstjóri Landsnets heldur því fram að mér hafi þótt „undarlegt að Landsnet kannist ekki við [að samkomulag hafi náðst um nokkur mikilvæg atriði í jarðstrengsnefndinni]“. Þetta sagði hvergi í greininni enda efast fulltrúar Landverndar ekki um skilning forstjóra Landsnets á eigin samþykki. Því mætti halda að forstjóri Landsnets hafi lesið einhverja aðra grein en eftir undirritaðan. Í greininni benti ég á að ein sameiginleg tillaga nefndarinnar geri ráð fyrir að nú þegar verði ákveðin viðmið og grundvallarreglur höfð til hliðsjónar við ákvarðanatöku vegna framkvæmda í flutningskerfinu. Eitt viðmiðið er t.d. að bera ávallt saman áhrif þess að leggja loftlínu eða jarðstreng á ákveðnum svæðum þrátt fyrir að við samanburð á kostnaði komi í ljós að jarðstrengur sé umtalsvert dýrari en loftlína. Slík svæði eru m.a. náttúruverndarsvæði, svæði við flugvelli og svæði þar sem veðurálag er mikið og jarðstrengur gæti aukið afhendingaröryggi. Landsneti er nú í lófa lagið að taka til endurskoðunar afstöðu sína gagnvart jarðstrengslögn á ofangreindum viðmiðunarsvæðum á línuleiðum Suðurnesjalínu 2 og Blöndulínu 3, sem báðar bíða leyfisveitinga. Það væri Landsneti til sóma að rétta út slíka sáttahönd til handa landeigendum og sveitarfélögum, sem ítrekað hafa farið fram á að mat á umhverfisáhrifum jarðstrengja fari fram á þessum svæðum til samanburðar við loftlínur. Hvað með Kröflulínu 3? Að lokum er áhugavert að rýna í matsáætlun Landsnets vegna fyrirhugaðrar Kröflulínu 3, sem birt var 26. febrúar sl. Þar segir á bls. 1: „…en jarðstrengskostur verður ekki lagður fram til mats á umhverfisáhrifum“. Það er því ekki að sjá að Landsnet hyggist fylgja þeim grundarvallarviðmiðum sem forstjóri fyrirtækisins skrifaði upp á í jarðstrengsnefndinni. Það er því eðlilegt að spyrja: Mun Landsnet fara að eigin tillögum? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Ingi Guðbrandsson Suðurnesjalína 2 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Skoðun Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
Í grein í Fréttablaðinu 28. febrúar sl. gerir forstjóri Landsnets að umræðuefni gagnrýni Landverndar á fyrirtækið. Hér verður grein hans svarað og rangfærslur leiðréttar. Í grein sinni skrifar forstjóri Landsnets: „…hvað sem stóriðju líður er brýnt að styrkja flutningskerfið og auka öryggi þess í þágu íbúa og fyrirtækja á Reykjanesi.“ Samkvæmt matsskýrslu Landsnets um Suðvesturlínur verður flutningsgeta 220 kV Suðurnesjalínu 2 u.þ.b. 600 MW (690 MVA). Á Suðurnesjum eru í rekstri 75 MW virkjun í Svartsengi og 100 MW Reykjanesvirkjun, þar af eru um 125 MW flutt út af svæðinu til Norðuráls í Hvalfirði. Samkvæmt tölum frá Orkuspárnefnd 2012 var raforkunotkun á Suðurnesjum um 205 GWh árið 2011, sem er vel undir 50 MW. Það er því með engu móti hægt að réttlæta jafn stórt flutningsmannvirki og 220 kV Suðurnesjalínu 2 með tilvísun til eflingar öryggis flutningskerfisins fyrir almenna orkunotendur eina (íbúa og fyrirtæki) líkt og forstjóri Landsnets gerir í grein sinni. Ljóst má vera að minni raflína myndi hæglega geta gegnt því hlutverki að tryggja afhendingaröryggi íbúa og núverandi fyrirtækja svæðisins, jafnvel þó svo að notkun ykist umtalsvert. Raunveruleg ástæða hinnar 220 kV Suðurnesjalínu 2 er því fyrst og fremst til þess að mæta ýmsum stóriðjuáformum á Reykjanesi. Köllum því hlutina réttum nöfnum. Sýnum skynsemi Alvarlegast er kannski að það gleymist í þessari umræðu að stóriðjuáform á svæðinu ákvarðast fyrst og fremst af framboði á orku og enn hefur ekki verið tryggð nægileg orka til allra þessara áforma. Hvers vegna ekki? Jú, það hefur ekki verið sýnt fram á að orkan sé til staðar á Reykjanesskaga, eða hún tryggð annars staðar frá. Af þeirri ástæðu er óskynsamlegt að ráðast í umrædda milljarðaframkvæmd að svo stöddu, hvað þá að ráðast í dýrt og sársaukafullt eignarnám eins og Landsnet hefur farið fram á. Þau rök forstjóra Landsnets að byggja þurfi upp flutningskerfið á Reykjanesskaga til að mæta flutningi á raforku frá fyrirhuguðum virkjunum í nýtingarflokki rammaáætlunar á svæðinu eru einnig haldrýr. Óvissa ríkir um getu flestra jarðhitasvæða á þessu landsvæði til orkuvinnslu, og því ekkert fast í hendi með virkjun margra þeirra. Það er því fjárhagslega og umhverfislega skynsamlegt að Landsnet fari sér hér hægar. Auk þess gæti afstaða almennings og ráðamanna breyst til nýtingar jarðvarma á svæðinu í nánustu framtíð. Þetta er ekki síst vegna heilsufarslegra áhrifa af mengun jarðvarmavirkjana og neikvæðra áhrifa á tæringu málma. Auk þessa hafa möguleikar til útivistar og ferðamennsku í jafn stuttri fjarlægð frá höfuðborgarsvæðinu verið vanmetnir, líkt og fram kemur í skýrslu rammaáætlunar frá 2011. Samkomulag um viðmið Undirritaður vísar fullyrðingu forstjóra Landsnets á bug þar sem hann sakar Landvernd um að fara með rangt mál í grein frá 22. febrúar sl. Forstjóri Landsnets heldur því fram að mér hafi þótt „undarlegt að Landsnet kannist ekki við [að samkomulag hafi náðst um nokkur mikilvæg atriði í jarðstrengsnefndinni]“. Þetta sagði hvergi í greininni enda efast fulltrúar Landverndar ekki um skilning forstjóra Landsnets á eigin samþykki. Því mætti halda að forstjóri Landsnets hafi lesið einhverja aðra grein en eftir undirritaðan. Í greininni benti ég á að ein sameiginleg tillaga nefndarinnar geri ráð fyrir að nú þegar verði ákveðin viðmið og grundvallarreglur höfð til hliðsjónar við ákvarðanatöku vegna framkvæmda í flutningskerfinu. Eitt viðmiðið er t.d. að bera ávallt saman áhrif þess að leggja loftlínu eða jarðstreng á ákveðnum svæðum þrátt fyrir að við samanburð á kostnaði komi í ljós að jarðstrengur sé umtalsvert dýrari en loftlína. Slík svæði eru m.a. náttúruverndarsvæði, svæði við flugvelli og svæði þar sem veðurálag er mikið og jarðstrengur gæti aukið afhendingaröryggi. Landsneti er nú í lófa lagið að taka til endurskoðunar afstöðu sína gagnvart jarðstrengslögn á ofangreindum viðmiðunarsvæðum á línuleiðum Suðurnesjalínu 2 og Blöndulínu 3, sem báðar bíða leyfisveitinga. Það væri Landsneti til sóma að rétta út slíka sáttahönd til handa landeigendum og sveitarfélögum, sem ítrekað hafa farið fram á að mat á umhverfisáhrifum jarðstrengja fari fram á þessum svæðum til samanburðar við loftlínur. Hvað með Kröflulínu 3? Að lokum er áhugavert að rýna í matsáætlun Landsnets vegna fyrirhugaðrar Kröflulínu 3, sem birt var 26. febrúar sl. Þar segir á bls. 1: „…en jarðstrengskostur verður ekki lagður fram til mats á umhverfisáhrifum“. Það er því ekki að sjá að Landsnet hyggist fylgja þeim grundarvallarviðmiðum sem forstjóri fyrirtækisins skrifaði upp á í jarðstrengsnefndinni. Það er því eðlilegt að spyrja: Mun Landsnet fara að eigin tillögum?
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun