Sögulegt skref í heimsviðskiptum Stefán Haukur Jóhannesson skrifar 22. desember 2011 06:00 Niðurstaða samninga um aðild Rússlands að Alþjóðaviðskiptastofnuninni (World Trade Organisation – WTO) var samþykkt á ráðherrafundi föstudaginn 16. desember sl. Þar með lauk erfiðum og flóknum samningum en undirritaður hafði það hlutverk að leiða þessar viðræður síðustu átta árin af alls átján sem viðræðurnar tóku. Innganga Rússa er markvert skref fyrir alþjóðaviðskipti. Rússland er síðasta stóra hagkerfið sem enn stendur fyrir utan WTO en við aðild munu um 97% heimsviðskiptanna heyra undir reglur stofnunarinnar. Aðildarríkin fá mun betri og tryggari aðgang að mörkuðum Rússlands á jafnræðisgrundvelli og rússnesk fyrirtæki fá aðgang til jafns við fyrirtæki annarra aðildarríkja á erlendum mörkuðum í samræmi við reglur WTO. Í þessu felst gagnkvæmur hagur. Sæti við borðiðÍ WTO undirgengst Rússland eins og önnur ríki stofnunarinnar ýmsar skyldur en einnig felast í aðild ýmis réttindi og ávinningur. Rússland fær sæti við borðið við hlið Íslands og annarra aðildarríkja þar sem alþjóðlegar viðskiptareglur eru mótaðar og ákvarðanir eru teknar. Leikreglur WTO miða að því að skapa festu, öryggi og fyrirsjáanleika í heimsviðskiptum, stuðla að auknu frelsi í milliríkjaverslun og samkeppni með opnun markaða fyrir vörur og þjónustu. Markmiðið er að örva þannig fjárfestingu, atvinnusköpun og viðskipti almennt og stuðla að sjálfbærri þróun. Að þessu er unnið með samningum og reglum sem setja t.d. vissar skorður við álagningu tolla, notkun ríkisstyrkja og tæknilegra viðskiptahindrana auk þess sem stuðlað er að vernd hugverka. Jafnræðisregla og gagnsæi eru grunnreglur sem koma í veg fyrir að ríkjum og fyrirtækjum sé mismunað að geðþótta. Aðildarríki skal veita öllum aðildarríkjum sama markaðsaðgang fyrir vöru og þjónustu (svonefnd bestu-kjara regla), enda þótt ríkjum sé jafnframt heimilt að gera fríverslunarsamninga sín í milli sem veiti betri aðgang. Síðast en ekki síst geta aðildarríkin leitað úrlausnar WTO á viðskiptadeilum og fengið niðurstöðu sem er bindandi fyrir aðila máls. Með því er stuðlað að aðhaldi og festu á viðskiptasviðinu þar sem allar þjóðir sitja við sama borð og alþjóðareglur gilda í stað aflsmunar. Það er afar mikilvægt fyrir ríki eins og Ísland. Bætt viðskiptakjör fyrir íslenskar vörur og þjónustuViðskipti Íslands og Rússlands byggja á gömlum merg og hefur Ísland einkum flutt út sjávarafurðir, en síðari ár einnig iðnaðarvörur og landbúnaðarvörur, þó í mun minna mæli. Heildarútflutningur til Rússlands nam um 11,6 milljörðum króna árið 2010. Þar af var um helmingur makríll og fjórðungur síld og karfi. Hvað varðar þjónustuviðskipti nam útflutningur frá Íslandi til Rússlands árið 2009 alls rúmlega 4,2 milljörðum króna og innflutningur 460,8 milljónum króna. Aðild Rússlands að WTO hefur margvísleg jákvæð áhrif á viðskipti Íslands og Rússlands. Svo dæmi séu tekin þá lækka tollar á ýmsar sjávarafurðir um 70%. Tollur á heilfrystum makríl lækkar úr 10% í 3%, tollur á heilfrystum karfa úr 10% í 6% og tollar á heilfrystri síld, frystum síldarflökum og samflökum úr 10% í 3%. Þetta eru mikilvægustu útflutningsvörur Íslands til Rússlands í dag. Tollar á aðrar sjávarafurðir munu í flestum tilfellum verða á bilinu 3-8%. Rússar fá tvö til fjögur ár til að framkvæma þessar tollalækkanir. Hvað iðnaðarvörur varðar þá lækkar t.d. tollur á tækjabúnaði til matvælaframleiðslu úr 10% í 5-7% og í einhverjum tilvikum í 3%, á tveggja til þriggja ára aðlögunartímabili. Tollur á fiskikerum lækkar úr 20% í 6,5%. Ennfremur mun Rússland skuldbinda sig til þess að lækka tolla á lyfjum, sem nú eru almennt á bilinu 10-15%, niður í 3-6,5%, en fær tveggja til fjögurra ára aðlögunartímabil til að framkvæma þá lækkun. Tollar á öllum öðrum iðnaðarvörum lækka einnig verulega. Landbúnaðarvörur fara ekki varhluta af tollalækkunum en t.d. munu tollar á lambakjöti lækka um 40% (úr 25% í 15% að loknu aðlögunartímabili). Hvað varðar þjónustuviðskipti tekur Rússland á sig skuldbindingar m.a. á sviði viðskiptaþjónustu (t.d. verkfræðiþjónustu), fjarskiptaþjónustu, byggingarþjónustu, umhverfisþjónustu, fjármálaþjónustu, ferðaþjónustu, sjóflutninga o.fl. Með því er aðildarríkjum WTO, þ. á m. Íslandi, tryggður markaðsaðgangur til Rússlands á ýmsum sviðum þjónustuviðskipta á grundvelli reglna WTO sem veitir þjónustuveitendum aukið réttaröryggi á rússneska markaðnum. Einnig má nefna að við aðild gengst Rússland undir samning WTO um hollustuhætti og heilbrigði dýra og plantna. Samningnum er ætlað að torvelda að heilbrigðisreglum sé beitt sem duldum viðskiptahindrunum en slíkt er mikilvægt hagsmunamál fyrir útflutningsríki á matvælum eins og Ísland. EFTA-ríkin hafa þegar hafið fríverslunarviðræður við Rússland og þegar þeim lýkur mun rússneski markaðurinn opnast enn frekar fyrir íslenskar útflutningsvörur. ESB-ríkin horfa einnig hýru auga til frekara samstarfs við Rússland. Litið til framtíðarVið aðild Rússlands að WTO lýkur 18 ára samningaferli sem reyndi oft og tíðum á alla aðila. Um leið markar aðildin upphaf að nýjum og spennandi tímum þar sem Rússland og rússneskt efnahagslíf verða fullir þátttakendur í alþjóðlega viðskiptakerfinu. Það verður fróðlegt að sjá í framkvæmd hvaða áhrif þetta skref mun hafa í Rússlandi og á heimsmarkaði. Á erfiðum tímum í efnahagsmálum er afturhvarf til verndarhyggju freisting sem erfitt getur verið að standast. Hvað Rússlandi viðvíkur þá er ljóst að landið hefur veðjað gegn þeirri leið út úr vandanum. Þvert á móti heldur Rússland ótrautt áfram í átt að auknu frjálsræði í viðskiptum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forsetinn sem sameinar Björk Baldursdóttir,Ingvi Stefánsson Skoðun Tveir valkostir Ragnheiður Jónsdóttir Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Skautadrottningin Katrín Jakobsdóttir Einar Steingrímsson Skoðun Fátækt er ekki blankheit Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Að velja sér forseta Sigrún Helgadóttir Skoðun Hvaðan kemur fylgi Katrínar? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Tveir valkostir Ragnheiður Jónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn sem sameinar Björk Baldursdóttir,Ingvi Stefánsson skrifar Skoðun Hvaðan kemur fylgi Katrínar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað viljum við? skrifar Skoðun Fátækt er ekki blankheit Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Fremst meðal jafningja: Halla Tómasdóttir á Bessastaði Birna Jónsdóttir skrifar Skoðun Skautadrottningin Katrín Jakobsdóttir Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Hulda eða Stoltenberg? Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Katrín á Bessastaði Björn Snæbjörnsson skrifar Skoðun Hvað er það sem Alþingi ber að vernda á Þingvöllum? Lára Magnúsardóttir skrifar Skoðun Öllu frelsi fylgir ábyrgð, líka tjáningarfrelsinu Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Vegna umræðunnar um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Steinar Harðarson,Sylviane Lecoultre,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar Skoðun Að velja sér forseta Sigrún Helgadóttir skrifar Skoðun Sameiningartákn á tímum sundrungar Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Hvað væri lífið án vina? Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hverjir bera ábyrgð á að halda launum kvenna niðri? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Fararheill til Bessastaða Ynda Eldborg skrifar Skoðun Öfgar og ósannindi Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Tímabær orð Unnar Arndísardóttur um afstæði barneigna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í hjarta sínu græn, en varla í reynd Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason skrifar Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir skrifar Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhlutlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Sjá meira
Niðurstaða samninga um aðild Rússlands að Alþjóðaviðskiptastofnuninni (World Trade Organisation – WTO) var samþykkt á ráðherrafundi föstudaginn 16. desember sl. Þar með lauk erfiðum og flóknum samningum en undirritaður hafði það hlutverk að leiða þessar viðræður síðustu átta árin af alls átján sem viðræðurnar tóku. Innganga Rússa er markvert skref fyrir alþjóðaviðskipti. Rússland er síðasta stóra hagkerfið sem enn stendur fyrir utan WTO en við aðild munu um 97% heimsviðskiptanna heyra undir reglur stofnunarinnar. Aðildarríkin fá mun betri og tryggari aðgang að mörkuðum Rússlands á jafnræðisgrundvelli og rússnesk fyrirtæki fá aðgang til jafns við fyrirtæki annarra aðildarríkja á erlendum mörkuðum í samræmi við reglur WTO. Í þessu felst gagnkvæmur hagur. Sæti við borðiðÍ WTO undirgengst Rússland eins og önnur ríki stofnunarinnar ýmsar skyldur en einnig felast í aðild ýmis réttindi og ávinningur. Rússland fær sæti við borðið við hlið Íslands og annarra aðildarríkja þar sem alþjóðlegar viðskiptareglur eru mótaðar og ákvarðanir eru teknar. Leikreglur WTO miða að því að skapa festu, öryggi og fyrirsjáanleika í heimsviðskiptum, stuðla að auknu frelsi í milliríkjaverslun og samkeppni með opnun markaða fyrir vörur og þjónustu. Markmiðið er að örva þannig fjárfestingu, atvinnusköpun og viðskipti almennt og stuðla að sjálfbærri þróun. Að þessu er unnið með samningum og reglum sem setja t.d. vissar skorður við álagningu tolla, notkun ríkisstyrkja og tæknilegra viðskiptahindrana auk þess sem stuðlað er að vernd hugverka. Jafnræðisregla og gagnsæi eru grunnreglur sem koma í veg fyrir að ríkjum og fyrirtækjum sé mismunað að geðþótta. Aðildarríki skal veita öllum aðildarríkjum sama markaðsaðgang fyrir vöru og þjónustu (svonefnd bestu-kjara regla), enda þótt ríkjum sé jafnframt heimilt að gera fríverslunarsamninga sín í milli sem veiti betri aðgang. Síðast en ekki síst geta aðildarríkin leitað úrlausnar WTO á viðskiptadeilum og fengið niðurstöðu sem er bindandi fyrir aðila máls. Með því er stuðlað að aðhaldi og festu á viðskiptasviðinu þar sem allar þjóðir sitja við sama borð og alþjóðareglur gilda í stað aflsmunar. Það er afar mikilvægt fyrir ríki eins og Ísland. Bætt viðskiptakjör fyrir íslenskar vörur og þjónustuViðskipti Íslands og Rússlands byggja á gömlum merg og hefur Ísland einkum flutt út sjávarafurðir, en síðari ár einnig iðnaðarvörur og landbúnaðarvörur, þó í mun minna mæli. Heildarútflutningur til Rússlands nam um 11,6 milljörðum króna árið 2010. Þar af var um helmingur makríll og fjórðungur síld og karfi. Hvað varðar þjónustuviðskipti nam útflutningur frá Íslandi til Rússlands árið 2009 alls rúmlega 4,2 milljörðum króna og innflutningur 460,8 milljónum króna. Aðild Rússlands að WTO hefur margvísleg jákvæð áhrif á viðskipti Íslands og Rússlands. Svo dæmi séu tekin þá lækka tollar á ýmsar sjávarafurðir um 70%. Tollur á heilfrystum makríl lækkar úr 10% í 3%, tollur á heilfrystum karfa úr 10% í 6% og tollar á heilfrystri síld, frystum síldarflökum og samflökum úr 10% í 3%. Þetta eru mikilvægustu útflutningsvörur Íslands til Rússlands í dag. Tollar á aðrar sjávarafurðir munu í flestum tilfellum verða á bilinu 3-8%. Rússar fá tvö til fjögur ár til að framkvæma þessar tollalækkanir. Hvað iðnaðarvörur varðar þá lækkar t.d. tollur á tækjabúnaði til matvælaframleiðslu úr 10% í 5-7% og í einhverjum tilvikum í 3%, á tveggja til þriggja ára aðlögunartímabili. Tollur á fiskikerum lækkar úr 20% í 6,5%. Ennfremur mun Rússland skuldbinda sig til þess að lækka tolla á lyfjum, sem nú eru almennt á bilinu 10-15%, niður í 3-6,5%, en fær tveggja til fjögurra ára aðlögunartímabil til að framkvæma þá lækkun. Tollar á öllum öðrum iðnaðarvörum lækka einnig verulega. Landbúnaðarvörur fara ekki varhluta af tollalækkunum en t.d. munu tollar á lambakjöti lækka um 40% (úr 25% í 15% að loknu aðlögunartímabili). Hvað varðar þjónustuviðskipti tekur Rússland á sig skuldbindingar m.a. á sviði viðskiptaþjónustu (t.d. verkfræðiþjónustu), fjarskiptaþjónustu, byggingarþjónustu, umhverfisþjónustu, fjármálaþjónustu, ferðaþjónustu, sjóflutninga o.fl. Með því er aðildarríkjum WTO, þ. á m. Íslandi, tryggður markaðsaðgangur til Rússlands á ýmsum sviðum þjónustuviðskipta á grundvelli reglna WTO sem veitir þjónustuveitendum aukið réttaröryggi á rússneska markaðnum. Einnig má nefna að við aðild gengst Rússland undir samning WTO um hollustuhætti og heilbrigði dýra og plantna. Samningnum er ætlað að torvelda að heilbrigðisreglum sé beitt sem duldum viðskiptahindrunum en slíkt er mikilvægt hagsmunamál fyrir útflutningsríki á matvælum eins og Ísland. EFTA-ríkin hafa þegar hafið fríverslunarviðræður við Rússland og þegar þeim lýkur mun rússneski markaðurinn opnast enn frekar fyrir íslenskar útflutningsvörur. ESB-ríkin horfa einnig hýru auga til frekara samstarfs við Rússland. Litið til framtíðarVið aðild Rússlands að WTO lýkur 18 ára samningaferli sem reyndi oft og tíðum á alla aðila. Um leið markar aðildin upphaf að nýjum og spennandi tímum þar sem Rússland og rússneskt efnahagslíf verða fullir þátttakendur í alþjóðlega viðskiptakerfinu. Það verður fróðlegt að sjá í framkvæmd hvaða áhrif þetta skref mun hafa í Rússlandi og á heimsmarkaði. Á erfiðum tímum í efnahagsmálum er afturhvarf til verndarhyggju freisting sem erfitt getur verið að standast. Hvað Rússlandi viðvíkur þá er ljóst að landið hefur veðjað gegn þeirri leið út úr vandanum. Þvert á móti heldur Rússland ótrautt áfram í átt að auknu frjálsræði í viðskiptum.
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Skoðun Vegna umræðunnar um dánaraðstoð Ingrid Kuhlman,Bjarni Jónsson,Steinar Harðarson,Sylviane Lecoultre,Veturliði Þór Stefánsson,Íris Davíðsdóttir skrifar
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun