Ekkert umboð til að brotlenda hagkerfinu 16. apríl 2008 00:01 Davíð Oddsson seðlabankastjóri hefur minnt bankana reglulega á að þeir beri sjálfir ábyrgð á starfsemi sinni og vexti. Gagnrýnendur segja að Seðlabankanum beri að sinna hlutverki sínu sem lánveitandi til þrautavara hvort sem bankarnir starfi hér á landi eða erlendis. Ef bankinn treysti sér ekki til þess vegna þess hversu umfangsmikil erlend starfsemi bankanna er bar honum að koma þeim sjónarmiðum á framfæri eða gera þeim erfiðara um vik að stækka, til dæmis með því að hækka bindiskyldu eða með öðrum inngripum. fréttablaðið/anton Þunginn í umræðu um styrkingu gjaldeyrisvaraforða Seðlabanka Íslands eykst dag frá degi. Geir H. Haarde forsætisráðherra talar sífellt skýrar um nauðsyn þess. Undir það sjónarmið tekur Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, utanríkisráðherra og formaður Samfylkingarinnar. Davíð Oddsson, formaður bankastjórnar Seðlabankans, segir stefnt að því að tvöfalda gjaldeyrisforðann en nú séu skilyrðin ekki hagfelld. Búið var að skapa væntingar um aðgerðir sem enn er beðið eftir. Á meðan ríkir taugatitringur á markaðnum. Krónan er ótrygg og óvissu um rekstrarskilyrði bankanna hefur ekki verið eytt. Margir segja þörf á aðgerðum strax. Unnið að lántökuforystumenn efnahagsmála Seðlabankastjóri hefur ekki talað af jafn mikilli festu og forsætisráðherra um mikilvægi þess að stækka gjaldeyrisvarasjóðinn. Samstarf þeirra á milli er þó talið gott þó að hægt sé að benda á mismunandi áherslur í tali þeirra um efnahagsmál síðustu daga. fréttablaðið/antonErlendir ráðgjafar Seðlabankans hafa fengið það hlutverk að aðstoða bankastjórnina við það að styrkja gjaldeyrisforðann. Hins vegar hefur orðið bið á raunverulegum aðgerðum. Í máli Davíðs Oddssonar seðlabankastjóra á stýrivaxtafundinum á fimmtudaginn í síðustu viku kom fram að unnið væri í málinu. Það væri í samræmi við það sem forystumenn ríkisstjórnarinnar hefðu sagt og reyndar stjórnarandstöðunnar líka. Hins vegar dró hann frekar úr þeim hraða sem þyrfti að vera á framkvæmdinni. Vísaði hann meðal annars til óhagstæðra skilyrða til lántöku. Um fé almennings væri að ræða og því bæri ráðamönnum að leita hagstæðra kjara. Óvissan er verstÍ samtölum við þingmenn ríkisstjórnarinnar voru ekki allir sammála um hversu brýnt vandamálið væri. Þó var uppi það sjónarmið að óvissan væri vond. Ef búið væri að tala um að efla gjaldeyrisvarasjóðinn, meðal annars til að auka trúverðugleika Seðlabankans sem lánveitanda til þrautavara, væri eins gott að drífa í því. Ef Seðlabankinn hefði á annað borð hlutverk væri það að vera bakhjarl fjármálakerfisins sem þrautavara lánveitandi. Við núverandi stöðu væri hægt að draga í efa að hann gæti sinnt því hlutverki. Það rýrði trúverðugleika fjármálakerfisins út á við og rýrði kjör bankanna á alþjóðlegum lánsfjármörkuðum. Við því mætti enginn við núverandi aðstæður.Geir Haarde og Ingibjörg Sólrún hafa fundað með yfirmönnum viðskiptabankanna og sagst ætla að leggja þeim lið í þessari varnarbaráttu. Spurningin sem margir spyrja sig er hvort Seðlabankinn sé að draga lappirnar í þeirri baráttu með því að klára ekki erlenda lántöku fyrir hönd ríkissjóðs. Bankinn gangi skemur en seðlabankar annarra ríkja í að smyrja hjól fjármálakerfisins. Hefur því jafnvel verið haldið fram að Davíð Oddsson vilji gera forystumönnum ríkisstjórnarinnar erfitt fyrir með því að vera erfiður í taumi. Ákveðinn pirringur er í röðum þingmanna og óþreyja eftir aðgerðum vegna þessa. Menn segjast ekki skilja þennan seinagang og vita ekki hvar orsökin liggur.Gott samband við SeðlabankannNokkrir þingmenn Sjálfstæðisflokksins sem Markaðurinn ræddi við segja samt að samband milli ráðherra efnahagsmála, Geirs Haarde, og seðlabankastjóra sé ágætt. Margir vilji ýta undir þá skoðun að ágreiningur ríki um hvert skuli stefna. Þessi vinna taki bara sinn tíma enda ekki um lágar fjárhæðir að ræða. Það geti jafnvel verið snjallt að vera ekki með of upplýsandi yfirlýsingar í baráttunni um betri kjör. Ef ríkisstjórnin virðist taugastrekkt geti það einungis ýtt undir vandann hvað varðar lánakjör ríkis og banka. Forsætisráðherra hefur lagt áherslu á að það megi ekki ana að neinu þótt hann hafi bætt í yfirlýsingar undanfarna daga. Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra talar enn skýrar og sagði meðal annars í viðtali við Viðskiptablaðið að styrkja þyrfti gjaldeyrisvarasjóðinn verulega.Aðrir þingmenn segja að Seðlabankanum hafi mistekist að viðhalda hér stöðugleika. Í þeim hópi eru líka þeir sem hafa verið ósáttir við stýrivaxtastefnu bankans í mörg ár. Hins vegar séu menn nú komnir út í horn. Við þær aðstæður séu stjórnendur Seðlabankans, með sína sérfræðinga á bak við sig, tilbúnir að gera allt til þess að sanna að þessi peningamálastefna gangi upp. Til þess þurfi að hækka stýrivexti upp úr öllu valdi og ná niður væntingum um hækkun verðlags. Það kosti mikinn samdrátt, sem geti endað með brotlendingu hagkerfisins. Stjórnendur Seðlabankans hafi bara ekki pólitískt umboð til þess, enda í andstöðu við vilja ríkisstjórnar. Seðlabankinn hafi líka það hlutverk að halda hjólum efnahagslífsins gangandi.Núningur í neðri lögumÞað er ljóst að nokkur núningur er á milli manna í ríkisstjórn og í Seðlabankanum. Það er hins vegar skylda æðstu manna á báðum stöðum að taka höndum saman þegar kreppir að fjármálafyrirtækjum. Enda er reglulegt samráð á milli ráðuneytisstjóra lykilráðuneyta, seðlabankamanna og forstjóra Fjármálaeftirlits. Núningurinn birtist fyrst og fremst neðar í stjórnkerfinu. Engum finnst nóg að gert og allir tala um gjaldeyrisforðann.Pirringurinn birtist meðal annars í því að yfirlýsingar hafi verið gefnar um aðgerðir en ekkert gerist. Of langur tími hafi liðið. Stjórnarþingmenn segja því þörf á að ráðast í verkefnið og þá tala flestir um gjaldeyrisforðann. Það gangi ekki lengur að bíða eftir einhverjum hagstæðum skilyrðum. Annað hvort taki menn lán á núverandi kjörum eða gefi út yfirlýsingu um að ekki verði ráðist í þá framkvæmd. Hins vegar er það til marks um hversu skammt á veg öll hugsun varðandi gjaldeyrisforðann er komin að enginn getur sagt neitt ákveðið um hvað eigi að gera þegar búið sé að efla Seðlabankann. Á gjaldeyrisvaraforðinn að virka sem vopnabúr sem gripið verði til ef á þarf að halda og á fjármálakerfið ráðist? Eða á að veita fjármálafyrirtækjum aðgang að þessum sjóðum þannig að þeir geti sótt sér gjaldeyri í Seðlabankann með því að leggja íslensk verðbréf inn á móti? Það mundi skipta bankana meiru máli. Undir smásjánni Úttekt Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Viðskipti innlent Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Viðskipti innlent Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Viðskipti innlent Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Viðskipti innlent Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Viðskipti innlent Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Viðskipti innlent Fleiri fréttir Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Hagnaðist um tæpa ellefu milljarða þrátt slæman búskap Miklar verðbólguvæntingar halda vöxtunum uppi Gera þrjátíu til fjörutíu kaupsamninga á hverjum degi Áhorf á Eurovision hríðfellur Aukið atvinnuleysi Sjá meira
Þunginn í umræðu um styrkingu gjaldeyrisvaraforða Seðlabanka Íslands eykst dag frá degi. Geir H. Haarde forsætisráðherra talar sífellt skýrar um nauðsyn þess. Undir það sjónarmið tekur Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, utanríkisráðherra og formaður Samfylkingarinnar. Davíð Oddsson, formaður bankastjórnar Seðlabankans, segir stefnt að því að tvöfalda gjaldeyrisforðann en nú séu skilyrðin ekki hagfelld. Búið var að skapa væntingar um aðgerðir sem enn er beðið eftir. Á meðan ríkir taugatitringur á markaðnum. Krónan er ótrygg og óvissu um rekstrarskilyrði bankanna hefur ekki verið eytt. Margir segja þörf á aðgerðum strax. Unnið að lántökuforystumenn efnahagsmála Seðlabankastjóri hefur ekki talað af jafn mikilli festu og forsætisráðherra um mikilvægi þess að stækka gjaldeyrisvarasjóðinn. Samstarf þeirra á milli er þó talið gott þó að hægt sé að benda á mismunandi áherslur í tali þeirra um efnahagsmál síðustu daga. fréttablaðið/antonErlendir ráðgjafar Seðlabankans hafa fengið það hlutverk að aðstoða bankastjórnina við það að styrkja gjaldeyrisforðann. Hins vegar hefur orðið bið á raunverulegum aðgerðum. Í máli Davíðs Oddssonar seðlabankastjóra á stýrivaxtafundinum á fimmtudaginn í síðustu viku kom fram að unnið væri í málinu. Það væri í samræmi við það sem forystumenn ríkisstjórnarinnar hefðu sagt og reyndar stjórnarandstöðunnar líka. Hins vegar dró hann frekar úr þeim hraða sem þyrfti að vera á framkvæmdinni. Vísaði hann meðal annars til óhagstæðra skilyrða til lántöku. Um fé almennings væri að ræða og því bæri ráðamönnum að leita hagstæðra kjara. Óvissan er verstÍ samtölum við þingmenn ríkisstjórnarinnar voru ekki allir sammála um hversu brýnt vandamálið væri. Þó var uppi það sjónarmið að óvissan væri vond. Ef búið væri að tala um að efla gjaldeyrisvarasjóðinn, meðal annars til að auka trúverðugleika Seðlabankans sem lánveitanda til þrautavara, væri eins gott að drífa í því. Ef Seðlabankinn hefði á annað borð hlutverk væri það að vera bakhjarl fjármálakerfisins sem þrautavara lánveitandi. Við núverandi stöðu væri hægt að draga í efa að hann gæti sinnt því hlutverki. Það rýrði trúverðugleika fjármálakerfisins út á við og rýrði kjör bankanna á alþjóðlegum lánsfjármörkuðum. Við því mætti enginn við núverandi aðstæður.Geir Haarde og Ingibjörg Sólrún hafa fundað með yfirmönnum viðskiptabankanna og sagst ætla að leggja þeim lið í þessari varnarbaráttu. Spurningin sem margir spyrja sig er hvort Seðlabankinn sé að draga lappirnar í þeirri baráttu með því að klára ekki erlenda lántöku fyrir hönd ríkissjóðs. Bankinn gangi skemur en seðlabankar annarra ríkja í að smyrja hjól fjármálakerfisins. Hefur því jafnvel verið haldið fram að Davíð Oddsson vilji gera forystumönnum ríkisstjórnarinnar erfitt fyrir með því að vera erfiður í taumi. Ákveðinn pirringur er í röðum þingmanna og óþreyja eftir aðgerðum vegna þessa. Menn segjast ekki skilja þennan seinagang og vita ekki hvar orsökin liggur.Gott samband við SeðlabankannNokkrir þingmenn Sjálfstæðisflokksins sem Markaðurinn ræddi við segja samt að samband milli ráðherra efnahagsmála, Geirs Haarde, og seðlabankastjóra sé ágætt. Margir vilji ýta undir þá skoðun að ágreiningur ríki um hvert skuli stefna. Þessi vinna taki bara sinn tíma enda ekki um lágar fjárhæðir að ræða. Það geti jafnvel verið snjallt að vera ekki með of upplýsandi yfirlýsingar í baráttunni um betri kjör. Ef ríkisstjórnin virðist taugastrekkt geti það einungis ýtt undir vandann hvað varðar lánakjör ríkis og banka. Forsætisráðherra hefur lagt áherslu á að það megi ekki ana að neinu þótt hann hafi bætt í yfirlýsingar undanfarna daga. Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra talar enn skýrar og sagði meðal annars í viðtali við Viðskiptablaðið að styrkja þyrfti gjaldeyrisvarasjóðinn verulega.Aðrir þingmenn segja að Seðlabankanum hafi mistekist að viðhalda hér stöðugleika. Í þeim hópi eru líka þeir sem hafa verið ósáttir við stýrivaxtastefnu bankans í mörg ár. Hins vegar séu menn nú komnir út í horn. Við þær aðstæður séu stjórnendur Seðlabankans, með sína sérfræðinga á bak við sig, tilbúnir að gera allt til þess að sanna að þessi peningamálastefna gangi upp. Til þess þurfi að hækka stýrivexti upp úr öllu valdi og ná niður væntingum um hækkun verðlags. Það kosti mikinn samdrátt, sem geti endað með brotlendingu hagkerfisins. Stjórnendur Seðlabankans hafi bara ekki pólitískt umboð til þess, enda í andstöðu við vilja ríkisstjórnar. Seðlabankinn hafi líka það hlutverk að halda hjólum efnahagslífsins gangandi.Núningur í neðri lögumÞað er ljóst að nokkur núningur er á milli manna í ríkisstjórn og í Seðlabankanum. Það er hins vegar skylda æðstu manna á báðum stöðum að taka höndum saman þegar kreppir að fjármálafyrirtækjum. Enda er reglulegt samráð á milli ráðuneytisstjóra lykilráðuneyta, seðlabankamanna og forstjóra Fjármálaeftirlits. Núningurinn birtist fyrst og fremst neðar í stjórnkerfinu. Engum finnst nóg að gert og allir tala um gjaldeyrisforðann.Pirringurinn birtist meðal annars í því að yfirlýsingar hafi verið gefnar um aðgerðir en ekkert gerist. Of langur tími hafi liðið. Stjórnarþingmenn segja því þörf á að ráðast í verkefnið og þá tala flestir um gjaldeyrisforðann. Það gangi ekki lengur að bíða eftir einhverjum hagstæðum skilyrðum. Annað hvort taki menn lán á núverandi kjörum eða gefi út yfirlýsingu um að ekki verði ráðist í þá framkvæmd. Hins vegar er það til marks um hversu skammt á veg öll hugsun varðandi gjaldeyrisforðann er komin að enginn getur sagt neitt ákveðið um hvað eigi að gera þegar búið sé að efla Seðlabankann. Á gjaldeyrisvaraforðinn að virka sem vopnabúr sem gripið verði til ef á þarf að halda og á fjármálakerfið ráðist? Eða á að veita fjármálafyrirtækjum aðgang að þessum sjóðum þannig að þeir geti sótt sér gjaldeyri í Seðlabankann með því að leggja íslensk verðbréf inn á móti? Það mundi skipta bankana meiru máli.
Undir smásjánni Úttekt Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Viðskipti innlent Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Viðskipti innlent Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Viðskipti innlent Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Viðskipti innlent Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Viðskipti innlent Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Viðskipti innlent Fleiri fréttir Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Hagnaðist um tæpa ellefu milljarða þrátt slæman búskap Miklar verðbólguvæntingar halda vöxtunum uppi Gera þrjátíu til fjörutíu kaupsamninga á hverjum degi Áhorf á Eurovision hríðfellur Aukið atvinnuleysi Sjá meira