Davíð Oddsson fjallaði um loftslagshlýnun í ræðu sinni á landsfundi Sjálfstæðismanna fyrir skömmu. Davíð er þeirrar gerðar að hann skynjar tíðarandann og veit þess vegna að fjöldi fólks hefur áhyggjur af áhrifum loftslagsbreytinga. Þess vegna sagði hann í ræðunni að viðleitnin með Kyoto-sáttmálanum væri örugglega í rétta átt og að sjálfstæðismenn hefðu tekið fullan þátt í umræðunni um hlýnun jarðar.
En hann stóðst ekki mátið og bætti við: "Kyoto-samþykktin byggir vissulega á afar ótraustum vísindalegum grunni. [...] Því miður hefur sú umræða á köflum verið borin uppi af óræðri tilfinningasemi og í versta falli innantómum áróðri fremur en rökum." Vegna þess hversu margir taka mark á orðum Davíðs finnst mér nauðsynlegt að leiðrétta þessar fullyrðingar.
Lomborg efast ekki
Alþjóðleg nefnd vísindamanna, hagfræðinga og embættismanna sem Sameinuðu þjóðirnar settu á laggirnar árið 1988 (IPCC) hefur lagt mat á loftslagsrannsóknir sem gerðar hafa verið og komst hún að þeirri niðurstöðu árið 2001 að hlýnun loftslags sé að öllum líkindum af mannavöldum. Magn koltvísýrings í andrúmsloftinu hefur aukist um 31 prósent frá því árið 1750 og hefur ekki verið meira í um 420.000 ár, kannski milljónir ára. Þess vegna er búist við því að hlýnunin verði 1,4°C til 5,8°C á þessari öld, meiri en orðið hefur í 10 þúsund ár. Afleiðingar slíkrar hlýnunar ætla ég ekki að ræða hér en þær munu gjörbreyta lífsafkomu fjölmargra þjóða, flestra til hins verra.
Samstaða vísindamanna um þetta er mikil. Meira að segja Björn Lomborg, sem er þekktur fyrir efasemdir um ýmsar fullyrðingar umhverfisverndarsinna segir í bók sinni The Skeptical Environmentalist að það leiki enginn vafi á því að mannkynið hafi aukið koltvísýringsmagn í andrúmsloftinu og að það leiði til hlýnunar andrúmsloftsins. Kostnaðurinn af þeim völdum verði um fimm þúsund milljarðar dala! Hann efast því ekki um að mannkynið hafi valdið hlýnun loftslagsins. Efasemdir hans snúast um það hvort borgi sig fyrir mannkynið að draga strax úr losun gróðurhúsalofttegunda. Hann vill meina að það verði fjárhagslega hagkvæmara fyrir mannkynið að aðlaga sig að afleiðingum hlýnunarinnar í stað þess að reyna að snúa þróuninni við með minnkaðri losun koltvísýrings nú þegar. Hann hvetur engur að síður til þess að meira fé verði varið nú þegar í þróun og rannsóknir á notkun sólarorku og annarra endurnýjanlegra orkugjafa. Davíð Oddsson virðist því vera meiri efasemdarmaður þegar kemur að loftslagsmálum en sá vísindamaður sem hefur verið í forystu efasemdarmanna í heiminum.
Hægrimenn hættir að efast
Sumir kunna að segja að Davíð hafi í ræðu sinni verið að sýna samstöðu með Bandaríkjastjórn í loftslagsmálum. En svo er ekki því þar í landi eru menn hættir að berja höfðinu við steininn. Bandaríkjastjórn hefur viðurkennt að 0,6°C hlýnun síðastliðna hálfa öld sé að öllum líkindum bein afleiðing losunar mannkyns á gróðurhúsalofttegundum.
George Bush gerði nýlega samkomulag við Indverja og Kínverja um samstarf við að draga úr losun koltvísýrings með þróun umhverfisvænni orkugjafa og fylki, borgir og fyrirtæki í Bandaríkjunum hafa sjálf sett sér skýr markmið um minnkun á losun koltvísýrings. Davíð Oddsson virðist því vera meiri efasemdarmaður en bandarískir stjórnmálamenn sem hafa þó farið fremstir í flokki efasemdarmanna fram til þessa.
Í Bretlandi er David Cameron, vonarstjarna breskra íhaldsmanna, á allt annarri skoðun en Davíð. Hann hefur meðal annars lagt áherslu á það í yfirstandandi kosningabaráttu um leiðtogasæti Íhaldsflokksins að loftslagsmál séu ásamt hryðjuverkaógn stærsta vandamál sem mannkynið stendur frammi fyrir.
En Davíð veit betur - "umræðan um loftslagshlýnun er borin uppi af óræðri tilfinningasemi og í versta falli innantómum áróðri". Vonandi er ný forysta Sjálfstæðisflokksins sömu skoðunar og verðandi forysta breskra hægrimanna í þessum efnum. Nýir leiðtogar hljóta að átta sig á því að umræðan um loftslagsmál snýst ekki lengur um það hvort loftslagshlýnun sé af mannavöldum heldur um það hvernig brugðist verður við henni. Þá gildir einu hver skoðun Davíðs Oddssonar er í þeim efnum.
Höfundur stundar meistaranám í umhverfisfræðum við Edinborgarháskóla.
