Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar 3. október 2025 08:03 Skipulögð glæpasamtök eru ógn við samfélagið allt. Þau grafa undan kerfinu. Kosta ríkissjóð mikið, skerða samkeppnishæfni heiðarlegra fyrirtækja og ógna öryggi okkar allra. Aðgerðir lögreglu gegn skipulagðri glæpastarfsemi undanfarna mánuði hafa vakið athygli. Stefna ríkisstjórnarinnar er enda skýr í þessum efnum: Við munum taka á glæpum og glæpahópum af þunga. Við viljum að erlendum glæpamönnum sé brottvísað af landinu og sæti endurkomubanni. Nánari stefna stjórnvalda hvað þetta varðar verður kynnt á næstunni. Alþjóðlegt samstarf í þágu öruggra landamæra Skipulögð brotastarfsemi er alþjóðleg í eðli sínu. Þess vegna er mikilvægt að herða eftirlit á landamærunum eins og ríkisstjórnin hefur þegar gert og mun halda áfram að gera. Með fram því þarf að auka alþjóðlegt samstarf löggæsluyfirvalda. Því er stefnan að styrkja starf Íslands á vettvangi Europol og Eurojust. Einangrunarhyggja er nefnilega gagnslaus í þessari baráttu þó hún geti í fyrstu hljómað eins og sniðug lausn. Flestir glæpahópar eru fjölþjóðlegir. Það nægir því ekki að rannsaka brot eingöngu hér heima á Íslandi heldur þarf að vinna þvert á landmæri - rétt eins og glæpahóparnir. Þetta er gert í samstarfi lögreglu þvert á landamæri. Þar er Europol lykilstofnun. Sérfræðingshugtakið misnotað og mansal of algengt Ein birtingarmyndalþjóðlegra brota er innflutningur á fólki sem hingað kemur til lands í góðri trú og leit að betra lífi. Sá veruleiki sem hefur beðið þeirra hefur verið annar og verri. Nýleg umfjöllun Kveiks á RÚV um snyrtistofur birti veikleika í kerfinu okkar. Fólk hefur komið hingað til lands á grundvelli „sérfræðiþekkingar“. Ísland gerir fólki kleift að fá „sérfræðidvalarleyfi“ byggt á sérhæfðri þekkingu en leyfi á grundvelli þess að fólk taldist „sérfræðingar í asískri matargerð“ voru hér þónokkur. Þetta er mjög sérstakt í alþjóðlegum samanburði. Glufur í kerfinu hafa leitt af sér svigrúm sem fólk hefur notfært til að flytja inn fólk í bágborinni stöðu – fólk sem er háð atvinnurekanda sínum því leyfið er skilyrt á vinnustað. Vísbendingar eru um að þessi séríslenska regla eða glufa sem leidd var í lög árið 2023 hafi þá þegar leitt af sér stórar sakamálarannsóknir. Ég mun mæla fyrir frumvarpi á Alþingi á vorþingi sem tekur á þessum galla laganna um sérfræðileyfi sem og öðrum ágöllum í dvalarleyfiskerfinu. Þá hafa verið lagðar til hækkanir á dvalarleyfisgjöldum til samræmis við Norðurlöndin. Við viljum ekki samfélag þar sem óhindrað er hægt að flytja inn fólk til þess eins að brjóta gegn því og misnota. Við viljum ekki lög og regluverk sem stuðlar að því að hingað er fólk flutt inn til þess eins að búa við fátækt og óöryggi. Öflug löggæsla skilar árangri Nýlegar aðgerðir lögreglu og heilbrigðiseftirlits hafa leitt til þess að nú eru 17 eigendur nagla- og snyrtistofa sakborningar. Þessi mál eru vitaskuld enn til rannsóknar, en tölurnar geta þó sagt okkur hversu mikilvægt það er að lögregla hafi burði til að sinna kraftmikilli frumkvæðisvinnu sem þessari. Fjármögnun hefur verið tryggð fyrir 50 nýjum stöðugildum hjá lögreglu og nú hefur lögregla sagt frá því að hún hafi eflt mansalsrannsóknir með fleiri starfsmönnum. Lögregla hefur líka sýnt styrk sinn gagnvart mótorhjólagengjum eins og Vítisenglum, sem eru skilgreindir sem skipulögð glæpasamtök af Europol. Því verkefni er ekki lokið. Til að ná árangri í baráttunni gegn skipulagðri glæpastarfsemi þarf að huga að mörgum þáttum. Við þurfum að loka glufum, auka eftirlit og yfirfara ýmis lög. Jafnframt þurfum við að halda áfram að fjölga lögreglumönnum og efla alþjóðlegt löggæslusamstarf. Samhliða þessu styrkjum við landamærin áfram. Stefna ríkisstjórnarinnar er skýr: Glæpamenn eiga ekki að fá að athafna sig óáreittir í íslensku samfélagi. Höfundur er dómsmálaráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Lögreglumál Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Samstaða - afl sem breytir samfélaginu Heiða Björg Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Sjá meira
Skipulögð glæpasamtök eru ógn við samfélagið allt. Þau grafa undan kerfinu. Kosta ríkissjóð mikið, skerða samkeppnishæfni heiðarlegra fyrirtækja og ógna öryggi okkar allra. Aðgerðir lögreglu gegn skipulagðri glæpastarfsemi undanfarna mánuði hafa vakið athygli. Stefna ríkisstjórnarinnar er enda skýr í þessum efnum: Við munum taka á glæpum og glæpahópum af þunga. Við viljum að erlendum glæpamönnum sé brottvísað af landinu og sæti endurkomubanni. Nánari stefna stjórnvalda hvað þetta varðar verður kynnt á næstunni. Alþjóðlegt samstarf í þágu öruggra landamæra Skipulögð brotastarfsemi er alþjóðleg í eðli sínu. Þess vegna er mikilvægt að herða eftirlit á landamærunum eins og ríkisstjórnin hefur þegar gert og mun halda áfram að gera. Með fram því þarf að auka alþjóðlegt samstarf löggæsluyfirvalda. Því er stefnan að styrkja starf Íslands á vettvangi Europol og Eurojust. Einangrunarhyggja er nefnilega gagnslaus í þessari baráttu þó hún geti í fyrstu hljómað eins og sniðug lausn. Flestir glæpahópar eru fjölþjóðlegir. Það nægir því ekki að rannsaka brot eingöngu hér heima á Íslandi heldur þarf að vinna þvert á landmæri - rétt eins og glæpahóparnir. Þetta er gert í samstarfi lögreglu þvert á landamæri. Þar er Europol lykilstofnun. Sérfræðingshugtakið misnotað og mansal of algengt Ein birtingarmyndalþjóðlegra brota er innflutningur á fólki sem hingað kemur til lands í góðri trú og leit að betra lífi. Sá veruleiki sem hefur beðið þeirra hefur verið annar og verri. Nýleg umfjöllun Kveiks á RÚV um snyrtistofur birti veikleika í kerfinu okkar. Fólk hefur komið hingað til lands á grundvelli „sérfræðiþekkingar“. Ísland gerir fólki kleift að fá „sérfræðidvalarleyfi“ byggt á sérhæfðri þekkingu en leyfi á grundvelli þess að fólk taldist „sérfræðingar í asískri matargerð“ voru hér þónokkur. Þetta er mjög sérstakt í alþjóðlegum samanburði. Glufur í kerfinu hafa leitt af sér svigrúm sem fólk hefur notfært til að flytja inn fólk í bágborinni stöðu – fólk sem er háð atvinnurekanda sínum því leyfið er skilyrt á vinnustað. Vísbendingar eru um að þessi séríslenska regla eða glufa sem leidd var í lög árið 2023 hafi þá þegar leitt af sér stórar sakamálarannsóknir. Ég mun mæla fyrir frumvarpi á Alþingi á vorþingi sem tekur á þessum galla laganna um sérfræðileyfi sem og öðrum ágöllum í dvalarleyfiskerfinu. Þá hafa verið lagðar til hækkanir á dvalarleyfisgjöldum til samræmis við Norðurlöndin. Við viljum ekki samfélag þar sem óhindrað er hægt að flytja inn fólk til þess eins að brjóta gegn því og misnota. Við viljum ekki lög og regluverk sem stuðlar að því að hingað er fólk flutt inn til þess eins að búa við fátækt og óöryggi. Öflug löggæsla skilar árangri Nýlegar aðgerðir lögreglu og heilbrigðiseftirlits hafa leitt til þess að nú eru 17 eigendur nagla- og snyrtistofa sakborningar. Þessi mál eru vitaskuld enn til rannsóknar, en tölurnar geta þó sagt okkur hversu mikilvægt það er að lögregla hafi burði til að sinna kraftmikilli frumkvæðisvinnu sem þessari. Fjármögnun hefur verið tryggð fyrir 50 nýjum stöðugildum hjá lögreglu og nú hefur lögregla sagt frá því að hún hafi eflt mansalsrannsóknir með fleiri starfsmönnum. Lögregla hefur líka sýnt styrk sinn gagnvart mótorhjólagengjum eins og Vítisenglum, sem eru skilgreindir sem skipulögð glæpasamtök af Europol. Því verkefni er ekki lokið. Til að ná árangri í baráttunni gegn skipulagðri glæpastarfsemi þarf að huga að mörgum þáttum. Við þurfum að loka glufum, auka eftirlit og yfirfara ýmis lög. Jafnframt þurfum við að halda áfram að fjölga lögreglumönnum og efla alþjóðlegt löggæslusamstarf. Samhliða þessu styrkjum við landamærin áfram. Stefna ríkisstjórnarinnar er skýr: Glæpamenn eiga ekki að fá að athafna sig óáreittir í íslensku samfélagi. Höfundur er dómsmálaráðherra.
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun