Ný sýn á almenningssjónvarp í almannaþágu, eða hvað? Hólmgeir Baldursson skrifar 19. maí 2025 15:30 Fréttir af fyrirhuguðum viðræðum menningarráðuneytisins við ljósvaka og fjarskiptafyrirtækið Sýn um aðkomu Ríkisins að því að greiða fyrir almannasjónvarp er ágætlega fyrirferðarmikið í umræðunni um sjónvarps þessa daganna, en samkvæmt núgildandi lögum er Ríkisútvarpið eitt um að fá til sín milljarða árlega úr vösum skattborgara til að halda uppi sjónvarpi í almannaþágu, hvað svo sem það nú er. En hvað felst í þessu eiginlega? Jú, að mati undirritaðs er Sýn hf eðli málsins samkvæmt að reyna fyrir sér með að fá eitthvað brot af því sem lagt er til RÚV árlega og lái ég þeim það ekki, sjálfsagt að reyna, en nýverið sendi Fjölmiðlanefnd erindi til allra ljósvakamiðla til að undirstrika eftirfarandi: Minnt er á ákvæði 30. gr. laga um fjölmiðla nr. 38/2011, um skyldur fjölmiðlaveitna sem miðla myndefni til að gera þjónustu sína aðgengilega sjón- og heyrnarskertum, auk þeirra sem búa við þroskaröskun. Jafnframt er vakin athygli á ákvæði 2. mgr. 31. gr. laganna um skyldur fjölmiðlaveitna við vissar aðstæður til að tryggja aðgengi sjón- og heyrnarskertra að miðlun tilkynninga vegna almannaheilla. Þannig að ef ljósvakamiðlum er skylt að koma upplýsingum hvort eð er til almennings hvers vegna er þá verið að sækja þetta til Ríkisins? Jú, niðurgreitt dagskrárefni, styrkt af Ríkinu þannig að hægt sé að „fara norsku leiðina“ en miðlar í löndunum í kringum okkur njóta góðs af ýmsum leiðum á kostnað Ríkis og annarra til að standa undir ljósvakarekstri. En Sýn rekur jú læstar sjónvarps rásir sem opnast með áskriftargjöldum, á meðan RÚV er opið öllum enda hvílir sú skylda á þeim að koma sjónvarpi og útvarpi til allra landsmanna. Ástæða þess að ég fylgist með svona umræðu er að ég er áhugamaður um sjónvarp. Ég „rek“ eina pínulitla sjónvarpsstöð úr bílskúrnum mínum heima sem áhugamál, því það er alveg ljóst að þó ég hefði hundrað manns í vinnu og væri á milljón að framleiða sjónvarpsefni og væri með auglýsingadeild væri ég örugglega að ströggla eins og Sýn og væri eflaust að reyna að veiða styrki hér og þar vegna fáránlegs rekstrarumhverfis við einmitt RÚV og talandi um það, ég hef reynt mikið en aldrei fengið svo mikið sem eina einustu krónu í neinskonar styrk og er ekkert mikið að væla yfir því, þó mér finnist það auðvitað skítt að allskonar bull sé að hljóta styrki út og suður, en kannski er það bara gamla góða einkavinarvæðingin hér á landi sem ávallt sér um sína. Hver veit, en allavega mitt litla bílskúrssjónvarp Skjár 1 skilgreinir sig sem sjónvarp í almannaþágu, en af mörgum er hlutverk slíkra miðla talið hafa það meginhlutverk að hafa þá skuldbindingu að leiðarljósi að forðast pólitísk og viðskiptaleg áhrif auk þess að vera án kostnaðar við almenning og öllum landsmönnum aðgengilegt. Þó opinberar útvarps og sjónvarpsstöðvar njóti fjármögnunar frá ýmsum aðilum, þar á meðal með leyfisgjöldum, þá á það sama ekki við um einkarekna miðla, eins og allir vita. Skjár 1 sem stolt sjónvarp í almannaþágu þarf að reiða sig á að standa undir sínum rekstrarkostnaði með einstaklingsframlögum og framlögum fyrirtækja, jafnvel opinberri fjármögnun og sölutryggingu fyrirtækja í formi auglýsingabirtinga, sem hefur aldrei raungerst. Skjár 1 sendir dagskrá sína út um IOS öpp fyrir Appel Tv, Iphone & Ipad, auk Android fyrir sjónvörp, síma og spjaldtölvur og um eigin stafræna CDN dreifileið um vefspilara í samstarfi við erlenda samstarfsaðila. Rekstrarkostnaður stöðvarinnar felst í kaupum á efnisrétti (sýningarréttur fyrir sjónvarp) íslenskum þýðingum, vinnslu og textun myndefnis, tækjakosti og útsendingum sjónvarpsefnis um sérhæfðar stafrænar tæknilausnir (öppum) fyrir hin ýmsu snjall tæki og Skjár 1 innheimtir hvorki gjald fyrir áhorf né „myndlyklaaðgengi“ um öppin. Þannig að ef ráðuneyti menningarmála vill styrkja innlent almannasjónvarp þá mega þeir endilega hafa samband við mig, ég er í símaskránni og skal gjarnan sýna íslenskar bíómyndir og sjónvarpsþætti með styrk frá Ríkinu. Bara bjalla á kallinn og þetta dettur frítt inn fyrir alla, á línulegum sýningartíma klukkan 5,7,9,11 og eitt eftir miðnætti. Höfundur er áhugamaður um sjónvarp. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fjölmiðlar Mest lesið Halldór 05.07.2025 Halldór Baldursson Halldór Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Sjá meira
Fréttir af fyrirhuguðum viðræðum menningarráðuneytisins við ljósvaka og fjarskiptafyrirtækið Sýn um aðkomu Ríkisins að því að greiða fyrir almannasjónvarp er ágætlega fyrirferðarmikið í umræðunni um sjónvarps þessa daganna, en samkvæmt núgildandi lögum er Ríkisútvarpið eitt um að fá til sín milljarða árlega úr vösum skattborgara til að halda uppi sjónvarpi í almannaþágu, hvað svo sem það nú er. En hvað felst í þessu eiginlega? Jú, að mati undirritaðs er Sýn hf eðli málsins samkvæmt að reyna fyrir sér með að fá eitthvað brot af því sem lagt er til RÚV árlega og lái ég þeim það ekki, sjálfsagt að reyna, en nýverið sendi Fjölmiðlanefnd erindi til allra ljósvakamiðla til að undirstrika eftirfarandi: Minnt er á ákvæði 30. gr. laga um fjölmiðla nr. 38/2011, um skyldur fjölmiðlaveitna sem miðla myndefni til að gera þjónustu sína aðgengilega sjón- og heyrnarskertum, auk þeirra sem búa við þroskaröskun. Jafnframt er vakin athygli á ákvæði 2. mgr. 31. gr. laganna um skyldur fjölmiðlaveitna við vissar aðstæður til að tryggja aðgengi sjón- og heyrnarskertra að miðlun tilkynninga vegna almannaheilla. Þannig að ef ljósvakamiðlum er skylt að koma upplýsingum hvort eð er til almennings hvers vegna er þá verið að sækja þetta til Ríkisins? Jú, niðurgreitt dagskrárefni, styrkt af Ríkinu þannig að hægt sé að „fara norsku leiðina“ en miðlar í löndunum í kringum okkur njóta góðs af ýmsum leiðum á kostnað Ríkis og annarra til að standa undir ljósvakarekstri. En Sýn rekur jú læstar sjónvarps rásir sem opnast með áskriftargjöldum, á meðan RÚV er opið öllum enda hvílir sú skylda á þeim að koma sjónvarpi og útvarpi til allra landsmanna. Ástæða þess að ég fylgist með svona umræðu er að ég er áhugamaður um sjónvarp. Ég „rek“ eina pínulitla sjónvarpsstöð úr bílskúrnum mínum heima sem áhugamál, því það er alveg ljóst að þó ég hefði hundrað manns í vinnu og væri á milljón að framleiða sjónvarpsefni og væri með auglýsingadeild væri ég örugglega að ströggla eins og Sýn og væri eflaust að reyna að veiða styrki hér og þar vegna fáránlegs rekstrarumhverfis við einmitt RÚV og talandi um það, ég hef reynt mikið en aldrei fengið svo mikið sem eina einustu krónu í neinskonar styrk og er ekkert mikið að væla yfir því, þó mér finnist það auðvitað skítt að allskonar bull sé að hljóta styrki út og suður, en kannski er það bara gamla góða einkavinarvæðingin hér á landi sem ávallt sér um sína. Hver veit, en allavega mitt litla bílskúrssjónvarp Skjár 1 skilgreinir sig sem sjónvarp í almannaþágu, en af mörgum er hlutverk slíkra miðla talið hafa það meginhlutverk að hafa þá skuldbindingu að leiðarljósi að forðast pólitísk og viðskiptaleg áhrif auk þess að vera án kostnaðar við almenning og öllum landsmönnum aðgengilegt. Þó opinberar útvarps og sjónvarpsstöðvar njóti fjármögnunar frá ýmsum aðilum, þar á meðal með leyfisgjöldum, þá á það sama ekki við um einkarekna miðla, eins og allir vita. Skjár 1 sem stolt sjónvarp í almannaþágu þarf að reiða sig á að standa undir sínum rekstrarkostnaði með einstaklingsframlögum og framlögum fyrirtækja, jafnvel opinberri fjármögnun og sölutryggingu fyrirtækja í formi auglýsingabirtinga, sem hefur aldrei raungerst. Skjár 1 sendir dagskrá sína út um IOS öpp fyrir Appel Tv, Iphone & Ipad, auk Android fyrir sjónvörp, síma og spjaldtölvur og um eigin stafræna CDN dreifileið um vefspilara í samstarfi við erlenda samstarfsaðila. Rekstrarkostnaður stöðvarinnar felst í kaupum á efnisrétti (sýningarréttur fyrir sjónvarp) íslenskum þýðingum, vinnslu og textun myndefnis, tækjakosti og útsendingum sjónvarpsefnis um sérhæfðar stafrænar tæknilausnir (öppum) fyrir hin ýmsu snjall tæki og Skjár 1 innheimtir hvorki gjald fyrir áhorf né „myndlyklaaðgengi“ um öppin. Þannig að ef ráðuneyti menningarmála vill styrkja innlent almannasjónvarp þá mega þeir endilega hafa samband við mig, ég er í símaskránni og skal gjarnan sýna íslenskar bíómyndir og sjónvarpsþætti með styrk frá Ríkinu. Bara bjalla á kallinn og þetta dettur frítt inn fyrir alla, á línulegum sýningartíma klukkan 5,7,9,11 og eitt eftir miðnætti. Höfundur er áhugamaður um sjónvarp.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun