Slæm staða einkarekinna fjölmiðla kom á óvart Auðun Georg Ólafsson skrifar 5. mars 2025 14:03 Björn Brynjúlfur Björnsson, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs. Vísir/Vilhelm „Þegar við byrjuðum að skoða þetta óraði okkur fyrir að fækkun starfsmanna væri svona mikil hjá einkareknum fjölmiðlum. Í rauninni er umhverfið orðið þannig að ríkismiðillinn er með 27 prósent markaðshlutdeild á Íslandi á meðan hlutdeildin er 10 prósent á öðrum Norðurlöndum. Þannig að við erum komin með fjölmiðlaumhverfi sem að okkar mati er óheilbrigt,“ segir Björn Brynjúlfur Björnsson, framkvæmdastjóri Viðskiptaráðs. Umfang Ríkisútvarpsins er hlutfallslega langmest af öllum ríkisfjölmiðlum á Norðurlöndum að því er fram kemur í nýrri úttekt Viðskiptaráðs á umhverfi fjölmiðla á Íslandi. Fjallað verður meðal annars um úttektina á fundi Viðskiptaráðs í dag á fundi sem ber yfirskriftina: Afsakið hlé. Þar verður kynnt úttekt ráðsins um samkeppnisstöðu og framtíðarhorfur fjölmiðla á Íslandi en einnig hlutverk og umsvisf ríkisins á þeim markaði. Eiga undir högg að sækja Björn segir það hafa komið mest á óvart hversu mikið innlendir einkareknir fjölmiðlar eigi undir högg að sækja. Tölur frá Hagstofu Íslands sýna að starfandi hjá einkareknum fjölmiðlum hafi fækkað um 69 prósent frá 2008, eða úr 2.040 manns í 640. Á sama tímabili hafi starfandi hjá Ríkisútvarpinu fækkað um 16 prósent, úr 320 í 270. Sé litið til síðasta áratugs hefur fjölgað í starfsteymi RÚV á meðan verulega hefur fækkað á einkareknum miðlum. Ástæðan er meðal annars vegna samkeppni við erlenda miðla sem þurfa ekki að sæta sömu kröfum og innlendir fjölmiðlar gera og hinsvegar vegna vaxandi umsvifa Ríkisútvarpsins. Umfang RÚV er hlutfallslega langmest af öllum ríkisfjölmiðlum á Norðurlöndum að því er fram kemur í skýrslu Viðskiptaráðs. Skekkja á markaði Fram kemur að opinberir styrkir til einkarekinna fjölmiðla hafa hingað til verið helsta tilraun stjórnvalda til að draga úr þeirri skekkju sem meðgjöf með ríkismiðlinum skapar. Í fyrra hlaut RÚV tólffalt hærra framlag en allir einkareknir fjölmiðlar til samans sem skiptu 470 milljónum á milli sín þar sem tveir fengu hæsta mögulega styrk upp á 107 milljónir króna. Samanlagt duga styrkirnir skammt samanborið við opinber framlög til ríkismiðilsins, að því er fram kemur út úttekt Viðskiptaráðs. Minnt er á að ýmsar kvaðir hvíli á innlendum fjölmiðlum sem erlendir miðlar þurfi ekki að fara eftir. Slíkar kvaðir geta gert erlenda miðla að álitlegri kosti til birtinga á auglýsingum og veikt stöðu innlendra miðla. Dæmi um slíkt er bann við áfengisauglýsingum í innlendum miðlum, hömlur á auglýsingar veðmálastarfsemi og kröfur um að erlent efni sé texta- eða talsett á íslensku. Á sama tímabili hafi hlutdeild RÚV á auglýsingamarkaði einungis lækkað um 5 prósentustig, eða úr 14 prósentum í 9 prósent. „Síðan er komin ný eftirlitsstofnun, Fjölmiðlanefnd, sem innlendir fjölmiðlar hafa þurft að svara fyrir,“ segir Björn. Fjórar aðgerðir Viðskiptaráð leggur til fjórar aðgerðir til að styrkja stöðu einkarekinna fjölmiðla og jafna umsvif RÚV við ríkismiðla hinna Norðurlandanna. Það leggur til að RÚV hverfi af auglýsingamarkaði, líkt og tíðkast með ríkismiðla annarra Norðurlanda. Önnur tillagan gengur út á að opinberum framlögum til stuðnings við innlenda dagskrárgerð sé úthlutað í gegnum samkeppnissjóð. Þriðja að banni við áfengis- og veðmálaauglýsingum verði aflétt og sú fjórða að fjölmiðlanefnd verði lögð niður. „Langtímasýn okkar er að fjölmiðlun sé alfarið í höndum einkaaðila og ríkið stígi alfarið út af þessum markaði. Við leggjum til að rekstrarumhverfið verði fært nær því sem tíðkast á öðrum Norðurlöndum, þannig að við teljum þetta mjög raunhæfar tillögur.“ Fjölmiðlar Ríkisútvarpið Tengdar fréttir Starfsfólki fjölgar hjá RÚV en hríðfækkar í bransanum Starfsfólki við einkarekna fjölmiðla hefur hríðfækkað undanfarinn áratug á meðan Ríkisútvarpið hefur bætt við sig starfsfólki. Umfang RÚV er hlutfallslega langmest af öllum ríkisfjölmiðlum á Norðurlöndum að því er fram kemur í nýrri skýrslu Viðskiptaráðs. Frá hruni hefur starfsfólki á einkareknum fjölmiðlum fækkað um 69 prósent en 16 prósent á RÚV. 5. mars 2025 06:00 Mest lesið „Ég held að þú þurfir ný gleraugu“ Viðskipti innlent Ráðuneytið ógilti lóðaúthlutun fyrir milljarða Viðskipti innlent Vaxtalækkunarferlið heldur áfram Viðskipti innlent „Sporttöppum“ aftur komið fyrir Neytendur Jakob Valgeir lét Guðbjart bróður sinn fara Viðskipti innlent Aka um Ísland í allt sumar og mynda vegakerfið í þrívídd Viðskipti innlent Ráðinn markaðsstjóri Bónuss Viðskipti innlent Bein útsending: Rökstyðja ákvörðun sína um lækkun vaxta Viðskipti innlent Stjórnarandstaðan í vasa hagsmunaaðila Viðskipti innlent Úthluta eftirstandandi hlutum í Íslandsbanka Viðskipti innlent Fleiri fréttir Stjórnarandstaðan í vasa hagsmunaaðila Af og frá að slakað sé á aðhaldi Ráðinn markaðsstjóri Bónuss Aka um Ísland í allt sumar og mynda vegakerfið í þrívídd Of snemmt að segja til um hvort vaxtalækkunarferlinu sé lokið í bili „Ég held að þú þurfir ný gleraugu“ Úthluta eftirstandandi hlutum í Íslandsbanka Bein útsending: Rökstyðja ákvörðun sína um lækkun vaxta Reitir fasteignafélag og HR efna til hugmyndasamkeppni fyrir nemendur Vaxtalækkunarferlið heldur áfram Birta nýja ákvörðun um stýrivexti í dag Ráðuneytið ógilti lóðaúthlutun fyrir milljarða Tólf milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Jakob Valgeir lét Guðbjart bróður sinn fara Niðurstöður álagningar birtar á fimmtudag Gefast upp á miðbænum: „Það er hringur eftir hring, engin bílastæði“ Rökrétt að lækka lyfjaverð í Bandaríkjunum Rapyd sé íslenskt fyrirtæki með kennitölu frá 1983 Þurfi að líta ofar í tekjustigann í næstu kjarasamningum Hefja viðskipti með bréf í Alvotech í Stokkhólmi Óttast að háir vextir sogi sparnaðinn til Tenerife Ráku framkvæmdastjórann og komust svo að rafmyntagreftrinum Tilefni fyrir ríkið að íhuga sölu Landsbankans Himinlifandi og ekki hugsi yfir litlum hlut fagfjárfesta Heinemann svarar Sameyki: „Þetta er rangt“ Gömlu höfuðstöðvar Icelandair verða hjúkrunarheimili Ríflega þrjátíu þúsund einstaklingar kaupa hlut ríkisins „Þetta er framar okkar björtustu vonum“ Heildarvirði tæpur 91 milljarður og líkur á að nær allir hlutir fari til almennings Líklega stærsta eignasala ríkissjóðs frá upphafi Sjá meira
Umfang Ríkisútvarpsins er hlutfallslega langmest af öllum ríkisfjölmiðlum á Norðurlöndum að því er fram kemur í nýrri úttekt Viðskiptaráðs á umhverfi fjölmiðla á Íslandi. Fjallað verður meðal annars um úttektina á fundi Viðskiptaráðs í dag á fundi sem ber yfirskriftina: Afsakið hlé. Þar verður kynnt úttekt ráðsins um samkeppnisstöðu og framtíðarhorfur fjölmiðla á Íslandi en einnig hlutverk og umsvisf ríkisins á þeim markaði. Eiga undir högg að sækja Björn segir það hafa komið mest á óvart hversu mikið innlendir einkareknir fjölmiðlar eigi undir högg að sækja. Tölur frá Hagstofu Íslands sýna að starfandi hjá einkareknum fjölmiðlum hafi fækkað um 69 prósent frá 2008, eða úr 2.040 manns í 640. Á sama tímabili hafi starfandi hjá Ríkisútvarpinu fækkað um 16 prósent, úr 320 í 270. Sé litið til síðasta áratugs hefur fjölgað í starfsteymi RÚV á meðan verulega hefur fækkað á einkareknum miðlum. Ástæðan er meðal annars vegna samkeppni við erlenda miðla sem þurfa ekki að sæta sömu kröfum og innlendir fjölmiðlar gera og hinsvegar vegna vaxandi umsvifa Ríkisútvarpsins. Umfang RÚV er hlutfallslega langmest af öllum ríkisfjölmiðlum á Norðurlöndum að því er fram kemur í skýrslu Viðskiptaráðs. Skekkja á markaði Fram kemur að opinberir styrkir til einkarekinna fjölmiðla hafa hingað til verið helsta tilraun stjórnvalda til að draga úr þeirri skekkju sem meðgjöf með ríkismiðlinum skapar. Í fyrra hlaut RÚV tólffalt hærra framlag en allir einkareknir fjölmiðlar til samans sem skiptu 470 milljónum á milli sín þar sem tveir fengu hæsta mögulega styrk upp á 107 milljónir króna. Samanlagt duga styrkirnir skammt samanborið við opinber framlög til ríkismiðilsins, að því er fram kemur út úttekt Viðskiptaráðs. Minnt er á að ýmsar kvaðir hvíli á innlendum fjölmiðlum sem erlendir miðlar þurfi ekki að fara eftir. Slíkar kvaðir geta gert erlenda miðla að álitlegri kosti til birtinga á auglýsingum og veikt stöðu innlendra miðla. Dæmi um slíkt er bann við áfengisauglýsingum í innlendum miðlum, hömlur á auglýsingar veðmálastarfsemi og kröfur um að erlent efni sé texta- eða talsett á íslensku. Á sama tímabili hafi hlutdeild RÚV á auglýsingamarkaði einungis lækkað um 5 prósentustig, eða úr 14 prósentum í 9 prósent. „Síðan er komin ný eftirlitsstofnun, Fjölmiðlanefnd, sem innlendir fjölmiðlar hafa þurft að svara fyrir,“ segir Björn. Fjórar aðgerðir Viðskiptaráð leggur til fjórar aðgerðir til að styrkja stöðu einkarekinna fjölmiðla og jafna umsvif RÚV við ríkismiðla hinna Norðurlandanna. Það leggur til að RÚV hverfi af auglýsingamarkaði, líkt og tíðkast með ríkismiðla annarra Norðurlanda. Önnur tillagan gengur út á að opinberum framlögum til stuðnings við innlenda dagskrárgerð sé úthlutað í gegnum samkeppnissjóð. Þriðja að banni við áfengis- og veðmálaauglýsingum verði aflétt og sú fjórða að fjölmiðlanefnd verði lögð niður. „Langtímasýn okkar er að fjölmiðlun sé alfarið í höndum einkaaðila og ríkið stígi alfarið út af þessum markaði. Við leggjum til að rekstrarumhverfið verði fært nær því sem tíðkast á öðrum Norðurlöndum, þannig að við teljum þetta mjög raunhæfar tillögur.“
Fjölmiðlar Ríkisútvarpið Tengdar fréttir Starfsfólki fjölgar hjá RÚV en hríðfækkar í bransanum Starfsfólki við einkarekna fjölmiðla hefur hríðfækkað undanfarinn áratug á meðan Ríkisútvarpið hefur bætt við sig starfsfólki. Umfang RÚV er hlutfallslega langmest af öllum ríkisfjölmiðlum á Norðurlöndum að því er fram kemur í nýrri skýrslu Viðskiptaráðs. Frá hruni hefur starfsfólki á einkareknum fjölmiðlum fækkað um 69 prósent en 16 prósent á RÚV. 5. mars 2025 06:00 Mest lesið „Ég held að þú þurfir ný gleraugu“ Viðskipti innlent Ráðuneytið ógilti lóðaúthlutun fyrir milljarða Viðskipti innlent Vaxtalækkunarferlið heldur áfram Viðskipti innlent „Sporttöppum“ aftur komið fyrir Neytendur Jakob Valgeir lét Guðbjart bróður sinn fara Viðskipti innlent Aka um Ísland í allt sumar og mynda vegakerfið í þrívídd Viðskipti innlent Ráðinn markaðsstjóri Bónuss Viðskipti innlent Bein útsending: Rökstyðja ákvörðun sína um lækkun vaxta Viðskipti innlent Stjórnarandstaðan í vasa hagsmunaaðila Viðskipti innlent Úthluta eftirstandandi hlutum í Íslandsbanka Viðskipti innlent Fleiri fréttir Stjórnarandstaðan í vasa hagsmunaaðila Af og frá að slakað sé á aðhaldi Ráðinn markaðsstjóri Bónuss Aka um Ísland í allt sumar og mynda vegakerfið í þrívídd Of snemmt að segja til um hvort vaxtalækkunarferlinu sé lokið í bili „Ég held að þú þurfir ný gleraugu“ Úthluta eftirstandandi hlutum í Íslandsbanka Bein útsending: Rökstyðja ákvörðun sína um lækkun vaxta Reitir fasteignafélag og HR efna til hugmyndasamkeppni fyrir nemendur Vaxtalækkunarferlið heldur áfram Birta nýja ákvörðun um stýrivexti í dag Ráðuneytið ógilti lóðaúthlutun fyrir milljarða Tólf milljarða hagnaður á fyrsta ársfjórðungi Jakob Valgeir lét Guðbjart bróður sinn fara Niðurstöður álagningar birtar á fimmtudag Gefast upp á miðbænum: „Það er hringur eftir hring, engin bílastæði“ Rökrétt að lækka lyfjaverð í Bandaríkjunum Rapyd sé íslenskt fyrirtæki með kennitölu frá 1983 Þurfi að líta ofar í tekjustigann í næstu kjarasamningum Hefja viðskipti með bréf í Alvotech í Stokkhólmi Óttast að háir vextir sogi sparnaðinn til Tenerife Ráku framkvæmdastjórann og komust svo að rafmyntagreftrinum Tilefni fyrir ríkið að íhuga sölu Landsbankans Himinlifandi og ekki hugsi yfir litlum hlut fagfjárfesta Heinemann svarar Sameyki: „Þetta er rangt“ Gömlu höfuðstöðvar Icelandair verða hjúkrunarheimili Ríflega þrjátíu þúsund einstaklingar kaupa hlut ríkisins „Þetta er framar okkar björtustu vonum“ Heildarvirði tæpur 91 milljarður og líkur á að nær allir hlutir fari til almennings Líklega stærsta eignasala ríkissjóðs frá upphafi Sjá meira
Starfsfólki fjölgar hjá RÚV en hríðfækkar í bransanum Starfsfólki við einkarekna fjölmiðla hefur hríðfækkað undanfarinn áratug á meðan Ríkisútvarpið hefur bætt við sig starfsfólki. Umfang RÚV er hlutfallslega langmest af öllum ríkisfjölmiðlum á Norðurlöndum að því er fram kemur í nýrri skýrslu Viðskiptaráðs. Frá hruni hefur starfsfólki á einkareknum fjölmiðlum fækkað um 69 prósent en 16 prósent á RÚV. 5. mars 2025 06:00