St. Tómas Aquinas Árni Jensson skrifar 3. mars 2025 17:02 Thomas Aquinas (1225 - 1274, frá Aquino á Ítalíu) var ítalskur heimspekingur og guðfræðingur, þekktur m.a. sem læknir englanna fyrir máttugar bænir. Thomas Aquinas var tekinn í tölu dýrlinga af Jóhannesi páfa XXII þann 18. júlí 1323, tæpum 50 árum eftir andlátið. Ritverk hans afmarka honum virðingu sem eins áhrifamesta dýrlings kirkjunnar fyrir framlag hans til guðfræði og heimspeki. Dagur honum til heiðurs er 28. janúar ár hvert. Thomas var talsmaður náttúruguðfræði og einskonar faðir ‘akademíu’ hugsunarinnar, fyrirbæris betur þekkt sem Thomism, sem þekur svið guðfræði, rökfræði og heimspeki til jafns í hugsun mannsins. Í umfangsmiklu ritverki hans, Summa Theologica (1267-1273), sem aflaði honum virðingar sem áhrifamikills hugsuðar, heimspekings og guðfræðings, rannsakaði hann m.a. skynsemina í samþættingu hugarorku manns og Guðs. Síðar, árið 1567, lýsti páfi Píus V hann sem ‘Doctor of the Church’, sem er sérstök viðurkenning fyrir fræðilegt framlag til Kristinnar trúar. Um trú og trúleysi sagði Thomas: “Fyrir Þann sem hefur trú er skýring ekki nauðsynleg. Fyrir þann sem er án trúar er engin skýring möguleg.” Thomas Aquinas útskýrði muninn á Kristni og Islam með því að benda á hvernig hvor trú fyrir sig hafi breiðst út. Hann gagnrýndi Múhameð fyrir að dreifa Islam með ofbeldi sverðsins og blekkingum á meðan Kristnin dreifðist með kærleika, miskunnsemi og trúarlegri sannfæringu. Aquinas lagði réttilega áherslu á að Kristin trú væri grundvölluð á kraftaverkum guðdómlegs innblásturs og visku Jesú Krists undir heilögum anda á sama tíma og kenningar Múhameðs væru byggðar á holdlegum ástríðum og loforðum um veraldlega umbun, sem höfðuðu til þeirra sem aðhylltust holdlegar fýsnir. Thomas sagði eftirfarandi: „Hann (Múhameð) tældi fólkið með loforðum um holdlega ánægju sem hneigð holdsins hvetur fólk til. Kenningar hans grundvölluðust á fyrirheit um umbun í formi holdlegra nautna. Eins og við var að búast laðaði hann að sér fylgjendur holdlegra fýsna. Hann rökstuddi kenningar sínar með þeim hætti sem menn af meðalgreind skyldu. Inntak margra kenninga hans áttu hvorki við rök né sannleika að styðjast. Kenningar hans grundvölluðust ekki á óútskýranlegum kraftaverkum eða yfirnáttúrulegum fyrirbærum sem myndi teljast eðlilegur vitnisburður um guðlega nánd eða innblástur þar sem hið sýnilega þarf að eiga sér óútskýrðan uppruna hins ósýnilega til að teljast kraftaverk. Þvert á móti sagði Múhameð að hann væri sendur í krafti vopna sinna sem er merkingarmál ræningja og harðstjóra. Frá upphafi trúðu honum (Múhameð) engir hugsuðir eða andans menn. Þeir sem trúðu á hann voru grimmir menn og eyðimerkur flakkarar, algerlega fáfróðir um alla guðlega kenningu. Menn sem Múhameð notaði til að þvinga aðra til fylgis honum með ofbeldi og vopnavaldi. Í spádómum Biblíunnar ber engin Múhameð vitni. En hann hins vegar býr til og snýr út úr vitnisburði Gömlu og Nýju Testamentanna og gerir þau, með ósannleika, að sínum eigin eins og sjá má af hverjum þeim sem ber saman kenningar hans við ritningar Biblíunnar. Það var því viðeigandi ákvörðun af hans (Múhameðs) hálfu að banna fylgjendum sínum að lesa Gamla og Nýja testamentið, svo að þær bækur dæmdu hann ekki og opinberuðu fyrir fals og ranglæti. Það er því ljóst að þeir sem trúa á orð hans trúa heimskulega.” (Summa Contra Gentiles/Summa Theologia). Hver sem kynnir sér ritningu Islam og sögu veit að varnaðarorð Aquinas eru í senn hógvær og sönn eins og öll hans fræðirit vitna um. Seinustu orð Thomas Aquinas á banasænginni voru: „Slíkan leyndardóm hefur mér nú verið opinberaður að allt sem ég hef skrifað virðist nú (sem blaktandi) strá (í vindi tímans).” Lokaorð þessa djúpvitra hugsuðar og fræðimanns kirkjunnar hafa verið túlkuð á ýmsa vegu, m.a. að varnarorð hans um Islam og hinn falska spámann verði að engu höfð í tímans rás meðal fræðimanna Kristinnar kirkju. „Fyrir Þann sem hefur trú er skýring ekki nauðsynleg. Fyrir þann sem er án trúar er engin skýring möguleg.” Höfundur er frumkvöðull og áhugamaður um frjálsa hugsun, lýðræði, kristna trú og gildi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 24.05.2025 Halldór #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun Nú þurfa foreldrar að vera hugrakkir Jón Pétur Zimsen Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skoðun Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Thomas Aquinas (1225 - 1274, frá Aquino á Ítalíu) var ítalskur heimspekingur og guðfræðingur, þekktur m.a. sem læknir englanna fyrir máttugar bænir. Thomas Aquinas var tekinn í tölu dýrlinga af Jóhannesi páfa XXII þann 18. júlí 1323, tæpum 50 árum eftir andlátið. Ritverk hans afmarka honum virðingu sem eins áhrifamesta dýrlings kirkjunnar fyrir framlag hans til guðfræði og heimspeki. Dagur honum til heiðurs er 28. janúar ár hvert. Thomas var talsmaður náttúruguðfræði og einskonar faðir ‘akademíu’ hugsunarinnar, fyrirbæris betur þekkt sem Thomism, sem þekur svið guðfræði, rökfræði og heimspeki til jafns í hugsun mannsins. Í umfangsmiklu ritverki hans, Summa Theologica (1267-1273), sem aflaði honum virðingar sem áhrifamikills hugsuðar, heimspekings og guðfræðings, rannsakaði hann m.a. skynsemina í samþættingu hugarorku manns og Guðs. Síðar, árið 1567, lýsti páfi Píus V hann sem ‘Doctor of the Church’, sem er sérstök viðurkenning fyrir fræðilegt framlag til Kristinnar trúar. Um trú og trúleysi sagði Thomas: “Fyrir Þann sem hefur trú er skýring ekki nauðsynleg. Fyrir þann sem er án trúar er engin skýring möguleg.” Thomas Aquinas útskýrði muninn á Kristni og Islam með því að benda á hvernig hvor trú fyrir sig hafi breiðst út. Hann gagnrýndi Múhameð fyrir að dreifa Islam með ofbeldi sverðsins og blekkingum á meðan Kristnin dreifðist með kærleika, miskunnsemi og trúarlegri sannfæringu. Aquinas lagði réttilega áherslu á að Kristin trú væri grundvölluð á kraftaverkum guðdómlegs innblásturs og visku Jesú Krists undir heilögum anda á sama tíma og kenningar Múhameðs væru byggðar á holdlegum ástríðum og loforðum um veraldlega umbun, sem höfðuðu til þeirra sem aðhylltust holdlegar fýsnir. Thomas sagði eftirfarandi: „Hann (Múhameð) tældi fólkið með loforðum um holdlega ánægju sem hneigð holdsins hvetur fólk til. Kenningar hans grundvölluðust á fyrirheit um umbun í formi holdlegra nautna. Eins og við var að búast laðaði hann að sér fylgjendur holdlegra fýsna. Hann rökstuddi kenningar sínar með þeim hætti sem menn af meðalgreind skyldu. Inntak margra kenninga hans áttu hvorki við rök né sannleika að styðjast. Kenningar hans grundvölluðust ekki á óútskýranlegum kraftaverkum eða yfirnáttúrulegum fyrirbærum sem myndi teljast eðlilegur vitnisburður um guðlega nánd eða innblástur þar sem hið sýnilega þarf að eiga sér óútskýrðan uppruna hins ósýnilega til að teljast kraftaverk. Þvert á móti sagði Múhameð að hann væri sendur í krafti vopna sinna sem er merkingarmál ræningja og harðstjóra. Frá upphafi trúðu honum (Múhameð) engir hugsuðir eða andans menn. Þeir sem trúðu á hann voru grimmir menn og eyðimerkur flakkarar, algerlega fáfróðir um alla guðlega kenningu. Menn sem Múhameð notaði til að þvinga aðra til fylgis honum með ofbeldi og vopnavaldi. Í spádómum Biblíunnar ber engin Múhameð vitni. En hann hins vegar býr til og snýr út úr vitnisburði Gömlu og Nýju Testamentanna og gerir þau, með ósannleika, að sínum eigin eins og sjá má af hverjum þeim sem ber saman kenningar hans við ritningar Biblíunnar. Það var því viðeigandi ákvörðun af hans (Múhameðs) hálfu að banna fylgjendum sínum að lesa Gamla og Nýja testamentið, svo að þær bækur dæmdu hann ekki og opinberuðu fyrir fals og ranglæti. Það er því ljóst að þeir sem trúa á orð hans trúa heimskulega.” (Summa Contra Gentiles/Summa Theologia). Hver sem kynnir sér ritningu Islam og sögu veit að varnaðarorð Aquinas eru í senn hógvær og sönn eins og öll hans fræðirit vitna um. Seinustu orð Thomas Aquinas á banasænginni voru: „Slíkan leyndardóm hefur mér nú verið opinberaður að allt sem ég hef skrifað virðist nú (sem blaktandi) strá (í vindi tímans).” Lokaorð þessa djúpvitra hugsuðar og fræðimanns kirkjunnar hafa verið túlkuð á ýmsa vegu, m.a. að varnarorð hans um Islam og hinn falska spámann verði að engu höfð í tímans rás meðal fræðimanna Kristinnar kirkju. „Fyrir Þann sem hefur trú er skýring ekki nauðsynleg. Fyrir þann sem er án trúar er engin skýring möguleg.” Höfundur er frumkvöðull og áhugamaður um frjálsa hugsun, lýðræði, kristna trú og gildi.
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun