Hugmynd af barnum árið 2005 Halla Gunnarsdóttir skrifar 24. janúar 2025 13:31 Fyrir góðum tuttugu árum síðan sat ég á bar með góðri vinkonu minni, nánar tiltekið á Ölstofu Kormáks & Skjaldar í þeim reykjarmekki sem þá þótti eðlilegur fyrir bari. Vinkona mín bjó erlendis og alltaf þegar hún kom heim settumst við niður og fórum yfir málin. Oftast kom hún með eitthvert nýtt sjónarhorn og einmitt þarna sat hún og sagði mér að það væri gott að búa á Íslandi. Lífsgæði væru frekar mikil og þægilegt að vera til. Ég reyndi eitthvað að malda í móinn, hér væri bæði vont veður og spilling og eflaust tíndi ég fleira til sem þá var í deiglunni. Hún gaf sig ekki, en bætti því að það sem gæti gert Ísland betra væri fólksfjölgun. „Við þurfum að ná milljón,“ sagði hún, það væri einfaldlega betra að vera fleiri við að halda úti góðu og réttlátu samfélagi. Ljóst var að við myndum ekki ná því hratt með tveimur komma eitthvað börnum á hverja konu samkvæmt mældri fæðingartíðni þess tíma. Fólksfjölgunin þyrfti að koma til með öðrum hætti. Úr 1% í 17% Þetta ár var 1% félagsfólks VR af erlendu bergi brotið og um 7% starfandi á vinnumarkaði voru innflytjendur. Frjálst flæði fólks hafði tekið gildi, nokkuð sem margir óttuðust að myndi fara illa með bæði vinnumarkað og samfélag. Og þótt fjöldi fólks væri jákvæður gagnvart aukinni fjölbreytni, þá var það ekki algengt sjónarmið að fólksfjölgun með innflutningi ætti beinlínis að vera markmið í sjálfu sér. Síðan þá hefur mikið breyst. Um 17% félagsfólks VR kemur erlendis frá og starfar við ýmis ólík störf. Sum þeirra standa vaktina í Krónunni og önnur leggja lóð á vogarskálarnar við framleiðslu gervilima hjá Össuri. Hjá Alvotech starfar fólk af yfir sextíu þjóðernum og allir sem starfa hjá CCP vita að fjölbreytni er stór þáttur í velgengni fyrirtækisins. Og þegar þú tekur flugið úr landi með Icelandair er ekki ólíklegt að við innritunarborðið sitji aðfluttur Íslendingur sem hefur skapað sér líf á Íslandi. Upptalning eins og þessi gæti haldið áfram lengi, enda er atvinnuþátttaka innflytjenda hærri en innfæddra og það er óhætt að segja að án aðflutts fólks væri gott sem ómögulegt að reka fjölda fyrirtækja og stofnana. Hins vegar er verðugt að staldra við og spyrja hvernig tekist hefur til við að búa til eina heild úr okkur öllum sem nú lifum og störfum á Íslandi. Átaksverkefni um inngildingu VR hleypir í dag af stokkunum átaksverkefni um inngildingu á vinnustöðum. Á árum áður var venjan að tala um aðlögun og í henni fólst að aðflutt fólk ætti að aðlagast þeim sem fyrir voru. Minnihlutinn átti að verða eins og meirihlutinn. Við sem höfum tekið þátt í jafnréttisbaráttunni þekkjum þá áherslu vel frá fyrri tíð að konum á vinnumarkaði væri gert að aðlagast ríkjandi karlamenningu ef þær ætluðu sér framgang í starfi eða yfirleitt til að geta haft skoðanir á málefnum líðandi stundar. Síðar kom í ljós að ríkjandi karlamenning var kannski ekkert sú besta, hvorki fyrir starfsemina né starfsandann. Inngilding færir ábyrgðina hins vegar yfir á hópinn í heild sinni. Í henni felst að við aðlögumst hvert öðru og leyfum fjölbreytileikanum að njóta sín, okkur öllum til heilla. VR hefur iðulega staðið fyrir átaksverkefnum sem fela í sér vitundarvakningu um samfélagsgerðina og áhrif rótgróinna hugmynda á vinnustaðamenningu. Við hefjum nú upp raust okkar, að frumkvæði jafnréttis- og mannréttindanefndar félagsins, til að stuðla að því að innflytjendur á vinnumarkaði njóti sanngjarna kjara og fái móttökur og stuðning sem gerir þeim kleift að ná rótfestu í samfélaginu. Við hvetjum hvert annað til að horfa til þess hvað við getum gert í okkar eigin starfsumhverfi og með hvaða hætti við getum stuðlað að inngildingu, fremur en útilokun og afturför. Við erum ekki orðin ein milljón, eins og vinkona mín óskaði okkur fyrir tuttugu árum síðan. Við erum hins vegar hætt að reykja inni á skemmtistöðum (blessunarlega) og við höfum lært ýmislegt sem gerir okkur betri í að vera samfélag. Okkur hefur fjölgað, en við eigum talsvert í land með að tryggja að við eigum öll pláss í stærra samfélagi, fáum öll notið virðingar og verðleika okkar. Leggjumst á eitt um að tryggja inngildingu á vinnumarkaði. Kynntu þér málið á www.vr.is. Höfundur er formaður VR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halla Gunnarsdóttir Stéttarfélög Mest lesið Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Skoðun Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal skrifar Skoðun Malað dag eftir dag eftir dag Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar Sjá meira
Fyrir góðum tuttugu árum síðan sat ég á bar með góðri vinkonu minni, nánar tiltekið á Ölstofu Kormáks & Skjaldar í þeim reykjarmekki sem þá þótti eðlilegur fyrir bari. Vinkona mín bjó erlendis og alltaf þegar hún kom heim settumst við niður og fórum yfir málin. Oftast kom hún með eitthvert nýtt sjónarhorn og einmitt þarna sat hún og sagði mér að það væri gott að búa á Íslandi. Lífsgæði væru frekar mikil og þægilegt að vera til. Ég reyndi eitthvað að malda í móinn, hér væri bæði vont veður og spilling og eflaust tíndi ég fleira til sem þá var í deiglunni. Hún gaf sig ekki, en bætti því að það sem gæti gert Ísland betra væri fólksfjölgun. „Við þurfum að ná milljón,“ sagði hún, það væri einfaldlega betra að vera fleiri við að halda úti góðu og réttlátu samfélagi. Ljóst var að við myndum ekki ná því hratt með tveimur komma eitthvað börnum á hverja konu samkvæmt mældri fæðingartíðni þess tíma. Fólksfjölgunin þyrfti að koma til með öðrum hætti. Úr 1% í 17% Þetta ár var 1% félagsfólks VR af erlendu bergi brotið og um 7% starfandi á vinnumarkaði voru innflytjendur. Frjálst flæði fólks hafði tekið gildi, nokkuð sem margir óttuðust að myndi fara illa með bæði vinnumarkað og samfélag. Og þótt fjöldi fólks væri jákvæður gagnvart aukinni fjölbreytni, þá var það ekki algengt sjónarmið að fólksfjölgun með innflutningi ætti beinlínis að vera markmið í sjálfu sér. Síðan þá hefur mikið breyst. Um 17% félagsfólks VR kemur erlendis frá og starfar við ýmis ólík störf. Sum þeirra standa vaktina í Krónunni og önnur leggja lóð á vogarskálarnar við framleiðslu gervilima hjá Össuri. Hjá Alvotech starfar fólk af yfir sextíu þjóðernum og allir sem starfa hjá CCP vita að fjölbreytni er stór þáttur í velgengni fyrirtækisins. Og þegar þú tekur flugið úr landi með Icelandair er ekki ólíklegt að við innritunarborðið sitji aðfluttur Íslendingur sem hefur skapað sér líf á Íslandi. Upptalning eins og þessi gæti haldið áfram lengi, enda er atvinnuþátttaka innflytjenda hærri en innfæddra og það er óhætt að segja að án aðflutts fólks væri gott sem ómögulegt að reka fjölda fyrirtækja og stofnana. Hins vegar er verðugt að staldra við og spyrja hvernig tekist hefur til við að búa til eina heild úr okkur öllum sem nú lifum og störfum á Íslandi. Átaksverkefni um inngildingu VR hleypir í dag af stokkunum átaksverkefni um inngildingu á vinnustöðum. Á árum áður var venjan að tala um aðlögun og í henni fólst að aðflutt fólk ætti að aðlagast þeim sem fyrir voru. Minnihlutinn átti að verða eins og meirihlutinn. Við sem höfum tekið þátt í jafnréttisbaráttunni þekkjum þá áherslu vel frá fyrri tíð að konum á vinnumarkaði væri gert að aðlagast ríkjandi karlamenningu ef þær ætluðu sér framgang í starfi eða yfirleitt til að geta haft skoðanir á málefnum líðandi stundar. Síðar kom í ljós að ríkjandi karlamenning var kannski ekkert sú besta, hvorki fyrir starfsemina né starfsandann. Inngilding færir ábyrgðina hins vegar yfir á hópinn í heild sinni. Í henni felst að við aðlögumst hvert öðru og leyfum fjölbreytileikanum að njóta sín, okkur öllum til heilla. VR hefur iðulega staðið fyrir átaksverkefnum sem fela í sér vitundarvakningu um samfélagsgerðina og áhrif rótgróinna hugmynda á vinnustaðamenningu. Við hefjum nú upp raust okkar, að frumkvæði jafnréttis- og mannréttindanefndar félagsins, til að stuðla að því að innflytjendur á vinnumarkaði njóti sanngjarna kjara og fái móttökur og stuðning sem gerir þeim kleift að ná rótfestu í samfélaginu. Við hvetjum hvert annað til að horfa til þess hvað við getum gert í okkar eigin starfsumhverfi og með hvaða hætti við getum stuðlað að inngildingu, fremur en útilokun og afturför. Við erum ekki orðin ein milljón, eins og vinkona mín óskaði okkur fyrir tuttugu árum síðan. Við erum hins vegar hætt að reykja inni á skemmtistöðum (blessunarlega) og við höfum lært ýmislegt sem gerir okkur betri í að vera samfélag. Okkur hefur fjölgað, en við eigum talsvert í land með að tryggja að við eigum öll pláss í stærra samfélagi, fáum öll notið virðingar og verðleika okkar. Leggjumst á eitt um að tryggja inngildingu á vinnumarkaði. Kynntu þér málið á www.vr.is. Höfundur er formaður VR.
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar
Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun