Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins arfleifð heldur líka framtíð okkar Íslendinga Halla Hrund Logadóttir skrifar 9. nóvember 2024 09:01 Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins hluti af arfleifð okkar heldur einnig ómissandi þáttur í framtíð landsins, sjálfstæði og fæðuöryggi þjóðarinnar. Hann er grunnstoð blómlegrar byggðar og efnahagslegs stöðugleika fyrir komandi kynslóðir, auk þess að vera burðarás í sjálfbærni og loftslagsaðgerðum. Hann er samofinn menningu okkar og styður beint við vaxandi greinar líkt og ferðaþjónustu sem til langs tíma hvílir á náttúrufegurð landsins og braðgóðum mat úr héraði. Öflugur og fjölbreyttur landbúnaður er líka undirstaða heilsu og velferðar, þar sem heilnæmi innlendrar framleiðslu stuðlar að langlífi og vellíðan þjóðarinnar. Stuðningur við landbúnað í takt við hagsmuni almennings Með því að efla landbúnaðinn og sýna honum þann metnað sem hann á skilið, tryggjum við framtíð landsins okkar á fjölþættan hátt. Það er metnaður og markmið sem ætti að sameina okkur öll. Til að ná slíkri framtíðarsýn er nauðsynlegt að við leggjum rækt við þau skilyrði sem bændur þurfa til að starfa af öryggi og árangri. Þeir þurfa hagstæðari fjármögnunarskilyrði, betri afkomu, hvata fyrir nýliðun og stuðning við sjálfbærar ræktunaraðferðir. Þetta er lykilatriði á tímum þar sem fólki fjölgar en bændum fækkar og hlutfall innflutnings matvæla eykst. Tíminn til að snúa vörn í sókn er ekki á morgun - heldur núna. Íslenskur landbúnaður er ekki fortíðin heldur framtíðin – grunnur sem er þjóðinni allri mikilvægur og okkur má ekki standa á sama um heldur ber að hlúa að. Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind, sérstaklega á Íslandi, þar sem náttúruleg skilyrði til ræktunar eru viðkvæm og bundin við ákveðin svæði. Góðar jarðir eiga að fá þá virðingu sem verðmæt auðlind á skilið og lög og stefnumótun ættu að endurspegla það. Þetta er sérlega mikilvægt nú, þar sem samkeppni um landnotkun eykst stöðugt. Það birtist í tugum vindorkuverkefna sem áhugi er á að reisa um allt land. Við sjáum það í jarðarkaupum til kolefnisbindingar sem munu færast enn í aukana. Við sjáum það í ásókn í auðlindaríkar jarðir vegna jarðhita og vatns. Og við sjáum það í metnaði og auknum umsvifum nýrra greina líkt og ferðaþjónustu. Í þessu samkeppnisumhverfi er mikilvægt að hafa skýra sýn á framtíð landbúnaðarlands, svo þessi sjónarmið verði sterk í heildarmyndinni, ekki út undan. Með því móti má viðhalda framleiðslugetu landsins og tryggja að við getum áfram ræktað og framleitt mat fyrir þjóðina, á sama tíma og stuðlað er að fjölbreyttu atvinnulífi og styrkri byggð um landið. Þetta kallar á skýran lagaramma og stefnu sem tryggir gæði og varðveislu landbúnaðarlandsins. Í Noregi þurfa erlendir aðilar, bæði innan og utan Evrópska efnahagssvæðisins (EES), að sækja um leyfi til að eignast landbúnaðarland. Með þessari nálgun vinna Norðmenn að því að tryggja að landbúnaðarland haldist í innlendri nýtingu, með sjálfbærni og fæðuöryggi þjóðarinnar að leiðarljósi. Við Íslendingar ættum að taka þessa hugsun til fyrirmyndar í okkar eigin stefnumótun. Langtímahugsun lykilatriði Ég hef áður fjallað um mikilvægi þess að móta skýra stefnu um jarðakaup erlendra aðila (sjá Jarðakaup í nýjum tilgangi). Við þurfum að viðhalda langtímahugsun og finna lausnir þar sem nýting náttúruauðlinda þjónar almannahagsmunum. Ólík nýting getur vel farið saman án þess að ganga á rétt hvors annars. Bújarðir eiga að vera metnar sem samfélagslega verðmætar auðlindir, ekki sem söluvörur fyrir hvern sem er og hvað sem er. Samhliða þessu þarf að skapa skilyrði sem gera landbúnaðinn að eftirsóttum starfsvettvangi, fullan af nýsköpun og krafti metnaðarfulls fólks um allt land. Þannig getum við byggt sjálfbæran grunn fyrir íslenskan landbúnað, sem mun bæði þjóna komandi kynslóðum og skapa örugg og góð störf fyrir ungt fólk sem vill helga sig búskapnum. Landbúnað sem við erum öll stolt af og er í sókn á Íslandi um ókomna tíð. Höfundur er orkumálastjóri og skipar 1. sæti Framsóknar í Suðurkjördæmi Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halla Hrund Logadóttir Landbúnaður Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Framsóknarflokkurinn Mest lesið Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Sjá meira
Íslenskur landbúnaður er ekki aðeins hluti af arfleifð okkar heldur einnig ómissandi þáttur í framtíð landsins, sjálfstæði og fæðuöryggi þjóðarinnar. Hann er grunnstoð blómlegrar byggðar og efnahagslegs stöðugleika fyrir komandi kynslóðir, auk þess að vera burðarás í sjálfbærni og loftslagsaðgerðum. Hann er samofinn menningu okkar og styður beint við vaxandi greinar líkt og ferðaþjónustu sem til langs tíma hvílir á náttúrufegurð landsins og braðgóðum mat úr héraði. Öflugur og fjölbreyttur landbúnaður er líka undirstaða heilsu og velferðar, þar sem heilnæmi innlendrar framleiðslu stuðlar að langlífi og vellíðan þjóðarinnar. Stuðningur við landbúnað í takt við hagsmuni almennings Með því að efla landbúnaðinn og sýna honum þann metnað sem hann á skilið, tryggjum við framtíð landsins okkar á fjölþættan hátt. Það er metnaður og markmið sem ætti að sameina okkur öll. Til að ná slíkri framtíðarsýn er nauðsynlegt að við leggjum rækt við þau skilyrði sem bændur þurfa til að starfa af öryggi og árangri. Þeir þurfa hagstæðari fjármögnunarskilyrði, betri afkomu, hvata fyrir nýliðun og stuðning við sjálfbærar ræktunaraðferðir. Þetta er lykilatriði á tímum þar sem fólki fjölgar en bændum fækkar og hlutfall innflutnings matvæla eykst. Tíminn til að snúa vörn í sókn er ekki á morgun - heldur núna. Íslenskur landbúnaður er ekki fortíðin heldur framtíðin – grunnur sem er þjóðinni allri mikilvægur og okkur má ekki standa á sama um heldur ber að hlúa að. Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind Landbúnaðarland er takmörkuð auðlind, sérstaklega á Íslandi, þar sem náttúruleg skilyrði til ræktunar eru viðkvæm og bundin við ákveðin svæði. Góðar jarðir eiga að fá þá virðingu sem verðmæt auðlind á skilið og lög og stefnumótun ættu að endurspegla það. Þetta er sérlega mikilvægt nú, þar sem samkeppni um landnotkun eykst stöðugt. Það birtist í tugum vindorkuverkefna sem áhugi er á að reisa um allt land. Við sjáum það í jarðarkaupum til kolefnisbindingar sem munu færast enn í aukana. Við sjáum það í ásókn í auðlindaríkar jarðir vegna jarðhita og vatns. Og við sjáum það í metnaði og auknum umsvifum nýrra greina líkt og ferðaþjónustu. Í þessu samkeppnisumhverfi er mikilvægt að hafa skýra sýn á framtíð landbúnaðarlands, svo þessi sjónarmið verði sterk í heildarmyndinni, ekki út undan. Með því móti má viðhalda framleiðslugetu landsins og tryggja að við getum áfram ræktað og framleitt mat fyrir þjóðina, á sama tíma og stuðlað er að fjölbreyttu atvinnulífi og styrkri byggð um landið. Þetta kallar á skýran lagaramma og stefnu sem tryggir gæði og varðveislu landbúnaðarlandsins. Í Noregi þurfa erlendir aðilar, bæði innan og utan Evrópska efnahagssvæðisins (EES), að sækja um leyfi til að eignast landbúnaðarland. Með þessari nálgun vinna Norðmenn að því að tryggja að landbúnaðarland haldist í innlendri nýtingu, með sjálfbærni og fæðuöryggi þjóðarinnar að leiðarljósi. Við Íslendingar ættum að taka þessa hugsun til fyrirmyndar í okkar eigin stefnumótun. Langtímahugsun lykilatriði Ég hef áður fjallað um mikilvægi þess að móta skýra stefnu um jarðakaup erlendra aðila (sjá Jarðakaup í nýjum tilgangi). Við þurfum að viðhalda langtímahugsun og finna lausnir þar sem nýting náttúruauðlinda þjónar almannahagsmunum. Ólík nýting getur vel farið saman án þess að ganga á rétt hvors annars. Bújarðir eiga að vera metnar sem samfélagslega verðmætar auðlindir, ekki sem söluvörur fyrir hvern sem er og hvað sem er. Samhliða þessu þarf að skapa skilyrði sem gera landbúnaðinn að eftirsóttum starfsvettvangi, fullan af nýsköpun og krafti metnaðarfulls fólks um allt land. Þannig getum við byggt sjálfbæran grunn fyrir íslenskan landbúnað, sem mun bæði þjóna komandi kynslóðum og skapa örugg og góð störf fyrir ungt fólk sem vill helga sig búskapnum. Landbúnað sem við erum öll stolt af og er í sókn á Íslandi um ókomna tíð. Höfundur er orkumálastjóri og skipar 1. sæti Framsóknar í Suðurkjördæmi
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar