Óviss hvort eiginmaðurinn sé á lífi en ætlar ekki að gefast upp Elín Margrét Böðvarsdóttir skrifar 29. október 2024 23:16 Svetlana Tsíkanovskaja, leiðtogi stjórnarandstöðu Belarús, var gestur á Norðurlandaráðsþingi í Reykjavík. Vísir/Vilhelm Svetlana Tsíkanovskaja, leiðtogi stjórnarandstöðu Belarús, hefur ekki heyrt frá eiginmanni sínum sem hefur verið í fangelsi í heimalandinu í sex hundruð daga og veit ekki hvort hann er yfir höfuð enn á lífi. Hún hvetur Íslendinga til að halda áfram að styðja við baráttuna fyrir lýðræði í Belarús og til þess að nýta kosningaréttinn sinn sem ekki megi taka sem sjálfsögðum hlut. Tsíkanovskaja hefur verið óþreytandi við að berjast fyrir lýðræði í heimalandinu úr fjarlægð síðustu fjögur ár en hún flúði land í kjölfar umdeildra kosninga árið 2020 þar sem hún bauð sig fram gegn Alexander Lúkasjenkó sem þar hefur farið með völd í þrjátíu ár. Hann er stundum kallaður síðasti einræðisherra Evrópu og á vingott við Vladimír Pútín Rússlandsforseta. Kosningarnar 2020 leiddu til gríðarlegrar mótmælabylgju í Belarús. Mikill fjöldi stjórnarandstæðinga var þá handtekinn, en Tsikhanouskaja flúði land áður en hún var handtekin. Í útlegð hefur hún gagnrýnt Lúkasjenka harðlega fyrir stjórnarhætti sína og hvatt önnur ríki til að beita stjórnvöld viðskiptaþvingunum. Nú fjórum árum síðar segir hún ástandið í landinu langt frá því að vera gott. Einræðisherrann sé hræddur við fólkið „Það sem við sjáum fyrir víst er að það ofbeldi og kúgun sem byrjaði 2020 heldur áfram og hefur jafnvel aukist. Í Belarús eru nú 15 til 20 manns handteknir á hverjum degi. Stjórn Lúkasjenkós er hrædd við fólkið. Hún er enn að hefna sín á þeim sem þorðu að bjóða honum birginn,“ segir Tsíkanovskaja í viðtali við Stöð 2 en hún er stödd hér á landi í tengslum við Norðurlandaráðsþing. Viðtalið við Svetlönu Tsíkanovskaju í heild má finna í spilaranum hér að neðan. Hún tók við hlutverki leiðtoga stjórnarandstöðunnar eftir að eiginmaður hennar, forsetaframbjóðandinn Sergei Tsikhanouskí, var dæmdur í átján ára fangelsi í aðdraganda kosninganna 2020. Í fjarveru sinni hlaut hún sjálf fimmtán ára fangelsisdóm í heimalandinu í fyrra fyrir landráð, en hún var sakfelld fyrir að hafa ætlað að ræna völdum í landinu. Yfirlýst úrslit kosninganna árið 2020 eru ekki talin endurspegla raunverulega niðurstöðu en Lúkasjenkós lýsti yfir yfirburðarsigri sem var þvert á útgönguspár sem voru Tsíkanovskaju í vil. „Þetta er stöðug barátta. Á hverjum degi upplifi ég ótta, ótta um eiginmanninn sem ég hef ekki heyrt frá í 600 daga. Honum er haldið í einangrun. Það eru engar upplýsingar. Ég veit ekki hvort hann er á lífi. Þannig er ástatt um marga í fangelsum í Belarús,“ segir Tsíkanovskaja. Þótt baráttan geti tekið á segir hún ekki koma til greina að gefast upp. Það sé einfaldlega of mikið í húfi. Svetlana hefur fjórum sinnum komið til Íslands og segist afar hrifin af landinu, fallegri náttúru og vinalegu fólki.Vísir/Vilhelm Hana dreymi um þann dag sem hún getur aftur snúið heim. „Auðvitað. Svo sannarlega. Ég bý í Vilníus í Litáen og það er bara 30 kílómetra frá landamærunum og ég get mjög vel ímyndað mér það þegar ég get farið yfir landamærin aftur heim,“ segir Tsíkanovskaja sem býr ásamt börnum sínum tveimur í Vilníus. Hún segir erfitt að horfa í augu barna sinna þegar þau spyrji hvenær þau geti hitt pabba sinn næst. Ábyrgðarlaust að nýta ekki kosningaréttinn Íslendingar ganga til kosninga eftir nokkrar vikur en aðspurð segir hún sorglegt að heyra að ekki allir nýti kosningarétt sinn. Hún þekki það af eigin reynslu hvernig það er að búa við brotið lýðræði, ef lýðræði skyldi kalla. Almenningi beri skylda til að nýta sinn lýðræðislega rétt til að taka þátt í kosningum og því beri ekki að taka sem gefnu. „Það er svo auðvelt að missa það sem maður hefur. Fólk gerir sér kannski ekki grein fyrir því en það er mjög erfitt að fá það aftur. Svo kjósið og takið þátt í stjórnmálum því þið eruð mikilvæg fyrir landið ykkar,“ segir Tsíkanovskaja. Belarús Utanríkismál Norðurlandaráð Mannréttindi Þing Norðurlandaráðs í Reykjavík 2024 Mest lesið Fólk veltir fyrir sér hvort Áslaug Arna hafi verið slompuð í ræðustól Innlent Maðurinn kominn í leitirnar Innlent Skoða hvort eitthvað saknæmt hafi átt sér stað Innlent Fær þyngri dóm fyrir að nauðga konu, taka það upp og senda henni Innlent NEL tekur fyrir mál fjölskyldu Sigurðar Kristófers í júní Innlent Fólki sé vel treystandi til að fá sér bjór á íþróttaviðburðum Innlent Íslendingur í Bandaríkjunum: „Þetta er mjög óþægileg staða“ Erlent Hvetja Íslendinga í Harvard til að hafa samband Erlent Lítil hreyfing á fylgi stjórnmálaflokkanna Innlent Ákærður fyrir að ráðast á leigubílstjóra Innlent Fleiri fréttir Annar látinn eftir eldsvoðann á Hjarðarhaga Lagði Livio sem þarf að punga út 25 milljónum króna Stefna að opnun nýs hjúkrunarheimilis á Akureyri árið 2028 Framkvæmdir í tómri Árbæjarlaug ganga vel Fólk veltir fyrir sér hvort Áslaug Arna hafi verið slompuð í ræðustól Ný samræmd próf taki ekki yfir skólastarfið eins og þau gömlu Upptök eldsvoðans í rannsókn og nemar við Harvard áhyggjufullir Skoða hvort eitthvað saknæmt hafi átt sér stað Bein útsending: Að eldast á Íslandi Lítil hreyfing á fylgi stjórnmálaflokkanna Maðurinn kominn í leitirnar Verði bylting að geta fylgst með námsframvindu barna í rauntíma NEL tekur fyrir mál fjölskyldu Sigurðar Kristófers í júní Fólki sé vel treystandi til að fá sér bjór á íþróttaviðburðum Græddu á hjólinu í fyrra og vilja endurtaka leikinn Svona verður Sæbraut í stokki Súkkulaði sviðakjammar rjúka út á Selfossi Fær þyngri dóm fyrir að nauðga konu, taka það upp og senda henni Margt sem hægt sé að læra af Svíum í baráttunni gegn mansali Mál hættulegra fyrrverandi fanga endi alltaf eins Þjónusta hjálparsímans tryggð Mannskæður eldsvoði, garður ofan á Sæbraut og sviðakjammakaka Ákærður fyrir að ráðast á leigubílstjóra Grímur sjálfkjörinn í sæti Ingvars Tæp tvö þúsund ný leikskólapláss í Reykjavík á næstu fimm árum Einn lést í brunanum á Hjarðarhaga Alvarlega særður en ekki í lífshættu eftir árás í Úlfarsárdal Blanda af „Mikka mús og íþróttaálfinum“ ógni lýðheilsu Sakar Guðrúnu um sjúklega þráhyggju Stokkur fjarlægi gjána sem skilji að Vogahverfin Sjá meira
Tsíkanovskaja hefur verið óþreytandi við að berjast fyrir lýðræði í heimalandinu úr fjarlægð síðustu fjögur ár en hún flúði land í kjölfar umdeildra kosninga árið 2020 þar sem hún bauð sig fram gegn Alexander Lúkasjenkó sem þar hefur farið með völd í þrjátíu ár. Hann er stundum kallaður síðasti einræðisherra Evrópu og á vingott við Vladimír Pútín Rússlandsforseta. Kosningarnar 2020 leiddu til gríðarlegrar mótmælabylgju í Belarús. Mikill fjöldi stjórnarandstæðinga var þá handtekinn, en Tsikhanouskaja flúði land áður en hún var handtekin. Í útlegð hefur hún gagnrýnt Lúkasjenka harðlega fyrir stjórnarhætti sína og hvatt önnur ríki til að beita stjórnvöld viðskiptaþvingunum. Nú fjórum árum síðar segir hún ástandið í landinu langt frá því að vera gott. Einræðisherrann sé hræddur við fólkið „Það sem við sjáum fyrir víst er að það ofbeldi og kúgun sem byrjaði 2020 heldur áfram og hefur jafnvel aukist. Í Belarús eru nú 15 til 20 manns handteknir á hverjum degi. Stjórn Lúkasjenkós er hrædd við fólkið. Hún er enn að hefna sín á þeim sem þorðu að bjóða honum birginn,“ segir Tsíkanovskaja í viðtali við Stöð 2 en hún er stödd hér á landi í tengslum við Norðurlandaráðsþing. Viðtalið við Svetlönu Tsíkanovskaju í heild má finna í spilaranum hér að neðan. Hún tók við hlutverki leiðtoga stjórnarandstöðunnar eftir að eiginmaður hennar, forsetaframbjóðandinn Sergei Tsikhanouskí, var dæmdur í átján ára fangelsi í aðdraganda kosninganna 2020. Í fjarveru sinni hlaut hún sjálf fimmtán ára fangelsisdóm í heimalandinu í fyrra fyrir landráð, en hún var sakfelld fyrir að hafa ætlað að ræna völdum í landinu. Yfirlýst úrslit kosninganna árið 2020 eru ekki talin endurspegla raunverulega niðurstöðu en Lúkasjenkós lýsti yfir yfirburðarsigri sem var þvert á útgönguspár sem voru Tsíkanovskaju í vil. „Þetta er stöðug barátta. Á hverjum degi upplifi ég ótta, ótta um eiginmanninn sem ég hef ekki heyrt frá í 600 daga. Honum er haldið í einangrun. Það eru engar upplýsingar. Ég veit ekki hvort hann er á lífi. Þannig er ástatt um marga í fangelsum í Belarús,“ segir Tsíkanovskaja. Þótt baráttan geti tekið á segir hún ekki koma til greina að gefast upp. Það sé einfaldlega of mikið í húfi. Svetlana hefur fjórum sinnum komið til Íslands og segist afar hrifin af landinu, fallegri náttúru og vinalegu fólki.Vísir/Vilhelm Hana dreymi um þann dag sem hún getur aftur snúið heim. „Auðvitað. Svo sannarlega. Ég bý í Vilníus í Litáen og það er bara 30 kílómetra frá landamærunum og ég get mjög vel ímyndað mér það þegar ég get farið yfir landamærin aftur heim,“ segir Tsíkanovskaja sem býr ásamt börnum sínum tveimur í Vilníus. Hún segir erfitt að horfa í augu barna sinna þegar þau spyrji hvenær þau geti hitt pabba sinn næst. Ábyrgðarlaust að nýta ekki kosningaréttinn Íslendingar ganga til kosninga eftir nokkrar vikur en aðspurð segir hún sorglegt að heyra að ekki allir nýti kosningarétt sinn. Hún þekki það af eigin reynslu hvernig það er að búa við brotið lýðræði, ef lýðræði skyldi kalla. Almenningi beri skylda til að nýta sinn lýðræðislega rétt til að taka þátt í kosningum og því beri ekki að taka sem gefnu. „Það er svo auðvelt að missa það sem maður hefur. Fólk gerir sér kannski ekki grein fyrir því en það er mjög erfitt að fá það aftur. Svo kjósið og takið þátt í stjórnmálum því þið eruð mikilvæg fyrir landið ykkar,“ segir Tsíkanovskaja.
Belarús Utanríkismál Norðurlandaráð Mannréttindi Þing Norðurlandaráðs í Reykjavík 2024 Mest lesið Fólk veltir fyrir sér hvort Áslaug Arna hafi verið slompuð í ræðustól Innlent Maðurinn kominn í leitirnar Innlent Skoða hvort eitthvað saknæmt hafi átt sér stað Innlent Fær þyngri dóm fyrir að nauðga konu, taka það upp og senda henni Innlent NEL tekur fyrir mál fjölskyldu Sigurðar Kristófers í júní Innlent Fólki sé vel treystandi til að fá sér bjór á íþróttaviðburðum Innlent Íslendingur í Bandaríkjunum: „Þetta er mjög óþægileg staða“ Erlent Hvetja Íslendinga í Harvard til að hafa samband Erlent Lítil hreyfing á fylgi stjórnmálaflokkanna Innlent Ákærður fyrir að ráðast á leigubílstjóra Innlent Fleiri fréttir Annar látinn eftir eldsvoðann á Hjarðarhaga Lagði Livio sem þarf að punga út 25 milljónum króna Stefna að opnun nýs hjúkrunarheimilis á Akureyri árið 2028 Framkvæmdir í tómri Árbæjarlaug ganga vel Fólk veltir fyrir sér hvort Áslaug Arna hafi verið slompuð í ræðustól Ný samræmd próf taki ekki yfir skólastarfið eins og þau gömlu Upptök eldsvoðans í rannsókn og nemar við Harvard áhyggjufullir Skoða hvort eitthvað saknæmt hafi átt sér stað Bein útsending: Að eldast á Íslandi Lítil hreyfing á fylgi stjórnmálaflokkanna Maðurinn kominn í leitirnar Verði bylting að geta fylgst með námsframvindu barna í rauntíma NEL tekur fyrir mál fjölskyldu Sigurðar Kristófers í júní Fólki sé vel treystandi til að fá sér bjór á íþróttaviðburðum Græddu á hjólinu í fyrra og vilja endurtaka leikinn Svona verður Sæbraut í stokki Súkkulaði sviðakjammar rjúka út á Selfossi Fær þyngri dóm fyrir að nauðga konu, taka það upp og senda henni Margt sem hægt sé að læra af Svíum í baráttunni gegn mansali Mál hættulegra fyrrverandi fanga endi alltaf eins Þjónusta hjálparsímans tryggð Mannskæður eldsvoði, garður ofan á Sæbraut og sviðakjammakaka Ákærður fyrir að ráðast á leigubílstjóra Grímur sjálfkjörinn í sæti Ingvars Tæp tvö þúsund ný leikskólapláss í Reykjavík á næstu fimm árum Einn lést í brunanum á Hjarðarhaga Alvarlega særður en ekki í lífshættu eftir árás í Úlfarsárdal Blanda af „Mikka mús og íþróttaálfinum“ ógni lýðheilsu Sakar Guðrúnu um sjúklega þráhyggju Stokkur fjarlægi gjána sem skilji að Vogahverfin Sjá meira