FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar 27. september 2024 10:00 Kveikju viðvörun: Athugið að greinin inniheldur lýsingar af kynferðisofbeldi. Það herja því miður stríð víða um heim. Þau fá mismikla athygli fjölmiðla og annarra sem bera okkur fréttir. Stríð eru alltaf hræðileg en hryllingurinn virðist smám saman dofna í huga okkar, þetta er allt svo langt frá okkur og ekki á fólk leggjandi að horfa upp á eymdina svo dögum, vikum og mánuðum skiptir. Ímyndaðu þér ef að á Íslandi geysaði mikil styrjöld, en enginn væri að skipta sér af því, Ísland er jú svo langt í burtu frá öllu, eyja úti í miðju hafi. Mig langar að beina athygli þinni að slíku stríði, hinu svokallaða gleymda stríði í Súdan. Fatima er 21 árs stúlka frá Súdan og er komin 4 mánuði á leið. Hún hefur ekki tölu á því hvað henni hefur verið nauðgað oft síðan átökin hófust. Fatima er kynlífsþræll í stríðinu. Hver er framtíðardraumur Fatimu? Fleiri milljónir á flótta og í þörf fyrir mannúðaraðstoð Kynferðis- og kynbundið ofbeldi er orðið að faraldri. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO) eiga yfir fjórar milljónir kvenna og stúlkna í Súdan í hættu á að verða fyrir kynferðisofbeldi. Uppreisnarher RSF er þekktur fyrir gróf mannréttindabrot, þar sem skipulagðar nauðganir, mannrán og brottnám stúlkna er stundað. Í sumum tilfellum virðast þessar nauðganir eiga rót sína í kynþáttamisrétti, ekki ólíkt því sem gerðist í Darfur fyrir um 20 árum. Ástandið í Súdan er skelfilegt fyrir íbúa landsins og er svæðið talið eitt það óstöðugasta í heimi. Hvað veldur? Súdan hefur frá því það öðlaðist sjálfstæði fyrir 70 árum verið miðpunktur pólitískra og hernaðarlegra átaka. Ástandið var slæmt en hefur versnað gríðarlega frá því borgarastyrjöld braust út í apríl 2023. Átök brutust út milli SAF stjórnarhersins og RSF uppreisnarhersins, og hafa þau valdið ómældum hörmungum fyrir almenning í landinu. Yfir 17.000 manns hafa látist í átökunum og meira en helmingur þjóðarinnar, eða um 25 milljónir, þurfa nú á lífsnauðsynlegri aðstoð að halda. Matarskortur hefur náð áður óþekktum hæðum, 18 milljónir glíma við alvarlegan matarskort og fimm milljónir horfast í augu við hungursneyð. Óléttar konur og börn eru í hvað mestri hættu og er talið að um 7.000 nýjar mæður eigi á hættu að deyja á næstu mánuðum ef þær fá ekki aðgengi að mat og heilbrigðisþjónustu. Um 13 milljónir fólks hefur verið neytt til að flýja heimili sín í kjölfar átakanna, 10,7 milljónir eru flóttafólk í eigin landi og 2,1 milljón hefur flúið til nágrannaríkja. Eins og í öðrum átökum og mannúðarkrísum leggst þetta harðast á konur og börn. Að mati Sameinuðu þjóðanna þarf um helmingur súdönsku þjóðarinnar, yfir 25 milljónir manns, á mannúðaraðstoð að halda, þar af er um helmingurinn börn. Ljóst er að stríðið í Súdan er orðið að einni mestu mannúðarkrísu heims. Líf móður í Súdan Mig langar að segja ykkur frá Kawther, hún er fertug fimm barna móðir sem þurfti að flýja heimili sitt í ágúst 2023 vegna átakanna. Á flóttanum voru hún og börnin stöðvuð við eftirlitsstöð, hermenn þreifuðu á henni kynferðislega og reyndu að stela af henni armböndum sem hún bar. Þrettán ára sonur hennar reyndi að verja móður sína, byssu var beint að höfði hans og hann handtekinn fyrir upplognar sakir. Kawther fann son sinn í herbúðum RSF í slæmu ástandi. Fjölskyldan var öll höfð í haldi í 15 daga, þar sem þau urðu fyrir daglegu líkamlegu- og andlegu ofbeldi. Þeim tókst að flýja og finna skjól í flóttamannabúðum, það eru ekki öll svo heppin. Ofbeldið hefur haft djúpstæð áhrif á Kawther og son hennar. Hver er framtíðardraumur Kawther? Saga Kawter er eitt dæmi af mörgum þúsundum, sem við munum aldrei heyra af. FO herferðin FO herferð UN Women á Íslandi „Fokk Ofbeldi“ er ætlað að vekja athygli og vera ákall gegn ofbeldi gagnvart konum og minnihlutahópum. FO-herferð UN Women á Íslandi í ár styður við konur og stúlkur í Súdan sem búa við erfiðar aðstæður vegna átakanna, og er ætlað að vekja athygli á því ofbeldi sem þær þurfa að líða. Þessi stuðningur er þeim lífsnauðsynlegur. Hver einasta króna sem safnast í herferðinni í ár mun renna til verkefna UN Women í Súdan, en samtökin hafa bent á að jaðarsetning kvenna hefur aukist til muna og stór hluti stúlkna hefur ekki sótt skóla í meira en ár. Kynslóðir kvenna og stúlkna munu týnast, verða fyrir andlegu- og líkamlegu ofbeldi eða deyja vegna stríðsins. Mátturinn í samstöðunni Sem stjórnarkona UN Women á Íslandi hef ég séð hvað samstaða getur gert. FO herferðin snýst ekki bara um að safna peningum heldur snýst hún líka um samstöðu með konum í Súdan, að uppræta ofbeldi og breyta til hins betra. Ég hvet ykkur öll til að taka þátt í herferðinni með okkur. Þó við séum bara eyja úti í hafi getum við sent skýr skilaboð um að ofbeldi eigi aldrei rétt á sér. Saman getum við búið konum í Súdan og um allan heim bjartari og öruggari framtíð. Konur í Súdan eiga rétt á friði, öryggi og tækifærum til að búa sér betri framtíð. FOKK OFBELDI. Höfundur er stjórnarkona UN Women á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Súdan Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Kveikju viðvörun: Athugið að greinin inniheldur lýsingar af kynferðisofbeldi. Það herja því miður stríð víða um heim. Þau fá mismikla athygli fjölmiðla og annarra sem bera okkur fréttir. Stríð eru alltaf hræðileg en hryllingurinn virðist smám saman dofna í huga okkar, þetta er allt svo langt frá okkur og ekki á fólk leggjandi að horfa upp á eymdina svo dögum, vikum og mánuðum skiptir. Ímyndaðu þér ef að á Íslandi geysaði mikil styrjöld, en enginn væri að skipta sér af því, Ísland er jú svo langt í burtu frá öllu, eyja úti í miðju hafi. Mig langar að beina athygli þinni að slíku stríði, hinu svokallaða gleymda stríði í Súdan. Fatima er 21 árs stúlka frá Súdan og er komin 4 mánuði á leið. Hún hefur ekki tölu á því hvað henni hefur verið nauðgað oft síðan átökin hófust. Fatima er kynlífsþræll í stríðinu. Hver er framtíðardraumur Fatimu? Fleiri milljónir á flótta og í þörf fyrir mannúðaraðstoð Kynferðis- og kynbundið ofbeldi er orðið að faraldri. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO) eiga yfir fjórar milljónir kvenna og stúlkna í Súdan í hættu á að verða fyrir kynferðisofbeldi. Uppreisnarher RSF er þekktur fyrir gróf mannréttindabrot, þar sem skipulagðar nauðganir, mannrán og brottnám stúlkna er stundað. Í sumum tilfellum virðast þessar nauðganir eiga rót sína í kynþáttamisrétti, ekki ólíkt því sem gerðist í Darfur fyrir um 20 árum. Ástandið í Súdan er skelfilegt fyrir íbúa landsins og er svæðið talið eitt það óstöðugasta í heimi. Hvað veldur? Súdan hefur frá því það öðlaðist sjálfstæði fyrir 70 árum verið miðpunktur pólitískra og hernaðarlegra átaka. Ástandið var slæmt en hefur versnað gríðarlega frá því borgarastyrjöld braust út í apríl 2023. Átök brutust út milli SAF stjórnarhersins og RSF uppreisnarhersins, og hafa þau valdið ómældum hörmungum fyrir almenning í landinu. Yfir 17.000 manns hafa látist í átökunum og meira en helmingur þjóðarinnar, eða um 25 milljónir, þurfa nú á lífsnauðsynlegri aðstoð að halda. Matarskortur hefur náð áður óþekktum hæðum, 18 milljónir glíma við alvarlegan matarskort og fimm milljónir horfast í augu við hungursneyð. Óléttar konur og börn eru í hvað mestri hættu og er talið að um 7.000 nýjar mæður eigi á hættu að deyja á næstu mánuðum ef þær fá ekki aðgengi að mat og heilbrigðisþjónustu. Um 13 milljónir fólks hefur verið neytt til að flýja heimili sín í kjölfar átakanna, 10,7 milljónir eru flóttafólk í eigin landi og 2,1 milljón hefur flúið til nágrannaríkja. Eins og í öðrum átökum og mannúðarkrísum leggst þetta harðast á konur og börn. Að mati Sameinuðu þjóðanna þarf um helmingur súdönsku þjóðarinnar, yfir 25 milljónir manns, á mannúðaraðstoð að halda, þar af er um helmingurinn börn. Ljóst er að stríðið í Súdan er orðið að einni mestu mannúðarkrísu heims. Líf móður í Súdan Mig langar að segja ykkur frá Kawther, hún er fertug fimm barna móðir sem þurfti að flýja heimili sitt í ágúst 2023 vegna átakanna. Á flóttanum voru hún og börnin stöðvuð við eftirlitsstöð, hermenn þreifuðu á henni kynferðislega og reyndu að stela af henni armböndum sem hún bar. Þrettán ára sonur hennar reyndi að verja móður sína, byssu var beint að höfði hans og hann handtekinn fyrir upplognar sakir. Kawther fann son sinn í herbúðum RSF í slæmu ástandi. Fjölskyldan var öll höfð í haldi í 15 daga, þar sem þau urðu fyrir daglegu líkamlegu- og andlegu ofbeldi. Þeim tókst að flýja og finna skjól í flóttamannabúðum, það eru ekki öll svo heppin. Ofbeldið hefur haft djúpstæð áhrif á Kawther og son hennar. Hver er framtíðardraumur Kawther? Saga Kawter er eitt dæmi af mörgum þúsundum, sem við munum aldrei heyra af. FO herferðin FO herferð UN Women á Íslandi „Fokk Ofbeldi“ er ætlað að vekja athygli og vera ákall gegn ofbeldi gagnvart konum og minnihlutahópum. FO-herferð UN Women á Íslandi í ár styður við konur og stúlkur í Súdan sem búa við erfiðar aðstæður vegna átakanna, og er ætlað að vekja athygli á því ofbeldi sem þær þurfa að líða. Þessi stuðningur er þeim lífsnauðsynlegur. Hver einasta króna sem safnast í herferðinni í ár mun renna til verkefna UN Women í Súdan, en samtökin hafa bent á að jaðarsetning kvenna hefur aukist til muna og stór hluti stúlkna hefur ekki sótt skóla í meira en ár. Kynslóðir kvenna og stúlkna munu týnast, verða fyrir andlegu- og líkamlegu ofbeldi eða deyja vegna stríðsins. Mátturinn í samstöðunni Sem stjórnarkona UN Women á Íslandi hef ég séð hvað samstaða getur gert. FO herferðin snýst ekki bara um að safna peningum heldur snýst hún líka um samstöðu með konum í Súdan, að uppræta ofbeldi og breyta til hins betra. Ég hvet ykkur öll til að taka þátt í herferðinni með okkur. Þó við séum bara eyja úti í hafi getum við sent skýr skilaboð um að ofbeldi eigi aldrei rétt á sér. Saman getum við búið konum í Súdan og um allan heim bjartari og öruggari framtíð. Konur í Súdan eiga rétt á friði, öryggi og tækifærum til að búa sér betri framtíð. FOKK OFBELDI. Höfundur er stjórnarkona UN Women á Íslandi.
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar