FO: Hvernig getur þú skipt sköpum fyrir konur í Súdan? Áslaug Eva Björnsdóttir skrifar 27. september 2024 10:00 Kveikju viðvörun: Athugið að greinin inniheldur lýsingar af kynferðisofbeldi. Það herja því miður stríð víða um heim. Þau fá mismikla athygli fjölmiðla og annarra sem bera okkur fréttir. Stríð eru alltaf hræðileg en hryllingurinn virðist smám saman dofna í huga okkar, þetta er allt svo langt frá okkur og ekki á fólk leggjandi að horfa upp á eymdina svo dögum, vikum og mánuðum skiptir. Ímyndaðu þér ef að á Íslandi geysaði mikil styrjöld, en enginn væri að skipta sér af því, Ísland er jú svo langt í burtu frá öllu, eyja úti í miðju hafi. Mig langar að beina athygli þinni að slíku stríði, hinu svokallaða gleymda stríði í Súdan. Fatima er 21 árs stúlka frá Súdan og er komin 4 mánuði á leið. Hún hefur ekki tölu á því hvað henni hefur verið nauðgað oft síðan átökin hófust. Fatima er kynlífsþræll í stríðinu. Hver er framtíðardraumur Fatimu? Fleiri milljónir á flótta og í þörf fyrir mannúðaraðstoð Kynferðis- og kynbundið ofbeldi er orðið að faraldri. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO) eiga yfir fjórar milljónir kvenna og stúlkna í Súdan í hættu á að verða fyrir kynferðisofbeldi. Uppreisnarher RSF er þekktur fyrir gróf mannréttindabrot, þar sem skipulagðar nauðganir, mannrán og brottnám stúlkna er stundað. Í sumum tilfellum virðast þessar nauðganir eiga rót sína í kynþáttamisrétti, ekki ólíkt því sem gerðist í Darfur fyrir um 20 árum. Ástandið í Súdan er skelfilegt fyrir íbúa landsins og er svæðið talið eitt það óstöðugasta í heimi. Hvað veldur? Súdan hefur frá því það öðlaðist sjálfstæði fyrir 70 árum verið miðpunktur pólitískra og hernaðarlegra átaka. Ástandið var slæmt en hefur versnað gríðarlega frá því borgarastyrjöld braust út í apríl 2023. Átök brutust út milli SAF stjórnarhersins og RSF uppreisnarhersins, og hafa þau valdið ómældum hörmungum fyrir almenning í landinu. Yfir 17.000 manns hafa látist í átökunum og meira en helmingur þjóðarinnar, eða um 25 milljónir, þurfa nú á lífsnauðsynlegri aðstoð að halda. Matarskortur hefur náð áður óþekktum hæðum, 18 milljónir glíma við alvarlegan matarskort og fimm milljónir horfast í augu við hungursneyð. Óléttar konur og börn eru í hvað mestri hættu og er talið að um 7.000 nýjar mæður eigi á hættu að deyja á næstu mánuðum ef þær fá ekki aðgengi að mat og heilbrigðisþjónustu. Um 13 milljónir fólks hefur verið neytt til að flýja heimili sín í kjölfar átakanna, 10,7 milljónir eru flóttafólk í eigin landi og 2,1 milljón hefur flúið til nágrannaríkja. Eins og í öðrum átökum og mannúðarkrísum leggst þetta harðast á konur og börn. Að mati Sameinuðu þjóðanna þarf um helmingur súdönsku þjóðarinnar, yfir 25 milljónir manns, á mannúðaraðstoð að halda, þar af er um helmingurinn börn. Ljóst er að stríðið í Súdan er orðið að einni mestu mannúðarkrísu heims. Líf móður í Súdan Mig langar að segja ykkur frá Kawther, hún er fertug fimm barna móðir sem þurfti að flýja heimili sitt í ágúst 2023 vegna átakanna. Á flóttanum voru hún og börnin stöðvuð við eftirlitsstöð, hermenn þreifuðu á henni kynferðislega og reyndu að stela af henni armböndum sem hún bar. Þrettán ára sonur hennar reyndi að verja móður sína, byssu var beint að höfði hans og hann handtekinn fyrir upplognar sakir. Kawther fann son sinn í herbúðum RSF í slæmu ástandi. Fjölskyldan var öll höfð í haldi í 15 daga, þar sem þau urðu fyrir daglegu líkamlegu- og andlegu ofbeldi. Þeim tókst að flýja og finna skjól í flóttamannabúðum, það eru ekki öll svo heppin. Ofbeldið hefur haft djúpstæð áhrif á Kawther og son hennar. Hver er framtíðardraumur Kawther? Saga Kawter er eitt dæmi af mörgum þúsundum, sem við munum aldrei heyra af. FO herferðin FO herferð UN Women á Íslandi „Fokk Ofbeldi“ er ætlað að vekja athygli og vera ákall gegn ofbeldi gagnvart konum og minnihlutahópum. FO-herferð UN Women á Íslandi í ár styður við konur og stúlkur í Súdan sem búa við erfiðar aðstæður vegna átakanna, og er ætlað að vekja athygli á því ofbeldi sem þær þurfa að líða. Þessi stuðningur er þeim lífsnauðsynlegur. Hver einasta króna sem safnast í herferðinni í ár mun renna til verkefna UN Women í Súdan, en samtökin hafa bent á að jaðarsetning kvenna hefur aukist til muna og stór hluti stúlkna hefur ekki sótt skóla í meira en ár. Kynslóðir kvenna og stúlkna munu týnast, verða fyrir andlegu- og líkamlegu ofbeldi eða deyja vegna stríðsins. Mátturinn í samstöðunni Sem stjórnarkona UN Women á Íslandi hef ég séð hvað samstaða getur gert. FO herferðin snýst ekki bara um að safna peningum heldur snýst hún líka um samstöðu með konum í Súdan, að uppræta ofbeldi og breyta til hins betra. Ég hvet ykkur öll til að taka þátt í herferðinni með okkur. Þó við séum bara eyja úti í hafi getum við sent skýr skilaboð um að ofbeldi eigi aldrei rétt á sér. Saman getum við búið konum í Súdan og um allan heim bjartari og öruggari framtíð. Konur í Súdan eiga rétt á friði, öryggi og tækifærum til að búa sér betri framtíð. FOKK OFBELDI. Höfundur er stjórnarkona UN Women á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Súdan Mest lesið Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Halldór 05.07.2025 Jón Ísak Ragnarsson Halldór Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Sjá meira
Kveikju viðvörun: Athugið að greinin inniheldur lýsingar af kynferðisofbeldi. Það herja því miður stríð víða um heim. Þau fá mismikla athygli fjölmiðla og annarra sem bera okkur fréttir. Stríð eru alltaf hræðileg en hryllingurinn virðist smám saman dofna í huga okkar, þetta er allt svo langt frá okkur og ekki á fólk leggjandi að horfa upp á eymdina svo dögum, vikum og mánuðum skiptir. Ímyndaðu þér ef að á Íslandi geysaði mikil styrjöld, en enginn væri að skipta sér af því, Ísland er jú svo langt í burtu frá öllu, eyja úti í miðju hafi. Mig langar að beina athygli þinni að slíku stríði, hinu svokallaða gleymda stríði í Súdan. Fatima er 21 árs stúlka frá Súdan og er komin 4 mánuði á leið. Hún hefur ekki tölu á því hvað henni hefur verið nauðgað oft síðan átökin hófust. Fatima er kynlífsþræll í stríðinu. Hver er framtíðardraumur Fatimu? Fleiri milljónir á flótta og í þörf fyrir mannúðaraðstoð Kynferðis- og kynbundið ofbeldi er orðið að faraldri. Samkvæmt Alþjóðaheilbrigðismálastofnuninni (WHO) eiga yfir fjórar milljónir kvenna og stúlkna í Súdan í hættu á að verða fyrir kynferðisofbeldi. Uppreisnarher RSF er þekktur fyrir gróf mannréttindabrot, þar sem skipulagðar nauðganir, mannrán og brottnám stúlkna er stundað. Í sumum tilfellum virðast þessar nauðganir eiga rót sína í kynþáttamisrétti, ekki ólíkt því sem gerðist í Darfur fyrir um 20 árum. Ástandið í Súdan er skelfilegt fyrir íbúa landsins og er svæðið talið eitt það óstöðugasta í heimi. Hvað veldur? Súdan hefur frá því það öðlaðist sjálfstæði fyrir 70 árum verið miðpunktur pólitískra og hernaðarlegra átaka. Ástandið var slæmt en hefur versnað gríðarlega frá því borgarastyrjöld braust út í apríl 2023. Átök brutust út milli SAF stjórnarhersins og RSF uppreisnarhersins, og hafa þau valdið ómældum hörmungum fyrir almenning í landinu. Yfir 17.000 manns hafa látist í átökunum og meira en helmingur þjóðarinnar, eða um 25 milljónir, þurfa nú á lífsnauðsynlegri aðstoð að halda. Matarskortur hefur náð áður óþekktum hæðum, 18 milljónir glíma við alvarlegan matarskort og fimm milljónir horfast í augu við hungursneyð. Óléttar konur og börn eru í hvað mestri hættu og er talið að um 7.000 nýjar mæður eigi á hættu að deyja á næstu mánuðum ef þær fá ekki aðgengi að mat og heilbrigðisþjónustu. Um 13 milljónir fólks hefur verið neytt til að flýja heimili sín í kjölfar átakanna, 10,7 milljónir eru flóttafólk í eigin landi og 2,1 milljón hefur flúið til nágrannaríkja. Eins og í öðrum átökum og mannúðarkrísum leggst þetta harðast á konur og börn. Að mati Sameinuðu þjóðanna þarf um helmingur súdönsku þjóðarinnar, yfir 25 milljónir manns, á mannúðaraðstoð að halda, þar af er um helmingurinn börn. Ljóst er að stríðið í Súdan er orðið að einni mestu mannúðarkrísu heims. Líf móður í Súdan Mig langar að segja ykkur frá Kawther, hún er fertug fimm barna móðir sem þurfti að flýja heimili sitt í ágúst 2023 vegna átakanna. Á flóttanum voru hún og börnin stöðvuð við eftirlitsstöð, hermenn þreifuðu á henni kynferðislega og reyndu að stela af henni armböndum sem hún bar. Þrettán ára sonur hennar reyndi að verja móður sína, byssu var beint að höfði hans og hann handtekinn fyrir upplognar sakir. Kawther fann son sinn í herbúðum RSF í slæmu ástandi. Fjölskyldan var öll höfð í haldi í 15 daga, þar sem þau urðu fyrir daglegu líkamlegu- og andlegu ofbeldi. Þeim tókst að flýja og finna skjól í flóttamannabúðum, það eru ekki öll svo heppin. Ofbeldið hefur haft djúpstæð áhrif á Kawther og son hennar. Hver er framtíðardraumur Kawther? Saga Kawter er eitt dæmi af mörgum þúsundum, sem við munum aldrei heyra af. FO herferðin FO herferð UN Women á Íslandi „Fokk Ofbeldi“ er ætlað að vekja athygli og vera ákall gegn ofbeldi gagnvart konum og minnihlutahópum. FO-herferð UN Women á Íslandi í ár styður við konur og stúlkur í Súdan sem búa við erfiðar aðstæður vegna átakanna, og er ætlað að vekja athygli á því ofbeldi sem þær þurfa að líða. Þessi stuðningur er þeim lífsnauðsynlegur. Hver einasta króna sem safnast í herferðinni í ár mun renna til verkefna UN Women í Súdan, en samtökin hafa bent á að jaðarsetning kvenna hefur aukist til muna og stór hluti stúlkna hefur ekki sótt skóla í meira en ár. Kynslóðir kvenna og stúlkna munu týnast, verða fyrir andlegu- og líkamlegu ofbeldi eða deyja vegna stríðsins. Mátturinn í samstöðunni Sem stjórnarkona UN Women á Íslandi hef ég séð hvað samstaða getur gert. FO herferðin snýst ekki bara um að safna peningum heldur snýst hún líka um samstöðu með konum í Súdan, að uppræta ofbeldi og breyta til hins betra. Ég hvet ykkur öll til að taka þátt í herferðinni með okkur. Þó við séum bara eyja úti í hafi getum við sent skýr skilaboð um að ofbeldi eigi aldrei rétt á sér. Saman getum við búið konum í Súdan og um allan heim bjartari og öruggari framtíð. Konur í Súdan eiga rétt á friði, öryggi og tækifærum til að búa sér betri framtíð. FOKK OFBELDI. Höfundur er stjórnarkona UN Women á Íslandi.
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun