Hvers vegna tölum við um bongóblíðu? Rafn Ágúst Ragnarsson skrifar 15. júní 2024 11:00 Orðið má rekja til Sólarsömbu Magnúsar Kjartanssonar en hefur borið á góma í veðurfréttum og í pontu sjálfs Alþingis. Vísir/Samsett Þegar líða fer á júní skýtur orðið bongóblíða, eða bara bongó, æ oftar upp kollinum þegar landsmenn lýsa veðráttu. Þetta orð á sér, eins og gefur að skilja, ekki langa sögu í málinu og blaðamanni þótti ólíklegt að Jónas Hallgrímsson eða Hallgrímur Pétursson hefðu talað um bongó þegar veðrið lék við þá forðum daga. Rannsóknarferlið tók ekki drjúga stund þar sem Guðrún Kvaran, prófessor emeritus í íslenskum fræðum, gerði grein fyrir sifjum orðsins í grein sem hún birti á Vísindavefinn árið 2017. Þar segir hún að orðið bongóblíða hafi fyrst komið fram í laginu Sólarsömbu sem Bræðrabandalagið söng í Söngvakeppni sjónvarpsins árið 1988. Guðrún vitnar í ummæli sem hún fann á vefnum Bland. „Lagið á 20 ára afmæli núna í vor og því tilvalið að dusta rykið af þessum þemasöng íslenska sumarsins og kynna það vonandi fyrir nýjum kynslóðum. Lag þetta var sem límt við heila landsmanna þegar það braust fram á sjónarsviðið árið 1988 og má nefna að það var í texta þessa lag sem nýyrðið "bongóblíða" skaut fyrst upp kollinum. Í dag er ekki útskrifaður veðurfræðingur á Íslandi án þess að hann hafi tamið sér notkun þessa orð,“ skrifar ónefndur notandi Bland. Í grein sinni á Vísindavefnum tekur Guðrún fram að bongó sé nafn á antílóputegund á sléttum Mið-Afríku sem og afró-kúbanskri trommu og því hefur þessi tiltekna samsetning hljóða haft einhvern suðrænan, hitabeltisblæ fyrir höfundi lagsins. Orðið hefur síðan jafnt og þétt aukist í notkun í fréttum ef marka má leitarvél Tímarit.is. Því hefur einnig borið á góma í veðurfréttum og á samfélagsmiðlum. Um Verslunarmannahelgina árið 2017 var viðtal við höfund orðsins bongóblíða Halldór Gunnarsson. Hann samdi textann fyrir Magnús Kjartansson og segir orðið eiga tilvist sinni að þakka því að hann vantaði stuðul við höfuðstafinn í „básúnur.“ „Vegna stuðlunarinnar í orðinu passaði það sérstaklega vel inn í sumarlegan textann: „Þetta er algjör bongóblíða, og básúnur og trommur hljóma þrumuvel í dag.“ Sumarið 1988 kom svo út safnplatan Bongóblíða á vegum plötuútgáfunnar Steinar sem innihélt meðal annars lagið Sólarsamba og þá jókst hróður orðsins enn frekar,“ segir Halldór Gunnarsson í viðtali við DV. Halló, komið öll á fætur (öll á fætur nú) Fínt er veðrið borgin iðar sér í takt. Sjáið hvernig lífið lætur það er lýgilegra en nokkur orð fá sagt. Þett' er algjör bongó blíða og básúnur og trommur hljóma þrumuvel í dag. frá hljómskálanum sömbutónar líða út í oft þegar lúðra sveitin þeytir heitan brag. „Ég hef ekkert fylgst sérstaklega með þessu, en ég tók eftir því þegar bongóblíða var fyrst notað í veðurfréttum – hærra verður náttúrlega ekki komist,“ segir Halldór líka en þar skjátlaðist honum allörugglega. Hróður orðsins átti nefnilega eftir að ná slíkum hæðum að orðhöfundinn hefði líklega ekki órað fyrir því. Þann 25. janúar á síðasta ári var orðið sagt í sjálfri Alþingispontunni þegar Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Pírata, flutti ræðu um störf þingsins sem hefst á þeim fleygu orðum: „Herra forseti. Það er nú ekki alltaf bongóblíða á Íslandi.“ Mest lesið Skotin flakka milli Enoks og Birgittu: „Settu franskarnar í pokann“ Lífið Lauk krefjandi háskólanámi og barðist við lífshættuleg veikindi á sama tíma Lífið Sinnir sjúklingum í sama herbergi og hún fékk greiningu Lífið Gellur fjölmenntu í sumarpartý Ingu Lindar Lífið Segja Freddie Mercury eiga laundóttur Lífið Reisa styttu af Birni í Kópavogi Lífið Gimbur borin með svart hjarta á bakinu Lífið Ósérhlífinn starfsmaður bjargaði ómvölum frá endurvinnslu Lífið Drake kom fram á tónleikum í 66°Norður Lífið Eva Laufey og Haraldur selja húsið á Skaganum Lífið Fleiri fréttir Drake kom fram á tónleikum í 66°Norður Reisa styttu af Birni í Kópavogi Lauk krefjandi háskólanámi og barðist við lífshættuleg veikindi á sama tíma Krakkatían: Mona Lisa, VÆB og Þjóðhátíð Segja Freddie Mercury eiga laundóttur Skotin flakka milli Enoks og Birgittu: „Settu franskarnar í pokann“ Sinnir sjúklingum í sama herbergi og hún fékk greiningu Fréttatía vikunnar: Evrópudeildin, kappakstur og sólmyrkvi Billy Joel greindist með heilasjúkdóm Gimbur borin með svart hjarta á bakinu Eva Laufey og Haraldur selja húsið á Skaganum Gellur fjölmenntu í sumarpartý Ingu Lindar Nadía og Arnar selja fallegt hús í Hafnarfirði „Hæ allir saman, kjósið New Day Will Rise“ „Erum við að reyna fá fólk til þess að vera svikara“ Á spítala eftir samfarir við 583 menn Hjálmar með upplyftandi morgunkveðju Níu ára toppaði Hvannadalshnjúk og renndi sér niður Ósérhlífinn starfsmaður bjargaði ómvölum frá endurvinnslu Kim „loksins“ útskrifuð Frumsýning á Cannes og gullhamrar Bill Murray: „Nú er ég búin að toppa mig algjörlega“ Sigurvegarinn vill banna Ísrael Tilkynna um 29 ný atriði á Iceland Airwaves Rúrik fellur í skuggann á kynþokkafullum Jóni Var hent í ljónagryfjuna þegar hann fór inn á Vog Color Run flytur úr Laugardal og í Kópavog Dunda dömurnar fögnuðu í bongó blíðu Baltasar Kormákur og Ólafur Jóhann saman í Þjóðleikhúsinu Dulúðug hvít andlit: „Nú horfi ég á þetta allt öðruvísi“ Keyptu glæsihús Atlanta-hjónanna á undirverði Sjá meira
Rannsóknarferlið tók ekki drjúga stund þar sem Guðrún Kvaran, prófessor emeritus í íslenskum fræðum, gerði grein fyrir sifjum orðsins í grein sem hún birti á Vísindavefinn árið 2017. Þar segir hún að orðið bongóblíða hafi fyrst komið fram í laginu Sólarsömbu sem Bræðrabandalagið söng í Söngvakeppni sjónvarpsins árið 1988. Guðrún vitnar í ummæli sem hún fann á vefnum Bland. „Lagið á 20 ára afmæli núna í vor og því tilvalið að dusta rykið af þessum þemasöng íslenska sumarsins og kynna það vonandi fyrir nýjum kynslóðum. Lag þetta var sem límt við heila landsmanna þegar það braust fram á sjónarsviðið árið 1988 og má nefna að það var í texta þessa lag sem nýyrðið "bongóblíða" skaut fyrst upp kollinum. Í dag er ekki útskrifaður veðurfræðingur á Íslandi án þess að hann hafi tamið sér notkun þessa orð,“ skrifar ónefndur notandi Bland. Í grein sinni á Vísindavefnum tekur Guðrún fram að bongó sé nafn á antílóputegund á sléttum Mið-Afríku sem og afró-kúbanskri trommu og því hefur þessi tiltekna samsetning hljóða haft einhvern suðrænan, hitabeltisblæ fyrir höfundi lagsins. Orðið hefur síðan jafnt og þétt aukist í notkun í fréttum ef marka má leitarvél Tímarit.is. Því hefur einnig borið á góma í veðurfréttum og á samfélagsmiðlum. Um Verslunarmannahelgina árið 2017 var viðtal við höfund orðsins bongóblíða Halldór Gunnarsson. Hann samdi textann fyrir Magnús Kjartansson og segir orðið eiga tilvist sinni að þakka því að hann vantaði stuðul við höfuðstafinn í „básúnur.“ „Vegna stuðlunarinnar í orðinu passaði það sérstaklega vel inn í sumarlegan textann: „Þetta er algjör bongóblíða, og básúnur og trommur hljóma þrumuvel í dag.“ Sumarið 1988 kom svo út safnplatan Bongóblíða á vegum plötuútgáfunnar Steinar sem innihélt meðal annars lagið Sólarsamba og þá jókst hróður orðsins enn frekar,“ segir Halldór Gunnarsson í viðtali við DV. Halló, komið öll á fætur (öll á fætur nú) Fínt er veðrið borgin iðar sér í takt. Sjáið hvernig lífið lætur það er lýgilegra en nokkur orð fá sagt. Þett' er algjör bongó blíða og básúnur og trommur hljóma þrumuvel í dag. frá hljómskálanum sömbutónar líða út í oft þegar lúðra sveitin þeytir heitan brag. „Ég hef ekkert fylgst sérstaklega með þessu, en ég tók eftir því þegar bongóblíða var fyrst notað í veðurfréttum – hærra verður náttúrlega ekki komist,“ segir Halldór líka en þar skjátlaðist honum allörugglega. Hróður orðsins átti nefnilega eftir að ná slíkum hæðum að orðhöfundinn hefði líklega ekki órað fyrir því. Þann 25. janúar á síðasta ári var orðið sagt í sjálfri Alþingispontunni þegar Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Pírata, flutti ræðu um störf þingsins sem hefst á þeim fleygu orðum: „Herra forseti. Það er nú ekki alltaf bongóblíða á Íslandi.“
Halló, komið öll á fætur (öll á fætur nú) Fínt er veðrið borgin iðar sér í takt. Sjáið hvernig lífið lætur það er lýgilegra en nokkur orð fá sagt. Þett' er algjör bongó blíða og básúnur og trommur hljóma þrumuvel í dag. frá hljómskálanum sömbutónar líða út í oft þegar lúðra sveitin þeytir heitan brag.
Mest lesið Skotin flakka milli Enoks og Birgittu: „Settu franskarnar í pokann“ Lífið Lauk krefjandi háskólanámi og barðist við lífshættuleg veikindi á sama tíma Lífið Sinnir sjúklingum í sama herbergi og hún fékk greiningu Lífið Gellur fjölmenntu í sumarpartý Ingu Lindar Lífið Segja Freddie Mercury eiga laundóttur Lífið Reisa styttu af Birni í Kópavogi Lífið Gimbur borin með svart hjarta á bakinu Lífið Ósérhlífinn starfsmaður bjargaði ómvölum frá endurvinnslu Lífið Drake kom fram á tónleikum í 66°Norður Lífið Eva Laufey og Haraldur selja húsið á Skaganum Lífið Fleiri fréttir Drake kom fram á tónleikum í 66°Norður Reisa styttu af Birni í Kópavogi Lauk krefjandi háskólanámi og barðist við lífshættuleg veikindi á sama tíma Krakkatían: Mona Lisa, VÆB og Þjóðhátíð Segja Freddie Mercury eiga laundóttur Skotin flakka milli Enoks og Birgittu: „Settu franskarnar í pokann“ Sinnir sjúklingum í sama herbergi og hún fékk greiningu Fréttatía vikunnar: Evrópudeildin, kappakstur og sólmyrkvi Billy Joel greindist með heilasjúkdóm Gimbur borin með svart hjarta á bakinu Eva Laufey og Haraldur selja húsið á Skaganum Gellur fjölmenntu í sumarpartý Ingu Lindar Nadía og Arnar selja fallegt hús í Hafnarfirði „Hæ allir saman, kjósið New Day Will Rise“ „Erum við að reyna fá fólk til þess að vera svikara“ Á spítala eftir samfarir við 583 menn Hjálmar með upplyftandi morgunkveðju Níu ára toppaði Hvannadalshnjúk og renndi sér niður Ósérhlífinn starfsmaður bjargaði ómvölum frá endurvinnslu Kim „loksins“ útskrifuð Frumsýning á Cannes og gullhamrar Bill Murray: „Nú er ég búin að toppa mig algjörlega“ Sigurvegarinn vill banna Ísrael Tilkynna um 29 ný atriði á Iceland Airwaves Rúrik fellur í skuggann á kynþokkafullum Jóni Var hent í ljónagryfjuna þegar hann fór inn á Vog Color Run flytur úr Laugardal og í Kópavog Dunda dömurnar fögnuðu í bongó blíðu Baltasar Kormákur og Ólafur Jóhann saman í Þjóðleikhúsinu Dulúðug hvít andlit: „Nú horfi ég á þetta allt öðruvísi“ Keyptu glæsihús Atlanta-hjónanna á undirverði Sjá meira