Hvernig keyra á fyrirtæki í þrot? Aðalgeir Ásvaldsson skrifar 4. mars 2024 10:30 Ákall til SA, Breiðfylkingarinnar, VR og ríkissáttasemjara Þær rekstraraðstæður sem þið keppist við að semja um á veitingamarkaði eru ekkert annað en ósjálfbærar fyrir fyrirtækin sem starfa á veitingamarkaði. Hver sem er getur séð það neyðarástand sem ríkir í greininni, jafnt gömul sem ný fyrirtæki eru að þrotum komin. Launaliðurinn er því miður löngu kominn að þolmörkum og orðin það fyrirferðarmikill að enginn innistæða er fyrir ferkari hækkunum fyrir greinina. Enda finnast ekki viðlíka álagsgreiðslur og á Íslandi. Hvergi. SVEIT hefur ítrekað varað við þeirri þróun sem hefur nú leitt af sér þá stöðu sem við erum komin í en í fyrra fóru fleiri fyrirtæki á hausinn en síðastliðin áratug. Þá búa fyrirtækin við rekstrarumhverfi þar sem: 50% starfsmanna eru með undir 1 árs starfsreynslu. 80% störf í greininni eru hlutastörf. 70% launagreiðslna eru greidd með álagi. Frá 2016 hafa laun hækkað um 63% , mesta allra atvinnugreina Hagnaðarhlutfall fyrir skatta og gjöld árið 2022 var aðeins 5,4%. 48% fyrirtækja eru 5 ára eða yngri. Slíkt umhverfi kallar á sérsniðna samninga líkt og önnur lönd gera enda engin önnur grein sem lútir sömu lögmálum. Það yrði seint sagt að flugmenn ættu að vera með sömu samninga og verslunarfólk en af einhverjum ástæðum sjá hvorki SA eða verkalýðsfélögin ástæðu til að gera sérsamninga sem taka mið af starfsumhverfinu heldur keyra áfram hækkanir þar sem engin innistæða er fyrir. Brotið og ósamkeppnishæft rekstaraumhverfi skapar ósjálfbæra atvinnugrein. Það virðist ekki skipta verkalýðshreyfinguna nokkru einasta máli að kafsigla fyrirtækjunum sem skjólstæðingar þeirra vinna hjá. Ekki virðist vera neinn skilningur á alvarleika málsins. Allt bendir til áframhaldandi launahækkana sem mun einfaldlega skila samdrætti í framboði, enn fleiri gjaldþrotum auk þess að skapa kjör aðstæður fyrir ólöglega atvinnustarfsemi. Á veitingamarkaði starfa rúmlega 1000 fyrirtæki, lang flest lítil og meðalstór og hjá þeim starfa rúmlega 10.000 starfsmenn. Þetta er mikilvæg atvinnugrein fyrir fagfólkið okkar sem er í fremsta flokki, sem gerir skólafólki kleift að ná sér í tekjur með námi, heldur uppi mikilvægri menningu til að draga hingað ferðamenn ásamt því að gera okkur Íslendingum kleift að gera okkur glaðan dag. Undirrituð fyrirtæki skora á samningaðila að horfa raunverulega á þá innistæðu sem greinin á og gera kjarasamninga sem stuðla að því að koma á samkeppnishæfu rekstrarog starfsumhverfi en ekki skapa starfsumhverfi sem keyrir veitingarekstur í þrot. 2Guys American Bar Amma don Apótek Askur Bastard Bautinn Bergnótt BK Kjúklingur Blackbox Bodega Reykjavík Bragðlaukar Brand Vín & Grill Brass Kitchen & Bar Brasserie Kársnes Brewdog Reykjavík Brikk brauð og eldhús Bryggjufélagið Craft Burger Kitchen Danska kráin DB veitingar Deig Dillon Dragon Dim Sum Duck & Rose Einsi Kaldi Eldstó Café & Potters House Enski barinn Finnsson Bistro Fiskfélagið Fiskmarkaðurinn Fjallkonan Fjöruborðið Flatbakan Flatey Fönix Forréttabarinn Frederiksen Ale House Friðriksgáfa Fröken Selfoss Gaming Arena Gamla bíó Gamli Baukur Gamli Gaukurinn GJ Veitingar GOTT restaurant Greifinn Grillmarkaðurinn Groovís Hamborgarabúlla Tómasar Hipstur Hlöllabátar Hús Máls og menningar Húsavík Öl Hygge Icelandic street food Irishman pub Íslenski barinn Kaffi krús Kaffi Laugalækur Kaffibarinn Kaldi bar Kastrup Kex Kiki -queer bar Kol Restaurant Kringlukráin Kröst La Barceloneta Lamb streetfood Langbest Laundromat Café Le KocK Lebowski bar Local Lux veitingar Mandi Matarkjallarinn Matbar Mathús Garðabæjar Matur og drykkur Menam Monkeys Múlaberg bistro & bar Næs Naustið Nauthóll Nings OTO ÓX restaurant Pablo Discobar Petersen svítan Pizza 107 Pizzan Plantan Kaffihús Preppbarinn Prikið Public House Punk Ráðagerði Ramen Momo Rauða Ljónið Riverside restaurant ROK Romano Pasta Röstí Burger & Beer Rub 23 Sælkerabúðin Sæta Svínið Samúelsson Matbar Serrano Session Craft Bar Sigló Veitingar Sjávargrillið Sjávarpakkhúsið Skál Skúli Craft Bar Slippurinn Sólon Spretturinn Steikhúsið Subway Sumac Sushi Corner Sushi Social Takkó Tapas barinn Tasty The Gastro Truck Tipsý Torgið restaurant Tres locos Tryggvaskáli Valhalla Restaurant Veður Veisluþjónusta Suðurlands Veitingahúsið Suður-Vík Verbúðin 66 XO Yuzu Höfundur er framkvæmdastjóri SVEIT - Samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Veitingastaðir Kjaraviðræður 2023-24 Kjaramál Aðalgeir Ásvaldsson Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Sjá meira
Ákall til SA, Breiðfylkingarinnar, VR og ríkissáttasemjara Þær rekstraraðstæður sem þið keppist við að semja um á veitingamarkaði eru ekkert annað en ósjálfbærar fyrir fyrirtækin sem starfa á veitingamarkaði. Hver sem er getur séð það neyðarástand sem ríkir í greininni, jafnt gömul sem ný fyrirtæki eru að þrotum komin. Launaliðurinn er því miður löngu kominn að þolmörkum og orðin það fyrirferðarmikill að enginn innistæða er fyrir ferkari hækkunum fyrir greinina. Enda finnast ekki viðlíka álagsgreiðslur og á Íslandi. Hvergi. SVEIT hefur ítrekað varað við þeirri þróun sem hefur nú leitt af sér þá stöðu sem við erum komin í en í fyrra fóru fleiri fyrirtæki á hausinn en síðastliðin áratug. Þá búa fyrirtækin við rekstrarumhverfi þar sem: 50% starfsmanna eru með undir 1 árs starfsreynslu. 80% störf í greininni eru hlutastörf. 70% launagreiðslna eru greidd með álagi. Frá 2016 hafa laun hækkað um 63% , mesta allra atvinnugreina Hagnaðarhlutfall fyrir skatta og gjöld árið 2022 var aðeins 5,4%. 48% fyrirtækja eru 5 ára eða yngri. Slíkt umhverfi kallar á sérsniðna samninga líkt og önnur lönd gera enda engin önnur grein sem lútir sömu lögmálum. Það yrði seint sagt að flugmenn ættu að vera með sömu samninga og verslunarfólk en af einhverjum ástæðum sjá hvorki SA eða verkalýðsfélögin ástæðu til að gera sérsamninga sem taka mið af starfsumhverfinu heldur keyra áfram hækkanir þar sem engin innistæða er fyrir. Brotið og ósamkeppnishæft rekstaraumhverfi skapar ósjálfbæra atvinnugrein. Það virðist ekki skipta verkalýðshreyfinguna nokkru einasta máli að kafsigla fyrirtækjunum sem skjólstæðingar þeirra vinna hjá. Ekki virðist vera neinn skilningur á alvarleika málsins. Allt bendir til áframhaldandi launahækkana sem mun einfaldlega skila samdrætti í framboði, enn fleiri gjaldþrotum auk þess að skapa kjör aðstæður fyrir ólöglega atvinnustarfsemi. Á veitingamarkaði starfa rúmlega 1000 fyrirtæki, lang flest lítil og meðalstór og hjá þeim starfa rúmlega 10.000 starfsmenn. Þetta er mikilvæg atvinnugrein fyrir fagfólkið okkar sem er í fremsta flokki, sem gerir skólafólki kleift að ná sér í tekjur með námi, heldur uppi mikilvægri menningu til að draga hingað ferðamenn ásamt því að gera okkur Íslendingum kleift að gera okkur glaðan dag. Undirrituð fyrirtæki skora á samningaðila að horfa raunverulega á þá innistæðu sem greinin á og gera kjarasamninga sem stuðla að því að koma á samkeppnishæfu rekstrarog starfsumhverfi en ekki skapa starfsumhverfi sem keyrir veitingarekstur í þrot. 2Guys American Bar Amma don Apótek Askur Bastard Bautinn Bergnótt BK Kjúklingur Blackbox Bodega Reykjavík Bragðlaukar Brand Vín & Grill Brass Kitchen & Bar Brasserie Kársnes Brewdog Reykjavík Brikk brauð og eldhús Bryggjufélagið Craft Burger Kitchen Danska kráin DB veitingar Deig Dillon Dragon Dim Sum Duck & Rose Einsi Kaldi Eldstó Café & Potters House Enski barinn Finnsson Bistro Fiskfélagið Fiskmarkaðurinn Fjallkonan Fjöruborðið Flatbakan Flatey Fönix Forréttabarinn Frederiksen Ale House Friðriksgáfa Fröken Selfoss Gaming Arena Gamla bíó Gamli Baukur Gamli Gaukurinn GJ Veitingar GOTT restaurant Greifinn Grillmarkaðurinn Groovís Hamborgarabúlla Tómasar Hipstur Hlöllabátar Hús Máls og menningar Húsavík Öl Hygge Icelandic street food Irishman pub Íslenski barinn Kaffi krús Kaffi Laugalækur Kaffibarinn Kaldi bar Kastrup Kex Kiki -queer bar Kol Restaurant Kringlukráin Kröst La Barceloneta Lamb streetfood Langbest Laundromat Café Le KocK Lebowski bar Local Lux veitingar Mandi Matarkjallarinn Matbar Mathús Garðabæjar Matur og drykkur Menam Monkeys Múlaberg bistro & bar Næs Naustið Nauthóll Nings OTO ÓX restaurant Pablo Discobar Petersen svítan Pizza 107 Pizzan Plantan Kaffihús Preppbarinn Prikið Public House Punk Ráðagerði Ramen Momo Rauða Ljónið Riverside restaurant ROK Romano Pasta Röstí Burger & Beer Rub 23 Sælkerabúðin Sæta Svínið Samúelsson Matbar Serrano Session Craft Bar Sigló Veitingar Sjávargrillið Sjávarpakkhúsið Skál Skúli Craft Bar Slippurinn Sólon Spretturinn Steikhúsið Subway Sumac Sushi Corner Sushi Social Takkó Tapas barinn Tasty The Gastro Truck Tipsý Torgið restaurant Tres locos Tryggvaskáli Valhalla Restaurant Veður Veisluþjónusta Suðurlands Veitingahúsið Suður-Vík Verbúðin 66 XO Yuzu Höfundur er framkvæmdastjóri SVEIT - Samtaka fyrirtækja á veitingamarkaði.
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun