Má mótmæla stríðsglæpum? Guttormur Þorsteinsson skrifar 31. október 2023 09:01 Síðustu vikur hefur verið boðað til allmargra mótmæla gegn árásum Ísraelshers á Gasasvæðið enda full þörf á því að sýna samstöðu með Palestínu, knýja stjórnvöld til að taka afstöðu gegn árásunum og láta umheiminn vita að okkur stendur ekki á sama. Við mótmælum hersetu, stríðsglæpum og morðum á börnum. Mótmælin hafa farið friðsamlega fram og verið sótt af fjölbreyttum hópi fólks enda ekki við öðru að búast. Sem betur fer hefur ekki verið lagður steinn í götu þeirra hér á landi en það sama er ekki hægt að segja annars staðar á Vesturlöndum. Þrátt fyrir meinta lýðræðisást og virðingu fyrir mannréttindum kepptust leiðtogar Evrópu við að lýsa yfir stuðningi við rétt Ísraels til að verja sig í saman mund og verið var að sprengja skóla, spítala og helgistaði. Mótmælum gegn þessum augljósu stríðsglæpum, sem bætast ofan á hina glæpsamlegu hersetu og herkví sem Palestínumönnum hefur verið haldið í síðustu áratugi, voru svo sett mikil takmörk í mörgum löndum. Bönn við mótmælum í Evrópu Í Þýskalandi hefur lögum um helfararafneitun verið misbeitt til að þagga niður í stuðningsmönnum Palestínu, mótmæli hafa verið bönnuð í Berlín og Hamborg og jafnvel sett bann við því að flagga fánum Palestínu eða ganga með kaffíur. Íbúar Neukölln af arabískum ættum létu það ekki stoppa sig en fengu þá yfir sig holskeflu lögregluofbeldis þar sem mátti m.a. sjá sérsveitarmenn traðka á kertum til minningar um fórnarlömbin á Gasa. Á bókamessunni í Frankfúrt var svo verðlaunaafhendingu aflýst þar sem vinningshafinn Adania Shibli er palestínsk og bókin hennar fjallar um Nakba, þjóðernishreinsanirnar gegn Palestínumönnum við stofnun Ísraelsríkis. Þessu mótmæltu fjölmargir rithöfundar enda skammarlegt að setja samasemmerki á milli hennar og ódæðisverka vígasveita Hamas. Í Frakklandi gerðu stjórnvöld tilraun til að banna öll mótmæli til stuðnings Palestínu en voru gerð afturreka af dómstólum. Sveitarstjórnum er þó enn leyft að banna einstök mótmæli á óljósum forsendum. Í Vínarborg í Austurríki voru mótmæli líka bönnuð vegna slagorðsins “Palestína verður frjáls, frá ánni til hafsins” sem notað var til að auglýsa viðburðinn vegna þess að það fæli í sér gyðingahatur en það er af og frá að það sé algild túlkun. Í Bretlandi hafa enn ekki verið sett viðlíka takmörk við mótmælum en innanríkisráðherrann hefur hótað því, sem og að handtaka þá sem veifa Palestínufánum eða kalla áðurnefnt slagorð. Offors breskra yfirvalda hefur meira að segja teygt sig til Íslands því að Craig Murray, fyrrverandi sendiherra Bretlands sem hefur verið gagnrýninn á utanríkisstefnu heimalands síns, var tekinn höndum við heimkomuna í krafti hryðjuverkalaga og m.a. yfirheyrður um þátttöku sína í mótmælunum við Austurvöll til stuðnings Palestínu 15. Október. Handtökur og brottrekstur í Bandaríkjunum Ef það er til eitthvað sem heitir slaufunarmenning í Bandaríkjunum þá á hún einna helst við um stuðningsmenn málstaðar Palestínu. Minnsta gagnrýni á framferði Ísraelsríkis getur sett störf kennara, blaðamanna og fleiri í hættu og þrátt fyrir stjórnarskrárbundinn rétt til tjáningarfrelsis hafa borgir og ríki nánast bannað BDS hreyfinguna sem berst fyrir friðsamlegri sniðgöngu á Ísraelsríki. Almenningsálitið hefur þó snúist á sveif með Palestínumönnum síðustu ár eftir því sem glæpir Ísraelsríkis hafa orðið augljósari. Nýverið skipulögðu t.d. samtökin Jewish Voice for Peace (Rödd gyðinga fyrir friði) mótmælasetu á Grand Central lestarstöðinni í New York til að krefjast vopnahlés. Þessum friðsömu mótmælum var svarað með grófri valdbeytingu þar sem lögreglumenn handjárnuðu hundruðir mótmælenda og hrúguðu þeim upp í rútur til handtöku á meðan þeir kölluðu æðrulausir eftir vopnahléi Rétturinn til að verja sig Það kemur ekki á óvart að Bandaríkin sem hafa löngum varið Ísraelsríki fyrir allri gagnrýni styðji gjöreyðingarherferð þess gegn Gasasvæðinu og berji niður allar mótbárur, heima sem erlendis. Það sem kemur meira á óvart er hversu eindreigin stuðningur Evrópuríkja hefur verið við loftárásir og stríðsglæpi Ísraels undir möntrunni um að “Ísrael hafi rétt til að verja sig”. Það hefur sérhvert ríki auðvitað en Ísraelsher var of upptekinn við að berja á Vesturbakkanum til að verja almenna borgara gegn hryðjuverkunum 7. október. Loftárásir á óbreytta borgara og eyðilegging á öllum innviðum til að hefna fyrir þessi ódæðisverk, eins hrikaleg og þau voru, geta hins vegar aldrei fallið undir réttinn til sjálfsvarnar. Þetta sér almenningur á Vesturlöndum þó að stjórnvöld geri það ekki. Það að fólk hafi látið í sér heyra þrátt fyrir bönn og skoðanakúgun á eflaust þátt í því að stjórnmálamenn hafa þurft að skrúfa örlítið niður í stuðningsyfirlýsingum sínum við ísraelsk stjórnvöld sem gefa út sífellt eindreignari viljayfirlýsingar um manndráp og þjóðernishreinsanir. Ríkisstjórnir á Vesturlöndum ættu alvarlega að endurhugsa stuðning sinn eða afstöðuleysi og krefjast vopnahlés nú þegar innrás landhersins á Gasa er hafin og öfl innan Ísraels stefna að því að drepa eða hrekja á brott sem flesta íbúa svæðisins. Mikilvægi mótmæla Vaxandi gyðingahatur, hvort sem það er vegna átakanna eða útbreiðslu samsæriskenninga öfgahægrisins, er svo sannarlega ógn sem þarf að taka alvarlega en það getur aldrei verið réttlæting fyrir því að banna kröfur um mannréttindi, virðingu og tilverurétt Palestínumanna. Slík bönn auka bara líkurnar á því að gremja fólks fái útrás með skaðlegri hætti. Múslimahatur er ekki síður stórt vandamál á Vesturlöndum og eins og sést á viðbrögðum stjórnvalda hefur það mun meiri hljómgrunn á meðal ráðamanna. Ef það er eitthvað sem við þurfum þá eru það fjölmennari og tíðari mótmæli til þess að fá stjórnvöld á Vesturlöndum til þess að setja raunverulega þrýsting á Ísraelsríki að hætta loftárásum sínum, semja um vopnahlé, hætta landtöku og hernámi og stefna að réttlátri og friðsamlegri sambúð við Palestínumenn. Ef við nýtum ekki rétt okkar til að mótmæla núna er alls ekkert víst að við fáum að gera það næst. Höfundur er formaður Samtaka hernaðarandstæðinga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guttormur Þorsteinsson Átök í Ísrael og Palestínu Mest lesið Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Skoðun Málfrelsi og mörk þess á vettvangi lýðræðisins Helga Vala Helgadóttir skrifar Skoðun Sjókvíaeldi á Íslandi fjarstýrt með gervigreind frá Noregi Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan er vannýtt auðlind Jón Daníelsson skrifar Skoðun Ef Veðurstofan spáði vitlausu veðri í 40 ár, væri það bara í lagi? Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hægri sósíalismi Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun 5 ára vegferð að skóla framtíðarinnar – eða ekki! Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal skrifar Skoðun Malað dag eftir dag eftir dag Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Sjá meira
Síðustu vikur hefur verið boðað til allmargra mótmæla gegn árásum Ísraelshers á Gasasvæðið enda full þörf á því að sýna samstöðu með Palestínu, knýja stjórnvöld til að taka afstöðu gegn árásunum og láta umheiminn vita að okkur stendur ekki á sama. Við mótmælum hersetu, stríðsglæpum og morðum á börnum. Mótmælin hafa farið friðsamlega fram og verið sótt af fjölbreyttum hópi fólks enda ekki við öðru að búast. Sem betur fer hefur ekki verið lagður steinn í götu þeirra hér á landi en það sama er ekki hægt að segja annars staðar á Vesturlöndum. Þrátt fyrir meinta lýðræðisást og virðingu fyrir mannréttindum kepptust leiðtogar Evrópu við að lýsa yfir stuðningi við rétt Ísraels til að verja sig í saman mund og verið var að sprengja skóla, spítala og helgistaði. Mótmælum gegn þessum augljósu stríðsglæpum, sem bætast ofan á hina glæpsamlegu hersetu og herkví sem Palestínumönnum hefur verið haldið í síðustu áratugi, voru svo sett mikil takmörk í mörgum löndum. Bönn við mótmælum í Evrópu Í Þýskalandi hefur lögum um helfararafneitun verið misbeitt til að þagga niður í stuðningsmönnum Palestínu, mótmæli hafa verið bönnuð í Berlín og Hamborg og jafnvel sett bann við því að flagga fánum Palestínu eða ganga með kaffíur. Íbúar Neukölln af arabískum ættum létu það ekki stoppa sig en fengu þá yfir sig holskeflu lögregluofbeldis þar sem mátti m.a. sjá sérsveitarmenn traðka á kertum til minningar um fórnarlömbin á Gasa. Á bókamessunni í Frankfúrt var svo verðlaunaafhendingu aflýst þar sem vinningshafinn Adania Shibli er palestínsk og bókin hennar fjallar um Nakba, þjóðernishreinsanirnar gegn Palestínumönnum við stofnun Ísraelsríkis. Þessu mótmæltu fjölmargir rithöfundar enda skammarlegt að setja samasemmerki á milli hennar og ódæðisverka vígasveita Hamas. Í Frakklandi gerðu stjórnvöld tilraun til að banna öll mótmæli til stuðnings Palestínu en voru gerð afturreka af dómstólum. Sveitarstjórnum er þó enn leyft að banna einstök mótmæli á óljósum forsendum. Í Vínarborg í Austurríki voru mótmæli líka bönnuð vegna slagorðsins “Palestína verður frjáls, frá ánni til hafsins” sem notað var til að auglýsa viðburðinn vegna þess að það fæli í sér gyðingahatur en það er af og frá að það sé algild túlkun. Í Bretlandi hafa enn ekki verið sett viðlíka takmörk við mótmælum en innanríkisráðherrann hefur hótað því, sem og að handtaka þá sem veifa Palestínufánum eða kalla áðurnefnt slagorð. Offors breskra yfirvalda hefur meira að segja teygt sig til Íslands því að Craig Murray, fyrrverandi sendiherra Bretlands sem hefur verið gagnrýninn á utanríkisstefnu heimalands síns, var tekinn höndum við heimkomuna í krafti hryðjuverkalaga og m.a. yfirheyrður um þátttöku sína í mótmælunum við Austurvöll til stuðnings Palestínu 15. Október. Handtökur og brottrekstur í Bandaríkjunum Ef það er til eitthvað sem heitir slaufunarmenning í Bandaríkjunum þá á hún einna helst við um stuðningsmenn málstaðar Palestínu. Minnsta gagnrýni á framferði Ísraelsríkis getur sett störf kennara, blaðamanna og fleiri í hættu og þrátt fyrir stjórnarskrárbundinn rétt til tjáningarfrelsis hafa borgir og ríki nánast bannað BDS hreyfinguna sem berst fyrir friðsamlegri sniðgöngu á Ísraelsríki. Almenningsálitið hefur þó snúist á sveif með Palestínumönnum síðustu ár eftir því sem glæpir Ísraelsríkis hafa orðið augljósari. Nýverið skipulögðu t.d. samtökin Jewish Voice for Peace (Rödd gyðinga fyrir friði) mótmælasetu á Grand Central lestarstöðinni í New York til að krefjast vopnahlés. Þessum friðsömu mótmælum var svarað með grófri valdbeytingu þar sem lögreglumenn handjárnuðu hundruðir mótmælenda og hrúguðu þeim upp í rútur til handtöku á meðan þeir kölluðu æðrulausir eftir vopnahléi Rétturinn til að verja sig Það kemur ekki á óvart að Bandaríkin sem hafa löngum varið Ísraelsríki fyrir allri gagnrýni styðji gjöreyðingarherferð þess gegn Gasasvæðinu og berji niður allar mótbárur, heima sem erlendis. Það sem kemur meira á óvart er hversu eindreigin stuðningur Evrópuríkja hefur verið við loftárásir og stríðsglæpi Ísraels undir möntrunni um að “Ísrael hafi rétt til að verja sig”. Það hefur sérhvert ríki auðvitað en Ísraelsher var of upptekinn við að berja á Vesturbakkanum til að verja almenna borgara gegn hryðjuverkunum 7. október. Loftárásir á óbreytta borgara og eyðilegging á öllum innviðum til að hefna fyrir þessi ódæðisverk, eins hrikaleg og þau voru, geta hins vegar aldrei fallið undir réttinn til sjálfsvarnar. Þetta sér almenningur á Vesturlöndum þó að stjórnvöld geri það ekki. Það að fólk hafi látið í sér heyra þrátt fyrir bönn og skoðanakúgun á eflaust þátt í því að stjórnmálamenn hafa þurft að skrúfa örlítið niður í stuðningsyfirlýsingum sínum við ísraelsk stjórnvöld sem gefa út sífellt eindreignari viljayfirlýsingar um manndráp og þjóðernishreinsanir. Ríkisstjórnir á Vesturlöndum ættu alvarlega að endurhugsa stuðning sinn eða afstöðuleysi og krefjast vopnahlés nú þegar innrás landhersins á Gasa er hafin og öfl innan Ísraels stefna að því að drepa eða hrekja á brott sem flesta íbúa svæðisins. Mikilvægi mótmæla Vaxandi gyðingahatur, hvort sem það er vegna átakanna eða útbreiðslu samsæriskenninga öfgahægrisins, er svo sannarlega ógn sem þarf að taka alvarlega en það getur aldrei verið réttlæting fyrir því að banna kröfur um mannréttindi, virðingu og tilverurétt Palestínumanna. Slík bönn auka bara líkurnar á því að gremja fólks fái útrás með skaðlegri hætti. Múslimahatur er ekki síður stórt vandamál á Vesturlöndum og eins og sést á viðbrögðum stjórnvalda hefur það mun meiri hljómgrunn á meðal ráðamanna. Ef það er eitthvað sem við þurfum þá eru það fjölmennari og tíðari mótmæli til þess að fá stjórnvöld á Vesturlöndum til þess að setja raunverulega þrýsting á Ísraelsríki að hætta loftárásum sínum, semja um vopnahlé, hætta landtöku og hernámi og stefna að réttlátri og friðsamlegri sambúð við Palestínumenn. Ef við nýtum ekki rétt okkar til að mótmæla núna er alls ekkert víst að við fáum að gera það næst. Höfundur er formaður Samtaka hernaðarandstæðinga.
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun
Skoðun „Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson skrifar
Skoðun Kjarnorkuákvæðið: Neyðarhemill en ekki léttvægt leikfang popúlista Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar
„Finnst ykkur skrýtið að ég mæti á Austurvöll – Pabba mínum var fórnað á altari niðurskurðar“ Davíð Bergmann Skoðun
Hvers vegna skipta hagsmunir verslanakeðja meira máli en öryggi barna í Ásahverfi Reykjanesbæ? Ólafur Ívar Jónsson Skoðun