Enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið Nína Helgadóttir skrifar 20. júní 2023 17:01 Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttamenn Flóttafólk á Íslandi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Skoðun Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon skrifar Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir skrifar Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Búum til börn Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir í mansalsmálum Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Holan í kerfinu Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Í dag er alþjóðlegi Lupusdagurinn Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Skálkaskjól Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hugmyndin sú sama í grunninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af Alþjóðlega safnadeginum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Sjá meira
Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi.
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar
Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar
Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun