Enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið Nína Helgadóttir skrifar 20. júní 2023 17:01 Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttamenn Flóttafólk á Íslandi Mest lesið Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal skrifar Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson skrifar Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson skrifar Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir skrifar Skoðun Fjögurra daga vinnuvika – nýr veruleiki? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hagkvæmur kostur utan friðlands Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og inntak Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Sumargjöf Þórunn Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hannað fyrir miklu stærri markaði Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Málþófið um veiðigjöldin vekur miskunnsama Samverja Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Menntastefna 2030 Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Ágætu fyrrum samstarfsaðilar á Þjóðminjasafni Íslands Uggi Jónsson skrifar Skoðun Ferðamannaþorpin - Náttúruvá Þóra B. Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar Skoðun Laxaharmleikur Jóhannes Sturlaugsson skrifar Skoðun Lýðræðið í skötulíki! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar Skoðun Til varnar jafnlaunavottun Magnea Marinósdóttir skrifar Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Barnaræninginn Pútín Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Um þjóð og ríki Gauti Kristmannsson skrifar Sjá meira
Aldrei í sögunni hefur fleira fólk verið á flótta í heiminum. Það er rétt að minna á þá dapurlegu staðreynd í dag, þann 20. júní, á alþjóðadegi flóttafólks, þegar ljósi er varpað á þann vanda sem flóttafólk stendur frammi fyrir. Foreldrar, börn, systkini, ömmur og afar hafa hrakist heiman frá sér. Frá ættingjum, skólagöngu, vinum, atvinnu, eignum, ættjörð sinni og öðru því sem skiptir fólk máli. Mörg þeirra sem eru nærri okkar heimshluta hafa lagt af stað og freistað þess að ná yfir djúp Miðjarðarhafsins. Ljóðskáldið Warsan Shire, sem er af sómölsk-breskum uppruna, lýsir hörmungum flóttans á raunsannan hátt með augum þess sem flýr í ljóðinu hér fyrir neðan og bendir á þá staðreynd að, „enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið“. Það er lífshættulegt að flýja langar leiðir. Á Miðjarðarhafinu hafa meira en 25.000 manns drukknað síðasta áratuginn í leitinni að öruggu skjóli. Það slagar hátt í íbúafjölda alls Hafnarfjarðar. Og enn er hundruða saknað frá því síðustu viku. En það er langt í frá að allt flóttafólk fari um svo langan veg í leit að öruggu skjóli. Rúmur helmingur þeirra er á vergangi í eigin landi. Tveir þriðju þeirra sem flýja yfir landamæri eigin lands dvelja í næstu nágrannalöndum, sem oft eru meðal fátækustu ríkja heims. Í Líbanon er fjórði hver íbúi flóttamaður. Hver og einn getur gert sér að leik að reikna út hversu margt flóttafólk væri hér ef hlutfallið væri eins hér. Til Íslands leitar brotabrot af þeirri tölu. Sá fjöldi fólks sem hefur þurft að flýja heimahagana telur samtals 108,4 milljónir og meirihlutinn er konur og börn. Þessi tala er sambærileg við íbúafjölda Íslands, sinnum 288. Hugsið ykkur! Þetta eru miklar tölur en á bak við þær eru andlit, manneskjur af holdi og blóði sem fara út í óvissuna til að bjarga sér og sínum. Manneskjur eins ólíkar eins og þær geta verið en deila þó svo margar sömu aðstæðum. Mikið af börnum, gömlu fólki, mörg lasburða, flest sakna heimahaganna, sum eru hrædd og flest óörugg. Á þeim brenna þrúgandi spurningar eins og „hvar bíður okkar skjól?“ og „hvar geta börnin okkar lifað mannsæmandi og öruggu lífi?“. Þeirra vandi er viðfangsefni heimsins alls. Við erum hluti af honum. Tökum vel á móti flóttafólki! Warsan Shire - HEIMA enginn fer að heiman nema heima sé hákarlskjaftur þú flýrð ekki burt úr borginni nema borgin sé þegar flúin nágrannar þínir hlaupa hraðar en þú með blóðugan kökkinn í hálsinum og strákurinn sem var með þér í skóla þessi sem kyssti þig föla í felum á bakvið blikkverksmiðjuna heldur á byssu sem er stærri en hann sjálfur þú ferð ekki að heiman nema heima reki þig burt Enginn fer að heiman nema þú sért með heima á hælunum eld á iljum sjóðandi blóð í maga aldrei kom þér annað eins til hugar þar til sviðin sveðjueggin ógnaði hálsi þínum og jafnvel þá reyndirðu að umla þjóðsönginn og reifst svo passann í tætlur inni á flugvallarklósetti og grést hvert pappírssnifsi sem þú beist í því það staðfesti ennþá betur að þú færir aldrei til baka þið verðið að skilja að enginn setur börnin sín í bátinn nema sjórinn sé öruggari en landið enginn brennir lófana undir lestum og lestarvögnum enginn eyðir sólarhringum í iðrum flutningabíls borðandi dagblöð nema allir þeir kílómetrar þýði annað og meira en að ferðast enginn skríður undir girðingar engan dreymir um barsmíðar samúð engan dreymir um líf í flóttamannabúðum eða innanklæðaleit sem endar án klæða og líkama í sárum og fangelsi því fangelsi er alltaf skárra en logandi borg og einn lítill fangavörður í nóttinni alltaf betri en farmur af fullorðnum mönnum sem allir líkjast föður þínum í framan engin gæti afborið það engin gæti kyngt því engin húð er til nógu sterk og allt þetta enga svarta hér flóttamenn útlendingapakk hælisleitendur mættir hingað á spenann niggarar með alla vasa tóma og skrýtna lykt villimenn búnir að rústa landinu sínu og komnir til að rústa okkar hvernig bara getið þið notað þessi orð og gefið okkur þennan svip þið haldið kannski að skammirnar séu skárri en að missa handlegg að orðin séu skárri en fjórtán menn á milli fóta þinna eða auðveldra sé fyrir okkur að kyngja skítkastinu frá ykkur heldur en gúmmíi heldur en beinum heldur en barninu okkar í pörtum mig langar heim en heima er hákarlskjaftur heima er hlaupið á byssu og enginn myndi fara að heiman nema heima myndi elta þig niður að strönd nema heima myndi segja hlauptu hraðar skildu fötin eftir skríddu yfir eyðimörkina svamlaðu yfir höfin drukknaðu bjargaðu þér bilastu úr hungri betlaðu kyngdu öllu stolti gerðu allt til að komast af Enginn fer að heiman þar til heima er sveitt og loðin rödd í eyra þínu sem segir farðu farðu frá mér núna ég veit ekki hvað ég er orðin ég veit bara að allstaðar annarstaðar ertu öruggari en hjá mér Þýð. Hallgrímur Helgason Höfundur er teymisstjóri í málefnum flóttafólks hjá Rauða krossinum á Íslandi.
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson skrifar
Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson skrifar
Skoðun Íslendingar greiða sama hlutfall útgjalda í mat og Norðurlöndin Margrét Gísladóttir skrifar
Skoðun Heimaþjónusta og velferðartækni: Lykillinn að sjálfbæru heilbrigðiskerfi Auður Guðmundsdóttir skrifar
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun