Rándýrt aðgerðarleysi og almenningur sem fái reikninginn

Viktor Örn Ásgeirsson skrifar 22. október 2022 14:14

Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir er þingmaður Viðreisnar. Vísir/Arnar

Þingmaður Viðreisnar veltir því fyrir sér hvort fjármálaráðherra sé dýrasti ráðherra í sögu landsins. Íbúðalánasjóður hafi verið í ólestri í mörg ár og meistaralegir taktar séu að kalla fyrirhugaðar ráðstafanir sparnað.

„Eftir lokun markaða á fimmtudag hélt fjármálaráðherra blaðamannafund þar sem hann kynnti að Íbúðalánasjóður færi að óbreyttu í þrot eftir 12 ár og þá myndi reyna á ríkisábyrgð. Á sama fundi og rætt var um þetta yfirvofandi gjaldþrot - með ríkisábyrgð - kynnti fjármálaráðherra hugmynd sem gæti „sparað” ríkissjóði gríðarlegar fjárhæðir. Þar mátti þó reyndar líka heyra að væntanlegt fjártjón ríkissjóðs í dag væru um 47 milljarðar. Og gæti orðið meira.

En hvar lá þá eiginlega sparnaðurinn? Hann átti að ná fram með því að ná samkomulagi við lánardrottna Íbúðalánasjóðs um uppgjör skulda. Lánardrottnar eru að stærstum hluta lífeyrissjóðirnir. Með öðrum orðum: almenningur í landinu,“ segir Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir þingmaður Viðreisnar um fyrirhuguð slit á ÍL-sjóði, sem áður hét Íbúðalánasjóður. Hún skrifar um málið á Facebook.

Ævintýranlegt fjártjón

Fjármála- og efnahagsráðuneytið birti skýrslu í vikunni þar sem fram kom að til að reka ÍL-sjóð út líftíma hans þyrfti ríkissjóður að leggja honum til 450 milljarða eftir tólf ár. Með því að slíta honum yrði staðan þó aðeins neikvæð um 47 milljarða.

Aðalhagfræðingur Íslandsbanka sagði í vikunni að skiljanlegt væri frá sjónarhóli ríkisins að leysa upp sjóðinn en lánadrottnar, sem eru lífeyrissjóðir, fjármálafyrirtæki og einstaklingar, muni þurfa taka á sig högg.

„En það er auðvitað ekki þannig að kostnaðurinn bara hverfi. Og í sjálfu sér eru það meistaralegir taktar í skapandi skrifum að gefa ævintýralegu fjártjóni nafnið „sparnað”.

Það er auðvitað rétt að það verður að grípa inn stöðu þar sem tap getur verið 18 milljarðar á ári og slík staða má ekki viðgangast lengi án aðgerða stjórnvalda. Fjármálaráðherra sagði þess vegna bæði mikilvægt og ábyrgt gagnvart komandi kynslóðum og kröfuhöfum að gengið verði til þessa uppgjörs fyrr en seinna. Gríðarlegt fjártjón myndi falla á skattgreiðendur og framtíðarkynslóðir ef ekkert yrði að gert,“ heldur Þorbjörg Sigríður áfram.

Þriggja ára skoðun kostað tugi milljarða

Hún segir viðbragðstíma fjármálaráðherra vekja athygli enda hafi hann setið í embætti síðan árið 2013 - en það ár hafi skýsla um rekstrarerfiðleika og framtíðarhorfur sjóðsins legið fyrir. Ráðherra hafi því haft tæpan áratug til að draga úr tjóni almennings.

„Í Morgunblaðinu í gær svaraði ráðherrann þeirri spurningu hvort ekki hefði mátt bregðast fyrr við. Þar segist hann hafa verið að skoða þessi mál gaumgæfilega frá 2019. Bara þessi þriggja ára skoðun ráðherrans hefur þá kostað tugi milljarða króna.

Það er rándýrt aðgerðaleysi og það er almenningur sem tekur reikninginn,“ segir Þorbjörg Sigríður að lokum.

Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Efnahagsmál Viðreisn

Tengdar fréttir

Óvissa um uppgjör ÍL-sjóðs setur „allan skuldabréfamarkaðinn í uppnám“

Tillögur fjármálaráðherra um hvernig leysa megi upp ÍL-sjóð voru „nokkuð óvænt útspil“ en verði það gert á grundvelli svonefndrar einfaldrar ábyrgðar ríkissjóðs, þar sem tæknilega er hægt að greiða upp skuldabréf sjóðs á pari í dag frekar en yfir líftíma þeirra allt til ársins 2044, mun það þýða „umtalsvert“ tap fyrir þá sem halda á bréfunum, að sögn sérfræðings á skuldabréfamarkaði. Langsamlega stærstu eigendur skuldabréfanna eru lífeyrissjóðir.

21. október 2022 13:31

Fjármálaráðherra hafi „kallað fram óþarfa óvissu á markaði“

Framkvæmdastjóri eins stærsta lífeyrissjóðs landsins, sem eru langsamlega stærstu eigendur krafna á hendur ÍL-sjóði, gagnrýnir harðlega tímasetningu Bjarna Benediktssonar fjármála- og efnahagsráðherra þegar hann kynnti tillögur sínar um hvernig gera megi upp eignir og skuldir sjóðsins eftir lokun markaða í gær. Ávinningur ríkissjóðs af aðgerðunum muni jafnframt á móti þýða tap fyrir lífeyrissjóði.

21. október 2022 16:04

Lífeyrissjóðir þurfa að „taka á sig högg“ vegna slita á ÍL-sjóði

Fá sjónarhóli ríkisins er skiljanlegt að vilja leysa upp ÍL-sjóð og stöðva þá blæðingu úr ríkisfjármálunum vegna hans sem annars er fyrirsjáanleg næstu tvo áratugina. Lánardrottnar ÍL-sjóðs, að langstærstum hluta lífeyrissjóðir en einnig verðbréfasjóðir, fjármálafyrirtæki og einstaklingar, munu þurfa að taka á sig högg hvort sem gengið verður til samninga um uppgjör skuldanna eða sjóðnum slitið einhliða af ríkinu í kjölfar lagasetningar. Þetta segir aðalhagfræðingur Íslandsbanka.

21. október 2022 12:04

Ríkið sparar 150 milljarða með því að slíta gamla Íbúðalánasjóði

Til að reka ÍL-sjóð, sem áður hét Íbúðalánasjóður, út líftíma þyrfti ríkissjóður að leggja honum til 450 milljarða króna eftir tólf ár. Aftur á móti ef honum yrði slitið nú og eignir seldar til að greiða skuldir væri staðan neikvæð um 47 milljarða króna. Þetta er niðurstaða skýrslu fjármála- og efnahagsráðuneytisins.

20. október 2022 16:03

Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur.

Mest lesið

Fleiri fréttir