Á ári hverju deyja um 40 manns á Íslandi vegna sjálfsvíga og fyrir hvert sjálfsvíg eru áætlaðar um það bil 25 sjálfsvígstilraunir. Þetta þýðir um 1000 tilraunir á ári. Þeir einstaklingar sem eru á slíkri andlegri bjargbrún verða að teljast í virkri lífshættu. Þeirra á meðal eru börn.
Geðheilbrigði er ein stærsta áskorun nútímans sem og framtíðarinnar. Ný hugsun; snemmtæk íhlutun í geðheilbrigðismálum er að ryðja sér til rúms í heiminum í dag. Rannsóknir á snemmtækri íhlutun sýna fram á að sú aðferðarfræði er mikilvæg fjárfesting fyrir samfélög og sparar fjármuni til lengri tíma. Þetta eru fyrirbyggjandi aðgerðir og þeim fylgir bæði félagslegur og hagrænn ábati fyrir þjóðir.
Þröskuldar og biðlistar
Í samþykktri aðgerðaáætlun frá 2018 til að fækka sjálfsvígum á Íslandi koma fram mikilvæg undirmarkmið sem starfshópurinn sem vann áætluna lagði til. Eitt þeirra er að auka aðgengi að lágþröskuldaþjónustu í nærumhverfi. Í rökstuðningnum fyrir þann lið segir:
“Eitt brýnasta viðfangsefni stjórnvalda við að stuðla að því að fólk leiti sér aðstoðar við geðrænum vanda og glati ekki voninni um bata er að ryðja úr vegi hindrunum að því að þiggja hjálp, s.s. löngum biðtíma, kostnaði og flækjustigi innan og milli kerfa.
Meðal þess sem nágrannaþjóðir okkar hafa gert í þessu skyni er að koma á fót lágþröskulda (low-threshold) úrræðum í nærumhverfi þar sem fólk með væg til miðlungs alvarleg geðræn einkenni getur fengið aðstoð s.s. netmeðferð, hópmeðferð og krísuviðtöl, án tilvísunar og endurgjalds.”
Í áætluninni er lagt til að “sett verði á fót tilraunaverkefni milli ríkis og Reykjavíkurborgar í samvinnu við notendur um heildstæða ráðgjafarmiðstöð til að koma til móts við þarfir ungs fólks á aldrinum 16-25 ára á sviði líkamlegs heilbrigðis, geðheilbrigðis, náms og atvinnustuðnings og vímuefnavanda í anda „Headspace“ í Ástralíu.”
Þetta var gert
Þetta var gert. Af okkur, frjálsu félagasamtökunum sem nú reka Bergið. Bergið Headspace sem staðsett er við Suðurgötu 10 í Reykjavík er ókeypis, biðlistalaust stuðnings- og ráðgjafasetur fyrir ungt fólk upp að 25 ára aldri. Bergið hefur vaxið ásmegin síðan að dyrnar voru fyrst opnaðar fyrir 3 árum og á síðastliðnu ári hafa um 700 ungmenni sótt þjónustu til okkar í Bergið.
Eitt spor innan tíðar sparar níu síðar
Á ensku er stundum sagt: “A stitch in time, saves nine” sem mætti þýða sem “eitt spor innan tíðar sparar níu síðar”.
Bergið uppfyllir þá snemmtæku íhutun sem kallað er eftir í aðgerðaráætluninni og er nú þegar orðið mikilvægur hluti af kerfinu. Unga fólkið sem leitar til Bergsins kemur oftast af eigin frumkvæði en mörgu þeirra er einnig vísað til okkar annars staðar að úr kerfunum. Geðsvið Landspítala, Heilsugæslan, Barnavernd, félagsþjónustan og fleiri eru duglegir við að vísa einstaklingum til okkar.
Árangur Bergsins er ótvíræður og sýna gögnin okkar að unga fólkinu líður marktækt betur eftir að hafa þegið þjónustuna. Bergið hefur nú þegar sannað gildi sitt og sinnir af krafti snemmtækri íhlutun án þröskulda og án biðlista.
Málefni Bergsins
Bergið hefur nú slitið barnsskónum. Styrkir og frjáls framlög hafa haldið starfsseminni á floti fram að þessu en nú er komið að tímamótum. Til þess að Bergið geti haldið áfram að bjóða unga fólkinu okkar upp á þessa mikilvægu þjónustu þarf tryggingu fyrir langtímafjármagni nú þegar. Bergið verður að fá fast og stabílt fjármagn ef að úrræðið á að haldast opið. Það er auðvitað á ábyrgð
stjórnvalda að svo verði, enda er umrædd aðgerðaráætlun til að fækka sjálfsvígum á þeirra borði og ábyrgðarsviði.
Sambærilegar þjónustur fá umtalsverðan stuðning frá hinu opinbera í mörgum löndum sem við berum okkur saman við. Eins og Headspace í Ástralíu og í Danmörku, Jigsaw á Írlandi og Foundry í Kanada.
Sárara en tárum taki
Staðreyndin er sú að í dag höfum við enga tryggingu fyrir fjárhagsstuðningi frá hinu opinbera. Og klukkan tifar..
Það væri sárara en tárum taki ef að Bergið þyrfti að skella í lás á næstu mánuðum vegna skorts á fjármagni og að þjónustan yrði ekki lengur í boði fyrir allt það unga fólk sem þarf nauðsynlega á úrræðinu að halda. Við erum að sýna fram á árangur, við erum til staðar fyrir ungt fólk á Íslandi og við viljum - og verðum að halda því áfram.
Dagur unga fólksins
Í dag laugardaginn 17. september höldum við hátíð í Berginu Headspace í samstarfi við Fund fólksins í tilefni þess að fjögur ár eru frá stofnun samtakanna sem reka úrræðið. Við bjóðum öll velkomin til okkar á hátíðina sem hefst í höfuðstöðvum Bergsins að Suðurgötu 10 í Reykjavík.
Skemmtiganga verður gengin frá Suðurgötu 10 í Reykjavík að Norræna Húsinu þar sem tónleikar verða haldnir. Þetta verður frábær viðburður þar sem við ætlum að njóta lífsins, hafa gaman og gleðjast með ungu fólki, vinum og fjölskyldu.
Húsið opnar 15:00
Gangan hefst 16:00
Tónleikar verða frá 16:30-17:30
Vekjum saman athygli á mikilvægi andlegri vellíðan hjá ungu fólki. Við hvetjum sem flest ungt fólk til að mæta í gönguna og öll velkomin á tónleikana.
Hlökkum til að sjá ykkur og finna stuðninginn frá ykkur!
#Bunga17 #Bergið
Höfundur er stjórnarformaður Bergsins og varaþingmaður.
