Einkavæðingu Vífilsstaða skotið á frest Kristófer Ingi Svavarsson skrifar 7. september 2022 11:00 Föstudaginn 2. september var starfsfólk Vífilsstaða enn boðað á fund um rekstur og framtíð þeirra, eða Öldrunardeildar H í Landspítala, eins og Vífilsstaðir heita á vefsíðu sjúkrahússins. Á fundinum var mönnum tjáð að ekkert yrði úr áformum um að bjóða út þá starfsemi sem þar færi fram um „fyrirsjáanlega framtíð“. Engin skýring var gefin á þessari kúvendingu. Hvorki hvort enginn treysti sér til að einkareka Vífilsstaði, né hvort þessi tilraun hefði mætt mótspyrnu á stjórnarheimilinu. Þá var ekki fjallað um þá staðreynd að Sjúkratrygginar Íslands buðu alls ekki út þá starfsemi sem fram fer á Vífilsstöðum heldur annars konar þjónustu; rekstur líknardeildar og skammtíma- og hvíldardeildar fyrir roskið fólk. Hins vegar var því heitið þrívegis að auglýst yrði eftir starfsfólki til að fylla skarð þeirra fjölmörgu sem horfið hafa burt undanfarið, meðal annars vegna útboðsáformanna. Heilbrigðisráðherra tók svo af skarið og tjáði sig um þetta mál í Vísi í gær. Engin sinnaskipti ráðamanna, engin mótspyrna VG-flokksins í ríkisstjórn. Það bauð bara enginn í reksturinn! Og hin „fyrirsjáanlega framtíð“ nær aðeins fram yfir áramót! Það verður „ekkert úr þessu á þessu ári,“ en málið sé í biðstöðu, enda „um að ræða starfsemi sem Landspítalinn eigi ekki að vera í.“ Og ráðherra ítrekar: „Fyrir Landspítalann þá er þetta auðvitað, eins og kemur fram í McKinsey-skýrslu, rekstur sem spítalinn á ekki að vera að standa í.“ Auðvitað, auðvitað! „Annar eins maður og Oliver Lodge fer ekki með neina lygi.“ Auðvitað er löngu tímabært að öldrunarlæknar, hjúkrunarfræðingar, sjúkraliðar, sjúkraþjálfarar og óbreyttir strafsmenn sem árum saman hafa hjúkrað rosknum sjúklingum í sjúkrahúsi þjóðarinnar átti sig á þessum boðskap mr. McKinsey: Þið eigið ekki standa í þessu vafstri! Auðvitað eiga ættingjar og ástvinir þessara sjúklinga að átta sig á þessu líka. Reyndar segir heilbrigðisráðherra sjálfur í nýlegri grein um framtíð endurhæfingar að það sé „...skylda stjórnvalda að tryggja jöfn tækifæri allra til að búa við bestu heilsu sem mögulegt er og endurhæfing er þar eitt mikilvægasta verkfærið í verkfærakistunni okkar.“ Eiga sjúklingar á aldrinum 70-95 ára ekki rétt á þessu verkfæri, og öðrum, úr verkfærakistu ráðherrans (svo notað séu undarlegt myndmál hans sjálfs)? En til að hleypa þessu verkfæramáli af stokkunum hyggst ráðherra setja nefnd í málið; endurhæfingaráð! Ég vil ítreka það sem ég sagði í liðlega vikugamalli grein hér í Vísi: Það sem vistmenn á Vífilsstöðum eiga sameiginlegt er að þeir eru svo sjúkir að þeir geta ekki dvalist heima hjá sér, þrátt fyrir heimahjúkrun og aðhlynningu ættingja og ástvina, en eru fæstir alveg í fjörbrotunum. Þetta fólk er ofurselt þeim þrautum sem iðulega fylgja ellinni og hljóta að teljast sjúkdómar. Allir þekkja böl kennt við þá James Parkinson og Alois Alzheimer, krabbamein, og alvarlega hjartasjúkdóma. En ótal aðrir vágestir gera gömlu fólki lífið leitt; svo sem byltubeinbrot, hatrömm gigt, hnjáslit, jafnvægisröskun, meltingartruflun og veruleikaskyn á hverfanda hveli. Svo sitthvað sé nefnt. Oft herjar margt af þessu á sjúklinginn samtímis. Hvers vegna umönnun þessa fólks sé ekki hluti af „kjarnastarfsemi“ ríkisrekins háskólasjúkrahúss, eina sjúkrahúss landsmanna, er ofar mínum skilningi. Og hver er þessi "kjarni"? Eru öldrunardeildir í Landakoti og Fossvogi í honum, eða hyggjast menn bjóða rekstur þeirra út líka? Eða er "kjarninn" landfræðilegt hugtak en ekki læknisfræðilegt? Allt utan Reykjavíkur því utan hans? Ég vil gjarnan fá svör við þessu. Ekki útúrsnúninga og stjórnmálaskæting, ekki þokukennda "framtíðarsýn" og aðrar klisjur, enga verkfærakassa, heldur rökföst viti borin svör. Eitt sinn átti íslenska þjóðin aðeins eina sameign sem metin var til fjár. Það var klukka. Sameign er skammaryrði í hugum margra. Landspítalinn er sameign þjóðarinnar, hann eiga allir, ungir og aldnir. En blikur eru á lofti! Vei þeim valdsherrum sem reyna að tortíma honum! Höfundur er trúnaðarmaður Sameykis á Vífilsstöðum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Landspítalinn Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Hjúkrunarheimili Garðabær Heilbrigðismál Eldri borgarar Kristófer Ingi Svavarsson Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Má spyrja homma að öllu? Sólborg Guðbrandsdóttir skrifar Skoðun Enn og aftur sumarlokun hjá SÁÁ Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Fjárveitingar til vegamála standast engan samanburð Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Aumingja Evrópa: Líkleg átakasvæði að Úkraínustríðinu loknu? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Biskupsval Sigfinnur Þorleifsson,Vigfús Bjarni Albertsson skrifar Skoðun Afmennska að bjarga ekki dýrum í neyð! Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Þessu skal troðið ofan í kokið á okkur sama hvað Guðrún Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er ofurhagnaður? Gústaf Steingrímsson skrifar Skoðun Góð manneskja í djobbið Halldór Guðmundsson skrifar Skoðun Afkomuviðvörun Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hver er þinn innri áttaviti? Signý Gyða Pétursdóttir skrifar Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Sjá meira
Föstudaginn 2. september var starfsfólk Vífilsstaða enn boðað á fund um rekstur og framtíð þeirra, eða Öldrunardeildar H í Landspítala, eins og Vífilsstaðir heita á vefsíðu sjúkrahússins. Á fundinum var mönnum tjáð að ekkert yrði úr áformum um að bjóða út þá starfsemi sem þar færi fram um „fyrirsjáanlega framtíð“. Engin skýring var gefin á þessari kúvendingu. Hvorki hvort enginn treysti sér til að einkareka Vífilsstaði, né hvort þessi tilraun hefði mætt mótspyrnu á stjórnarheimilinu. Þá var ekki fjallað um þá staðreynd að Sjúkratrygginar Íslands buðu alls ekki út þá starfsemi sem fram fer á Vífilsstöðum heldur annars konar þjónustu; rekstur líknardeildar og skammtíma- og hvíldardeildar fyrir roskið fólk. Hins vegar var því heitið þrívegis að auglýst yrði eftir starfsfólki til að fylla skarð þeirra fjölmörgu sem horfið hafa burt undanfarið, meðal annars vegna útboðsáformanna. Heilbrigðisráðherra tók svo af skarið og tjáði sig um þetta mál í Vísi í gær. Engin sinnaskipti ráðamanna, engin mótspyrna VG-flokksins í ríkisstjórn. Það bauð bara enginn í reksturinn! Og hin „fyrirsjáanlega framtíð“ nær aðeins fram yfir áramót! Það verður „ekkert úr þessu á þessu ári,“ en málið sé í biðstöðu, enda „um að ræða starfsemi sem Landspítalinn eigi ekki að vera í.“ Og ráðherra ítrekar: „Fyrir Landspítalann þá er þetta auðvitað, eins og kemur fram í McKinsey-skýrslu, rekstur sem spítalinn á ekki að vera að standa í.“ Auðvitað, auðvitað! „Annar eins maður og Oliver Lodge fer ekki með neina lygi.“ Auðvitað er löngu tímabært að öldrunarlæknar, hjúkrunarfræðingar, sjúkraliðar, sjúkraþjálfarar og óbreyttir strafsmenn sem árum saman hafa hjúkrað rosknum sjúklingum í sjúkrahúsi þjóðarinnar átti sig á þessum boðskap mr. McKinsey: Þið eigið ekki standa í þessu vafstri! Auðvitað eiga ættingjar og ástvinir þessara sjúklinga að átta sig á þessu líka. Reyndar segir heilbrigðisráðherra sjálfur í nýlegri grein um framtíð endurhæfingar að það sé „...skylda stjórnvalda að tryggja jöfn tækifæri allra til að búa við bestu heilsu sem mögulegt er og endurhæfing er þar eitt mikilvægasta verkfærið í verkfærakistunni okkar.“ Eiga sjúklingar á aldrinum 70-95 ára ekki rétt á þessu verkfæri, og öðrum, úr verkfærakistu ráðherrans (svo notað séu undarlegt myndmál hans sjálfs)? En til að hleypa þessu verkfæramáli af stokkunum hyggst ráðherra setja nefnd í málið; endurhæfingaráð! Ég vil ítreka það sem ég sagði í liðlega vikugamalli grein hér í Vísi: Það sem vistmenn á Vífilsstöðum eiga sameiginlegt er að þeir eru svo sjúkir að þeir geta ekki dvalist heima hjá sér, þrátt fyrir heimahjúkrun og aðhlynningu ættingja og ástvina, en eru fæstir alveg í fjörbrotunum. Þetta fólk er ofurselt þeim þrautum sem iðulega fylgja ellinni og hljóta að teljast sjúkdómar. Allir þekkja böl kennt við þá James Parkinson og Alois Alzheimer, krabbamein, og alvarlega hjartasjúkdóma. En ótal aðrir vágestir gera gömlu fólki lífið leitt; svo sem byltubeinbrot, hatrömm gigt, hnjáslit, jafnvægisröskun, meltingartruflun og veruleikaskyn á hverfanda hveli. Svo sitthvað sé nefnt. Oft herjar margt af þessu á sjúklinginn samtímis. Hvers vegna umönnun þessa fólks sé ekki hluti af „kjarnastarfsemi“ ríkisrekins háskólasjúkrahúss, eina sjúkrahúss landsmanna, er ofar mínum skilningi. Og hver er þessi "kjarni"? Eru öldrunardeildir í Landakoti og Fossvogi í honum, eða hyggjast menn bjóða rekstur þeirra út líka? Eða er "kjarninn" landfræðilegt hugtak en ekki læknisfræðilegt? Allt utan Reykjavíkur því utan hans? Ég vil gjarnan fá svör við þessu. Ekki útúrsnúninga og stjórnmálaskæting, ekki þokukennda "framtíðarsýn" og aðrar klisjur, enga verkfærakassa, heldur rökföst viti borin svör. Eitt sinn átti íslenska þjóðin aðeins eina sameign sem metin var til fjár. Það var klukka. Sameign er skammaryrði í hugum margra. Landspítalinn er sameign þjóðarinnar, hann eiga allir, ungir og aldnir. En blikur eru á lofti! Vei þeim valdsherrum sem reyna að tortíma honum! Höfundur er trúnaðarmaður Sameykis á Vífilsstöðum.