Ná þurfi verðbólguvæntingum niður til að stuðla að lægri verðbólgu Fanndís Birna Logadóttir skrifar 13. júlí 2022 18:13 Una Jónsdóttir, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans. Vísir/Ívar Verðbólga kemur til með að hækka um nærri hálft prósentustig milli mánaða gangi spár eftir. Forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans segir húsnæðismál vega þyngst, þó merki séu um viðsnúning á fasteignamarkaði. Háar verðbólguvæntingar heimila og fyrirtækja valdi ákveðnum áhyggjum. Í nýrri Hagsjá Landsbankans, sem birtist í morgun, er því spáð að verðbólga verði 9,2 prósent í júlí en hún var 8,8 prósent í júní. Una Jónsdóttir, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans, segir ýmsa liði vega til hækkunar og má rekja að mörgu leiti til uppsafnaðrar eftirspurnar í kerfinu öllu eftir Covid faraldurinn. „Þau áhrif eru svona enn þá til staðar, þó að ég geri ráð fyrir að þau fari að hjaðna. Seðlabankinn er búinn að hækka talsvert stýrivexti til þess að slá svolítið á þessa verðbólgu og þennan verðbólguþrýsting, en það tekur tíma fyrir þau áhrif að virka,“ segir Una en á síðustu tveimur mánuðum hafa stýrivextir hækkað um tvö prósentustig auk þess sem viðmið um greiðslumat á lánum voru hert verulega. Blikur á húsnæðismarkaði spila ekki inn í strax Í mánaðarskýrslu HMS sem kom út í gær kemur fram að merki séu um viðsnúning á fasteignamarkaði, meðal annars vegna þessara aðgerða. Framboð íbúða til sölu hafi aukist, færri íbúðir hafi farið yfir ásettu verði og meðalsölutími þeirra lengst. Það breytir þó ekki núverandi spám. „Í rauninni ekki. Við svona gerðum ráð fyrir því að hann færi að róast miklu fyrr, það hefur í rauninni komið okkur á óvart hversu mikill kraftur er til staðar, við sjáum kannski núna loksins einhver merki um að hann fari eitthvað að róast en eins og ég segi þetta er ekki enn komið fram í tölum um verðþróun,“ segir Una. Þannig vegi húsnæðisliðurinn enn hvað þyngst til hækkunar verðbólgu að þessu sinni, líkt og á fyrri mánuðum. „Það hafa komið einhverjar vísbendingar um það að markaðurinn sé eitthvað að fara að róast en við gerum ekki ráð fyrir því að það komi fram í tölum neitt alveg strax,“ segir hún. Þá eigi eftir að koma í ljós hvaða þýðingu núverandi þróun á fasteignamarkaði hafi á leiguverð, enda ekki endilega tengsl þar á milli. „Eftir því sem að atvinnulífið kemst á flug og við sjáum fleira fólk flytja hingað til starfa, þá gæti staðan aðeins breyst á leigumarkaði og við farið að sjá einhverjar verðhækkanir þar,“ segir Una. Verðbólga gæti hækkað vegna væntinga Aðrir liðir sem hafi áhrif til hækkunar séu hækkun flugferðargjalda, sem rekja megi til aukinnar eftirspurnar, hækkunar á eldsneytisverði og ýmissa annarra vandræða út í heimi, og hækkun á matar og drykkjaverði. Verð á fatnaði kemur til lækkunar, þar sem sumarútsölurnar spila sitt hlutverk. Samkvæmt helstu spám er gert ráð fyrir að verðbólga nái hámarki í ágúst og verði þá 9,5 prósent en lækki síðan mánuðina þar á eftir. Verðbólguvæntingar eru aftur á móti enn háar, bæði hjá fyrirtækjum og heimilum, sem gæti haft einhver áhrif. „Það gæti að einhverju leiti orðið til þess að verðbólga verði meiri, ef að fyrirtæki eru með væntingar um háa verðbólgu getur það orðið til þess að þau hækki aðeins verðið hjá sér, og að sama skapi þá fara heimilin með ákveðnar væntingar inn í launaviðræður og þess háttar,“ segir Una. „Þannig það er mjög mikilvægt að ná þessum væntingum niður ef að við ætlum að sjá aðeins hjaðnandi verðbólgu,“ segir hún enn fremur. Neytendur Verðlag Íslenska krónan Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Tölum um neytendamál! Samstarf Bíllinn leggur meðan ég fæ mér drykk - smart #3 reynsluakstur Samstarf Ástin laðar að: Gott að vera kona á Íslandi, en ekki innflytjandi Atvinnulíf Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Viðskipti innlent Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Viðskipti innlent Vonast til að koma dánarbúinu í góðar hendur Neytendur Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Viðskipti innlent Forstjóri, snúsari, mótorhjólatöffari, veiðimaður og framúrskarandi á ryksugunni Atvinnulíf Fleiri fréttir Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Skelltu líka í lás á Exit og í Nýju vínbúðinni Innsigla B5 að kröfu Skattsins Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Farsímatekjur undir væntingum Hæstiréttur sker úr um hvort taka hafi mátt bjór úr hillum Samþykkja helming umsókna um sölu eigna fyrir lok vikunnar Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Verðbólgan minnkar en vextirnir hækka Minnsta verðbólga í rúm tvö ár Tekjuhæsti fyrsti ársfjórðungur í sögu Icelandair Hefja viðræður um kaup á 47 þúsund fermetrum af atvinnuhúsnæði Reynslunni ríkari og opnar Wilson‘s Pizza á ný Stefna að opnun Fiskbúðarinnar við Sundlaugaveg í maí Anna Kristín nýr framkvæmdastjóri hjá atNorth Oculis komið á markað Viðskipti með bréf í Oculis hefjast á morgun Hættir sem fjármálastýra Ljósleiðarans Sjá meira
Í nýrri Hagsjá Landsbankans, sem birtist í morgun, er því spáð að verðbólga verði 9,2 prósent í júlí en hún var 8,8 prósent í júní. Una Jónsdóttir, forstöðumaður hagfræðideildar Landsbankans, segir ýmsa liði vega til hækkunar og má rekja að mörgu leiti til uppsafnaðrar eftirspurnar í kerfinu öllu eftir Covid faraldurinn. „Þau áhrif eru svona enn þá til staðar, þó að ég geri ráð fyrir að þau fari að hjaðna. Seðlabankinn er búinn að hækka talsvert stýrivexti til þess að slá svolítið á þessa verðbólgu og þennan verðbólguþrýsting, en það tekur tíma fyrir þau áhrif að virka,“ segir Una en á síðustu tveimur mánuðum hafa stýrivextir hækkað um tvö prósentustig auk þess sem viðmið um greiðslumat á lánum voru hert verulega. Blikur á húsnæðismarkaði spila ekki inn í strax Í mánaðarskýrslu HMS sem kom út í gær kemur fram að merki séu um viðsnúning á fasteignamarkaði, meðal annars vegna þessara aðgerða. Framboð íbúða til sölu hafi aukist, færri íbúðir hafi farið yfir ásettu verði og meðalsölutími þeirra lengst. Það breytir þó ekki núverandi spám. „Í rauninni ekki. Við svona gerðum ráð fyrir því að hann færi að róast miklu fyrr, það hefur í rauninni komið okkur á óvart hversu mikill kraftur er til staðar, við sjáum kannski núna loksins einhver merki um að hann fari eitthvað að róast en eins og ég segi þetta er ekki enn komið fram í tölum um verðþróun,“ segir Una. Þannig vegi húsnæðisliðurinn enn hvað þyngst til hækkunar verðbólgu að þessu sinni, líkt og á fyrri mánuðum. „Það hafa komið einhverjar vísbendingar um það að markaðurinn sé eitthvað að fara að róast en við gerum ekki ráð fyrir því að það komi fram í tölum neitt alveg strax,“ segir hún. Þá eigi eftir að koma í ljós hvaða þýðingu núverandi þróun á fasteignamarkaði hafi á leiguverð, enda ekki endilega tengsl þar á milli. „Eftir því sem að atvinnulífið kemst á flug og við sjáum fleira fólk flytja hingað til starfa, þá gæti staðan aðeins breyst á leigumarkaði og við farið að sjá einhverjar verðhækkanir þar,“ segir Una. Verðbólga gæti hækkað vegna væntinga Aðrir liðir sem hafi áhrif til hækkunar séu hækkun flugferðargjalda, sem rekja megi til aukinnar eftirspurnar, hækkunar á eldsneytisverði og ýmissa annarra vandræða út í heimi, og hækkun á matar og drykkjaverði. Verð á fatnaði kemur til lækkunar, þar sem sumarútsölurnar spila sitt hlutverk. Samkvæmt helstu spám er gert ráð fyrir að verðbólga nái hámarki í ágúst og verði þá 9,5 prósent en lækki síðan mánuðina þar á eftir. Verðbólguvæntingar eru aftur á móti enn háar, bæði hjá fyrirtækjum og heimilum, sem gæti haft einhver áhrif. „Það gæti að einhverju leiti orðið til þess að verðbólga verði meiri, ef að fyrirtæki eru með væntingar um háa verðbólgu getur það orðið til þess að þau hækki aðeins verðið hjá sér, og að sama skapi þá fara heimilin með ákveðnar væntingar inn í launaviðræður og þess háttar,“ segir Una. „Þannig það er mjög mikilvægt að ná þessum væntingum niður ef að við ætlum að sjá aðeins hjaðnandi verðbólgu,“ segir hún enn fremur.
Neytendur Verðlag Íslenska krónan Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Tölum um neytendamál! Samstarf Bíllinn leggur meðan ég fæ mér drykk - smart #3 reynsluakstur Samstarf Ástin laðar að: Gott að vera kona á Íslandi, en ekki innflytjandi Atvinnulíf Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Viðskipti innlent Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Viðskipti innlent Vonast til að koma dánarbúinu í góðar hendur Neytendur Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Viðskipti innlent Forstjóri, snúsari, mótorhjólatöffari, veiðimaður og framúrskarandi á ryksugunni Atvinnulíf Fleiri fréttir Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Skelltu líka í lás á Exit og í Nýju vínbúðinni Innsigla B5 að kröfu Skattsins Töpuðu þremur milljörðum á fyrsta ársfjórðungi Farsímatekjur undir væntingum Hæstiréttur sker úr um hvort taka hafi mátt bjór úr hillum Samþykkja helming umsókna um sölu eigna fyrir lok vikunnar Selma nýr formaður Kvenna í orkumálum Verðbólgan minnkar en vextirnir hækka Minnsta verðbólga í rúm tvö ár Tekjuhæsti fyrsti ársfjórðungur í sögu Icelandair Hefja viðræður um kaup á 47 þúsund fermetrum af atvinnuhúsnæði Reynslunni ríkari og opnar Wilson‘s Pizza á ný Stefna að opnun Fiskbúðarinnar við Sundlaugaveg í maí Anna Kristín nýr framkvæmdastjóri hjá atNorth Oculis komið á markað Viðskipti með bréf í Oculis hefjast á morgun Hættir sem fjármálastýra Ljósleiðarans Sjá meira