Þeir sem græddu og þeir sem töpuðu á D’Hondt Jakob Bjarnar skrifar 30. maí 2022 11:01 Gunnar Smári kemur úr kjörklefanum í Alþingiskosningningum 2021 vitandi að D´Hondt-reglan gæti hæglega gert atkvæði hans að engu. vísir/vilhelm Á Íslandi er hin umdeilda D´Hondt-reikniregla lögð til grundvallar þegar ákveðið er hvaða fulltrúar hvaða flokks fá sæti í bæjar- og borgarstjórnum hinna ýmsu sveitarfélaga. Í kjölfar nýafstaðinna sveitarstjórnarkosninga hafði D’Hondt áhrif á sex bæjarstjórnir og í sumum með afdrifaríkum afleiðingum. Vísir fjallaði um það í síðustu viku hvernig þessi reikningsregla reyndist Haukur í horni Sjálfstæðisflokksins í Garðabæ. En D´Hondt hyglir ríkjandi öflum; stærri flokkum á kostnað hinna minni. Hér eru undir bein áhrif á mannleg örlög, sumir komast ekki í bæjarstjórn þó atkvæðin ættu að vera næg, aðrir sigla í bæjarstjórn ómaklega. Þau áhrif gætu þó talist hjóm þegar litið er til sjálfs lýðræðisins; þetta getur ekki verið til þess fallið að auka tiltrú kjósenda á að þeir hafi áhrif á hverjir fara með völdin á Íslandi. Í því sambandi var rætt við Gunnar Smára Egilsson blaðamann en hann hefur stúderað kosningar og hvernig þær virka lengi. Gunnar Smári sagði að ef Sainte-Laguë´-reikniaðferð hefði verið lögð til grundvallar hefði meirihluti Sjálfstæðisflokksins fallið; sem hefðu reynst tíðindi en þarna hefur lengstum verið höfuðvígi flokksins á landsvísu. Ólafur Þ. Harðarson prófessor sagði að þarna hafi Gunnari Smára skjöplast, vissulega hygli D´Hondt stærri flokkum en meirihlutinn hefði þó haldið velli. Drifkraftur sektarkenndarinnar „Ég skammaðist mín svo mikið fyrir að hafa komið inn villu inn í frétt Vísis um kosningakerfið, þar sem haft var eftir mér að meirihluti Sjálfstæðismanna í Garðabæ hefði fallið ef norrænni Sainte-Laguë reikniaðferð hefði verið beitt í stað D’Hondt, að ég reiknaði fyrir þig áhrif D’Hondt á úrslit þeirra 22 sveitarfélaga þar sem fleiri en tvö þúsund búa,“ segir Gunnar Smári sem lagðist yfir kosningaúrslitin fyrir Vísi og bar saman virkni ólíkra aðferða. Þannig má segja að sektarkenndin geti reynst drifkraftur. Að sögn Gunnars Smára er stuðst við mildari útgáfa af Sainte-Laguë á Norðurlöndum. „Óbreytt útgáfa af Sainte-Laguë hefði til dæmis fellt meirihluta Sjálfstæðisflokksins á Seltjarnarnesi núna þrátt fyrir að flokkurinn hafi fengið 50,1 prósent atkvæða,“ segir Gunnar Smári. Meirihlutinn á Seltjarnarnesi væri fallinn Stærðfræðingurinn og varaborgarfulltrúi Viðreisnar Pawel Bartoszek reiknaði út hvernig farið hefði á Seltjarnarnesi og birti niðurstöðu sína á Twitter-reikningi sínum. Hann segir D´Hondt hafa þann kost að meirihluti atkvæða tryggi meirihluti sæta. „Meirihlutinn á Nesi væri fallin ef önnur aðferð hefði verið notuð.“ Öll hlutfallskerfi hafa sín séreinkenni. Dhondt hefur þann kost að meirihluti atkvæða tryggir meirihluta sæta. Meirihlutinn á nesi væri fallin ef önnur aðferð hefði verið notuð. pic.twitter.com/aghSW7ZzxH— Pawel Bartoszek (@pawelbartoszek) May 16, 2022 Að sögn Gunnars Smára er með Sainte-Laguë í sinni upphaflegu mynd er deilt í atkvæði hvers flokks með 1, síðan 3, 5, 7, 9 og svo framvegis. En í hinni mildari útgáfu er fyrst deilt með 1,4 en síðan með 3, 5, 7, 9 og svo framvegis. „Þessi lagfæring dregur úr hættunni á að aðferðin virki öfugt, í stað þess að rétta hlut smærri framboða gagnvart D’Hondt þá sé gengið of langt og stærri framboð svipt meirihluta sem þau hafa unnið fyrir með meirihluta atkvæða,“ segir Gunnar Smári. Afdrifarík áhrif á sex sveitarfélög Á daginn kemur að ef til grundvallar lægi Sainte-Laguë en ekki D’Hondt þá væri niðurstaðan sú að engar breytingar væru á fulltrúum í Reykjavík, Kópavogi, Reykjanesbæ, Akranesi, Fjarðarbyggð, Múlaþingi, Seltjarnarnesi, Vestmannaeyjum, Skagafirði, Borgarfirði, Ísafirði, Hveragerði, Hornafirði og Ölfuss. Þetta eru rúmlega 2/3 hlutar af þeim sveitarfélögum sem hafa fleiri en tvö þúsund íbúa. Hins vegar kemur á daginn að D’Hondt hafði áhrif á sex bæjarstjórnir og í sumum með afdrifaríkum afleiðingum eins og rakið verður hér neðar: Í Hafnarfirði færðist fulltrúi Pírata yfir á Samfylkinguna, en það hefði ekki raskað meirihluta Sjálfstæðisflokks og Framsóknar. Á Akureyri færðist annar fulltrúi Flokks fólksins yfir á L listann bæjarlista Akureyrar og því gátu Sjálfstæðisflokkur, L-listinn og Miðflokkur myndað sex manna meirihluta, en flokkarnir hefðu fengið samanlagt fimm fulltrúa samkvæmt Sainte-Laguë. Í Garðabæ færðist annar fulltrúi Viðreisnar yfir á Sjálfstæðisflokkinn. Meirihluti Sjálfstæðismanna var því sjö fulltrúar í stað sex. Sjálfstæðisflokkurinn fékk 49,1 prósent atkvæða í Garðabæ en D’Hondt færði flokknum 63,6 prósent bæjarfulltrúa. Í Mosfellsbæ færðist fulltrúi Vina Mosfellsbæjar yfir á Sjálfstæðisflokkinn, en báðir flokkar eru nú í minnihluta svo þetta hefði ekki breytt meirihluta Framsóknar, Samfylkingar og Viðreisnar. Í Árborg færðist fulltrúi VG yfir á Sjálfstæðisflokkinn og tryggði þeim flokki meirihluta fulltrúa. D’Hondt færði því Sjálfstæðismönnum meirihluta í bæjarfélaginu, ekki kjósendur. Flokkurinn fékk 46,4 prósent atkvæða en 54,5 prósent fulltrúa. Í Grindavík færðist fulltrúi Framsóknar yfir á Miðflokkinn og felldi þar með meirihluta Framsóknar og Sjálfstæðisflokksins, sem hefði naumlega hangið áfram. Miðflokkurinn fékk 42,9 prósent fulltrúa út á 32,4 prósent atkvæða en Framsókn aðeins 14,3 prósent fulltrúa út á 20,2 prósent atkvæða. Sveitarstjórnarmál Sveitarstjórnarkosningar 2022 Stjórnsýsla Tengdar fréttir Sjálfstæðisflokkurinn hagnast um níu bæjarfulltrúa á d'Hondt reiknireglunni Marinó G. Njálsson hefur reiknað út hvaða áhrif d'Hondt hefur á útkomu sveitarstjórnarkosninganna. 28. maí 2018 12:30 Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Innlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum Innlent Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Innlent Rússar enn að fá „samstöðustyrki“ en Úkraínumenn ekki Erlent Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Innlent Fleiri fréttir Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Tveir skjálftar um 3,3 að stærð Fundur hafinn í utanríkismálanefnd Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Sjá meira
Í kjölfar nýafstaðinna sveitarstjórnarkosninga hafði D’Hondt áhrif á sex bæjarstjórnir og í sumum með afdrifaríkum afleiðingum. Vísir fjallaði um það í síðustu viku hvernig þessi reikningsregla reyndist Haukur í horni Sjálfstæðisflokksins í Garðabæ. En D´Hondt hyglir ríkjandi öflum; stærri flokkum á kostnað hinna minni. Hér eru undir bein áhrif á mannleg örlög, sumir komast ekki í bæjarstjórn þó atkvæðin ættu að vera næg, aðrir sigla í bæjarstjórn ómaklega. Þau áhrif gætu þó talist hjóm þegar litið er til sjálfs lýðræðisins; þetta getur ekki verið til þess fallið að auka tiltrú kjósenda á að þeir hafi áhrif á hverjir fara með völdin á Íslandi. Í því sambandi var rætt við Gunnar Smára Egilsson blaðamann en hann hefur stúderað kosningar og hvernig þær virka lengi. Gunnar Smári sagði að ef Sainte-Laguë´-reikniaðferð hefði verið lögð til grundvallar hefði meirihluti Sjálfstæðisflokksins fallið; sem hefðu reynst tíðindi en þarna hefur lengstum verið höfuðvígi flokksins á landsvísu. Ólafur Þ. Harðarson prófessor sagði að þarna hafi Gunnari Smára skjöplast, vissulega hygli D´Hondt stærri flokkum en meirihlutinn hefði þó haldið velli. Drifkraftur sektarkenndarinnar „Ég skammaðist mín svo mikið fyrir að hafa komið inn villu inn í frétt Vísis um kosningakerfið, þar sem haft var eftir mér að meirihluti Sjálfstæðismanna í Garðabæ hefði fallið ef norrænni Sainte-Laguë reikniaðferð hefði verið beitt í stað D’Hondt, að ég reiknaði fyrir þig áhrif D’Hondt á úrslit þeirra 22 sveitarfélaga þar sem fleiri en tvö þúsund búa,“ segir Gunnar Smári sem lagðist yfir kosningaúrslitin fyrir Vísi og bar saman virkni ólíkra aðferða. Þannig má segja að sektarkenndin geti reynst drifkraftur. Að sögn Gunnars Smára er stuðst við mildari útgáfa af Sainte-Laguë á Norðurlöndum. „Óbreytt útgáfa af Sainte-Laguë hefði til dæmis fellt meirihluta Sjálfstæðisflokksins á Seltjarnarnesi núna þrátt fyrir að flokkurinn hafi fengið 50,1 prósent atkvæða,“ segir Gunnar Smári. Meirihlutinn á Seltjarnarnesi væri fallinn Stærðfræðingurinn og varaborgarfulltrúi Viðreisnar Pawel Bartoszek reiknaði út hvernig farið hefði á Seltjarnarnesi og birti niðurstöðu sína á Twitter-reikningi sínum. Hann segir D´Hondt hafa þann kost að meirihluti atkvæða tryggi meirihluti sæta. „Meirihlutinn á Nesi væri fallin ef önnur aðferð hefði verið notuð.“ Öll hlutfallskerfi hafa sín séreinkenni. Dhondt hefur þann kost að meirihluti atkvæða tryggir meirihluta sæta. Meirihlutinn á nesi væri fallin ef önnur aðferð hefði verið notuð. pic.twitter.com/aghSW7ZzxH— Pawel Bartoszek (@pawelbartoszek) May 16, 2022 Að sögn Gunnars Smára er með Sainte-Laguë í sinni upphaflegu mynd er deilt í atkvæði hvers flokks með 1, síðan 3, 5, 7, 9 og svo framvegis. En í hinni mildari útgáfu er fyrst deilt með 1,4 en síðan með 3, 5, 7, 9 og svo framvegis. „Þessi lagfæring dregur úr hættunni á að aðferðin virki öfugt, í stað þess að rétta hlut smærri framboða gagnvart D’Hondt þá sé gengið of langt og stærri framboð svipt meirihluta sem þau hafa unnið fyrir með meirihluta atkvæða,“ segir Gunnar Smári. Afdrifarík áhrif á sex sveitarfélög Á daginn kemur að ef til grundvallar lægi Sainte-Laguë en ekki D’Hondt þá væri niðurstaðan sú að engar breytingar væru á fulltrúum í Reykjavík, Kópavogi, Reykjanesbæ, Akranesi, Fjarðarbyggð, Múlaþingi, Seltjarnarnesi, Vestmannaeyjum, Skagafirði, Borgarfirði, Ísafirði, Hveragerði, Hornafirði og Ölfuss. Þetta eru rúmlega 2/3 hlutar af þeim sveitarfélögum sem hafa fleiri en tvö þúsund íbúa. Hins vegar kemur á daginn að D’Hondt hafði áhrif á sex bæjarstjórnir og í sumum með afdrifaríkum afleiðingum eins og rakið verður hér neðar: Í Hafnarfirði færðist fulltrúi Pírata yfir á Samfylkinguna, en það hefði ekki raskað meirihluta Sjálfstæðisflokks og Framsóknar. Á Akureyri færðist annar fulltrúi Flokks fólksins yfir á L listann bæjarlista Akureyrar og því gátu Sjálfstæðisflokkur, L-listinn og Miðflokkur myndað sex manna meirihluta, en flokkarnir hefðu fengið samanlagt fimm fulltrúa samkvæmt Sainte-Laguë. Í Garðabæ færðist annar fulltrúi Viðreisnar yfir á Sjálfstæðisflokkinn. Meirihluti Sjálfstæðismanna var því sjö fulltrúar í stað sex. Sjálfstæðisflokkurinn fékk 49,1 prósent atkvæða í Garðabæ en D’Hondt færði flokknum 63,6 prósent bæjarfulltrúa. Í Mosfellsbæ færðist fulltrúi Vina Mosfellsbæjar yfir á Sjálfstæðisflokkinn, en báðir flokkar eru nú í minnihluta svo þetta hefði ekki breytt meirihluta Framsóknar, Samfylkingar og Viðreisnar. Í Árborg færðist fulltrúi VG yfir á Sjálfstæðisflokkinn og tryggði þeim flokki meirihluta fulltrúa. D’Hondt færði því Sjálfstæðismönnum meirihluta í bæjarfélaginu, ekki kjósendur. Flokkurinn fékk 46,4 prósent atkvæða en 54,5 prósent fulltrúa. Í Grindavík færðist fulltrúi Framsóknar yfir á Miðflokkinn og felldi þar með meirihluta Framsóknar og Sjálfstæðisflokksins, sem hefði naumlega hangið áfram. Miðflokkurinn fékk 42,9 prósent fulltrúa út á 32,4 prósent atkvæða en Framsókn aðeins 14,3 prósent fulltrúa út á 20,2 prósent atkvæða.
Sveitarstjórnarmál Sveitarstjórnarkosningar 2022 Stjórnsýsla Tengdar fréttir Sjálfstæðisflokkurinn hagnast um níu bæjarfulltrúa á d'Hondt reiknireglunni Marinó G. Njálsson hefur reiknað út hvaða áhrif d'Hondt hefur á útkomu sveitarstjórnarkosninganna. 28. maí 2018 12:30 Mest lesið Öryggisráðið ákveður að taka yfir Gasa-borg Erlent Keppa við Kínverja og Rússa um að koma kjarnakljúfi til tunglsins Erlent Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Innlent Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Innlent Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Innlent Sektaður fyrir að aka á 321 kílómetra hraða Erlent Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum Innlent Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Innlent Rússar enn að fá „samstöðustyrki“ en Úkraínumenn ekki Erlent Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Innlent Fleiri fréttir Lögreglurannsókn á banaslysi í Brúará „svo til“ lokið Nauðsynlegt að fólk fái úrræði til að vernda sig frá djúpfölsunum Enginn handtekinn eftir hópslagsmálin Skjálfti fannst á höfuðborgarsvæðinu Finna áhugann dvína á meðan vinir berjast og deyja á vígvellinum „Það fer enginn lífvörður út í“ Reyndi að kaupa glás af nammi og kom upp um tíu ára bankaræningja Gufunesmálið: „Þetta átti aldrei að fara svona“ Lygilegar tilraunir til að hafa áhrif á sakborning, Reynisfjara og tollar Trumps Olíuleit á teikniborðinu og býst við tíðindum í vetur Smokkamaðurinn enn ófundinn Sjúkrabíllinn bilaður og kemst ekki með sjúkling úr Þakgili Þrír á þaki jeppa á kafi í Jökulsá í Lóni Gefur sig fram fimmtíu árum eftir bankarán í Kópavogi Alvarlegt vinnuslys í Skagafirði Undirbúa steypuvinnu fyrir nýju Ölfusárbrúna Þungar áhyggjur af „síversnandi stöðu Íslands“ „Yfirgangur gyðingahataranna er algerlega óþolandi“ Af hættustigi á óvissustig vegna eldgoss Sálfræðingar rukka hátt í 26 þúsund krónur Tollar, höfundarréttur og þögn lögreglu í kynferðisbrotamálum Engin málaferli vegna slyss á Breiðamerkurjökli Tveir skjálftar um 3,3 að stærð Fundur hafinn í utanríkismálanefnd Mat á skólastarfi „algjört fúsk“: Eins og fyrirtæki sem „vona að þau endi ekki í blöðunum“ Ráðin nýr forstöðumaður Háskólaseturs Vestfjarða Íslendingur grunaður um heimilisofbeldi handtekinn í Grikklandi „Norska leiðin“ sé leið Sjálfstæðisflokksins Eigandi bíls fullur af bensínbrúsum handtekinn Tollarnir tilefni til hvorra tveggja örvæntingar og léttis Sjá meira
Sjálfstæðisflokkurinn hagnast um níu bæjarfulltrúa á d'Hondt reiknireglunni Marinó G. Njálsson hefur reiknað út hvaða áhrif d'Hondt hefur á útkomu sveitarstjórnarkosninganna. 28. maí 2018 12:30