Lífæð fyrir heilbrigðisþjónustu úti á landsbyggðinni Arnar Páll Gíslason og Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifa 8. maí 2022 19:15 Mikil aukning hefur verið í fjölda sjúkraflutninga síðastliðinn áratug. Lítilsháttar fækkun átti sér þó stað á síðasta ári, sem er skiljanlegt þegar litið er til fækkunar á ferðamönnum í heimsfaraldrinum sem einkennt hefur líf okkar síðan í upphafi árs 2020. Sumrin hafa þó verið miklir álagspunktar í sjúkraflugum. Í júlí árið 2021 höfðu þó aldrei verið fleiri sjúkraflug flogin í einum mánuði. Þá voru flogin 100 sjúkraflug og sagði Oddur Ólafsson, forstöðulæknir á svæfinga- og gjörgæsludeild skýringuna meðal annars geta verið aukning ferðamanna og að sérfræðingar á sjúkrastofnunum úti á landi séu í sumarfríi á þessum tíma og reynsluminna fólk í störfunum, þó ekki hafi verið farið í nákvæma greiningu. Í júlí 2019 voru sjúkraflugin 89, sem var stærsti mánuðurinn þar til í fyrra. Í gildi er samningur milli Landhelgisgæslunnar og Sjúkratrygginga Íslands um sjúkraflutning með þyrlum á flugsvæði sjúkraflugs á norður- og austursvæði landsins auk Vestmannaeyja og Vestfjarða, vegna erfiðra veðurskilyrða. Aðeins um 10% af öllum sjúkraflutningum með þyrlum Landhelgisgæslunnar falla undir þennan samning. Nú hafa landamærin opnast á ný og við sjáum aukningu í heimsóknum ferðamanna. Við fögnum því að sjá líf glæðast enn frekar í ferðaþjónustunni en með fleiri heimsóknum getur orðið aukning slysa og sjúkdóma á ný. Á Suðurlandi nánast þrefaldast fólksfjöldi landshlutans yfir sumartímann og því þurfum við að vera vel í stakk búin til að bregðast við með réttum hætti og búa viðbragðsaðilum okkar þær aðstæður og búnaði að fumlaus vinnubrögð séu sjálfsögð. Í svari við fyrirspurn minni til Heilbrigðisráðherra um meðalviðbragðstíma þyrlna við útköll þá kemur fram að miðað við staðsetningar þeirra í dag, er viðbragðstíminn töluvert undir ásættanlegum viðbragstíma sem er ein klukkustund, samkvæmt upplýsingum frá Landhelgisgæslunni. Flug að Selfossi tekur u.þ.b. 12 mínútur frá Reykjavík og flug þyrlna frá Reykjavík til Vestmannaeyja tekur um 25 mínútur. Ef það væri þyrla staðsett fyrir sjúkraflug á Suðurlandi myndi viðbragðstíminn minnka til muna. Hver mínúta skiptir, sérstaklega í neyðartilfellum, mjög miklu máli. Í samfélaginu okkar er uppi rík krafa um jafnt aðgengi allra að heilbrigðisþjónustu. Vegna þess hve fá við erum og byggðin dreifð, er þetta göfuga markmið langsótt. Hinsvegar er heilbrigðiskerfi okkar Íslendinga gott og það eru leiðir til að jafna aðgengi landsmanna að þeirri sérhæfðu þjónustu sem ekki er raunhæft að halda úti í hverju héraði fyrir sig. Ein þessara leiða og kannski sú augljósa er að efla utanspítalaþjónustuna. Það net sjúkrabíla á landinu má þétta enn frekar en fyrst og síðast að efla þar mönnun og menntun.Annað úrræði sem þekkist víða í vestrænum heimi er notkun á sjúkraþyrlum sem bæði geta stytt flutningstíma til muna ásamt því að koma viðbragðsaðilum fyrr til skjólstæðinga svo hægt sé að hefja lífsbjargandi meðferð sem skiptir sköpum að sé rétt og skjót strax í upphafi en það hefur allt að segja um áframhaldandi bata skjólstæðingsins. Þyrlur sem sinna þessu hlutverki eru gríðarlega góð viðbót við það kerfi sem við nú þegar höfum en um er að ræða mikið og stórt skref í þá átt að jafna og tryggja aðgengi landmanna að heilbrigðisþjónustunni okkar allra. Þá er jákvætt að segja frá því að starfshópur á vegum heilbrigðisráðherra skilaði skýrslunni Aukin aðkoma þyrlna að sjúkraflugi í ágúst 2018 þar sem aðkoma Landhelgisgæslunnar var m.a. til skoðunar. Þó hópurinn hafi verið sammála um mikilvægi þess að efla sjúkraflutninga með þyrlum var ekki eining innan hans um leiðir að því markmiði. Starfshópurinn lagði því til að settur yrði á samráðshópur með aðkomu lykilaðila í sjúkraflugi og stefnt er að því að sá hópur hefji störf fljótlega. Við í Framsókn sjáum mikil tækifæri í því að hefja hér tilraunaverkefni um sjúkraþyrlu á Suðurlandi líkt og lagt var af stað með árið 2020. Það skiptir sköpum að við komum því verkefni af stað að nýju, hefjum útboð á vegum Heilbrigðisráðuneytisins og tryggjum enn betur öryggi þeirra sem hér búa. Staðan hefur ekki verið ásættanleg m.a. í Vestmannaeyjum og biðin eftir utanspítalaþjónustu vegna tímalengdar hefur reynst dýrkeypt og við þurfum að koma í veg fyrir að tjón skjólstæðinga heilbrigðiskerfisins verði meira vegna þess að við höfum ekki tólin og tækin til að tryggja tafarlausa þjónustu til þeirra sem á henni þurfa. Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, alþingismaður og Arnar Páll Gíslason, frambjóðandi á lista Framsóknar í Árborg. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2022 Framsóknarflokkurinn Árborg Heilbrigðismál Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir Mest lesið Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ríkisstjórn sem skeytir engu Diljá Matthíasardóttir skrifar Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar Skoðun Fólkið sem gleymdist í Grindavík Bryndís Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar Skoðun Á að sameina ÍSÍ og UMFÍ? Ómar Stefánsson skrifar Skoðun Elsku ASÍ, bara… Nei Sunna Arnardóttir skrifar Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Við höfum ekki efni á norsku leiðinni Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistar á vaktinni í átta ár Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Styðjum þá sem bjarga okkur Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Hver er viðskiptalegur ávinningur af EES-samningnum? Sigurbjörn Svavarsson skrifar Skoðun Embætti þitt geta allir séð Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Sjá meira
Mikil aukning hefur verið í fjölda sjúkraflutninga síðastliðinn áratug. Lítilsháttar fækkun átti sér þó stað á síðasta ári, sem er skiljanlegt þegar litið er til fækkunar á ferðamönnum í heimsfaraldrinum sem einkennt hefur líf okkar síðan í upphafi árs 2020. Sumrin hafa þó verið miklir álagspunktar í sjúkraflugum. Í júlí árið 2021 höfðu þó aldrei verið fleiri sjúkraflug flogin í einum mánuði. Þá voru flogin 100 sjúkraflug og sagði Oddur Ólafsson, forstöðulæknir á svæfinga- og gjörgæsludeild skýringuna meðal annars geta verið aukning ferðamanna og að sérfræðingar á sjúkrastofnunum úti á landi séu í sumarfríi á þessum tíma og reynsluminna fólk í störfunum, þó ekki hafi verið farið í nákvæma greiningu. Í júlí 2019 voru sjúkraflugin 89, sem var stærsti mánuðurinn þar til í fyrra. Í gildi er samningur milli Landhelgisgæslunnar og Sjúkratrygginga Íslands um sjúkraflutning með þyrlum á flugsvæði sjúkraflugs á norður- og austursvæði landsins auk Vestmannaeyja og Vestfjarða, vegna erfiðra veðurskilyrða. Aðeins um 10% af öllum sjúkraflutningum með þyrlum Landhelgisgæslunnar falla undir þennan samning. Nú hafa landamærin opnast á ný og við sjáum aukningu í heimsóknum ferðamanna. Við fögnum því að sjá líf glæðast enn frekar í ferðaþjónustunni en með fleiri heimsóknum getur orðið aukning slysa og sjúkdóma á ný. Á Suðurlandi nánast þrefaldast fólksfjöldi landshlutans yfir sumartímann og því þurfum við að vera vel í stakk búin til að bregðast við með réttum hætti og búa viðbragðsaðilum okkar þær aðstæður og búnaði að fumlaus vinnubrögð séu sjálfsögð. Í svari við fyrirspurn minni til Heilbrigðisráðherra um meðalviðbragðstíma þyrlna við útköll þá kemur fram að miðað við staðsetningar þeirra í dag, er viðbragðstíminn töluvert undir ásættanlegum viðbragstíma sem er ein klukkustund, samkvæmt upplýsingum frá Landhelgisgæslunni. Flug að Selfossi tekur u.þ.b. 12 mínútur frá Reykjavík og flug þyrlna frá Reykjavík til Vestmannaeyja tekur um 25 mínútur. Ef það væri þyrla staðsett fyrir sjúkraflug á Suðurlandi myndi viðbragðstíminn minnka til muna. Hver mínúta skiptir, sérstaklega í neyðartilfellum, mjög miklu máli. Í samfélaginu okkar er uppi rík krafa um jafnt aðgengi allra að heilbrigðisþjónustu. Vegna þess hve fá við erum og byggðin dreifð, er þetta göfuga markmið langsótt. Hinsvegar er heilbrigðiskerfi okkar Íslendinga gott og það eru leiðir til að jafna aðgengi landsmanna að þeirri sérhæfðu þjónustu sem ekki er raunhæft að halda úti í hverju héraði fyrir sig. Ein þessara leiða og kannski sú augljósa er að efla utanspítalaþjónustuna. Það net sjúkrabíla á landinu má þétta enn frekar en fyrst og síðast að efla þar mönnun og menntun.Annað úrræði sem þekkist víða í vestrænum heimi er notkun á sjúkraþyrlum sem bæði geta stytt flutningstíma til muna ásamt því að koma viðbragðsaðilum fyrr til skjólstæðinga svo hægt sé að hefja lífsbjargandi meðferð sem skiptir sköpum að sé rétt og skjót strax í upphafi en það hefur allt að segja um áframhaldandi bata skjólstæðingsins. Þyrlur sem sinna þessu hlutverki eru gríðarlega góð viðbót við það kerfi sem við nú þegar höfum en um er að ræða mikið og stórt skref í þá átt að jafna og tryggja aðgengi landmanna að heilbrigðisþjónustunni okkar allra. Þá er jákvætt að segja frá því að starfshópur á vegum heilbrigðisráðherra skilaði skýrslunni Aukin aðkoma þyrlna að sjúkraflugi í ágúst 2018 þar sem aðkoma Landhelgisgæslunnar var m.a. til skoðunar. Þó hópurinn hafi verið sammála um mikilvægi þess að efla sjúkraflutninga með þyrlum var ekki eining innan hans um leiðir að því markmiði. Starfshópurinn lagði því til að settur yrði á samráðshópur með aðkomu lykilaðila í sjúkraflugi og stefnt er að því að sá hópur hefji störf fljótlega. Við í Framsókn sjáum mikil tækifæri í því að hefja hér tilraunaverkefni um sjúkraþyrlu á Suðurlandi líkt og lagt var af stað með árið 2020. Það skiptir sköpum að við komum því verkefni af stað að nýju, hefjum útboð á vegum Heilbrigðisráðuneytisins og tryggjum enn betur öryggi þeirra sem hér búa. Staðan hefur ekki verið ásættanleg m.a. í Vestmannaeyjum og biðin eftir utanspítalaþjónustu vegna tímalengdar hefur reynst dýrkeypt og við þurfum að koma í veg fyrir að tjón skjólstæðinga heilbrigðiskerfisins verði meira vegna þess að við höfum ekki tólin og tækin til að tryggja tafarlausa þjónustu til þeirra sem á henni þurfa. Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir, alþingismaður og Arnar Páll Gíslason, frambjóðandi á lista Framsóknar í Árborg.
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun
Skoðun Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir skrifar
Skoðun Rússar pyntuðu og myrtu úkraínsku blaðakonuna Viktoriiu Roshchyna Erlingur Erlingsson skrifar
Skoðun Gigtarmaí 2025 – Stuðlum að forvörnum, fræðslu og vitundarvakningu Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty skrifar
Skoðun Hver á dómur að vera hjá ungmenni fyrir að fremja alvarlegt afbrot, jafnvel morð? Davíð Bergmann skrifar
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Opið bréf til hæstvirts innviðaráðherra, Eyjólfs Ármannssonar, um íslensku og ábyrgð Nichole Leigh Mosty Skoðun
Áskorun til ráðherra mennta- og barnamála og ráðherra menningarmála Anna Klara Georgsdóttir Skoðun