Einkabíllinn eflir lýðheilsu, velsæld og menningarstarf Anna Björg Hjartardóttir skrifar 4. maí 2022 07:16 Einkabílum fjölgaði verulega um og eftir 1970 og olli byltingu í þjóðfélaginu er varðar afköst, tímasparnað og möguleika að stunda margvíslega menningarstarfsemi, félagsstarf og nám sem varð auðveldara jafnframt vinnu og heimilishaldi. Höfuðborgarsvæðið er stórt og starfrækt er gróskumikið menningar og félagsstarf, að líkum eru þúsundir manna sem sækja æfingar og menningarstarf eftir vinnu alla virka daga vikunnar, allt gerlegt vegna almennrar bílaeignar. Að borgaryfirvöld stefni einbeitt að bíllausu samfélagi án einkabíla og koma eigi meirihluta borgarbúa í strætó er í huga flestra íbúa á pari við að fara 50-70 ár aftur í tímann, nánast að nota hesta aftur sem samgöngutæki. Yfirdrifin samlíking? Nei í raun ekki, veðurfar, tíminn, vinnan og miklar vegalengdir gerir einkabílinn að undirstöðu flestra daglegra athafna. Nútíma fólki er mögulegt að afkasta meiru, eiga meiri tíma í samverustundir með fjölskyldu og vinum, rækta líkamann og andlega heilsu sína. Það gerir fólk með tímasparnaði sem einkabílinn veitir að hægt er t.d. að komast í sund og margvíslega líkamsrækt og heilsueflingu fyrir eða eftir vinnu. Það eitt eflir heilsu og sparar heilbrigðiskerfinu mikið. Þúsundir fólks notar jafnframt einkabílinn til að aðstoða aldraða foreldra sína eða aðra ættinga með innkaup, keyra þau í sjúkraþjálfun, læknis og í afþreyingu jafnframt að veita hvort öðru félagskap, rækta tengsl og tilfinningalega umhyggju. Einkabílinn nýtist sem veigamikill fjárhagslegur stuðningur frá almenningi við samfélagið og gríðarlegur sparnaðar fyrir velferðarkerfið og heilbrigðisþjónustuna. Ótalið er allt menningar- og tómstundastarf sem er háð einkabílnum, kórastarf, tónlistaræfingar, námskeið, starfsemi félagssamtaka, vina og fjölskylduhittingar, allt þetta auðgar líf fólks og frelsi til að nýta tíma sinn að vild. Einkabíllinn eflir lýðheilsu Einkabílinn stuðlar að auknu og bættu heilsufari á margan hátt, dregur án vafa mikið úr vetrarpestum því margir þola vart að fara heilan vetur út í slagveður og frost, komast langar leiðir og bíða eftir strætó jafnvel með smábörn á leið í og úr dagvistun. Heitur þægilegur bíll má ætla að fækki fjarveru frá vinnu, skóla og dregur úr lasleika yngri sem eldri. Mikilvægi einkabílsins hvað varðar smitvarnir er líka töluvert, því líkurnar á að smitast í troðnum almenningsvögnum á annatímum eru án vafa miklu meiri. Einkabílinn virkar eins og súrefnisgjöf fyrir efnahagslíf þjóðarinnar og er að spara borginni milljarða, eflir heilsu, lífsgæði og hamingju fólks. Stór hluti af grunnstarfsemi borgarinnar myndi lamast án einkabílsins. Daglega tapast mikil verðmæti á því að fólkið sem heldur þjóðfélaginu og efnahagslífinu gangandi sitja föst í umferðateppum á leið til og frá vinnu, skóla eða við að sækja börnin sín í dagvistun. Skynsamlegast er að borgin leggi kapp á að greiða för einkabíla eins og kostur er og hraða umferðarflæðinu með því að koma á litlum hringtorgum, mislægum gatnamótum, besta umferðarljósastýringar og skipta út gönguljósumfyrir brýr eða undirgöng á stofnleiðum fyrir gangandi og rafskútur. Milljarðar í súginn Ríkið hefur lagt 900 milljónir árlega s.l. 10 ár í tilraunaverkefni á höfuðborgarsvæðinu, markmiðið að Strætó nái að auka farþegafjölda úr 4% upp í 12% en það hefur ekki tekist. Nú þegar verkefninu er lokið hefur ekkert gerst farþegafjöldinn er enn um 4% en samt á að þrjóskast við. Raunveruleikinn er að meirihluti almennings vill ekki eða getur alls ekki nýtt sér almennings samgöngur. Stefna núverandi borgaryfirvalda mun engu breyta um það, ekki heldur vegatollar eða götuþrengingar. Fólk er til í að neita sér um margar nauðsynjar, jafnvel skera niður í mat við sig frekar en að sleppa einkabílnum. Borgin á að greiða för fólks og auðvelda umferðaflæði Með skipulögðum þrengingum og töfum á för einkabílsins er búin til skortur á tíma og verðmætum, bæði mannlegum og fjárhagslegum, það er verulega alvarlegt mál. Allir flokkar í framboði verða að svara hvernig voga kjörnir fulltrúar sér á launum og í umboði frá almenningi að leggja stein í götu þess fólks sem leggur svo mikið af mörkum og heldur samfélaginu uppi. Þetta þarf að stöðva strax með nýjum meirihluta í borgarstjórn. Gerræðisleg stjórnun án valfrelsis um ferðamáta leiðir til stöðnunar og hindrar frumkvæði fólks að geta lagt af mörkum til að skapa gott og heilbrigt samfélag. Hlutverk borgarfulltrúa á að vera að hlusta eftir vilja og þörfum íbúanna, létta fólki lífið, mynda trygga umgjörð um daglegt líf fólks, veita góða grunnþjónustu, stuðla að framförum og frelsi fólks til að velja sjálft lífstíl og ferðamáta sem eflir samfélagið, heimilin og lífsgæði. Látum ekki taka af okkur ferðafrelsið, höfnum vegatollum Ábyrg framtíð hafnar Borgarlínunni sem er þegar orðin úrelt áður en framkvæmdir eru hafnar. Hafnar alfarið vegatollum sem ætlað er að kosta Borgarlínuna, greiða á för einkabílsins eins og kostur er, um leið og við bætum umferðarflæðið fyrir einkabílinn batnar það að sama skapi fyrir strætisvagna. Sinna ber grunnþjónustunni betur, hreinsa göturnar oftar og leggja sterkara endingabetra slitlag á göturnar og tryggja greiðfæra umferð. Það er sjálfsögð þjónusta og lágmarks virðing og þakklæti við borgarbúa fyrir þeirra ómetanlega framlag og sparnað til samfélagsins. Höfundur er framkvæmdastjóri og skipar 2. sæti fyrir Ábyrga framtíð í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2022 Ábyrg framtíð Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Einkabílum fjölgaði verulega um og eftir 1970 og olli byltingu í þjóðfélaginu er varðar afköst, tímasparnað og möguleika að stunda margvíslega menningarstarfsemi, félagsstarf og nám sem varð auðveldara jafnframt vinnu og heimilishaldi. Höfuðborgarsvæðið er stórt og starfrækt er gróskumikið menningar og félagsstarf, að líkum eru þúsundir manna sem sækja æfingar og menningarstarf eftir vinnu alla virka daga vikunnar, allt gerlegt vegna almennrar bílaeignar. Að borgaryfirvöld stefni einbeitt að bíllausu samfélagi án einkabíla og koma eigi meirihluta borgarbúa í strætó er í huga flestra íbúa á pari við að fara 50-70 ár aftur í tímann, nánast að nota hesta aftur sem samgöngutæki. Yfirdrifin samlíking? Nei í raun ekki, veðurfar, tíminn, vinnan og miklar vegalengdir gerir einkabílinn að undirstöðu flestra daglegra athafna. Nútíma fólki er mögulegt að afkasta meiru, eiga meiri tíma í samverustundir með fjölskyldu og vinum, rækta líkamann og andlega heilsu sína. Það gerir fólk með tímasparnaði sem einkabílinn veitir að hægt er t.d. að komast í sund og margvíslega líkamsrækt og heilsueflingu fyrir eða eftir vinnu. Það eitt eflir heilsu og sparar heilbrigðiskerfinu mikið. Þúsundir fólks notar jafnframt einkabílinn til að aðstoða aldraða foreldra sína eða aðra ættinga með innkaup, keyra þau í sjúkraþjálfun, læknis og í afþreyingu jafnframt að veita hvort öðru félagskap, rækta tengsl og tilfinningalega umhyggju. Einkabílinn nýtist sem veigamikill fjárhagslegur stuðningur frá almenningi við samfélagið og gríðarlegur sparnaðar fyrir velferðarkerfið og heilbrigðisþjónustuna. Ótalið er allt menningar- og tómstundastarf sem er háð einkabílnum, kórastarf, tónlistaræfingar, námskeið, starfsemi félagssamtaka, vina og fjölskylduhittingar, allt þetta auðgar líf fólks og frelsi til að nýta tíma sinn að vild. Einkabíllinn eflir lýðheilsu Einkabílinn stuðlar að auknu og bættu heilsufari á margan hátt, dregur án vafa mikið úr vetrarpestum því margir þola vart að fara heilan vetur út í slagveður og frost, komast langar leiðir og bíða eftir strætó jafnvel með smábörn á leið í og úr dagvistun. Heitur þægilegur bíll má ætla að fækki fjarveru frá vinnu, skóla og dregur úr lasleika yngri sem eldri. Mikilvægi einkabílsins hvað varðar smitvarnir er líka töluvert, því líkurnar á að smitast í troðnum almenningsvögnum á annatímum eru án vafa miklu meiri. Einkabílinn virkar eins og súrefnisgjöf fyrir efnahagslíf þjóðarinnar og er að spara borginni milljarða, eflir heilsu, lífsgæði og hamingju fólks. Stór hluti af grunnstarfsemi borgarinnar myndi lamast án einkabílsins. Daglega tapast mikil verðmæti á því að fólkið sem heldur þjóðfélaginu og efnahagslífinu gangandi sitja föst í umferðateppum á leið til og frá vinnu, skóla eða við að sækja börnin sín í dagvistun. Skynsamlegast er að borgin leggi kapp á að greiða för einkabíla eins og kostur er og hraða umferðarflæðinu með því að koma á litlum hringtorgum, mislægum gatnamótum, besta umferðarljósastýringar og skipta út gönguljósumfyrir brýr eða undirgöng á stofnleiðum fyrir gangandi og rafskútur. Milljarðar í súginn Ríkið hefur lagt 900 milljónir árlega s.l. 10 ár í tilraunaverkefni á höfuðborgarsvæðinu, markmiðið að Strætó nái að auka farþegafjölda úr 4% upp í 12% en það hefur ekki tekist. Nú þegar verkefninu er lokið hefur ekkert gerst farþegafjöldinn er enn um 4% en samt á að þrjóskast við. Raunveruleikinn er að meirihluti almennings vill ekki eða getur alls ekki nýtt sér almennings samgöngur. Stefna núverandi borgaryfirvalda mun engu breyta um það, ekki heldur vegatollar eða götuþrengingar. Fólk er til í að neita sér um margar nauðsynjar, jafnvel skera niður í mat við sig frekar en að sleppa einkabílnum. Borgin á að greiða för fólks og auðvelda umferðaflæði Með skipulögðum þrengingum og töfum á för einkabílsins er búin til skortur á tíma og verðmætum, bæði mannlegum og fjárhagslegum, það er verulega alvarlegt mál. Allir flokkar í framboði verða að svara hvernig voga kjörnir fulltrúar sér á launum og í umboði frá almenningi að leggja stein í götu þess fólks sem leggur svo mikið af mörkum og heldur samfélaginu uppi. Þetta þarf að stöðva strax með nýjum meirihluta í borgarstjórn. Gerræðisleg stjórnun án valfrelsis um ferðamáta leiðir til stöðnunar og hindrar frumkvæði fólks að geta lagt af mörkum til að skapa gott og heilbrigt samfélag. Hlutverk borgarfulltrúa á að vera að hlusta eftir vilja og þörfum íbúanna, létta fólki lífið, mynda trygga umgjörð um daglegt líf fólks, veita góða grunnþjónustu, stuðla að framförum og frelsi fólks til að velja sjálft lífstíl og ferðamáta sem eflir samfélagið, heimilin og lífsgæði. Látum ekki taka af okkur ferðafrelsið, höfnum vegatollum Ábyrg framtíð hafnar Borgarlínunni sem er þegar orðin úrelt áður en framkvæmdir eru hafnar. Hafnar alfarið vegatollum sem ætlað er að kosta Borgarlínuna, greiða á för einkabílsins eins og kostur er, um leið og við bætum umferðarflæðið fyrir einkabílinn batnar það að sama skapi fyrir strætisvagna. Sinna ber grunnþjónustunni betur, hreinsa göturnar oftar og leggja sterkara endingabetra slitlag á göturnar og tryggja greiðfæra umferð. Það er sjálfsögð þjónusta og lágmarks virðing og þakklæti við borgarbúa fyrir þeirra ómetanlega framlag og sparnað til samfélagsins. Höfundur er framkvæmdastjóri og skipar 2. sæti fyrir Ábyrga framtíð í Reykjavík.
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar