Sparisjóður gerir sátt vegna ófullnægjandi aðgerða gegn fjármögnun hryðjuverka Eiður Þór Árnason skrifar 14. janúar 2021 16:53 Sparisjóður Strandamanna á Hólmavík. Vísir/vilhelm Fjármálaeftirlit Seðlabanka Íslands og Sparisjóður Strandamanna hafa gert með sér samkomulag um sátt vegna brota sparisjóðsins á lögum um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Lýkur málinu með 2,5 milljóna króna sektargreiðslu en Fjármálaeftirlitið taldi annmarka vera á flestum þeim aðgerðum sem teknar voru til skoðunar hjá sparisjóðnum. Var það niðurstaða vettvangsathugunar að áhættumat sparisjóðsins, framkvæmd áreiðanleikakannana, reglubundið eftirlit, stefna og verkferlar, eftirlit með því hvort viðskiptamenn væru á þvingunarlistum og eftirliti með einstaklingum í áhættuhópi vegna stjórnmálalegra tengsla, væri ekki í samræmi við þær kröfur sem fram koma í lögum um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Gera sérstakar athugasemdir við aðila sem innheimtir smálán Samkomulagið kveður meðal ananrs á um að alvarlegir annmarkar hafi verið varðandi könnun áreiðanleika upplýsinga um tiltekinn viðskiptamann sem sér um innheimtu smálána „vegna þeirrar auknu áhættu sem þar var talin vera til staðar,“ eins og það er orðað í samkomulaginu. Nokkuð hefur verið fjallað um það að Sparisjóður Strandamanna hafi veitt innheimtufyrirtækinu Almennri innheimtu ehf. aðgang að greiðslumiðlunarkerfi bankanna eftir að bankar höfðu lokað á smálánafyrirtækin. Hafa Neytendasamtökin meðal annars gagnrýnt sparisjóðinn fyrir viðskipti sín við innheimtufyrirtækið sem hafi innheimt ólögleg smálán í gegnum reikning sparisjóðsins. Í ágúst í fyrra tilkynnti Sparisjóður Strandamanna að hann hafi gripið til ráðstafana til að koma í veg fyrir að innheimta í tengslum við smálánafyrirtæki fari fram í gegnum reikninga sjóðsins. Þá hafi jafnframt „einhverjum samböndum“ við viðskiptavini sem komi að smálánastarfsemi verið sagt upp. Ekki hrifin af skjalageymslunni Líkt og áður segir gerir Fjármálaeftirlitið víðtækar athugasemdir við varnir sparisjóðsins gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Ein þeirra snýr að skjalageymslu fjármálastofnunarinnar. „Athugun Fjármálaeftirlitsins leiddi í ljós að öll gögn í tengslum við áreiðanleikakannanir viðskiptamanna voru geymd á pappírsformi í möppum í eldvörðum skjalaskáp hjá málsaðila. Einu áreiðanleikakannanirnar sem voru vistaðar rafrænt voru þær sem höfðu verið framkvæmdar á árinu 2019.“ Er það mat Fjármálaeftirlitsins að miðað við fjölda viðskiptavina verði ekki séð að framangreind skjalavarsla fullnægi skilyrðum laganna um að geta brugðist skjótt við beiðnum eftirlitsaðila um upplýsingar. Öfluðu ekki upplýsinga um raunverulega eigendur Með samkomulagi aðilanna viðurkennir Sparisjóður Strandamanna að hann hafi með háttsemi sinni brotið gegn þeim áðurnefndum lögum auk laga um frystingu fjármuna og skráningu aðila á lista yfir þvingunaraðgerðir í tengslum við fjármögnun hryðjuverka og útbreiðslu gereyðingarvopna, með því að hafa ekki haft til staðar viðeigandi eftirlitskerfi til að meta hvort viðskiptamenn væru á lista yfir þvingunaraðgerðir. Sparisjóðnum var þó ekki gerð sekt vegna síðarnefnda brotsins. Alvarlegustu annmarkarnir að mati Fjármálaeftirlitsins sneru að framkvæmd áreiðanleikakannana og þá sérstaklega öflun upplýsinga um raunverulega eigendur lögaðila. Í meirihluta tilfella hafði ekki verið aflað upplýsinga um raunverulega eigendur eða þær upplýsingar ekki verið sannreyndar. Fáir erlendir viðskiptavinir Á þeim tíma þegar vettvangsathugunin var framkvæmd var mikill meirihluti viðskiptavina sparisjóðsins aðilar sem búsettir voru á starfssvæði hans eða annars staðar á landinu. Erlendir viðskiptavinir sparisjóðsins voru fáir og enginn þeirra frá áhættusömum ríkjum. Fram kemur í samkomulaginu að við mat á alvarleika brots á lagagrein sem sneri að gerð áhættumats hafi verið tekið tillit til þess að um væri að ræða nýja skyldu sem útfærð var nánar með reglugerð fjórum mánuðum áður en vettvangsathugun Fjármálaeftirlitsins fór fram. Fréttin hefur verið uppfærð. Íslenskir bankar Seðlabankinn Tengdar fréttir Ólögleg starfsemi þrífist í skjóli sparisjóðsins Neytendasamtökin gagnrýna Sparisjóð Strandamanna fyrir viðskipti hans við smálánafyrirtæki. 28. júlí 2020 10:11 Sparisjóðsstjóri neitar ábyrgð Neytendasamtökin og VR hvetja lántakendur til að hætta að greiða af smálánaskuldum nema að fá skýra sundurliðun á kröfum. 16. ágúst 2019 06:00 Ísland lokið aðgerðum til þess að komast af gráa listanum Ísland hefur lokið aðgerðum sínum sem farið var í vegna flokkunar Íslands á gráa lista FATF yfir ríki sem hafa ónægar varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka 24. júní 2020 17:35 Gætu sætt sektum ef skráningu raunverulegra eigenda er ekki lokið fyrir mánaðamót Viðunandi skráning raunverulegra eigenda er ein af forsendum þess að Ísland komist af gráum lista. 5. febrúar 2020 11:47 Mest lesið „Starfsfólkið sem eftir er vegnar oft verr andlega heldur en fólkinu sem hættir“ Atvinnulíf Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Viðskipti innlent Frá Reitum til Atlas verktaka Viðskipti innlent Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Viðskipti innlent Rafmagnað fyrsta stefnumót við Nissan Ariya Samstarf Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Viðskipti innlent Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Viðskipti innlent Krabbamein á vinnustöðum: „Ekki segja; þú veist að ég er til staðar“ Atvinnulíf Ballið bráðum búið á Brewdog Viðskipti innlent Í stuði í 130 ár: Virkjanir sem leystu af dísilvélar og knúðu síldarbæ Samstarf Fleiri fréttir Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Frá Reitum til Atlas verktaka Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Ballið bráðum búið á Brewdog Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Kaupmáttur jókst í fyrra Bein útsending: Rökstyðja vaxtaákvörðunina Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ísland undanþegið stórauknum verndartollum ESB Vill laga „hringekju verðtryggingar og hárra vaxta“ Gamalt ráðuneyti verður hótel Á ég að hætta í núverandi sparnaði? Óljóst hvort veðhafar fái nokkuð Risagjalddagi vegna losunarheimilda daginn eftir gjaldþrot Einar hættir af persónulegum ástæðum „Væntanlega farnir að hefja næturvaktir hjá Samkeppniseftirlitinu“ Birna Ósk nýr forstjóri Húsasmiðjunnar Jón Skafti nýr forstöðumaður hjá Póstinum Gengi Skaga rýkur upp Ráðin framkvæmdastjórar hjá Björgun-Sement Fimm prósenta aukning í september Íslandsbanki og Skagi í formlegar samrunaviðræður Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Sjá meira
Lýkur málinu með 2,5 milljóna króna sektargreiðslu en Fjármálaeftirlitið taldi annmarka vera á flestum þeim aðgerðum sem teknar voru til skoðunar hjá sparisjóðnum. Var það niðurstaða vettvangsathugunar að áhættumat sparisjóðsins, framkvæmd áreiðanleikakannana, reglubundið eftirlit, stefna og verkferlar, eftirlit með því hvort viðskiptamenn væru á þvingunarlistum og eftirliti með einstaklingum í áhættuhópi vegna stjórnmálalegra tengsla, væri ekki í samræmi við þær kröfur sem fram koma í lögum um aðgerðir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Gera sérstakar athugasemdir við aðila sem innheimtir smálán Samkomulagið kveður meðal ananrs á um að alvarlegir annmarkar hafi verið varðandi könnun áreiðanleika upplýsinga um tiltekinn viðskiptamann sem sér um innheimtu smálána „vegna þeirrar auknu áhættu sem þar var talin vera til staðar,“ eins og það er orðað í samkomulaginu. Nokkuð hefur verið fjallað um það að Sparisjóður Strandamanna hafi veitt innheimtufyrirtækinu Almennri innheimtu ehf. aðgang að greiðslumiðlunarkerfi bankanna eftir að bankar höfðu lokað á smálánafyrirtækin. Hafa Neytendasamtökin meðal annars gagnrýnt sparisjóðinn fyrir viðskipti sín við innheimtufyrirtækið sem hafi innheimt ólögleg smálán í gegnum reikning sparisjóðsins. Í ágúst í fyrra tilkynnti Sparisjóður Strandamanna að hann hafi gripið til ráðstafana til að koma í veg fyrir að innheimta í tengslum við smálánafyrirtæki fari fram í gegnum reikninga sjóðsins. Þá hafi jafnframt „einhverjum samböndum“ við viðskiptavini sem komi að smálánastarfsemi verið sagt upp. Ekki hrifin af skjalageymslunni Líkt og áður segir gerir Fjármálaeftirlitið víðtækar athugasemdir við varnir sparisjóðsins gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka. Ein þeirra snýr að skjalageymslu fjármálastofnunarinnar. „Athugun Fjármálaeftirlitsins leiddi í ljós að öll gögn í tengslum við áreiðanleikakannanir viðskiptamanna voru geymd á pappírsformi í möppum í eldvörðum skjalaskáp hjá málsaðila. Einu áreiðanleikakannanirnar sem voru vistaðar rafrænt voru þær sem höfðu verið framkvæmdar á árinu 2019.“ Er það mat Fjármálaeftirlitsins að miðað við fjölda viðskiptavina verði ekki séð að framangreind skjalavarsla fullnægi skilyrðum laganna um að geta brugðist skjótt við beiðnum eftirlitsaðila um upplýsingar. Öfluðu ekki upplýsinga um raunverulega eigendur Með samkomulagi aðilanna viðurkennir Sparisjóður Strandamanna að hann hafi með háttsemi sinni brotið gegn þeim áðurnefndum lögum auk laga um frystingu fjármuna og skráningu aðila á lista yfir þvingunaraðgerðir í tengslum við fjármögnun hryðjuverka og útbreiðslu gereyðingarvopna, með því að hafa ekki haft til staðar viðeigandi eftirlitskerfi til að meta hvort viðskiptamenn væru á lista yfir þvingunaraðgerðir. Sparisjóðnum var þó ekki gerð sekt vegna síðarnefnda brotsins. Alvarlegustu annmarkarnir að mati Fjármálaeftirlitsins sneru að framkvæmd áreiðanleikakannana og þá sérstaklega öflun upplýsinga um raunverulega eigendur lögaðila. Í meirihluta tilfella hafði ekki verið aflað upplýsinga um raunverulega eigendur eða þær upplýsingar ekki verið sannreyndar. Fáir erlendir viðskiptavinir Á þeim tíma þegar vettvangsathugunin var framkvæmd var mikill meirihluti viðskiptavina sparisjóðsins aðilar sem búsettir voru á starfssvæði hans eða annars staðar á landinu. Erlendir viðskiptavinir sparisjóðsins voru fáir og enginn þeirra frá áhættusömum ríkjum. Fram kemur í samkomulaginu að við mat á alvarleika brots á lagagrein sem sneri að gerð áhættumats hafi verið tekið tillit til þess að um væri að ræða nýja skyldu sem útfærð var nánar með reglugerð fjórum mánuðum áður en vettvangsathugun Fjármálaeftirlitsins fór fram. Fréttin hefur verið uppfærð.
Íslenskir bankar Seðlabankinn Tengdar fréttir Ólögleg starfsemi þrífist í skjóli sparisjóðsins Neytendasamtökin gagnrýna Sparisjóð Strandamanna fyrir viðskipti hans við smálánafyrirtæki. 28. júlí 2020 10:11 Sparisjóðsstjóri neitar ábyrgð Neytendasamtökin og VR hvetja lántakendur til að hætta að greiða af smálánaskuldum nema að fá skýra sundurliðun á kröfum. 16. ágúst 2019 06:00 Ísland lokið aðgerðum til þess að komast af gráa listanum Ísland hefur lokið aðgerðum sínum sem farið var í vegna flokkunar Íslands á gráa lista FATF yfir ríki sem hafa ónægar varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka 24. júní 2020 17:35 Gætu sætt sektum ef skráningu raunverulegra eigenda er ekki lokið fyrir mánaðamót Viðunandi skráning raunverulegra eigenda er ein af forsendum þess að Ísland komist af gráum lista. 5. febrúar 2020 11:47 Mest lesið „Starfsfólkið sem eftir er vegnar oft verr andlega heldur en fólkinu sem hættir“ Atvinnulíf Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Viðskipti innlent Frá Reitum til Atlas verktaka Viðskipti innlent Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Viðskipti innlent Rafmagnað fyrsta stefnumót við Nissan Ariya Samstarf Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Viðskipti innlent Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Viðskipti innlent Krabbamein á vinnustöðum: „Ekki segja; þú veist að ég er til staðar“ Atvinnulíf Ballið bráðum búið á Brewdog Viðskipti innlent Í stuði í 130 ár: Virkjanir sem leystu af dísilvélar og knúðu síldarbæ Samstarf Fleiri fréttir Aukin gjöld geti leitt til taps frekar en boðaðs stórgróða Frá Reitum til Atlas verktaka Segir lægri álagningu á húsnæði en í öðrum greinum Umhverfis- og orkustofnun sektar þrotabú Play um 2,3 milljarða Undirbýr kveðjustund í Straumsvík Höggið á ríkissjóð allt að fimm milljarðar Ballið bráðum búið á Brewdog Allt bendir til kólnunar og nefndin mun mildari Færa Jarðböðin í nýtt hús og nýjan búning Kaupmáttur jókst í fyrra Bein útsending: Rökstyðja vaxtaákvörðunina Eðalfiskur í Borgarnesi skiptir um nafn Heldur stýrivöxtunum óbreyttum Ísland undanþegið stórauknum verndartollum ESB Vill laga „hringekju verðtryggingar og hárra vaxta“ Gamalt ráðuneyti verður hótel Á ég að hætta í núverandi sparnaði? Óljóst hvort veðhafar fái nokkuð Risagjalddagi vegna losunarheimilda daginn eftir gjaldþrot Einar hættir af persónulegum ástæðum „Væntanlega farnir að hefja næturvaktir hjá Samkeppniseftirlitinu“ Birna Ósk nýr forstjóri Húsasmiðjunnar Jón Skafti nýr forstöðumaður hjá Póstinum Gengi Skaga rýkur upp Ráðin framkvæmdastjórar hjá Björgun-Sement Fimm prósenta aukning í september Íslandsbanki og Skagi í formlegar samrunaviðræður Veitingastaðurinn opinn en lónið opnar síðar Omnom gjaldþrota og kröfuhafar uggandi Skáluðu fyrir kraftinum sem knýr samfélagið Sjá meira
Ólögleg starfsemi þrífist í skjóli sparisjóðsins Neytendasamtökin gagnrýna Sparisjóð Strandamanna fyrir viðskipti hans við smálánafyrirtæki. 28. júlí 2020 10:11
Sparisjóðsstjóri neitar ábyrgð Neytendasamtökin og VR hvetja lántakendur til að hætta að greiða af smálánaskuldum nema að fá skýra sundurliðun á kröfum. 16. ágúst 2019 06:00
Ísland lokið aðgerðum til þess að komast af gráa listanum Ísland hefur lokið aðgerðum sínum sem farið var í vegna flokkunar Íslands á gráa lista FATF yfir ríki sem hafa ónægar varnir gegn peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka 24. júní 2020 17:35
Gætu sætt sektum ef skráningu raunverulegra eigenda er ekki lokið fyrir mánaðamót Viðunandi skráning raunverulegra eigenda er ein af forsendum þess að Ísland komist af gráum lista. 5. febrúar 2020 11:47