Láttu ekki hversdaginn fara á hvolf Þóra Leósdóttir skrifar 17. mars 2020 15:45 Þegar þetta er skrifað eru yfir tvö þúsund manns í sóttkví hér á landi vegna COVID-19 faraldursins og samkomubann hefur tekið gildi. Því er ljóst að daglegt líf margra fjölskyldna fer úr skorðum. Hjá flestum er hversdagurinn alla jafna á sjálfstýringu og skil á milli vinnu og einkalífs, vinnustaðar og heimilis nokkuð skýr. Nú eru breyttar aðstæður. Rannsóknir sýna að það skiptir miklu fyrir heilsu og vellíðan fólks að stunda daglega iðju sem er því mikilvæg og hefur jákvæðan tilgang. Félagsleg tengsl og þátttaka eru eru lykilþættir fyrir okkur manneskjur, rétt eins og að fá góða næringu, sofa og hreyfa sig. Ennfremur er þekkt að það að láta gott af sér leiða styrkir ónæmiskerfið. Skortur á félagslegum samskiptum og einmanaleiki hefur á hinn bóginn neikvæð áhrif á heilastarfsemi, geðheilsu og vellíðan. Við þessar fordæmalausu aðstæður sem nú eru uppi er hætta á að hversdagurinn fari á hvolf. Því vilja iðjuþjálfar hvetja þá landsmenn sem eru í sóttkví eða þurfa að stunda fjarvinnu og fjarnám, til að koma sér upp venjum sem líkjast þeim hefðbundnu eins og kostur er. Fjölskyldan þarf að koma sér saman um hvernig hún tekst á við nýjar áskoranir og gæta þess að skapa jafnvægi milli vinnu og frítíma þegar heimilið er vettvangurinn allan daginn. Það reynir á þolrifin og aðlögunarfærni hvers og eins en höfum hugfast að þetta gengur yfir. Hér eru nokkur ráð sem hægt er að nýta sér meðan ástandið varir: Hafið jafnvægi í daglegu lífi Skipuleggið daginn þannig að skil séu á milli vinnu, frítíma og hvíldar. Nú þegar fjölskyldumeðlimir þurfa að sinna vinnu og tómstundaiðju undir sama þaki í meira mæli en áður er hætt við að mörkin verði óskýr. Ræðið saman, finnið lausnir og skipulag sem allir geta unað við. Haldið fast í hefðbundnar venjur Það er brýnt að fara að sofa og vakna á sama tíma og venjulega, fara í sturtu og klæða sig. Haldið reglulegar máltíðir þar sem allir setjast saman við borðhaldið. Viðhaldið almennt þeim reglum um skjátíma sem þið eruð vön, sérstaklega á virkum dögum. „Farið í vinnuna“ - heima Sinnið vinnu og skóla innan þess ramma sem þið hafið sett ykkur. Skráið og tímasetjið verkefnin í dagatalið, bókið fundi og hlé. Hafið vinnuaðstöðuna afmarkaða, standið reglulega upp, gangið um, andið djúpt og teygið ykkur. Sinnið húsverkum eins og venjulega Skiptið með ykkur verkum og sinnið heimilisstörfum „eftir vinnu“. Skipuleggið innkaup og eldamennsku og sinnið daglegum húsverkum. Búið um rúmin og takið til því nú er umgengni meiri en vanalega. Hugið sérstaklega vel að hreinlæti og sóttvörnum. Hreyfing og útivera Hleypið fersku lofti inn um glugga og svalir reglulega yfir daginn. Hjólið, hlaupið eða gangið rösklega á hverjum degi og jafnvel tvisvar á dag. Gætið sérstaklega að því að börn og unglingar fái hreyfingu og útvist að minnsta kosti klukkustund á dag. Nýtið garðinn eða leikvelli í nágrenninu, fjöruna og fjallið. Ræktið félagsleg tengsl Hringið í ættingja og vini, sérstaklega þá eldri sem búa einir. Nýtið myndsímtöl og textaskilaboð einnig. Heyrið í vinnufélögunum. Hvernig væri að halda saumaklúbb á messenger? - eða jógatíma á facetime? Gerið eitthvað skemmtilegt á hverjum degi Á þessum skrýtnu tímum hafa margir áhyggjur og finna fyrir kvíða. Þess vegna er mikilvægt að gera eitthvað sem veitir gleði og ánægju. Kíkið í leikhús eða á söfn á netinu, takið í spil eða horfið á bíómynd saman. Hlustið saman á gott hlaðvarp. Skrúfið tónlistina í botn og dansið. Leggið öðrum lið Ef þið eruð ekki í sóttkví eða einangrun þá getið þið auðveldlega liðsinnt öðrum sem eru í verri stöðu. Hugið sérstaklega að eldri nágrönnum. Bjóðist til að kaupa inn, veitið félagsskap og aðstoð eins og kostur er - allt í hæfilegri fjarlægð. Höfundur er formaður Iðjuþjálfafélags Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Við erum réttindalaus Sigurlín Margrét Sigurðardóttir skrifar Skoðun Raunir ríka fólksins og bænir þess Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Myglaða nestisboxið og gleymda sítrónan María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Talið við okkur áður en þið talið um okkur Ian McDonald skrifar Skoðun Björgunarleiðangur fyrir Heimsmarkmiðin Antonio Guterres skrifar Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Sjá meira
Þegar þetta er skrifað eru yfir tvö þúsund manns í sóttkví hér á landi vegna COVID-19 faraldursins og samkomubann hefur tekið gildi. Því er ljóst að daglegt líf margra fjölskyldna fer úr skorðum. Hjá flestum er hversdagurinn alla jafna á sjálfstýringu og skil á milli vinnu og einkalífs, vinnustaðar og heimilis nokkuð skýr. Nú eru breyttar aðstæður. Rannsóknir sýna að það skiptir miklu fyrir heilsu og vellíðan fólks að stunda daglega iðju sem er því mikilvæg og hefur jákvæðan tilgang. Félagsleg tengsl og þátttaka eru eru lykilþættir fyrir okkur manneskjur, rétt eins og að fá góða næringu, sofa og hreyfa sig. Ennfremur er þekkt að það að láta gott af sér leiða styrkir ónæmiskerfið. Skortur á félagslegum samskiptum og einmanaleiki hefur á hinn bóginn neikvæð áhrif á heilastarfsemi, geðheilsu og vellíðan. Við þessar fordæmalausu aðstæður sem nú eru uppi er hætta á að hversdagurinn fari á hvolf. Því vilja iðjuþjálfar hvetja þá landsmenn sem eru í sóttkví eða þurfa að stunda fjarvinnu og fjarnám, til að koma sér upp venjum sem líkjast þeim hefðbundnu eins og kostur er. Fjölskyldan þarf að koma sér saman um hvernig hún tekst á við nýjar áskoranir og gæta þess að skapa jafnvægi milli vinnu og frítíma þegar heimilið er vettvangurinn allan daginn. Það reynir á þolrifin og aðlögunarfærni hvers og eins en höfum hugfast að þetta gengur yfir. Hér eru nokkur ráð sem hægt er að nýta sér meðan ástandið varir: Hafið jafnvægi í daglegu lífi Skipuleggið daginn þannig að skil séu á milli vinnu, frítíma og hvíldar. Nú þegar fjölskyldumeðlimir þurfa að sinna vinnu og tómstundaiðju undir sama þaki í meira mæli en áður er hætt við að mörkin verði óskýr. Ræðið saman, finnið lausnir og skipulag sem allir geta unað við. Haldið fast í hefðbundnar venjur Það er brýnt að fara að sofa og vakna á sama tíma og venjulega, fara í sturtu og klæða sig. Haldið reglulegar máltíðir þar sem allir setjast saman við borðhaldið. Viðhaldið almennt þeim reglum um skjátíma sem þið eruð vön, sérstaklega á virkum dögum. „Farið í vinnuna“ - heima Sinnið vinnu og skóla innan þess ramma sem þið hafið sett ykkur. Skráið og tímasetjið verkefnin í dagatalið, bókið fundi og hlé. Hafið vinnuaðstöðuna afmarkaða, standið reglulega upp, gangið um, andið djúpt og teygið ykkur. Sinnið húsverkum eins og venjulega Skiptið með ykkur verkum og sinnið heimilisstörfum „eftir vinnu“. Skipuleggið innkaup og eldamennsku og sinnið daglegum húsverkum. Búið um rúmin og takið til því nú er umgengni meiri en vanalega. Hugið sérstaklega vel að hreinlæti og sóttvörnum. Hreyfing og útivera Hleypið fersku lofti inn um glugga og svalir reglulega yfir daginn. Hjólið, hlaupið eða gangið rösklega á hverjum degi og jafnvel tvisvar á dag. Gætið sérstaklega að því að börn og unglingar fái hreyfingu og útvist að minnsta kosti klukkustund á dag. Nýtið garðinn eða leikvelli í nágrenninu, fjöruna og fjallið. Ræktið félagsleg tengsl Hringið í ættingja og vini, sérstaklega þá eldri sem búa einir. Nýtið myndsímtöl og textaskilaboð einnig. Heyrið í vinnufélögunum. Hvernig væri að halda saumaklúbb á messenger? - eða jógatíma á facetime? Gerið eitthvað skemmtilegt á hverjum degi Á þessum skrýtnu tímum hafa margir áhyggjur og finna fyrir kvíða. Þess vegna er mikilvægt að gera eitthvað sem veitir gleði og ánægju. Kíkið í leikhús eða á söfn á netinu, takið í spil eða horfið á bíómynd saman. Hlustið saman á gott hlaðvarp. Skrúfið tónlistina í botn og dansið. Leggið öðrum lið Ef þið eruð ekki í sóttkví eða einangrun þá getið þið auðveldlega liðsinnt öðrum sem eru í verri stöðu. Hugið sérstaklega að eldri nágrönnum. Bjóðist til að kaupa inn, veitið félagsskap og aðstoð eins og kostur er - allt í hæfilegri fjarlægð. Höfundur er formaður Iðjuþjálfafélags Íslands.
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun