Á nú endanlega að útrýma íslenzku rjúpunni? Svei þeim, sem að því standa! Ole Anton Bieltvedt skrifar 24. október 2020 11:01 Fyrir 18 árum, árið 2002, var svo komið fyrir íslenzku rjúpunni, að hún var - vegna óbilgirni veiðimanna og undanlátssemi stjórnvalda - komin á útrýmingarstig. Má hér hafa í huga, að á fyrri hluta síðustu aldar munu 3-5 milljónir fugla hafa lifað í náttúru landsins. Umhverfisráðherra þess tíma tók þá af skarið Guði sé lof, tók þáverandi umhverfisráðherra, Siv Friðleifsdóttir, af skarið og bjargaði rjúpnastofninum frá útrýmingu með friðun sumarið 2003. Átti sú friðun að gilda í 3 ár, en gráðugir veiðimenn óðu uppi og þrýstu á um veiðar, sem hófust aftur 2005. Þó með nokkru skipulegri og skaplegri hætti, en verið hafði, en samt var auðvitað ljóst, að tilvera íslenzku rjúpunnar hékk áfram í bláþræði, þó að stofninn hefði styrkzt við friðun. Hvern varðar nú um válista? Ef válisti fugla er skoðaður á vef Náttúrufræðistofnunar Íslands (NÍ), má sjá, að rjúpan flokkast undir „Tegundir í yfirvofandi hættu (NT)“. En hvern varðar um það? Greinilega ekki stofnunina sjálfa, hvað þá umhverfisráðherra, svo að ekki sé talað um hjartalausa veiðimenn, sem vaða um fjöll og firnindi til að limlesta eða drepa saklausa og varnarlausa fugla og dýr, sér til gleði og ánægju. Fyrir undirrituðum verður að telja slíkt ónáttúru. Hver var staðan í fyrra? Skoðun stöðu rjúpunnar í fyrra sumar/haust sýndi, að á 26 veiðisvæðum, af 32, hafði stofninn dregizt saman um allt að 70%, á sama tíma og hann hafði styrkst lítillega á aðeins 6 svæðum. Í heildina var hann, sem sagt, nánast í frjálsu falli 2019, en t.a.m. á Suðausturlandi (Kvískerjum) fundust ekki nema 2 karrar á ferkílómetra, en þegar betur lét, var þessi fjöldi um 40. Þrátt fyrir það, heimilaði umhverfisráðherra veiðar á 72.000 fuglum í nóvember í fyrra, án þess, að með þessum veiðum sé nokkurt eftirlit; treyst er á heiðarleika veiðimanna og „virðingu fyrir náttúrunni og fuglinum“. Og, hvernig áttu veiðar þá að fara fram? Skv. gögnum Umhverfisstofnunar (UST), munu vera um 4.000-6.000 veiðimenn, sem stunda rjúpnaveiðar haust hvert. Þetta eru auðvitað bara þeir, sem kaupa veiðikort og veiða með löglegum hætti. Hinir, sem bara veiða, án þess að spyrja kóng eða prest, munu fyrir undirrituðum vera einhverjir, eða all margir, en þeir eru vitaskuld ekki taldir með. Er þannig við hæfi, að reikna með minnst 6.000 veiðimönnum. Í fyrra var svo við það miðað, að hver rjúpnaveiðimaður myndi veiða 12 fugla, en skv. skráningu UST 2008-2017 höfðu menn veitt 10-15 fugla á mann það tímabil. Það var sá fjöldi, sem þeir gáfu upp. Allt í góðu - sársauki og þjáning fuglsins ekkert mál! Í öllu falli, skv. NÍ, átti þetta allt að vera gott og fínt, og ekki stóð á umhverfisráðherra, sem þó á að vera vinstri-grænn - er nú, meira að segja, varaformaður flokksins - að leggja blessun sína yfir þetta fína plan. Sársauki og þjáning fuglsins, sumir liggja lengi særðir og limlestir – bíða jafvel eftir, að blóðeitrun og drep ljúki kvölinni og líkni í lokin - er auðvitað hvergi tekinn með í reikninginn. Hvað varða NÍ, galvaska veiðimenn og ráðherra um slíkt!? Og, hvernig standa mál nú; haustið 2020? Eins og sjá hefur mátt og heyra í fréttum, hrundi rjúpnastofninn, vegna verðurfars og af öðrum ástæðum, sl. sumar. Varpstofninn á öllu landinu fór niður úr öllu valdi; var kominn niður í 99.000 fugla. Hefur hann ekki verið minni síðan að talning og eftirlit með rjúpnastofninum hófst 1995. Er hann nú svipaður og árið 2002, þegar þáverandi umhverfisráðherra hafði manndóm í sér til að friða fuglinn. Og, hvað gera stjórnvöld og ráðherra nú!? Nú kemur NÍ með plan um, að hver veiðimaður veiði 4-5 fugla, og, að þetta verði allt bara gott og fínt aftur. Upplýsingar um meðalveiði, upp á 10-15 fugla á veiðimann, frá UST, eru einfaldlega grafnar og gleymdar. Henta ekki í stöðunni. Forstjóri NÍ skrifar þetta í bréfi til umhverfisráðherra 5. október: „Skv. framangreindum útreikningum er ráðlögð veiði 2020 um 25.000 fuglar. Ráðlagður afli miðað við að um 5 þúsund veiðimenn gangi til rjúpna er því um 5 fuglar á mann“. Þetta fannst umhverfisráðherra skynsamlegt, raunsætt og fínt, gott plan, og lagði blessu sína yfir það í hvelli. Fara veiðimenn til fjalla til að veiða 5 fugla? Hér áður fyrr heyrði maður sögur af því, að rjúpnaveiðimenn færu jafnvel 3-4 daga til veiða, og, í öllu falli var stefnt á 10-20 rjúpur, svo metta mætti fjölskylduna, sennilega mætti tvöfalda þá tölu. Tillagan, sem forstjóri NÍ lagði fyrir ráðherra og hann samþykkti, án þess að blikka augum, að því er virðist, er auðvitað bara eins og hver annar „skítabrandari“. Hver heilvita maður sér, að „5.000-6.0000 manna dauðasveitin“ mun ekki unna sér friðar eða hvíldar fyrr en 70.000 til 90.000 fuglar liggja í valnum. Er ég þá að tala um þá fugla, sem nást. Til viðbótar koma svokölluð „afföll“, en það eru einmitt þeir fuglar, sem særast og limlestast, en komast undan veiðimanni, en skv. upplýsingum NÍ geta þeir numið 40% ofan á, eða hér minnst 30.000 fuglum. Raunsætt og rétt tal væri því fyrir undirrituðum það, að umhverfisráðherra hafi hér, illu heilli, verið að heimila dráp á allt 100.000-120.000 fuglum, eða hátt í helming allra þeirra fugla, sem eftir eru, að meðtöldum ungum 2020. Það er ekki að ófyrirsynju, að ég hafi kallað þennan umhverfisráðherra, sem þykist vera grænn, rauðan. Segja mætti: Eldrauðann. Og, hvað segja og gera veiðimenn? Þeir gera vitaskuld ekki mikið út á við með leyfðan fjölda, hafa þar kannske sumir sín eigin plön, sem þeir láta liggja milli hluta, í bili, hins vegar heimta þeir nú, og það með látum, - og margir fjölmiðlar flytja þá körfu með þeim eða fyrir þá, líka RÚV – að veiðitími verði stórlengdur. Árin 2011-2012 voru leyfðir veiðidagar 9. 2017 voru þeir 12. 2018 voru þeir 15 og í fyrra var fjöldinn, vegna kröfugerðar veiðimanna, enn aukinn, í 22, til að veiða 72.000 fugla. Nú má, hins vegar, bara veiða 25.000 fugla, en veiðimenn heimta enn fleiri veiðdaga. Ég spyr mig; hvers konar menn eru þetta eiginlega!?? Ég vil og má ekki kalla þá ónöfnum, en það ætti svo sannarlega við. Lesendur góðir, látið ykkur detta eitthvað hæfilegt í hug. Höfundur er formaður Jarðarvina, félagasamtaka um dýra-, náttúru og umhverfisvernd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Skotveiði Dýr Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum Skoðun Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite Skoðun Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Skoðun Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað skrifar Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum skrifar Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin og orkumálin Ingimundur Andrésson skrifar Skoðun Að tilheyra - Fjölmenningarþing Reykjavíkur skrifar Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson skrifar Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaða ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þekking á naloxone nefúða getur bjargað lífi Hildur Vattnes Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við breytt fortíðinni? Ásgeir Jónsson skrifar Skoðun Á að banna TikTok? Óttar Birgisson skrifar Skoðun Gerum góðan dal enn betri Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Ný norræn stjórnarskrá Hrannar Björn Arnarsson,Ragnheiður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við verið hamingjusöm í vinnunni? Héðinn Sveinbjörnsson skrifar Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar Skoðun Stærsta loftslagsráðstefna í heimi Nótt Thorberg skrifar Skoðun Er keisarinn ekki í neinum fötum? Hákon Gunnarsson ,Bergljót Kristinsdóttir skrifar Skoðun Hugleiðing um sáttamiðlun Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Nöturlegt ævikvöld Elín Hirst skrifar Skoðun Hvað er eiginlega að gerast? Inga Minelgaite skrifar Skoðun Manstu ekki eftir mér Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun The man who would be king Ian McDonald skrifar Skoðun Umhverfisávinningur þess að þrifta Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Eru orkumálin að fara úr böndunum? Jónas Guðmundsson skrifar Skoðun Skipulagsmál og uppbygging í Árborg Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrir 18 árum, árið 2002, var svo komið fyrir íslenzku rjúpunni, að hún var - vegna óbilgirni veiðimanna og undanlátssemi stjórnvalda - komin á útrýmingarstig. Má hér hafa í huga, að á fyrri hluta síðustu aldar munu 3-5 milljónir fugla hafa lifað í náttúru landsins. Umhverfisráðherra þess tíma tók þá af skarið Guði sé lof, tók þáverandi umhverfisráðherra, Siv Friðleifsdóttir, af skarið og bjargaði rjúpnastofninum frá útrýmingu með friðun sumarið 2003. Átti sú friðun að gilda í 3 ár, en gráðugir veiðimenn óðu uppi og þrýstu á um veiðar, sem hófust aftur 2005. Þó með nokkru skipulegri og skaplegri hætti, en verið hafði, en samt var auðvitað ljóst, að tilvera íslenzku rjúpunnar hékk áfram í bláþræði, þó að stofninn hefði styrkzt við friðun. Hvern varðar nú um válista? Ef válisti fugla er skoðaður á vef Náttúrufræðistofnunar Íslands (NÍ), má sjá, að rjúpan flokkast undir „Tegundir í yfirvofandi hættu (NT)“. En hvern varðar um það? Greinilega ekki stofnunina sjálfa, hvað þá umhverfisráðherra, svo að ekki sé talað um hjartalausa veiðimenn, sem vaða um fjöll og firnindi til að limlesta eða drepa saklausa og varnarlausa fugla og dýr, sér til gleði og ánægju. Fyrir undirrituðum verður að telja slíkt ónáttúru. Hver var staðan í fyrra? Skoðun stöðu rjúpunnar í fyrra sumar/haust sýndi, að á 26 veiðisvæðum, af 32, hafði stofninn dregizt saman um allt að 70%, á sama tíma og hann hafði styrkst lítillega á aðeins 6 svæðum. Í heildina var hann, sem sagt, nánast í frjálsu falli 2019, en t.a.m. á Suðausturlandi (Kvískerjum) fundust ekki nema 2 karrar á ferkílómetra, en þegar betur lét, var þessi fjöldi um 40. Þrátt fyrir það, heimilaði umhverfisráðherra veiðar á 72.000 fuglum í nóvember í fyrra, án þess, að með þessum veiðum sé nokkurt eftirlit; treyst er á heiðarleika veiðimanna og „virðingu fyrir náttúrunni og fuglinum“. Og, hvernig áttu veiðar þá að fara fram? Skv. gögnum Umhverfisstofnunar (UST), munu vera um 4.000-6.000 veiðimenn, sem stunda rjúpnaveiðar haust hvert. Þetta eru auðvitað bara þeir, sem kaupa veiðikort og veiða með löglegum hætti. Hinir, sem bara veiða, án þess að spyrja kóng eða prest, munu fyrir undirrituðum vera einhverjir, eða all margir, en þeir eru vitaskuld ekki taldir með. Er þannig við hæfi, að reikna með minnst 6.000 veiðimönnum. Í fyrra var svo við það miðað, að hver rjúpnaveiðimaður myndi veiða 12 fugla, en skv. skráningu UST 2008-2017 höfðu menn veitt 10-15 fugla á mann það tímabil. Það var sá fjöldi, sem þeir gáfu upp. Allt í góðu - sársauki og þjáning fuglsins ekkert mál! Í öllu falli, skv. NÍ, átti þetta allt að vera gott og fínt, og ekki stóð á umhverfisráðherra, sem þó á að vera vinstri-grænn - er nú, meira að segja, varaformaður flokksins - að leggja blessun sína yfir þetta fína plan. Sársauki og þjáning fuglsins, sumir liggja lengi særðir og limlestir – bíða jafvel eftir, að blóðeitrun og drep ljúki kvölinni og líkni í lokin - er auðvitað hvergi tekinn með í reikninginn. Hvað varða NÍ, galvaska veiðimenn og ráðherra um slíkt!? Og, hvernig standa mál nú; haustið 2020? Eins og sjá hefur mátt og heyra í fréttum, hrundi rjúpnastofninn, vegna verðurfars og af öðrum ástæðum, sl. sumar. Varpstofninn á öllu landinu fór niður úr öllu valdi; var kominn niður í 99.000 fugla. Hefur hann ekki verið minni síðan að talning og eftirlit með rjúpnastofninum hófst 1995. Er hann nú svipaður og árið 2002, þegar þáverandi umhverfisráðherra hafði manndóm í sér til að friða fuglinn. Og, hvað gera stjórnvöld og ráðherra nú!? Nú kemur NÍ með plan um, að hver veiðimaður veiði 4-5 fugla, og, að þetta verði allt bara gott og fínt aftur. Upplýsingar um meðalveiði, upp á 10-15 fugla á veiðimann, frá UST, eru einfaldlega grafnar og gleymdar. Henta ekki í stöðunni. Forstjóri NÍ skrifar þetta í bréfi til umhverfisráðherra 5. október: „Skv. framangreindum útreikningum er ráðlögð veiði 2020 um 25.000 fuglar. Ráðlagður afli miðað við að um 5 þúsund veiðimenn gangi til rjúpna er því um 5 fuglar á mann“. Þetta fannst umhverfisráðherra skynsamlegt, raunsætt og fínt, gott plan, og lagði blessu sína yfir það í hvelli. Fara veiðimenn til fjalla til að veiða 5 fugla? Hér áður fyrr heyrði maður sögur af því, að rjúpnaveiðimenn færu jafnvel 3-4 daga til veiða, og, í öllu falli var stefnt á 10-20 rjúpur, svo metta mætti fjölskylduna, sennilega mætti tvöfalda þá tölu. Tillagan, sem forstjóri NÍ lagði fyrir ráðherra og hann samþykkti, án þess að blikka augum, að því er virðist, er auðvitað bara eins og hver annar „skítabrandari“. Hver heilvita maður sér, að „5.000-6.0000 manna dauðasveitin“ mun ekki unna sér friðar eða hvíldar fyrr en 70.000 til 90.000 fuglar liggja í valnum. Er ég þá að tala um þá fugla, sem nást. Til viðbótar koma svokölluð „afföll“, en það eru einmitt þeir fuglar, sem særast og limlestast, en komast undan veiðimanni, en skv. upplýsingum NÍ geta þeir numið 40% ofan á, eða hér minnst 30.000 fuglum. Raunsætt og rétt tal væri því fyrir undirrituðum það, að umhverfisráðherra hafi hér, illu heilli, verið að heimila dráp á allt 100.000-120.000 fuglum, eða hátt í helming allra þeirra fugla, sem eftir eru, að meðtöldum ungum 2020. Það er ekki að ófyrirsynju, að ég hafi kallað þennan umhverfisráðherra, sem þykist vera grænn, rauðan. Segja mætti: Eldrauðann. Og, hvað segja og gera veiðimenn? Þeir gera vitaskuld ekki mikið út á við með leyfðan fjölda, hafa þar kannske sumir sín eigin plön, sem þeir láta liggja milli hluta, í bili, hins vegar heimta þeir nú, og það með látum, - og margir fjölmiðlar flytja þá körfu með þeim eða fyrir þá, líka RÚV – að veiðitími verði stórlengdur. Árin 2011-2012 voru leyfðir veiðidagar 9. 2017 voru þeir 12. 2018 voru þeir 15 og í fyrra var fjöldinn, vegna kröfugerðar veiðimanna, enn aukinn, í 22, til að veiða 72.000 fugla. Nú má, hins vegar, bara veiða 25.000 fugla, en veiðimenn heimta enn fleiri veiðdaga. Ég spyr mig; hvers konar menn eru þetta eiginlega!?? Ég vil og má ekki kalla þá ónöfnum, en það ætti svo sannarlega við. Lesendur góðir, látið ykkur detta eitthvað hæfilegt í hug. Höfundur er formaður Jarðarvina, félagasamtaka um dýra-, náttúru og umhverfisvernd.
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun
Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaða ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar
Skoðun Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson skrifar
Þessum treysti ég til þess að standa vörð um okkar hagsmuni, landið okkar og okkar mannréttindi Ólafur Tryggvi Sigmarsson Skoðun