Hvað um mína framtíð? Aðalbjörg Egilsdóttir skrifar 25. september 2019 19:23 Um þessar mundir stendur loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna sem hæst í New York borg. Þar ræða margir af leiðtogum heimsins um hamfarahlýnun og hvernig þeir ætli að bregðast við þeirri vá sem að okkur steðjar. Vá sem við höfum vitað af í tugi ára en lítið sem ekkert gert í. Og nú er svo komið að vegna afskiptaleysis stjórnvalda og fyrirtækja um allan heim flykkjast milljónir fólks út á götu og fara í verkfall. Forsprakki verkfallanna er ung stúlka sem flestöll okkar kannast núorðið við, Greta Thunberg. Hugrekki hennar og dugnaður er aðdáunarvert og barátta hennar hefur skilað gífurlegum árangri. Nafn hennar er á allra vörum, bæði þeirra sem dást að henni og þeirra sem hæðast að henni. Hún hefur vakið það mikla athygli, að nú, annað árið í röð, fékk hún að ávarpa loftslagsráðstefnu SÞ og ræða þar um hamfarahlýnun og afleiðingar hennar. Ávarpið, sem hún hélt sl. mánudag, 23. september, hefur vakið athygli og fengið mikil viðbrögð. Hún ávítti heimsleiðtogana fyrir framtaksleysi sitt í loftslagsmálum og fyrir að ræða sífellt um hvernig hægt væri að auka hagvöxt í stað þess að ræða um hvaða aðgerðir á að ráðast í til að koma í veg fyrir frekari losun koltvísýrings og annarra óæskilegra lofttegunda sem valda hlýnun jarðar og þ.a.l. raski á jafnvægi hennar. En af hverju hefur 16 ára stúlka frá Svíþjóð svona miklar áhyggjur af loftslagsbreytingum? Margir segja að hún ætti að halda sig heima, halda áfram í skóla og ekki skipta sér af pólitík fyrr en hún hefur aldur til. Hún sé hysterísk, haldi fram fáránlegum, ósönnuðum staðreyndum og sé greinilega veik á geði. Því er jafnvel haldið fram að henni sé stjórnað af náttúruverndarsamtökum, stjórnmálaflokkum og að foreldrar hennar hafi alið upp frekan krakka sem kunni ekki að fá nei. Það sem mér finnst ótrúlegast við þetta er að fullorðið fólk er í alvöru í það mikilli afneitun að það tali svona um 16 ára barn. Barn sem hefur áhyggjur af framtíð sinni og sinnar kynslóðar, réttlætanlegar áhyggjur, enda er útlitið svart. Sýnt hefur verið fram á að losun koltvísýrings hefur margfaldast síðustu áratugi og er styrkur hans í andrúmsloftinu nú um 25% meiri en mesti styrkur síðustu 800 þúsund ár. Rannsóknir á loftslagi síðustu hundruð þúsunda ára sýna að aukinn styrkur koltvísýrings í andrúmslofti helst í hendur við hlýnun jarðar, sem veldur breytingum á loftslagi og útrýmingaröldu tegunda. Ef gögnin eru skoðuð nánar sést að aukning á koltvísýringi í andrúmslofti hefur aldrei verið eins hröð og síðustu 100 árin, sem þýðir að hlýnunin, breytingarnar á loftslagi og útrýming tegunda, verður líklega á stærðargráðu sem jörðin hefur aldrei upplifað áður, verði ekkert að gert. Styrkur annarra gróðurhúsalofttegunda hefur einnig aukist mikið, sem eykur enn á hraða hlýnunar og breytinga. Fyrir utan það að sannað er að styrkur gróðurhúsalofttegunda hafi aukist gríðarlega og að sá styrkur muni valda loftslagsbreytingum, hefur verið sýnt að aukinn styrkur þessara efna í andrúmsloftinu er af manna völdum. Það eru um 98% vísindamanna sammála um, vísindamenn alls staðar að úr heiminum, en eitt af grunngildum vísindamanna er að fara eftir því sem vísindin sýna og engu öðru. Ekki hagsmunum annarra eða sínum eigin, heldur vísindunum. Og ef 98% vísindamanna standa við að hamfarahlýnun sé raunveruleg og sé vegna okkar mannanna, ættum við þá ekki að hlaupa til og gera allt sem í okkar valdi stendur til að reyna að stöðva hana, að koma í veg fyrir enn frekari skaða en við höfum þegar valdið? En nei, leiðtogar heimsins og stjórnir fyrirtækja virðast telja að aukinn hagvöxtur skipti meira máli en framtíð jarðarinnar eins og við þekkjum hana. Þægindi, peningar og áhyggjuleysi eru mikilvægari en þúsundir tegunda sem munu deyja út, mikilvægari en vistkerfi hafsins, sem við Íslendingar treystum svo á, mikilvægari en regnskógarnir og kóralrifin, sem geyma mestu líffræðilega fjölbreytni sem þekkist. Þau sitja loftslagsráðstefnu SÞ um þessar mundir og ræða loftslagsvána en ekkert bólar á aðgerðum sem skila munu árangri. Eins og Greta segir, þá eru aðeins 50% líkur á að hlýnun jarðar verði innan við 1,5°C ef okkur tekst að minnka losun gróðurhúsalofttegunda um 50% á næstu árum. Nú þegar hefur meðalhiti jarðar aukist um u.þ.b. 0,8°C, svo við eigum ekki einu sinni inni eins mikla hlýnun og margir halda. Nú þegar hefur jörðin hlýnað og við finnum fyrir afleiðingum hamfarahlýnunar; skógareldar, flóð, fellibylir og þurrkar síðustu ára eru sorglegur en raunverulegur vitnisburður um það. Þrátt fyrir að okkur takist að halda hlýnun jarðar innan við 1,5°C höfum við haft hræðileg áhrif á vistkerfi jarðar, áhrif sem við munum aldrei geta tekið til baka. Í ljósi alls þessa spyr ég eins og Greta: Hvað um mína framtíð? Alla ævi hefur mér verið sagt að framtíðin sé björt, ég stend mig vel í námi, tek þátt í félagsstörfum og öðrum tómstundum, sé metnaðarfull og dugleg, ég geti allt. Þessu hef ég alltaf trúað, sett markið hátt og gert mitt besta í öllu sem ég tek mér fyrir hendur. En mér finnst framtíðin ekki björt lengur. Hún verður sífellt svartari og það er eins og fáir vilji hjálpa mér, og öllum þeim sem fara í verkföll fyrir loftslagið, að gera hana bjartari. Sama hvað ég geri, sama hvernig ég breyti mínum lífsstíl, þá mun það ekki duga nema stjórnvöld og fyrirtæki geri það líka. Þess vegna mun ég alltaf styðja við Gretu og öll hin sem standa með henni. Ég mun standa með henni því ég vil eiga framtíð. Framtíð fyrir mig, fyrir systkini mín og aðra sem mér þykir vænt um. Framtíð sem ég get hlakkað til og fundist vera björt.Höfundur er líffræðingur og Stúdentaráðsliði fyrir hönd Röskvu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Loftslagsmál Mest lesið Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson Skoðun Kveikur brennur út Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Átt þú rétt á sumarbústað? Unnur Hrefna Jóhannsdóttir Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Hvað getur Ísland gefið öðrum þjóðum? Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Veðrið, veskið og Íslendingurinn María Rut Kristinsdóttir skrifar Skoðun Að mæðra barn í hjarta sínu Hólmfríður Anna Baldursdóttir skrifar Skoðun Jákvæður orðaforði eykur hamingju og vellíðan Helga Fjóla Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir skrifar Skoðun Látum hjartað ráða för Sigrún Traustadóttir skrifar Skoðun Vekjum risann Guðmundur Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Katrín Jakobsdóttir forseti Viðar Pálsson skrifar Skoðun Þjóðarsátt líka fyrir fatlað fólk Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Í ker eða kistu Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar Skoðun Gummi Kalli, einlægur, skemmtilegur og frábær leiðtogi Arnar Ragnarsson skrifar Skoðun Ræstingafyrirtæki og starfsmannaleigur í jafnréttisparadísinni Valgerður Árnadóttir skrifar Skoðun Forysta til framtíðar Hópur presta skrifar Skoðun Fyrir hverja eru skoðanakannanir? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Án varna, ekkert frelsi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Mýtan um launin Elsa Nore skrifar Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Viltu vera memm? Birna Dröfn Birgisdóttir skrifar Skoðun Tíminn að renna út Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Sjá meira
Um þessar mundir stendur loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna sem hæst í New York borg. Þar ræða margir af leiðtogum heimsins um hamfarahlýnun og hvernig þeir ætli að bregðast við þeirri vá sem að okkur steðjar. Vá sem við höfum vitað af í tugi ára en lítið sem ekkert gert í. Og nú er svo komið að vegna afskiptaleysis stjórnvalda og fyrirtækja um allan heim flykkjast milljónir fólks út á götu og fara í verkfall. Forsprakki verkfallanna er ung stúlka sem flestöll okkar kannast núorðið við, Greta Thunberg. Hugrekki hennar og dugnaður er aðdáunarvert og barátta hennar hefur skilað gífurlegum árangri. Nafn hennar er á allra vörum, bæði þeirra sem dást að henni og þeirra sem hæðast að henni. Hún hefur vakið það mikla athygli, að nú, annað árið í röð, fékk hún að ávarpa loftslagsráðstefnu SÞ og ræða þar um hamfarahlýnun og afleiðingar hennar. Ávarpið, sem hún hélt sl. mánudag, 23. september, hefur vakið athygli og fengið mikil viðbrögð. Hún ávítti heimsleiðtogana fyrir framtaksleysi sitt í loftslagsmálum og fyrir að ræða sífellt um hvernig hægt væri að auka hagvöxt í stað þess að ræða um hvaða aðgerðir á að ráðast í til að koma í veg fyrir frekari losun koltvísýrings og annarra óæskilegra lofttegunda sem valda hlýnun jarðar og þ.a.l. raski á jafnvægi hennar. En af hverju hefur 16 ára stúlka frá Svíþjóð svona miklar áhyggjur af loftslagsbreytingum? Margir segja að hún ætti að halda sig heima, halda áfram í skóla og ekki skipta sér af pólitík fyrr en hún hefur aldur til. Hún sé hysterísk, haldi fram fáránlegum, ósönnuðum staðreyndum og sé greinilega veik á geði. Því er jafnvel haldið fram að henni sé stjórnað af náttúruverndarsamtökum, stjórnmálaflokkum og að foreldrar hennar hafi alið upp frekan krakka sem kunni ekki að fá nei. Það sem mér finnst ótrúlegast við þetta er að fullorðið fólk er í alvöru í það mikilli afneitun að það tali svona um 16 ára barn. Barn sem hefur áhyggjur af framtíð sinni og sinnar kynslóðar, réttlætanlegar áhyggjur, enda er útlitið svart. Sýnt hefur verið fram á að losun koltvísýrings hefur margfaldast síðustu áratugi og er styrkur hans í andrúmsloftinu nú um 25% meiri en mesti styrkur síðustu 800 þúsund ár. Rannsóknir á loftslagi síðustu hundruð þúsunda ára sýna að aukinn styrkur koltvísýrings í andrúmslofti helst í hendur við hlýnun jarðar, sem veldur breytingum á loftslagi og útrýmingaröldu tegunda. Ef gögnin eru skoðuð nánar sést að aukning á koltvísýringi í andrúmslofti hefur aldrei verið eins hröð og síðustu 100 árin, sem þýðir að hlýnunin, breytingarnar á loftslagi og útrýming tegunda, verður líklega á stærðargráðu sem jörðin hefur aldrei upplifað áður, verði ekkert að gert. Styrkur annarra gróðurhúsalofttegunda hefur einnig aukist mikið, sem eykur enn á hraða hlýnunar og breytinga. Fyrir utan það að sannað er að styrkur gróðurhúsalofttegunda hafi aukist gríðarlega og að sá styrkur muni valda loftslagsbreytingum, hefur verið sýnt að aukinn styrkur þessara efna í andrúmsloftinu er af manna völdum. Það eru um 98% vísindamanna sammála um, vísindamenn alls staðar að úr heiminum, en eitt af grunngildum vísindamanna er að fara eftir því sem vísindin sýna og engu öðru. Ekki hagsmunum annarra eða sínum eigin, heldur vísindunum. Og ef 98% vísindamanna standa við að hamfarahlýnun sé raunveruleg og sé vegna okkar mannanna, ættum við þá ekki að hlaupa til og gera allt sem í okkar valdi stendur til að reyna að stöðva hana, að koma í veg fyrir enn frekari skaða en við höfum þegar valdið? En nei, leiðtogar heimsins og stjórnir fyrirtækja virðast telja að aukinn hagvöxtur skipti meira máli en framtíð jarðarinnar eins og við þekkjum hana. Þægindi, peningar og áhyggjuleysi eru mikilvægari en þúsundir tegunda sem munu deyja út, mikilvægari en vistkerfi hafsins, sem við Íslendingar treystum svo á, mikilvægari en regnskógarnir og kóralrifin, sem geyma mestu líffræðilega fjölbreytni sem þekkist. Þau sitja loftslagsráðstefnu SÞ um þessar mundir og ræða loftslagsvána en ekkert bólar á aðgerðum sem skila munu árangri. Eins og Greta segir, þá eru aðeins 50% líkur á að hlýnun jarðar verði innan við 1,5°C ef okkur tekst að minnka losun gróðurhúsalofttegunda um 50% á næstu árum. Nú þegar hefur meðalhiti jarðar aukist um u.þ.b. 0,8°C, svo við eigum ekki einu sinni inni eins mikla hlýnun og margir halda. Nú þegar hefur jörðin hlýnað og við finnum fyrir afleiðingum hamfarahlýnunar; skógareldar, flóð, fellibylir og þurrkar síðustu ára eru sorglegur en raunverulegur vitnisburður um það. Þrátt fyrir að okkur takist að halda hlýnun jarðar innan við 1,5°C höfum við haft hræðileg áhrif á vistkerfi jarðar, áhrif sem við munum aldrei geta tekið til baka. Í ljósi alls þessa spyr ég eins og Greta: Hvað um mína framtíð? Alla ævi hefur mér verið sagt að framtíðin sé björt, ég stend mig vel í námi, tek þátt í félagsstörfum og öðrum tómstundum, sé metnaðarfull og dugleg, ég geti allt. Þessu hef ég alltaf trúað, sett markið hátt og gert mitt besta í öllu sem ég tek mér fyrir hendur. En mér finnst framtíðin ekki björt lengur. Hún verður sífellt svartari og það er eins og fáir vilji hjálpa mér, og öllum þeim sem fara í verkföll fyrir loftslagið, að gera hana bjartari. Sama hvað ég geri, sama hvernig ég breyti mínum lífsstíl, þá mun það ekki duga nema stjórnvöld og fyrirtæki geri það líka. Þess vegna mun ég alltaf styðja við Gretu og öll hin sem standa með henni. Ég mun standa með henni því ég vil eiga framtíð. Framtíð fyrir mig, fyrir systkini mín og aðra sem mér þykir vænt um. Framtíð sem ég get hlakkað til og fundist vera björt.Höfundur er líffræðingur og Stúdentaráðsliði fyrir hönd Röskvu.
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Gummi Kalli er rétti kosturinn sem biskup Íslands Áslaug Helga Hálfdánardóttir,Dís Gylfadóttir,Guðni Már Harðarson skrifar