Kristján Finnur Sæmundsson véltæknifræðingur segir það lélegt að spjótum sé beint að landbúnaðinum sérstaklega; að hann beri ábyrgð á háu vöruverði á Íslandi. Kristján Finnur lagðist í lestur á tollskrám bæði á Íslandi og Noregi og hann segir í því samhengi allt tal um ofurtolla bábilju.

Þetta hefur verið talsvert til umræðu undanfarna daga eða eftir að ASÍ birti sína verðskrá þar sem fram kemur að vörukarfan hér sé næstum 70 prósentum dýrari í Reykjavík en Helsinki. Og munar um minna. Svo virðist sem tollalækkanir skili sér ekki til almennra neytenda.

Sveitastrák sem rann blóðið til skyldunnar

Spjótin hafa beinst að landbúnaðinum í þessu samhengi en Kristján Finnur, sem segist vera sveitastrákur, að ætt og uppruna úr Dölunum og honum rann blóðið til skyldunnar, eins og hann segir sjálfur. Og hefur birt niðurstöður sínar á Facebook og hafa þær vakið verulega athygli. Og var Kristján Finnur í viðtali í Bítinu í morgun þar sem hann ræddi þetta nánar, þennan saman samanburð á tollvernd á Ísland og Noregi. Hann sagði þetta vissulega hafa verið þungan lestur en gaman eftir á að hafa skoðað þetta.

„Ég komst að því að þessi áróður sem talsmenn verslunarinnar hafa haldið lengi fram, að þetta sé allt íslenskum landbúnaði að kenna, hann stenst ekki skoðun. Því miður. Því að tollar hafa verið lækkaðir eins og ASÍ hefur verið að halda fram. Og einfaldlega ef menn bera saman tolla frá síðustu verðkönnun ASÍ og í dag, þá hafa tollar lækkað bæði í prósentum og fastri krónutölu. Fasta krónutalan hefur rýrnað í þeirri verðbólgu sem verið hefur á Íslandi. Þessi matarkarfa ASÍ hefur lækkað um 25 prósent. Hér á Íslandi,“ segir Kristján Finnur.

Meiri tollavernd í Noregi

Kristján skoðaði einnig norsku tollskrána og sagði áhugavert það sem þá kom uppúr dúrnum.

„Þessir ofurtollar sem talað er um, að við séum þau einu í heiminum sem eru með slíkt, það stenst ekki heldur skoðun. Í Noregi er meiri tollvernd. Heilt yfir. Í Noregi er í prósentum talið hærri tollvernd en er hér. Samt er karfan ódýrari. Talsvert,“ segir Kristján Finnur og segir að ekki sé hægt að rekja hátt matarverð til tollaverndar.

Kristján Finnur rakti að 1. maí 2018, eða í fyrra, tók í gildi nýr samningur milli Íslands og ESB þar sem tollar eru felldir niður á 340 tollskrárnúmer og lækkaðir á ansi mörgum öðrum.

„Og þetta, eins og í þessari matarkörfu er það sérstaklega nautahakk, kjúklingabringur og svínagúllas sem hafa lækkað. Og mér finnst eiginlega ekki að það sé endalaust hægt að skýla sér á bak við það og skjóta föstum skotum á landbúnaðinn í staðinn fyrir að ræða bara hverjar ástæðurnar gætu verið?“

Áróður um ofurtolla stenst ekki

Umsjónarmenn Bítsins voru á því að niðurstöður og tafla sem Kristján Finnur tók saman sé sláandi. Viðmælandi þeirra segist enginn sérfræðingur í tollamálum en honum fannst eitthvað ekki standast í þessu og ákvað að hella sér í rannsóknir. Og hann hefur fengið meiri viðbrögð við niðurstöðunum en hann bjóst við.

„Þessi fasta krónutala og rýrnun á krónunni sem veldur því að tollar hafa lækkað,“ segir Kristján Finnur sem telur reyndar að ýmsar ástæður margþættar skýri hátt vöruverð á Íslandi. Hér er dýrara að reka verslun en í Noregi og markaðurinn er minni.

„Þetta á sér skýringar en lélegt að skjóta alltaf íslenska landbúnaðinn í kaf. Eins og meirihluti landsmanna hafði ég ekki hugmynd um hverjir þessir tollar voru. Maður heyrir að þetta séu ofurtollar en þetta er kannski ekki þannig.“