Hundruð milljóna í búgrein, sem aðrir banna!? Ole Anton Bieltvedt skrifar 21. janúar 2019 09:04 Víða sæta dýrin illri meðferð í hinum svokallaða matvælaiðnaði, og er oft farið heiftarlega með þau í sláturhúsum og flutningi þangað. Koma þau stundum nær dauða en lífi þar að; fótbrotin, lemstruð og limlest. Kunnugur maður sagði: „Ef sláturhús hefðu glerveggi, og ef eymdar- og kvalaróp dýranna heyrðust út, væri löngu búið að loka þeim öllum“. Einna verst allra búgreina, með tilliti til kvalræðis dýranna, er þó fyrir mér loðdýraræktin. Þar er kvalræðið vitað og tekið með í reikninginn frá byrjun. Hér eru einkum haldnir minkar. Við náttúrulegar aðstæður þurfa þeir lífssvæði upp á 10-20 ferkílómetra, þar sem þeir geta ráfað um frjálsar, merkt sín svæði, grafið, klifrað, synt og aflað sér lífsviðurværis. Í loðdýraræktinni eru þessum lífverum troðið inn í vírnetabúr, 30 x 60-70 sm, þar sem þær eru látnar dúsa og þjást ævilangt. Búklengd með skotti slagar upp í lengd búranna. Fætur hvíla lengst af á járnvírum, 2,4 mm skulu þeir vera, en þykkari ekki, svo úrgangur úr dýrunum falli greiðlega í gegn. Hann hrúast svo oft upp undir búrum og leggur þá af honum hinn versti ódaunn og stækja. Þegar hvolpar eru 6 mánaða, skal slátra. Þeim er þá troðið inn í lokaðan kassa og útblástur dráttarvélar tengdur við, dráttarvél gangsett og keyrð, þangað til að allir hvolparnir eru kafnaðir af gaseitrun. Minkar kunna að kafa, geta haldið niðri í sér anda, og má ætla, að þeir berjist um, reyni að halda anda niðri og frá sér eiturloftinu, jafn lengi og lungu leyfa. Hér kann því að eiga sér stað heiftarlegt dauðastríð. Fyrir mér er óskiljanlegt, að góðir og gegnir bændur skuli hafa lagt þessa hræðilegu iðju fyrir sig. Úr ýmsu öðru má velja, ef menn vilja byggja sveitir landsins, og enginn er bundinn þar. Var það gróðavonin, sem keyrði menn í þetta? Vart velvild til dýranna eða væntumþykja. Í flestum atvinnurekstri er það svo, að afkoma sveiflast, og verða atvinnurekendur, sem vilja komast af til langframa, að safna í sarpinn í feitu árunum, til að komast í gegnum þau mögru. Þetta lögmál gildir um flest fyrirtæki landsins, en einhvern veginn hafa bændur komizt upp með það, að, ef illa áraði og afkoma versnaði, þá gætu þeir bara snúið sér til ríkisins og fengið úrlausn á sínum fjárhagsvanda þar; úr sjóðum almennings. Nú eru þeir 13 loðdýrabændur, sem eftir eru, að fara fram á 300 milljónir úr sjóðum landsmanna, til að dekka sinn taprekstur, en þetta jafngildir því, að allar fjölskyldur landsins leggi þessum loðdýrabændum til 3.000 krónur hver. Sigurður Ingi, sem er dýralæknir, eins og menn vita, þó að slíkt komi lítið fram í fari hans, vill gjarnan skoða, hvort ekki mætti fá Byggðastofnun í þetta? Hann er ráðherra byggðamála. Kristján Þór, landbúnaðarráðherra, vitnar hins vegar í , „að engar fjárheimildir séu í fjárlögum, sem hægt sé að grípa til“. Framsóknarmenn setja auðvitað ekki slíkt smáræði fyrir sig, en vonandi gerir Kristján Þór það í reynd, ekki bara af skorti á fjárheimildum, heldur vegna siðferðis síns og skilnings á því, að þessu heiftarlega dýraníði verður að linna. Vil ég trúa honum til þess. Vonandi kemur forsætisráðherra að málinu með sama hætti, en mál er til komið, að hún og VG fari að sýna, af hverju þau kenna sig við grænt. Ekkert hefur sést mikið til þess enn. Nánast allar aðrar siðmenntaðar þjóðir eru búnar að banna eða eru að banna loðdýrarækt, og má þar nefna Bretland, Austurríki, Lúxemborg, Slóveníu, Króatíu, Bosníu og Hersegóvína, Serbíu, Masedóníu, Sviss (almenn mjög ströng dýraverndurlög, sem fyrirbyggja svona dýraníð), Tékkland frá 2019, Þýzkaland frá 2022, Holland frá 2024 og Noregur frá 2025. ESB er að vinna að slíku banni fyrir öll hin ESB-ríkin. Það væri auðvitað fáránlegt og forkastanlegt af íslenzkum stjórnvöldum, ef þau færu að styrkja búgrein, sem allir aðrir eru að banna, vegna dýraníðs, með hundraða milljóna framlagi af almannafé. Allir helztu fatahönnuður og –framleiðendur hins vestræna heims eru líka búnir að setja bann á og útiloka náttúrulega loðfeldi í sinni hönnun og framleiðslu. Má þar nefna Armani, Calvin Klein, Gucci, Hugo Boss, Michael Kohrs, Ralph Lauren, Tom Ford, Tommy Hilfiger, Versace og Vivienne Westwood. Fyrir utan dýraníðið, virðist því frekari fjárfesting í loðdýrarækt vafasöm eða glórulaus.Höfundur er stofnandi Jarðarvina. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Dýr Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sigursaga Evrópu í 21 ár Pawel Bartoszek skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin, Dagbjört og ESB Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gasa Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar Skoðun Myndir þú ráða fatlað fólk í vinnu? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Hvað ert þú að gera? Eiður Welding skrifar Skoðun Rauðir sokkar á 1. maí Sveinn Ólafsson skrifar Skoðun 1. maí er líka fyrir fatlað fólk! Geirdís Hanna Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Verkalýðshreyfingin á næsta leik í Evrópuumræðunni Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Á milli steins og sleggju Heinemann Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Heiðrum íslenska hestinn Berglind Margo Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Allir eiga rétt á virku lífi — líka fatlað fólk Anna Margrét Bjarnadóttir skrifar Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Sjá meira
Víða sæta dýrin illri meðferð í hinum svokallaða matvælaiðnaði, og er oft farið heiftarlega með þau í sláturhúsum og flutningi þangað. Koma þau stundum nær dauða en lífi þar að; fótbrotin, lemstruð og limlest. Kunnugur maður sagði: „Ef sláturhús hefðu glerveggi, og ef eymdar- og kvalaróp dýranna heyrðust út, væri löngu búið að loka þeim öllum“. Einna verst allra búgreina, með tilliti til kvalræðis dýranna, er þó fyrir mér loðdýraræktin. Þar er kvalræðið vitað og tekið með í reikninginn frá byrjun. Hér eru einkum haldnir minkar. Við náttúrulegar aðstæður þurfa þeir lífssvæði upp á 10-20 ferkílómetra, þar sem þeir geta ráfað um frjálsar, merkt sín svæði, grafið, klifrað, synt og aflað sér lífsviðurværis. Í loðdýraræktinni eru þessum lífverum troðið inn í vírnetabúr, 30 x 60-70 sm, þar sem þær eru látnar dúsa og þjást ævilangt. Búklengd með skotti slagar upp í lengd búranna. Fætur hvíla lengst af á járnvírum, 2,4 mm skulu þeir vera, en þykkari ekki, svo úrgangur úr dýrunum falli greiðlega í gegn. Hann hrúast svo oft upp undir búrum og leggur þá af honum hinn versti ódaunn og stækja. Þegar hvolpar eru 6 mánaða, skal slátra. Þeim er þá troðið inn í lokaðan kassa og útblástur dráttarvélar tengdur við, dráttarvél gangsett og keyrð, þangað til að allir hvolparnir eru kafnaðir af gaseitrun. Minkar kunna að kafa, geta haldið niðri í sér anda, og má ætla, að þeir berjist um, reyni að halda anda niðri og frá sér eiturloftinu, jafn lengi og lungu leyfa. Hér kann því að eiga sér stað heiftarlegt dauðastríð. Fyrir mér er óskiljanlegt, að góðir og gegnir bændur skuli hafa lagt þessa hræðilegu iðju fyrir sig. Úr ýmsu öðru má velja, ef menn vilja byggja sveitir landsins, og enginn er bundinn þar. Var það gróðavonin, sem keyrði menn í þetta? Vart velvild til dýranna eða væntumþykja. Í flestum atvinnurekstri er það svo, að afkoma sveiflast, og verða atvinnurekendur, sem vilja komast af til langframa, að safna í sarpinn í feitu árunum, til að komast í gegnum þau mögru. Þetta lögmál gildir um flest fyrirtæki landsins, en einhvern veginn hafa bændur komizt upp með það, að, ef illa áraði og afkoma versnaði, þá gætu þeir bara snúið sér til ríkisins og fengið úrlausn á sínum fjárhagsvanda þar; úr sjóðum almennings. Nú eru þeir 13 loðdýrabændur, sem eftir eru, að fara fram á 300 milljónir úr sjóðum landsmanna, til að dekka sinn taprekstur, en þetta jafngildir því, að allar fjölskyldur landsins leggi þessum loðdýrabændum til 3.000 krónur hver. Sigurður Ingi, sem er dýralæknir, eins og menn vita, þó að slíkt komi lítið fram í fari hans, vill gjarnan skoða, hvort ekki mætti fá Byggðastofnun í þetta? Hann er ráðherra byggðamála. Kristján Þór, landbúnaðarráðherra, vitnar hins vegar í , „að engar fjárheimildir séu í fjárlögum, sem hægt sé að grípa til“. Framsóknarmenn setja auðvitað ekki slíkt smáræði fyrir sig, en vonandi gerir Kristján Þór það í reynd, ekki bara af skorti á fjárheimildum, heldur vegna siðferðis síns og skilnings á því, að þessu heiftarlega dýraníði verður að linna. Vil ég trúa honum til þess. Vonandi kemur forsætisráðherra að málinu með sama hætti, en mál er til komið, að hún og VG fari að sýna, af hverju þau kenna sig við grænt. Ekkert hefur sést mikið til þess enn. Nánast allar aðrar siðmenntaðar þjóðir eru búnar að banna eða eru að banna loðdýrarækt, og má þar nefna Bretland, Austurríki, Lúxemborg, Slóveníu, Króatíu, Bosníu og Hersegóvína, Serbíu, Masedóníu, Sviss (almenn mjög ströng dýraverndurlög, sem fyrirbyggja svona dýraníð), Tékkland frá 2019, Þýzkaland frá 2022, Holland frá 2024 og Noregur frá 2025. ESB er að vinna að slíku banni fyrir öll hin ESB-ríkin. Það væri auðvitað fáránlegt og forkastanlegt af íslenzkum stjórnvöldum, ef þau færu að styrkja búgrein, sem allir aðrir eru að banna, vegna dýraníðs, með hundraða milljóna framlagi af almannafé. Allir helztu fatahönnuður og –framleiðendur hins vestræna heims eru líka búnir að setja bann á og útiloka náttúrulega loðfeldi í sinni hönnun og framleiðslu. Má þar nefna Armani, Calvin Klein, Gucci, Hugo Boss, Michael Kohrs, Ralph Lauren, Tom Ford, Tommy Hilfiger, Versace og Vivienne Westwood. Fyrir utan dýraníðið, virðist því frekari fjárfesting í loðdýrarækt vafasöm eða glórulaus.Höfundur er stofnandi Jarðarvina.
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar