56% landsmanna vilja evru; er ekki mál til komið að sinna því!? Ole Anton Bieltvedt skrifar 13. mars 2019 07:00 Í október sl. kom fram í Gallup-könnun, að 56% Íslendinga eru hlynnt upptöku evru. Skýr meirihluti þjóðarinnar vill því loks fá stöðugan og traustan gjaldmiðil, sem við getum reitt okkur á, hvernig sem viðrar í efnahagsmálum, og, umfram allt, tryggir okkur lágmarksvexti, eins og allir aðrir Evrópubúar njóta. Meðan Evrópubúar borga sína íbúð 1,5 sinnum, með vöxtum, eru menn hér að greiða sína íbúð 3-4 sinnum, vegna okurvaxta. Í Bretlandi greiddu 52% þeirra, sem atkvæði greiddu, atkvæði með því, að þjóðin gengi úr ESB. Þar hefur síðan verið talað um „vilja fólksins“, og að fullnægja yrði „vilja fólksins“, af virðingu við lýðræðið, jafnvel þó að í ljós hafi komið, að úrgangan sé hið mesta feigðarflan. Auðvitað er munur á Gallup-könnun og þjóðaratkvæði, en engu að síður finnst mér með ólíkindum, hvernig stjórnmálamenn og Alþingi leiða hjá sér þessa skýru meldingu landsmanna í þessu veigamikla máli. Skilja stjórnmálamenn ekki, að gjaldmiðlamálið er sennilega stærsta einstaka hagsmunamál þjóðarinnar? Aðgerðarleysi stjórnmálamanna og virðingarleysi við skilaboðin, sem Gallup-könnunin sendir, leiddi til þess, að ég fór sjálfur – með hjálp góðra manna – að setja mig inn í gjaldmiðlamálið. Ég átti fund með fjórum háttsettum embættismönnum ESB í Brussel 20. nóvember sl. til að kanna stöðu Íslands hjá ESB, bæði með tilliti til aðildar og upptöku evru. Ég skrifaði svo grein um þessa heimsókn, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi þann 5. desember sl. Í framhaldi af því, bað ég – með góðfúslegri aðstoð sendiherra ESB á Íslandi – um fund með Seðlabanka Evrópu í sama skyni. Fundurinn fór fram 14. janúar sl. Ég hitti 2 yfirhagfræðinga bankans, auk helsta ráðgjafa hans gagnvart nýjum aðildarríkjum og nýjum evru-umsóknaraðilum. Sagði hann, Michel Sturm, sem hann heitir, að Ísland væri frjálst að því að taka einhliða upp evru, án fullrar ESB-aðildar og án samvinnu og samráðs við ESB og Seðlabanka Evrópu, en hann sagðist alls ekki mæla með því. Í fyrsta lagi væri þá enginn stuðningur bankans við Ísland til staðar, ef tímar versnuðu og landið þyrfti á efnahagslegum stuðningi að halda, en fullgildir evru-aðilar nytu slíks stuðnings í ríkum mæli, auk þess, sem slík einhliða upptaka myndi torvelda og flækja endanlega aðildarsamninga Íslands stórlega, ef og þegar til þeirra kæmi. Aðalráðgjafinn mælti eindregið með því, að Ísland myndi fara þá leið, sem sáttmálinn segði til um; ljúka aðildarsamningum, sem hann taldi persónulega að þyrfti ekki að taka mjög langan tíma, ef Íslendingar beittu sér í málinu, og svo fara í evru-upptökuferlið. Eftir að við höfðum farið í gegnum stöðu Íslands með tilliti til skilyrða Maastricht-samningsins, virtist leið í evru greið. Ísland stendur í þessu tilliti mjög vel. Ég lagði þá spurningu fyrir fundinn, hvernig litið væri á ESB-aðildarumsókn Íslands í bankanum. Bankamennirnir kusu að svara því ekki. Sjálfur sagðist ég telja, að aðildarsamningar væru bara í biðstöðu, og að bréf utanríkisráðherra (Gunnars Braga) frá 12.03.15 hefði lögformlega ekki rift samningaumleitunum heldur aðeins sett þær í biðstöðu, þar sem samþykki Alþingis fyrir bréfinu hefði ekki fengizt. Ef þessi túlkun reynist rétt, er auðvitað einfalt og fljótlegt að taka upp samningaþráðinn við ESB að nýju. Niðurstaða mín, hvað tímalengd varðar, eftir þennan fund, er sú sama og eftir fundinn í Brussel; 2 ár til að ljúka samningum og 1 ár til að koma krónunni í ERM2-tengingu (eins og danska krónan hefur). Svo 2 ár til viðbótar til að fá evruna endanlega. Eftir 3 ár væri krónan þannig komin með styrk evru, í gegnum ERM2-mekanismann, sem myndi tryggja stöðugleika, sem við höfum aldrei kynnzt eða búið við. Væntanlega myndu vextir líka lækka snarlega við þetta. Eftir að hafa skoðað þessi mál rækilega, bæði hjá ESB í Brussel og hjá Evrópska seðlabankanum í Frankfurt, vil ég með þessari grein gera mönnum það ljóst, ekki sízt þessum 56% evru-sinna, að eina góða leiðin í evruna er full aðild að ESB, en þegar það er sagt, verður að hafa í huga, að við erum nú þegar 80-90% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku okkar í Schengen-samkomulaginu, en alveg án áhrifa. Það vantar því lítið upp á, og snúast lokaspurningarnar um landbúnað og sjávarútveg. Bæði Finnar og Svíar fengu undanþágur í landbúnaðarmálum, vegna „norrænnar legu“, sem við myndum eflaust líka fá, og Malta hélt fullum yfirráðum yfir sínum fiskimiðumvið inngöngu í ESB á grundvelli þeirrar staðreyndar, að þeir hefðu einir stjórnað og stundað veiðar á þessum fiskimiðum í gegnum söguna. Það eru yfirgnæfandi líkur á því, að við gætum samið við ESB með sama hætti. Við fulla inngöngu í ESB fengjum við okkar eigin kommissar í Brussel og 6 þingmenn á Evrópuþingið; Íslendingar gætu loks farið að láta að sér kveða í Evrópumálum og haft áhrif á evrópska lagasetningu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Ole Anton Bieltvedt Mest lesið Halldór 31.05.2025 Halldór Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Sjá meira
Í október sl. kom fram í Gallup-könnun, að 56% Íslendinga eru hlynnt upptöku evru. Skýr meirihluti þjóðarinnar vill því loks fá stöðugan og traustan gjaldmiðil, sem við getum reitt okkur á, hvernig sem viðrar í efnahagsmálum, og, umfram allt, tryggir okkur lágmarksvexti, eins og allir aðrir Evrópubúar njóta. Meðan Evrópubúar borga sína íbúð 1,5 sinnum, með vöxtum, eru menn hér að greiða sína íbúð 3-4 sinnum, vegna okurvaxta. Í Bretlandi greiddu 52% þeirra, sem atkvæði greiddu, atkvæði með því, að þjóðin gengi úr ESB. Þar hefur síðan verið talað um „vilja fólksins“, og að fullnægja yrði „vilja fólksins“, af virðingu við lýðræðið, jafnvel þó að í ljós hafi komið, að úrgangan sé hið mesta feigðarflan. Auðvitað er munur á Gallup-könnun og þjóðaratkvæði, en engu að síður finnst mér með ólíkindum, hvernig stjórnmálamenn og Alþingi leiða hjá sér þessa skýru meldingu landsmanna í þessu veigamikla máli. Skilja stjórnmálamenn ekki, að gjaldmiðlamálið er sennilega stærsta einstaka hagsmunamál þjóðarinnar? Aðgerðarleysi stjórnmálamanna og virðingarleysi við skilaboðin, sem Gallup-könnunin sendir, leiddi til þess, að ég fór sjálfur – með hjálp góðra manna – að setja mig inn í gjaldmiðlamálið. Ég átti fund með fjórum háttsettum embættismönnum ESB í Brussel 20. nóvember sl. til að kanna stöðu Íslands hjá ESB, bæði með tilliti til aðildar og upptöku evru. Ég skrifaði svo grein um þessa heimsókn, sem birtist í Fréttablaðinu og á Vísi þann 5. desember sl. Í framhaldi af því, bað ég – með góðfúslegri aðstoð sendiherra ESB á Íslandi – um fund með Seðlabanka Evrópu í sama skyni. Fundurinn fór fram 14. janúar sl. Ég hitti 2 yfirhagfræðinga bankans, auk helsta ráðgjafa hans gagnvart nýjum aðildarríkjum og nýjum evru-umsóknaraðilum. Sagði hann, Michel Sturm, sem hann heitir, að Ísland væri frjálst að því að taka einhliða upp evru, án fullrar ESB-aðildar og án samvinnu og samráðs við ESB og Seðlabanka Evrópu, en hann sagðist alls ekki mæla með því. Í fyrsta lagi væri þá enginn stuðningur bankans við Ísland til staðar, ef tímar versnuðu og landið þyrfti á efnahagslegum stuðningi að halda, en fullgildir evru-aðilar nytu slíks stuðnings í ríkum mæli, auk þess, sem slík einhliða upptaka myndi torvelda og flækja endanlega aðildarsamninga Íslands stórlega, ef og þegar til þeirra kæmi. Aðalráðgjafinn mælti eindregið með því, að Ísland myndi fara þá leið, sem sáttmálinn segði til um; ljúka aðildarsamningum, sem hann taldi persónulega að þyrfti ekki að taka mjög langan tíma, ef Íslendingar beittu sér í málinu, og svo fara í evru-upptökuferlið. Eftir að við höfðum farið í gegnum stöðu Íslands með tilliti til skilyrða Maastricht-samningsins, virtist leið í evru greið. Ísland stendur í þessu tilliti mjög vel. Ég lagði þá spurningu fyrir fundinn, hvernig litið væri á ESB-aðildarumsókn Íslands í bankanum. Bankamennirnir kusu að svara því ekki. Sjálfur sagðist ég telja, að aðildarsamningar væru bara í biðstöðu, og að bréf utanríkisráðherra (Gunnars Braga) frá 12.03.15 hefði lögformlega ekki rift samningaumleitunum heldur aðeins sett þær í biðstöðu, þar sem samþykki Alþingis fyrir bréfinu hefði ekki fengizt. Ef þessi túlkun reynist rétt, er auðvitað einfalt og fljótlegt að taka upp samningaþráðinn við ESB að nýju. Niðurstaða mín, hvað tímalengd varðar, eftir þennan fund, er sú sama og eftir fundinn í Brussel; 2 ár til að ljúka samningum og 1 ár til að koma krónunni í ERM2-tengingu (eins og danska krónan hefur). Svo 2 ár til viðbótar til að fá evruna endanlega. Eftir 3 ár væri krónan þannig komin með styrk evru, í gegnum ERM2-mekanismann, sem myndi tryggja stöðugleika, sem við höfum aldrei kynnzt eða búið við. Væntanlega myndu vextir líka lækka snarlega við þetta. Eftir að hafa skoðað þessi mál rækilega, bæði hjá ESB í Brussel og hjá Evrópska seðlabankanum í Frankfurt, vil ég með þessari grein gera mönnum það ljóst, ekki sízt þessum 56% evru-sinna, að eina góða leiðin í evruna er full aðild að ESB, en þegar það er sagt, verður að hafa í huga, að við erum nú þegar 80-90% í ESB, í gegnum EES-samninginn og þátttöku okkar í Schengen-samkomulaginu, en alveg án áhrifa. Það vantar því lítið upp á, og snúast lokaspurningarnar um landbúnað og sjávarútveg. Bæði Finnar og Svíar fengu undanþágur í landbúnaðarmálum, vegna „norrænnar legu“, sem við myndum eflaust líka fá, og Malta hélt fullum yfirráðum yfir sínum fiskimiðumvið inngöngu í ESB á grundvelli þeirrar staðreyndar, að þeir hefðu einir stjórnað og stundað veiðar á þessum fiskimiðum í gegnum söguna. Það eru yfirgnæfandi líkur á því, að við gætum samið við ESB með sama hætti. Við fulla inngöngu í ESB fengjum við okkar eigin kommissar í Brussel og 6 þingmenn á Evrópuþingið; Íslendingar gætu loks farið að láta að sér kveða í Evrópumálum og haft áhrif á evrópska lagasetningu.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun