81 prósent greina fjallar um karla Björk Eiðsdóttir skrifar 8. mars 2019 07:00 Laufey Axelsdóttir segir vilja til að breyta stöðunni skipta miklu máli. Í dag, 8. mars, er fólk hvatt til að taka þátt í átaki á vegum UNESCO sem fer fram víða um heim og stuðla þannig að jafnari hlut kvenna í greinum vefsins með viðburðinum #wiki4women. Markmiðið er að bregðast við ákalli frá UNESCO og Wikimedia Foundation og stuðla að betri kynningu og umfjöllun um konur á upplýsingasíðum Wikipedia. Samkvæmt nýrri talningu UNESCO eru 12.152 greinar á Wikipedia um Íslendinga. Af þeim eru tæplega 19% um íslenskar konur en 81% um íslenska karla. Sjónum er sérstaklega beint að konum sem tengjast málefnasviðum UNESCO, þ.e. menntun, menningu, listum, fjölmiðlum, vísindum og upplýsingatækni. Mennta- og menningarmálaráðuneytið stendur fyrir viðburðinum hér á landi í samstarfi við UNESCO á Íslandi og Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, á Akureyri og Listaháskóla Íslands en það er Laufey Axelsdóttir, stundakennari við Háskóla Íslands, sem er í forsvari fyrir viðburðinum hér á landi. „Við fengum þetta verkefni í hendurnar frá menntamálaráðuneytinu í síðustu viku og þeir sem höfðu tök á að vera með viðburði í dag ásamt okkur í Háskóla Íslands eru Háskólinn í Reykjavík og á Akureyri. Listaháskóli Íslands verður ekki með dagskrá en hvetur nemendur sína sérstaklega til þátttöku,“ segir Laufey. „Aðalviðburðurinn á vegum UNESCO verður í París, rétt eins og á síðasta ári en auk þess er staðið fyrir viðburðum í borgunum Bangkok, Nýju-Delí, Almaty, Kaíró, Líma, Buenos Aires, Reykjavík, Akureyri og Rabat.“Viðburðinn má finna á Facebook undir orðunum Wiki4women.Laufey segir viðbrögðin hafa verið góð og þau vonist til að sem flestir mæti í dag til að skrá sögu markverðra kvenna og viðburðurinn verði í framhaldi árlegur. „Eins og tölurnar sýna er lítið fjallað um konur á þessum síðum og má segja að þetta sé ein mynd af þeim veruleika sem konur hafa búið við. Þær hafa þurft að berjast fyrir viðurkenningu á hinu opinbera sviði eins og til dæmis á vinnumarkaðnum og í íþróttaheiminum þar sem þeirra afrek hafa verið sett skör lægra en afrek karla. Þetta er ein af mörgum birtingarmyndum svokallaðs kynjakerfis eða félagslegs valdakerfis sem einkennist af kerfisbundinni yfirskipun karla og undirskipun kvenna. Í þessu kerfi hafa karlar orðið viðmiðið og þar skiptir t.d. máli að skoða menningarlega þætti og hugmyndir í samfélaginu um leiðtogahæfni, verðleika og virðingu. Rannsóknir hafa sýnt að slíkar hugmyndir eru kynbundnar og birtist t.d. í því að bæði konur og karlar velja sér frekar karla sem leiðtoga.“Rödd karla fengið meira vægi „Það er áhugavert að skoða þetta út frá tölfræðinni sem hefur verið tekin saman í skýrslu félags- og jafnréttismálaráðherra um stöðu og þróun jafnréttismála árin 2015-2017. Þar kemur mjög skýrt fram að karlar hafa frekar verið viðmælendur í fjölmiðlum en konur. Þeirra rödd hefur þannig fengið meira vægi í samfélaginu. Þetta gæti verið ein af ástæðum þess að fólk skrifar frekar um karla en konur á Wikipedia. Í skýrslunni má einnig sjá jákvæð áhrif þess þegar fjölmiðill fer í jafnréttisátak líkt og RÚV gerði. Vilji til að breyta stöðunni skiptir því miklu máli.“ Nemendur og starfsfólk háskólanna eru hvött til að mæta en aðgangur er öllum opinn og öllum áhugasömum fagnað. „Eins getur fólk unnið í þessu heiman frá sér, allir geta sest niður við tölvuna og skrifað. Þátttakendum er frjálst að velja sjálfir konur til að skrifa um en Wikipedia setur þó kröfur um að konan hafi afrekað eitthvað markvert til að fjallað sé um hana á hennar eigin síðu. „Við höfum svo tekið saman góðan lista um markverðar konur fyrir þá sem vantar hugmyndir og af nægu er að taka. Við höfum tekið svolítið af heimildum saman til að auðvelda fólki vinnuna og verðum á staðnum til að hjálpa fólki að setja inn heimildir og gera því þetta eins auðvelt og hægt er.“ Birtist í Fréttablaðinu Tímamót Mest lesið Ofboðslega stolt af dóttur sinni Lífið „Ef við erum lausnamiðuð þá sköpum við tækifærin“ Lífið Klæddu sig upp sem frambjóðendur Lífið Bannaði Snorra að kjósa Arnar Þór Lífið Myndaveisla: Rosaleg stemming í kosningavökunum Lífið „Býr ekki lítil kerling innra með okkur öllum?“ Lífið „Svo góð tilfinning að endurheimta sjálfa sig“ Tónlist Davíð Helgason og Isabella eignuðust dreng Lífið Tvöföld veisla hjá Gnarr feðgum Lífið Krakkatían: Forsetaefni, Disney og tónlist Lífið Fleiri fréttir Dóttir Jolie og Pitt vill ekki heita Pitt lengur „Býr ekki lítil kerling innra með okkur öllum?“ Davíð Helgason og Isabella eignuðust dreng „Ef við erum lausnamiðuð þá sköpum við tækifærin“ Krakkatían: Forsetaefni, Disney og tónlist Klæddu sig upp sem frambjóðendur Myndaveisla: Rosaleg stemming í kosningavökunum Tvöföld veisla hjá Gnarr feðgum Ofboðslega stolt af dóttur sinni Bannaði Snorra að kjósa Arnar Þór „Nú er þessi sprettur á enda“ Kosningavökur frambjóðenda: Hvar verða mestu fagnaðarlætin? Fréttatía vikunnar: Kosningar, eldgos og meistarar Fékk að heyra að konur ættu ekki heima á sjó Segir brjóst myndast við mikla bjórdrykkju Frambjóðendum gekk misvel í hraðaspurningum Kjúklinganaggar hollu stjúpunnar Innipúkinn farinn að taka á sig mynd Sigga á Grund er fyrsti heiðursborgari Flóahrepps Af vængjum fram: Grínaðist alltaf með að láta húðflúra einstefnuskilti á rassgatið Þetta höfðu netverjar að segja um kappræðurnar Ellefu eftirtektarverð eldhús Forsetaáskorunin: Grefur upp gamlar gersemar úti um allan heim. Herra Hnetusmjör og Sara selja íbúðina Skrifuðu bók um Sólrúnu Öldu og brunann í Mávahlíð Nafn konunnar flúrað á það allra heilagasta Annar bakaradrengur í ofninum Sjáðu svartþrestina yfirgefa hreiðrið Af vængjum fram: Eins og í bíómynd þegar þau byrjuðu loksins saman Forsetaáskorunin: Áhugatöframaður og hefur safnað skeljum og eldspýtustokkum Sjá meira
Í dag, 8. mars, er fólk hvatt til að taka þátt í átaki á vegum UNESCO sem fer fram víða um heim og stuðla þannig að jafnari hlut kvenna í greinum vefsins með viðburðinum #wiki4women. Markmiðið er að bregðast við ákalli frá UNESCO og Wikimedia Foundation og stuðla að betri kynningu og umfjöllun um konur á upplýsingasíðum Wikipedia. Samkvæmt nýrri talningu UNESCO eru 12.152 greinar á Wikipedia um Íslendinga. Af þeim eru tæplega 19% um íslenskar konur en 81% um íslenska karla. Sjónum er sérstaklega beint að konum sem tengjast málefnasviðum UNESCO, þ.e. menntun, menningu, listum, fjölmiðlum, vísindum og upplýsingatækni. Mennta- og menningarmálaráðuneytið stendur fyrir viðburðinum hér á landi í samstarfi við UNESCO á Íslandi og Háskóla Íslands, Háskólann í Reykjavík, á Akureyri og Listaháskóla Íslands en það er Laufey Axelsdóttir, stundakennari við Háskóla Íslands, sem er í forsvari fyrir viðburðinum hér á landi. „Við fengum þetta verkefni í hendurnar frá menntamálaráðuneytinu í síðustu viku og þeir sem höfðu tök á að vera með viðburði í dag ásamt okkur í Háskóla Íslands eru Háskólinn í Reykjavík og á Akureyri. Listaháskóli Íslands verður ekki með dagskrá en hvetur nemendur sína sérstaklega til þátttöku,“ segir Laufey. „Aðalviðburðurinn á vegum UNESCO verður í París, rétt eins og á síðasta ári en auk þess er staðið fyrir viðburðum í borgunum Bangkok, Nýju-Delí, Almaty, Kaíró, Líma, Buenos Aires, Reykjavík, Akureyri og Rabat.“Viðburðinn má finna á Facebook undir orðunum Wiki4women.Laufey segir viðbrögðin hafa verið góð og þau vonist til að sem flestir mæti í dag til að skrá sögu markverðra kvenna og viðburðurinn verði í framhaldi árlegur. „Eins og tölurnar sýna er lítið fjallað um konur á þessum síðum og má segja að þetta sé ein mynd af þeim veruleika sem konur hafa búið við. Þær hafa þurft að berjast fyrir viðurkenningu á hinu opinbera sviði eins og til dæmis á vinnumarkaðnum og í íþróttaheiminum þar sem þeirra afrek hafa verið sett skör lægra en afrek karla. Þetta er ein af mörgum birtingarmyndum svokallaðs kynjakerfis eða félagslegs valdakerfis sem einkennist af kerfisbundinni yfirskipun karla og undirskipun kvenna. Í þessu kerfi hafa karlar orðið viðmiðið og þar skiptir t.d. máli að skoða menningarlega þætti og hugmyndir í samfélaginu um leiðtogahæfni, verðleika og virðingu. Rannsóknir hafa sýnt að slíkar hugmyndir eru kynbundnar og birtist t.d. í því að bæði konur og karlar velja sér frekar karla sem leiðtoga.“Rödd karla fengið meira vægi „Það er áhugavert að skoða þetta út frá tölfræðinni sem hefur verið tekin saman í skýrslu félags- og jafnréttismálaráðherra um stöðu og þróun jafnréttismála árin 2015-2017. Þar kemur mjög skýrt fram að karlar hafa frekar verið viðmælendur í fjölmiðlum en konur. Þeirra rödd hefur þannig fengið meira vægi í samfélaginu. Þetta gæti verið ein af ástæðum þess að fólk skrifar frekar um karla en konur á Wikipedia. Í skýrslunni má einnig sjá jákvæð áhrif þess þegar fjölmiðill fer í jafnréttisátak líkt og RÚV gerði. Vilji til að breyta stöðunni skiptir því miklu máli.“ Nemendur og starfsfólk háskólanna eru hvött til að mæta en aðgangur er öllum opinn og öllum áhugasömum fagnað. „Eins getur fólk unnið í þessu heiman frá sér, allir geta sest niður við tölvuna og skrifað. Þátttakendum er frjálst að velja sjálfir konur til að skrifa um en Wikipedia setur þó kröfur um að konan hafi afrekað eitthvað markvert til að fjallað sé um hana á hennar eigin síðu. „Við höfum svo tekið saman góðan lista um markverðar konur fyrir þá sem vantar hugmyndir og af nægu er að taka. Við höfum tekið svolítið af heimildum saman til að auðvelda fólki vinnuna og verðum á staðnum til að hjálpa fólki að setja inn heimildir og gera því þetta eins auðvelt og hægt er.“
Birtist í Fréttablaðinu Tímamót Mest lesið Ofboðslega stolt af dóttur sinni Lífið „Ef við erum lausnamiðuð þá sköpum við tækifærin“ Lífið Klæddu sig upp sem frambjóðendur Lífið Bannaði Snorra að kjósa Arnar Þór Lífið Myndaveisla: Rosaleg stemming í kosningavökunum Lífið „Býr ekki lítil kerling innra með okkur öllum?“ Lífið „Svo góð tilfinning að endurheimta sjálfa sig“ Tónlist Davíð Helgason og Isabella eignuðust dreng Lífið Tvöföld veisla hjá Gnarr feðgum Lífið Krakkatían: Forsetaefni, Disney og tónlist Lífið Fleiri fréttir Dóttir Jolie og Pitt vill ekki heita Pitt lengur „Býr ekki lítil kerling innra með okkur öllum?“ Davíð Helgason og Isabella eignuðust dreng „Ef við erum lausnamiðuð þá sköpum við tækifærin“ Krakkatían: Forsetaefni, Disney og tónlist Klæddu sig upp sem frambjóðendur Myndaveisla: Rosaleg stemming í kosningavökunum Tvöföld veisla hjá Gnarr feðgum Ofboðslega stolt af dóttur sinni Bannaði Snorra að kjósa Arnar Þór „Nú er þessi sprettur á enda“ Kosningavökur frambjóðenda: Hvar verða mestu fagnaðarlætin? Fréttatía vikunnar: Kosningar, eldgos og meistarar Fékk að heyra að konur ættu ekki heima á sjó Segir brjóst myndast við mikla bjórdrykkju Frambjóðendum gekk misvel í hraðaspurningum Kjúklinganaggar hollu stjúpunnar Innipúkinn farinn að taka á sig mynd Sigga á Grund er fyrsti heiðursborgari Flóahrepps Af vængjum fram: Grínaðist alltaf með að láta húðflúra einstefnuskilti á rassgatið Þetta höfðu netverjar að segja um kappræðurnar Ellefu eftirtektarverð eldhús Forsetaáskorunin: Grefur upp gamlar gersemar úti um allan heim. Herra Hnetusmjör og Sara selja íbúðina Skrifuðu bók um Sólrúnu Öldu og brunann í Mávahlíð Nafn konunnar flúrað á það allra heilagasta Annar bakaradrengur í ofninum Sjáðu svartþrestina yfirgefa hreiðrið Af vængjum fram: Eins og í bíómynd þegar þau byrjuðu loksins saman Forsetaáskorunin: Áhugatöframaður og hefur safnað skeljum og eldspýtustokkum Sjá meira