Furðulegar skoðanir Guðmundur Steingrímsson skrifar 15. október 2018 08:00 Í veröldinni er enginn skortur á fáránlegum skoðunum. Eins og breski háðfuglinn Sacha Baron Cohen hefur afhjúpað í stórbrotinni þáttagerð í Bandaríkjunum undanfarið er til fólk sem er með svo stórundarlegar skoðanir að maður skilur ekki hvernig því getur mögulega verið alvara. Það hlýtur að vera að grínast. En það er ekki að grínast. Til eru stjórnmálamenn sem telja skynsamlegt að börn á leikskólaaldri beri byssur. Í þætti Cohens færa nokkrir bandarískir þingmenn rök fyrir þessari skoðun sinni. Lobbíisti fyrir réttindum byssueigenda heldur því fram að þriggja ára börn séu betri en fullorðnir í að meðhöndla byssu, því börn myndu ekki hika við að skjóta strax geðtruflað fólk sem hótaði því með skotvopni. Fullorðnir hika stundum vegna siðferðislegra álitaefna, sem er slæmt. Annar reyndist ginnkeyptur fyrir þeirri súrrealísku kenningu Cohens að íslamskir hryðjuverkamenn væru allir hræddir við homma. Því væri besta vörnin við þeim, kæmist maður í tæri við þá, að girða niðrum sig buxurnar og ota að þeim rassinum. Þetta er allt til á YouTube.Jörðin er flöt Nýlega var haldin í Bretlandi fyrsta ráðstefna fólks sem er haldið þeirri sannfæringu að jörðin sé flöt. Sú sýn, að jörðin sé hnöttur, er af þessu fólki talin vera fullkomið og augljóst bull — það hljóti hver maður að sjá — og í grunninn samsæri. Allar myndavélalinsur eru hannaðar þannig af NASA að jörðin birtist sem hnöttur á ljósmyndum. Í nýlegri blaðagrein um ráðstefnuna, skrifaðri af manneskju sem telur jörðina hnött — og er því augljóslega ekki hlutlaus — er stemmningunni lýst. Þarna var alls konar fólk. Heilbrigðisstarfsmenn, kennarar, ungt fólk og ellilífeyrisþegar. Margir höfðu á orði hversu gott það væri að koma loksins saman og hittast. Í daglegu lífi þyrfti flatjarðarfólk nefnilega að fara dult með skoðanir sínar. Það væri hlegið að því og það niðurlægt. Núna gæti það verið það sjálft. Sumir voru klæddir í boli með áletruninni Flat Power. Það var sem sagt hugur í fólki. Mikill og góður andi ríkti á ráðstefnunni.Konur skemma vinnustaði Magn fáránlegra skoðana á sér engin mörk. Einungis ímyndunaraflið setur manni skorður. Leiti maður að þeirri allra fáránlegustu skoðun sem maður getur ímyndað sér á netinu, mun maður finna hana. Og um hana eru til samtök. Það er nánast pottþétt. Og minnst 10 þúsund fylgjendur á Twitter. Það er hægt að verja ævinni gapandi með hökuna niður á bringu stanslaust út af furðulegum skoðunum. Hvað á að gera í þessu? Er ástæða til að hafa áhyggjur af þessu eða er þetta bara hluti af því að vera til og svífa um í geimnum með sjö milljörðum annarra misgáfulegra jarðarbúa? Ég hallast að því. Þetta er órjúfanlegur hluti mannlífsins. Stundum finnst manni jú ástæða til að hafa áhyggjur, sérstaklega þegar um áhrifafólk er að ræða. Í áhrifastöðum er magn furðulegra skoðana síst minna. Leiðtogi hins frjálsa heims, svokallaður, fer fremstur í flokki þessi misserin og hreinlega spúir yfir heimsbyggðina á degi hverjum kexrugluðum viðhorfum sínum. Hann og margir aðrir kollegar hans í stjórnmálastétt trúa því til dæmis ekki að magn gróðurhúsalofttegunda í andrúmsloftinu sé vá. Þeir telja að það þurfti ekki að hafa neinar sérstakar áhyggjur af hlýnun jarðar. Bara svo dæmi sé tekið. Og Trump telur líka að það sé í lagi að grípa í klofið á konum, bara sí svona og fyrirvaralaust sé maður í stuði. Og hér á Íslandi er semsagt til a.m.k. einn karl sem telur að konur eyðileggi vinnustaði. Hann heitir Kristinn og var næstum því að eyðileggja vinnustað.Rökræðan við rasistann Ég er ekki bjartsýnn á það, að hægt sé að berja niður skoðanir eða þagga þær niður. Margir telja til dæmis að það eigi ekki að gefa alls konar viðurstyggilegum sjónarmiðum rasista byr undir báða vængi með því að ræða þau. Betra sé að ræða þau ekki. Ég finn sterkt þessa tilhneigingu í eigin brjósti. Ég hef ríka þörf til að líta svo á að best sé að segja einfaldlega við rasista að hann eigi að hoppa upp í afturendann á sér. En á móti kemur að einhver besta rökræða sem ég hef séð í sjónvarpi var rökræða milli innflytjanda og rasista í breskum fréttaskýringaþætti. Hún var hreinasta konfekt. Innflytjandinn tók rasistann svo rosalega í bakaríið, með staðreyndum og tölum, að rasistinn var eins og reytt hæna á eftir. Síðan þá hallast ég svolítið að þessu: Í veröld fáránlegra skoðana er aðeins ein leið fær. Hún er sú að hafa trú á lýðræði, opinni umræðu, upplýsingum, staðreyndum og rökum. Semsagt: Látum Kristin standa fyrir máli sínu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Fastir pennar Guðmundur Steingrímsson Mest lesið Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar Skoðun Er stóraukin lýðræðisþátttaka ekki verðlaunaefni? Einar Freyr Elínarson skrifar Sjá meira
Í veröldinni er enginn skortur á fáránlegum skoðunum. Eins og breski háðfuglinn Sacha Baron Cohen hefur afhjúpað í stórbrotinni þáttagerð í Bandaríkjunum undanfarið er til fólk sem er með svo stórundarlegar skoðanir að maður skilur ekki hvernig því getur mögulega verið alvara. Það hlýtur að vera að grínast. En það er ekki að grínast. Til eru stjórnmálamenn sem telja skynsamlegt að börn á leikskólaaldri beri byssur. Í þætti Cohens færa nokkrir bandarískir þingmenn rök fyrir þessari skoðun sinni. Lobbíisti fyrir réttindum byssueigenda heldur því fram að þriggja ára börn séu betri en fullorðnir í að meðhöndla byssu, því börn myndu ekki hika við að skjóta strax geðtruflað fólk sem hótaði því með skotvopni. Fullorðnir hika stundum vegna siðferðislegra álitaefna, sem er slæmt. Annar reyndist ginnkeyptur fyrir þeirri súrrealísku kenningu Cohens að íslamskir hryðjuverkamenn væru allir hræddir við homma. Því væri besta vörnin við þeim, kæmist maður í tæri við þá, að girða niðrum sig buxurnar og ota að þeim rassinum. Þetta er allt til á YouTube.Jörðin er flöt Nýlega var haldin í Bretlandi fyrsta ráðstefna fólks sem er haldið þeirri sannfæringu að jörðin sé flöt. Sú sýn, að jörðin sé hnöttur, er af þessu fólki talin vera fullkomið og augljóst bull — það hljóti hver maður að sjá — og í grunninn samsæri. Allar myndavélalinsur eru hannaðar þannig af NASA að jörðin birtist sem hnöttur á ljósmyndum. Í nýlegri blaðagrein um ráðstefnuna, skrifaðri af manneskju sem telur jörðina hnött — og er því augljóslega ekki hlutlaus — er stemmningunni lýst. Þarna var alls konar fólk. Heilbrigðisstarfsmenn, kennarar, ungt fólk og ellilífeyrisþegar. Margir höfðu á orði hversu gott það væri að koma loksins saman og hittast. Í daglegu lífi þyrfti flatjarðarfólk nefnilega að fara dult með skoðanir sínar. Það væri hlegið að því og það niðurlægt. Núna gæti það verið það sjálft. Sumir voru klæddir í boli með áletruninni Flat Power. Það var sem sagt hugur í fólki. Mikill og góður andi ríkti á ráðstefnunni.Konur skemma vinnustaði Magn fáránlegra skoðana á sér engin mörk. Einungis ímyndunaraflið setur manni skorður. Leiti maður að þeirri allra fáránlegustu skoðun sem maður getur ímyndað sér á netinu, mun maður finna hana. Og um hana eru til samtök. Það er nánast pottþétt. Og minnst 10 þúsund fylgjendur á Twitter. Það er hægt að verja ævinni gapandi með hökuna niður á bringu stanslaust út af furðulegum skoðunum. Hvað á að gera í þessu? Er ástæða til að hafa áhyggjur af þessu eða er þetta bara hluti af því að vera til og svífa um í geimnum með sjö milljörðum annarra misgáfulegra jarðarbúa? Ég hallast að því. Þetta er órjúfanlegur hluti mannlífsins. Stundum finnst manni jú ástæða til að hafa áhyggjur, sérstaklega þegar um áhrifafólk er að ræða. Í áhrifastöðum er magn furðulegra skoðana síst minna. Leiðtogi hins frjálsa heims, svokallaður, fer fremstur í flokki þessi misserin og hreinlega spúir yfir heimsbyggðina á degi hverjum kexrugluðum viðhorfum sínum. Hann og margir aðrir kollegar hans í stjórnmálastétt trúa því til dæmis ekki að magn gróðurhúsalofttegunda í andrúmsloftinu sé vá. Þeir telja að það þurfti ekki að hafa neinar sérstakar áhyggjur af hlýnun jarðar. Bara svo dæmi sé tekið. Og Trump telur líka að það sé í lagi að grípa í klofið á konum, bara sí svona og fyrirvaralaust sé maður í stuði. Og hér á Íslandi er semsagt til a.m.k. einn karl sem telur að konur eyðileggi vinnustaði. Hann heitir Kristinn og var næstum því að eyðileggja vinnustað.Rökræðan við rasistann Ég er ekki bjartsýnn á það, að hægt sé að berja niður skoðanir eða þagga þær niður. Margir telja til dæmis að það eigi ekki að gefa alls konar viðurstyggilegum sjónarmiðum rasista byr undir báða vængi með því að ræða þau. Betra sé að ræða þau ekki. Ég finn sterkt þessa tilhneigingu í eigin brjósti. Ég hef ríka þörf til að líta svo á að best sé að segja einfaldlega við rasista að hann eigi að hoppa upp í afturendann á sér. En á móti kemur að einhver besta rökræða sem ég hef séð í sjónvarpi var rökræða milli innflytjanda og rasista í breskum fréttaskýringaþætti. Hún var hreinasta konfekt. Innflytjandinn tók rasistann svo rosalega í bakaríið, með staðreyndum og tölum, að rasistinn var eins og reytt hæna á eftir. Síðan þá hallast ég svolítið að þessu: Í veröld fáránlegra skoðana er aðeins ein leið fær. Hún er sú að hafa trú á lýðræði, opinni umræðu, upplýsingum, staðreyndum og rökum. Semsagt: Látum Kristin standa fyrir máli sínu.
Skoðun Er soja að eyðileggja íslenska karlmennsku? Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir skrifar