Tap Íslandspósts vegna dótturfélaga hleypur á mörg hundruð milljónum Jóhann Óli Eiðsson skrifar 24. nóvember 2018 08:00 Sendingum að utan hefur fjölgað undanfarin ár en bréfsendingar dregist saman. Íslandspóstur segir að vandann megi rekja til þess. Fréttablaðið/anton brink Skýringar Íslandspósts (ÍSP) í fjölmiðlum og fyrir fjárlaganefnd Alþingis koma ekki heim og saman við álit eftirlitsaðila. Undanfarin ár hefur fyrirtækið tapað hundruðum milljóna vegna fjárfestinga í dótturfélögum. Í september var tilkynnt um að ríkissjóður hygðist lána ÍSP 500 milljónir króna til að styrkja lausafjárstöðu fyrirtækisins. Í tilkynningunni segir að tekjur af bréfasendingum vegna alþjónustu hafi dregist saman á meðan dreifikerfið hafi stækkað með fjölgun íbúða og fyrirtækja. Þá hafi auknar tekjur af pakkasendingum ekki dugað til að vega upp á móti samdrætti í bréfasendingum. Stór þáttur í því er aukinn fjöldi sendinga vegna netverslunar frá Kína og öðrum löndum sem flokkuð eru sem þróunarríki. Því hefur talsvert gengið á eigið fé ÍSP. ÍSP hefur einkarétt á bréfsendingum undir 50 grömmum og ber einnig skylda samkvæmt lögum til að sinna svokallaðri alþjónustu á sendingum undir tuttugu kílógrömmum. Á síðasta ári nam hagnaður ÍSP vegna einkaréttar rúmum 370 milljónum og rúmum 497 milljónum árið á undan. Tap vegna samkeppni innan alþjónustu nam á móti tæplega 1,5 milljörðum á sama tímabili. Að sögn ÍSP liggur rót vandans þarna. Vegna þessa fór ÍSP fram á það að íslenska ríkið myndi lána fyrirtækinu 1,5 milljarða króna til að mæta þeim vanda sem við blasir þar sem viðskiptabanki fyrirtækisins hefur lokað á frekari skammtímalánveitingar. Breytingatillaga á fjárlögum var lögð fyrir þingið fyrir aðra umræðu en tekin út þar sem fjárlaganefnd þingsins vildi kanna hvort rétt væri að binda fjárveitinguna einhverjum skilyrðum. Verður það fyrir þriðju umræðu.Lán sem varla fást endurgreidd Séu ársskýrslur ÍSP og dótturfélaga skoðaðar má hins vegar sjá hluti sem benda til þess að fjárfestingar félagsins hafi ekki skilað sér sem skyldi. Árið 2006 keypti ÍSP prentsmiðjuna Samskipti ehf. Þá var tap á rekstri félagsins og eigið fé neikvætt upp á 63 milljónir. Kaupverð var ekki gefið upp en niðurfært kaupverð í ársreikningum 2009-2011 nam 131 milljón. Tilgangur kaupanna var meðal annars að mæta kröfum viðskiptavina um aukna þjónustu og auka verðmæti eignahluta félagsins. Áframhaldandi taprekstur var á fyrirtækinu eftir kaupin að undanskildu árinu 2007 en þá keypti ÍSP fasteign af Samskiptum. Árið 2013 var búið að afskrifa að fullu viðskiptavild ÍSP í Samskiptum og á sama ári setti ÍSP aukið hlutafé, 55 milljónir króna, í fyrirtækið. Annað dótturfélag ÍSP er fyrirtækið ePóstur sem stofnað var árið 2012. Samkvæmt ársreikningi 2013 fékk fyrirtækið 247 milljónir í lán frá móðurfélagi sínu. Tap á rekstri var 80 milljónir það rekstrarár og eiginfjárstaða félagsins neikvæð sem því nemur. 2014 fékk fyrirtækið aftur lán frá ÍSP, nú upp á 55 milljónir. Fyrirtækið skilaði rekstrartapi upp á 90 milljónir það ár og var eigið fé neikvætt um 151 milljón. Þá er athyglivert að lán ÍSP til ePósts hefur nær enga vexti borið og mun ekki koma til með að gera það. Í svari ÍSP við fyrirspurn Fréttablaðsins segir að nú sé unnið að því að innlima ePóst inn í móðurfélagið. Nær öruggt má því telja að lánveitingar fyrirtækisins fáist ekki endurgreiddar.Fjárfestingar víða í rekstri Þá eru ótaldar aðrar fjárfestingar ÍSP en á undanförnum áratug hefur fyrirtækið fjárfest fyrir hundruð milljóna í húsnæði, bílum og tækjum. Í kringum tíu ára afmæli ÍSP, árin 2005 og 2006, voru byggð tíu ný pósthús víðsvegar um landið og sagt frá því að fyrirtækið væri að hefja innreið sína að fullu inn á flutningamarkað. Þá festi ÍSP árið 2012 kaup á glænýrri póstflokkunarvél fyrir hátt í 200 milljónir króna. Að endingu er vert að nefna að í lok síðasta árs var ákveðið að stækka flutningamiðstöð ÍSP í Reykjavík. Hún mun kosta 700 milljónir. „Það er alveg mál að hluti af þessum rekstrarvanda er tilkominn vegna kostnaðar sem hlýst af alþjónustunni og að hagnaður af einkarétti stendur sífellt minna undir henni. En svo getur maður spurt sig hvort það séu aðrar ákvarðanir sem vega þyngra og snúa að samkeppnishlutanum,“ segir Willum Þór Þórsson, formaður fjárlaganefndar Alþingis. Willum segir mikilvægt að passa upp á verðmæti hlutabréfa ríkisins í ÍSP. Ríkinu beri skylda til að tryggja alþjónustu og að pakkar og sendingar berist áfram til landsmanna. Því sé verið að skoða að binda lánveitinguna einhverjum skilyrðum. „Ef fjárfestingar í samkeppnisrekstri vega þyngra en blasir við í dag þá er ástæða til þess að fá óháðan aðila til að skoða málið,“ segir Willum. Svanhildur Hólm Valsdóttir, aðstoðarmaður fjármálaráðherra, á sæti í stjórn ÍSP. Þá var Lilja Rafney Magnúsdóttir, þingmaður Vinstri grænna, í stjórn frá 2000 til 2013. Alþingi Birtist í Fréttablaðinu Íslandspóstur Mest lesið Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Neytendur kunna að meta Landlaxinn og Landbleikjuna Samstarf Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Sjá meira
Skýringar Íslandspósts (ÍSP) í fjölmiðlum og fyrir fjárlaganefnd Alþingis koma ekki heim og saman við álit eftirlitsaðila. Undanfarin ár hefur fyrirtækið tapað hundruðum milljóna vegna fjárfestinga í dótturfélögum. Í september var tilkynnt um að ríkissjóður hygðist lána ÍSP 500 milljónir króna til að styrkja lausafjárstöðu fyrirtækisins. Í tilkynningunni segir að tekjur af bréfasendingum vegna alþjónustu hafi dregist saman á meðan dreifikerfið hafi stækkað með fjölgun íbúða og fyrirtækja. Þá hafi auknar tekjur af pakkasendingum ekki dugað til að vega upp á móti samdrætti í bréfasendingum. Stór þáttur í því er aukinn fjöldi sendinga vegna netverslunar frá Kína og öðrum löndum sem flokkuð eru sem þróunarríki. Því hefur talsvert gengið á eigið fé ÍSP. ÍSP hefur einkarétt á bréfsendingum undir 50 grömmum og ber einnig skylda samkvæmt lögum til að sinna svokallaðri alþjónustu á sendingum undir tuttugu kílógrömmum. Á síðasta ári nam hagnaður ÍSP vegna einkaréttar rúmum 370 milljónum og rúmum 497 milljónum árið á undan. Tap vegna samkeppni innan alþjónustu nam á móti tæplega 1,5 milljörðum á sama tímabili. Að sögn ÍSP liggur rót vandans þarna. Vegna þessa fór ÍSP fram á það að íslenska ríkið myndi lána fyrirtækinu 1,5 milljarða króna til að mæta þeim vanda sem við blasir þar sem viðskiptabanki fyrirtækisins hefur lokað á frekari skammtímalánveitingar. Breytingatillaga á fjárlögum var lögð fyrir þingið fyrir aðra umræðu en tekin út þar sem fjárlaganefnd þingsins vildi kanna hvort rétt væri að binda fjárveitinguna einhverjum skilyrðum. Verður það fyrir þriðju umræðu.Lán sem varla fást endurgreidd Séu ársskýrslur ÍSP og dótturfélaga skoðaðar má hins vegar sjá hluti sem benda til þess að fjárfestingar félagsins hafi ekki skilað sér sem skyldi. Árið 2006 keypti ÍSP prentsmiðjuna Samskipti ehf. Þá var tap á rekstri félagsins og eigið fé neikvætt upp á 63 milljónir. Kaupverð var ekki gefið upp en niðurfært kaupverð í ársreikningum 2009-2011 nam 131 milljón. Tilgangur kaupanna var meðal annars að mæta kröfum viðskiptavina um aukna þjónustu og auka verðmæti eignahluta félagsins. Áframhaldandi taprekstur var á fyrirtækinu eftir kaupin að undanskildu árinu 2007 en þá keypti ÍSP fasteign af Samskiptum. Árið 2013 var búið að afskrifa að fullu viðskiptavild ÍSP í Samskiptum og á sama ári setti ÍSP aukið hlutafé, 55 milljónir króna, í fyrirtækið. Annað dótturfélag ÍSP er fyrirtækið ePóstur sem stofnað var árið 2012. Samkvæmt ársreikningi 2013 fékk fyrirtækið 247 milljónir í lán frá móðurfélagi sínu. Tap á rekstri var 80 milljónir það rekstrarár og eiginfjárstaða félagsins neikvæð sem því nemur. 2014 fékk fyrirtækið aftur lán frá ÍSP, nú upp á 55 milljónir. Fyrirtækið skilaði rekstrartapi upp á 90 milljónir það ár og var eigið fé neikvætt um 151 milljón. Þá er athyglivert að lán ÍSP til ePósts hefur nær enga vexti borið og mun ekki koma til með að gera það. Í svari ÍSP við fyrirspurn Fréttablaðsins segir að nú sé unnið að því að innlima ePóst inn í móðurfélagið. Nær öruggt má því telja að lánveitingar fyrirtækisins fáist ekki endurgreiddar.Fjárfestingar víða í rekstri Þá eru ótaldar aðrar fjárfestingar ÍSP en á undanförnum áratug hefur fyrirtækið fjárfest fyrir hundruð milljóna í húsnæði, bílum og tækjum. Í kringum tíu ára afmæli ÍSP, árin 2005 og 2006, voru byggð tíu ný pósthús víðsvegar um landið og sagt frá því að fyrirtækið væri að hefja innreið sína að fullu inn á flutningamarkað. Þá festi ÍSP árið 2012 kaup á glænýrri póstflokkunarvél fyrir hátt í 200 milljónir króna. Að endingu er vert að nefna að í lok síðasta árs var ákveðið að stækka flutningamiðstöð ÍSP í Reykjavík. Hún mun kosta 700 milljónir. „Það er alveg mál að hluti af þessum rekstrarvanda er tilkominn vegna kostnaðar sem hlýst af alþjónustunni og að hagnaður af einkarétti stendur sífellt minna undir henni. En svo getur maður spurt sig hvort það séu aðrar ákvarðanir sem vega þyngra og snúa að samkeppnishlutanum,“ segir Willum Þór Þórsson, formaður fjárlaganefndar Alþingis. Willum segir mikilvægt að passa upp á verðmæti hlutabréfa ríkisins í ÍSP. Ríkinu beri skylda til að tryggja alþjónustu og að pakkar og sendingar berist áfram til landsmanna. Því sé verið að skoða að binda lánveitinguna einhverjum skilyrðum. „Ef fjárfestingar í samkeppnisrekstri vega þyngra en blasir við í dag þá er ástæða til þess að fá óháðan aðila til að skoða málið,“ segir Willum. Svanhildur Hólm Valsdóttir, aðstoðarmaður fjármálaráðherra, á sæti í stjórn ÍSP. Þá var Lilja Rafney Magnúsdóttir, þingmaður Vinstri grænna, í stjórn frá 2000 til 2013.
Alþingi Birtist í Fréttablaðinu Íslandspóstur Mest lesið Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Neytendur kunna að meta Landlaxinn og Landbleikjuna Samstarf Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Sjá meira