Grafa þarf ný Hvalfjarðargöng fyrr en seinna vegna nýrra öryggisstaðla og skorts á neyðarútgöngum. Ráðast þarf í aðgerðir áður en umferð um göngin nær 8000 ökutækjum á dag en hún stendur nú í tæpum 7000 ökutækjum dag hvern. Lagt er til að grafin verði ný, breiðari göng með nýjum norðurmunna innar í Hvalfirði en nú er.

Þetta kemur fram í greinargerð Vegagerðarinnar, sem unnin var af verkfræðistofunni Mannviti og Gísla Eiríkssyni, forstöðumanni jarðgangadeildar Vegagerðarinnar. Vegna ýmissa breytinga sem gerðar hafa verið á viðmiðunarstöðlum fyrir veggöng frá því að ný Hvalfjarðargöng voru hönnuð árið 2008 er talið nauðsynlegt nú að skoða aðra möguleika á tvöföldun ganganna.

Fyrst og fremst skortur á neyðarútgöngum

Á meðal viðmiðunarstaðlanna eru hertar öryggiskröfur um hámarkshalla ganga, upphengjur og festingar og neyðarbúnað á borð við flóttaljós. Fyrst og fremst er það þó skortur á neyðarútgöngum sem kallar á tvöföldun Hvalfjarðarganga, að því er fram kemur í greinargerðinni.

Hafa reglugerðir um neyðarútganga verið túlkaðar á þá leið að þegar umferð í Hvalfjarðargöngum er komin í 8000 ökutæki á dag þurfi að vera til staðar neyðarútgangar en umferð um göngin í fyrra var rétt tæp 7000 ökutæki á dag. Því þykir ljóst að fyrr en seinna þarf að ráðast í aðgerðir til að bæta öryggi vegfaranda um Hvalfjarðargöng.

 

Ný göng með norðurmunna innar í firðinum

Í greinargerð Mannvits eru skoðaðar nokkrar leiðir til nýrra ganga. Svokölluð „Gangaleið 5“ er metin hagkvæmasti kostur til tvöföldunar ganganna, ef gert er ráð fyrir sömu umferðarskiptingu við norðurmunna ganganna og verið hefur frá opnun þeirra. Þessi leið yrði tæpum sex milljörðum dýrari en gangalausnin sem kynnt var árið 2008.

Gangaleið 5 gerir ráð fyrir nýjum og breiðari göngum, samhliða gömlu göngunum, með tengingu milli ganganna og mest 5% halla. Þá yrðu útskot með 250 metra millibili. Munni sunnan megin fjarðar yrði á svipuðum stað en norðan fjarðar myndi gangaendi vísa til austurs og munni ganga á nýjum stað innar í Hvalfirði, milli Kúludalsár og Grafar.

Þversnið ganganna yrði 10,5 m í veghæð og gert er ráð fyrir tvístefnu göngunum en 1 m breiðu bili milli akreina, eins og sjá má á mynd. Núverandi göng yrðu áfram notuð á leið til Akraness en ný göng fyrir þá sem eiga erindi til Grundartanga eða áfram norður og vestur.

Þá yrðu neyðarútgangar fjórtán talsins. Þessi nýju göng myndu uppfylla staðal fyrir veggöng með umferð upp að 12 þúsund ökutækjum á dag. Í greinargerðinni segir þó að geri þyrfti ráð fyrir neyðarrýmum án útgangs á stórum hluta leiðar, sem talinn er ókostur.

„Ókostur gangaleiðar 5 er að tvístefnuakstursumferð yrði eftir sem áður í báðum göngum. Slysatíðni reiknast vera svipuð í göngum með einstefnu og tvístefnu akstri, en alvarleiki slysa í einstefnu göngum er mun minni. Reikningslegur ávinningur færri alvarlegra slysa í einstefnugöngum vegur hins vegar lítið á móti styttingu leiðar,“ segir í greinargerðinni.