Allt í plati Sigrún Berglind Grétarsdóttir skrifar 27. október 2017 16:30 Flestir komast í gegnum lífið án þess að verða það veikir af völdum slysa eða sjúkdóma, hvort það sé af líkamlegum eða andlegum toga þannig að starfsgetan verði lítil eða engin í kjölfarið og með takmörkunum til tekjuauka. Það getur gerst hvenær sem er á lífsleiðinni og hvar sem einstaklingarnir standa í þjóðfélagsstiganum og fjárhagsstaðan því mismunandi. Það velur enginn að verða öryrki, að missa heilsuna er mikið áfall og veldur fjárhagslegum áhyggjum ásamt skerðingu í samfélagslegri þáttöku bæði í leik og starfi, í gegnum tíðina hefur umræðan oft litast af fordómum í garð örorkulífeyrisþega. Ef hlustað er eftir röddum umrædds hóps koma ýmis orð upp í hugann, fjandsamlegt bótakerfi, lifað við fátækramörk, húsnæðisvandi, skerðingar og að fá að lifa með reisn svo eitthvað sé nefnt. Samhliða breyttu lífsmynstri þarf einstaklingurinn að takast á við mjög svo flókið og fjandsamlegt refsikerfi almannatrygginga sem ætti að sýna meiri skilning í stað þess að þreyta viðkomandi við að sækja sinn rétt, í von um að þeir gefist upp. Rætt er um starfsgetumat en er vitað hvort vinnumarkaðurinn sé tilbúinn í það verkefni að taka við einstaklingum með mismunandi starfsgetu, er það leið stjórnvalda til að verja minna fé í bótagreiðslur, að færri verði gjaldgengir til stuðnings? Heilbrigðiskerfið er talið af mörgum vanfjármagnað og svifaseint sem telja má að búi til veikari einstaklinga og verður dýrara fyrir samfélagið þegar upp er staðið. Tíðrætt hefur verið um skort á úrræðum í geðheilbrigðismálum og einnig fjölgun öryrkja á síðastliðnum árum, fjöldi öryrkja á Íslandi er 18.787 á þessu ári samkvæmt frétt á vísir.is 23. ágúst síðastliðinn í viðtali við heilbrigðisráðherra. Orðræða stjórnmálamanna um hagsæld, góðæri og aukinn kaupmátt hefur ekki skilað sér til örorkulífeyrisþega því margir þeirra búa við kröpp kjör og miklar tekjuskerðingar og fátækt er staðreynd hér á landi, þótt mismunandi séu skoðanirnar og segja má að sitt sýnist hverjum í þeim efnum. Fyrirsagnir í fjölmiðlum fyrir ári síðan voru á þá leið að ríkið hefði aldrei varið meiru til almannatryggingakerfisins, en af hverju heyrast æ fleiri raddir þeirra sem telja að ekki sé rétt gefið. Ómaklegar eru einnig bótasviksumræður sem loða vill í tengslum við örorkulífeyrisþega, en það ýtir undir staðalmyndir þeirra sem svindlara og byrði. Bætt kjör öryrkja hafa verið sett fram í kosningabaráttum ýmissa flokka þeim til fylgisauka en hvar eru efndirnar, vonum að nú verði það ekki eina ferðina enn, bara allt í plati. Ekki skal gleyma því að þingmenn fengu ríflega kauphækkun degi eftir úrslit síðustu kosninga sem námu tugum prósenta og hvort svo verði raunin á ný er ekki vitað. Eru það skilaboðin, eitt fyrir mig en annað fyrir þig? Komið hefur fram í fjölmiðlum að í skýrslu hagdeildar ASÍ um skattbyrði launafólks á árunum 1998 til 2016 hafi skattbyrði aukist í öllum tekjuhópum á tímabilinu frá 1998 til 2016 og mest hjá þeim tekjulægstu en megin-ástæðurnar fyrir aukinni skattbyrði eru, samkvæmt skýrslunni, þær að persónuafsláttur hefur ekki fylgt launaþróun sem hefur aukið skattbyrði lægri launa mest. Gleymum ekki að ráðstöfunartekjurnar duga vart til framfærslu þar sem hár hluti þeirra fer í greiðslu húsnæðis og sérstaklega á erfiðum leigumarkaði. Málefni öryrkja eiga að hljóta hljómgrunn hjá stjórnvöldum og samfélaginu í heild, ekki líta undan og þykjast ekki sjá hvernig málum er háttað. Við vitum aldrei hvað er handan við hornið, hver sem er getur bæst í þeirra raðir. Flokkur fólksins vill að öryrkjum verði tryggð mannsæmandi afkoma svo að þeir geti lifað með reisn. Kjósum X F. Höfundur er í 8. sæti á lista Flokks fólksins í Suðurkjördæmi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kosningar 2017 Mest lesið Grindavík lifir Kristín María Birgisdóttir,Dagmar Valsdóttir Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Grindavík lifir Kristín María Birgisdóttir,Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson skrifar Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Sjá meira
Flestir komast í gegnum lífið án þess að verða það veikir af völdum slysa eða sjúkdóma, hvort það sé af líkamlegum eða andlegum toga þannig að starfsgetan verði lítil eða engin í kjölfarið og með takmörkunum til tekjuauka. Það getur gerst hvenær sem er á lífsleiðinni og hvar sem einstaklingarnir standa í þjóðfélagsstiganum og fjárhagsstaðan því mismunandi. Það velur enginn að verða öryrki, að missa heilsuna er mikið áfall og veldur fjárhagslegum áhyggjum ásamt skerðingu í samfélagslegri þáttöku bæði í leik og starfi, í gegnum tíðina hefur umræðan oft litast af fordómum í garð örorkulífeyrisþega. Ef hlustað er eftir röddum umrædds hóps koma ýmis orð upp í hugann, fjandsamlegt bótakerfi, lifað við fátækramörk, húsnæðisvandi, skerðingar og að fá að lifa með reisn svo eitthvað sé nefnt. Samhliða breyttu lífsmynstri þarf einstaklingurinn að takast á við mjög svo flókið og fjandsamlegt refsikerfi almannatrygginga sem ætti að sýna meiri skilning í stað þess að þreyta viðkomandi við að sækja sinn rétt, í von um að þeir gefist upp. Rætt er um starfsgetumat en er vitað hvort vinnumarkaðurinn sé tilbúinn í það verkefni að taka við einstaklingum með mismunandi starfsgetu, er það leið stjórnvalda til að verja minna fé í bótagreiðslur, að færri verði gjaldgengir til stuðnings? Heilbrigðiskerfið er talið af mörgum vanfjármagnað og svifaseint sem telja má að búi til veikari einstaklinga og verður dýrara fyrir samfélagið þegar upp er staðið. Tíðrætt hefur verið um skort á úrræðum í geðheilbrigðismálum og einnig fjölgun öryrkja á síðastliðnum árum, fjöldi öryrkja á Íslandi er 18.787 á þessu ári samkvæmt frétt á vísir.is 23. ágúst síðastliðinn í viðtali við heilbrigðisráðherra. Orðræða stjórnmálamanna um hagsæld, góðæri og aukinn kaupmátt hefur ekki skilað sér til örorkulífeyrisþega því margir þeirra búa við kröpp kjör og miklar tekjuskerðingar og fátækt er staðreynd hér á landi, þótt mismunandi séu skoðanirnar og segja má að sitt sýnist hverjum í þeim efnum. Fyrirsagnir í fjölmiðlum fyrir ári síðan voru á þá leið að ríkið hefði aldrei varið meiru til almannatryggingakerfisins, en af hverju heyrast æ fleiri raddir þeirra sem telja að ekki sé rétt gefið. Ómaklegar eru einnig bótasviksumræður sem loða vill í tengslum við örorkulífeyrisþega, en það ýtir undir staðalmyndir þeirra sem svindlara og byrði. Bætt kjör öryrkja hafa verið sett fram í kosningabaráttum ýmissa flokka þeim til fylgisauka en hvar eru efndirnar, vonum að nú verði það ekki eina ferðina enn, bara allt í plati. Ekki skal gleyma því að þingmenn fengu ríflega kauphækkun degi eftir úrslit síðustu kosninga sem námu tugum prósenta og hvort svo verði raunin á ný er ekki vitað. Eru það skilaboðin, eitt fyrir mig en annað fyrir þig? Komið hefur fram í fjölmiðlum að í skýrslu hagdeildar ASÍ um skattbyrði launafólks á árunum 1998 til 2016 hafi skattbyrði aukist í öllum tekjuhópum á tímabilinu frá 1998 til 2016 og mest hjá þeim tekjulægstu en megin-ástæðurnar fyrir aukinni skattbyrði eru, samkvæmt skýrslunni, þær að persónuafsláttur hefur ekki fylgt launaþróun sem hefur aukið skattbyrði lægri launa mest. Gleymum ekki að ráðstöfunartekjurnar duga vart til framfærslu þar sem hár hluti þeirra fer í greiðslu húsnæðis og sérstaklega á erfiðum leigumarkaði. Málefni öryrkja eiga að hljóta hljómgrunn hjá stjórnvöldum og samfélaginu í heild, ekki líta undan og þykjast ekki sjá hvernig málum er háttað. Við vitum aldrei hvað er handan við hornið, hver sem er getur bæst í þeirra raðir. Flokkur fólksins vill að öryrkjum verði tryggð mannsæmandi afkoma svo að þeir geti lifað með reisn. Kjósum X F. Höfundur er í 8. sæti á lista Flokks fólksins í Suðurkjördæmi.
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun