Blysin og brennivínið Ívar Halldórsson skrifar 8. ágúst 2017 05:00 Fyrsta fréttin sem ég heyrði á sunnudagsmorgni kom mér ekki beint á óvart þótt sláandi væri. Allt tiltækt lið lögreglu kallað út á Flúðir vegna óspekta mótsgesta. Fréttir af ofbeldi, ofdrykkju, kynferðisbrotum og fíkniefnaneyslu um Verslunarmannahelgi er því miður löngu orðinn fastur liður og fylgifiskur fjölmennra skemmtana. Það hefur einhvern veginn þróast þannig að áfengi er orðið í huga allt of margra, lykillinn að gleði og góðri skemmtun - að án áfengis sé ekki hægt að lyfta sér almennilega upp. Getur verið að við séum að senda yngri kynslóðinni röng skilaboð með okkar eigin hegðun á góðra vina stund? Það gæti reyndar verið athyglisvert ef gerð yrði aldursskipt könnun á því hversu margir sleppa því að neyta áfengis um Verslunarmannahelgi. Hversu stórt hlutfall skyldi treysta sér til að skemmta sér almennilega án þess að detta í það? „Það læra börnin sem fyrir þeim er haft“, segir máltækið. Ef yngri kynslóðin lítur á áfengi og aðra vímugjafa sem ómissandi hluta af góðri skemmtun, þurfum við kannski að líta í eigin barm og skoða skilaboðin sem við höfum verið, og erum að senda henni í dag með okkar eigin áherslum og hegðun á tyllidögum. Erum við t.d. að hvetja ungu kynslóðina til dáða þegar við syngjum hástöfum “Við drekkum Jameson”, “Der var brændevin i flasken da vi kom”, “Á Spáni er gott að djamma og djúsa” og aðra fyllerísvísur á mannamótum? Hvaða skilaboð erum við að senda? Við getum alla vega ekki verið hissa á óábyrgri hegðun þegar við höfum sent skýr skilaboð um að fjörið sé fólgið í því að vera nógu fullur. Ég á fimm börn sem eru öll komin yfir unglingsaldurinn. Á hverju ári hafa þessir frábæru einstaklingar, sem ég er auðvitað óendanlega stoltur af, öll skemmt sér konunglega um Verslunarmannahelgar, vakað með vinum sínum langt fram á nótt og fríkað út með fulla meðvitund án þess að drekka dropa af áfengi eða neyta nokkurra vímuefna. Eftir slíkar helgar hafa þau allsgáð ævinlega munað eftir öllu sem gerðist og sögurnar sem maður heyrir í kjölfarið eru stórskemmtilegar og alls ekki til að skammast sín yfir. Þessa Verslunarmannahelgi stýrðu einmitt tvö af mínum börnum (sem eru auðvitað engin börn lengur) glæsilegri unglingadagskrá við mjög góðar undirtektir viðstaddra á vímuefnalausri hátíð í Kirkjulækjarkoti þar sem þúsundir manns komu saman til að skemmta sér edrú. Dúndrandi tónlist, skemmtiatriði og óvæntar uppákomur á sviðinu langt fram eftir og viðstaddir skemmtu sér konunglega. Það er einstakt að upplifa slíka stemmningu þegar maður veit að það er ekki áfenginu að þakka að fólk sé létt. Fólk er það sjálft, sýnir sínar bestu hliðar og engin hætta á að hlutir fari úr böndunum á þessari hátíð sem haldin er árlega í fallegu umhverfi Fljótshlíðarinnar. Þessa hátíð sækir fólk úr öllum stéttum samfélagsins. Fagmennskan er þar alls staðar í fyrirrúmi og eru aðstæður og umgjörð svo sannarlega til fyrirmyndar. Fyrsta flokks tónlist undir stjórn Óskars Einarssonar og Gospelkórs Fíladelfíu kemur mótsgestum í góðan gír. Biggi lögga annast nú öryggis- og umgengnismál á svæðinu og óhætt að segja að umgengnin sé þar ávallt til fyrirmyndar - ólíkt þeim hryllingi og sóðaskap sem við blasti í fréttamyndum frá Flúðum, í kvöldfréttum Stöðvar 2 á sunnudagskvöldinu. Þau kristnu gildi sem fjölmenn hátíð hvítasunnumanna um Verslunarmannahelgina byggir á, virðast alla vega ná að stýra hátíðinni listilega fram hjá ofbeldi, kynferðislegri misnotkun og allri óábyrgri hegðun. Það hefur alla vega aldrei borist slæm frétt af þeirri hátíð til þessa og er vert að hrósa þeim sem standa að þeirri hátíð fyrir vel heppnaða fjölskylduhátíð. Kannski þarf sorgin ekki endilega að vera fastur fylgifiskur hátíða sem eiga auðvitað fyrst og fremst að einkennast af gleði og góðra vina fundum. Það kann varla góðri lukku að stýra þegar stór fjöldi fólks mætir á mannamót til að missa stjórn á sér vísvitandi með hjálp alls kyns vímugjafa. Kannski er eitthvað vit í visku þeirri þeim sem finna má í Biblíu kristinna manna eftir allt saman: „Gefur lindin úr sama uppsprettuauga bæði ferskt og beiskt vatn?“ Við vitum að óhófleg neysla áfengis hefur fjötrað svo margra en engu að síður teljum við þennan fjanda besta vin okkar og hreint ómissandi þegar við viljum upplifa frelsi í fjölmenni. Við erum svolítið „dum i hovedet“ stundum – og svo erum við alltaf hissa á að við skulum uppskera eins og við sáum. Við þurfum að lesa betur skilaboðin sem við erum að senda áður en þau berast til þeirra sem líta upp til okkar og leita til okkar eftir leiðsögn. Það var þó mjög ánægjulegt að frétta á mánudagsmorgninum að t.d. þjóðhátíðin í Eyjum hafi þó ekki dregið jafn stóran dilk á eftir sér og oft áður þrátt fyrir metaðsókn. Hegðun mótsgesta virtist betri að mati lögreglu og er það hughreystandi. Það er því ljóst að ekki þarf brennivín og aðra vímugjafa til að njóta hátíðarstunda í Herjólfsdal um Verslunarmannahelgi. Umgjörð hátíðarinnar er öll svo mögnuð og meiriháttar og einfaldlega sorglegt þegar óábyrgri hegðun gesta tekst að varpa ljótum skugga á frábæra hátíð. Hátíðin er upplifun á heimsmælikvarða og ævintýralegt að sjá og heyra mannmergðina syngja saman í brekkunni gæsahúðar-lög eins og „Þar sem hjartað slær“ í rauðri birtu blysanna sem loguðu töfrandi og tignarleg í bakgrunninum. Enn hátíðlegasta stundin að mínu mati, og að því er virðist margra annara, var þó að heyra mannhafið syngja þjóðsöng okkar Íslendinga og lofa af krafti Guðs vors lands einum rómi; af hjarta og sál. Á þeirri stundu varð ég vongóður um framhaldið. Kannski eru við að átta okkur að það er betra að njóta lífsins allsgáð og fara þannig ekki á mis við stóru stundirnar. Hugsanlega er eitthvað annað og himneskara en áfengið sem betur sameinar okkur Íslendingana, og freistar þess enn að færa þjóð okkar fjötralaust frelsi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ívar Halldórsson Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Fyrsta fréttin sem ég heyrði á sunnudagsmorgni kom mér ekki beint á óvart þótt sláandi væri. Allt tiltækt lið lögreglu kallað út á Flúðir vegna óspekta mótsgesta. Fréttir af ofbeldi, ofdrykkju, kynferðisbrotum og fíkniefnaneyslu um Verslunarmannahelgi er því miður löngu orðinn fastur liður og fylgifiskur fjölmennra skemmtana. Það hefur einhvern veginn þróast þannig að áfengi er orðið í huga allt of margra, lykillinn að gleði og góðri skemmtun - að án áfengis sé ekki hægt að lyfta sér almennilega upp. Getur verið að við séum að senda yngri kynslóðinni röng skilaboð með okkar eigin hegðun á góðra vina stund? Það gæti reyndar verið athyglisvert ef gerð yrði aldursskipt könnun á því hversu margir sleppa því að neyta áfengis um Verslunarmannahelgi. Hversu stórt hlutfall skyldi treysta sér til að skemmta sér almennilega án þess að detta í það? „Það læra börnin sem fyrir þeim er haft“, segir máltækið. Ef yngri kynslóðin lítur á áfengi og aðra vímugjafa sem ómissandi hluta af góðri skemmtun, þurfum við kannski að líta í eigin barm og skoða skilaboðin sem við höfum verið, og erum að senda henni í dag með okkar eigin áherslum og hegðun á tyllidögum. Erum við t.d. að hvetja ungu kynslóðina til dáða þegar við syngjum hástöfum “Við drekkum Jameson”, “Der var brændevin i flasken da vi kom”, “Á Spáni er gott að djamma og djúsa” og aðra fyllerísvísur á mannamótum? Hvaða skilaboð erum við að senda? Við getum alla vega ekki verið hissa á óábyrgri hegðun þegar við höfum sent skýr skilaboð um að fjörið sé fólgið í því að vera nógu fullur. Ég á fimm börn sem eru öll komin yfir unglingsaldurinn. Á hverju ári hafa þessir frábæru einstaklingar, sem ég er auðvitað óendanlega stoltur af, öll skemmt sér konunglega um Verslunarmannahelgar, vakað með vinum sínum langt fram á nótt og fríkað út með fulla meðvitund án þess að drekka dropa af áfengi eða neyta nokkurra vímuefna. Eftir slíkar helgar hafa þau allsgáð ævinlega munað eftir öllu sem gerðist og sögurnar sem maður heyrir í kjölfarið eru stórskemmtilegar og alls ekki til að skammast sín yfir. Þessa Verslunarmannahelgi stýrðu einmitt tvö af mínum börnum (sem eru auðvitað engin börn lengur) glæsilegri unglingadagskrá við mjög góðar undirtektir viðstaddra á vímuefnalausri hátíð í Kirkjulækjarkoti þar sem þúsundir manns komu saman til að skemmta sér edrú. Dúndrandi tónlist, skemmtiatriði og óvæntar uppákomur á sviðinu langt fram eftir og viðstaddir skemmtu sér konunglega. Það er einstakt að upplifa slíka stemmningu þegar maður veit að það er ekki áfenginu að þakka að fólk sé létt. Fólk er það sjálft, sýnir sínar bestu hliðar og engin hætta á að hlutir fari úr böndunum á þessari hátíð sem haldin er árlega í fallegu umhverfi Fljótshlíðarinnar. Þessa hátíð sækir fólk úr öllum stéttum samfélagsins. Fagmennskan er þar alls staðar í fyrirrúmi og eru aðstæður og umgjörð svo sannarlega til fyrirmyndar. Fyrsta flokks tónlist undir stjórn Óskars Einarssonar og Gospelkórs Fíladelfíu kemur mótsgestum í góðan gír. Biggi lögga annast nú öryggis- og umgengnismál á svæðinu og óhætt að segja að umgengnin sé þar ávallt til fyrirmyndar - ólíkt þeim hryllingi og sóðaskap sem við blasti í fréttamyndum frá Flúðum, í kvöldfréttum Stöðvar 2 á sunnudagskvöldinu. Þau kristnu gildi sem fjölmenn hátíð hvítasunnumanna um Verslunarmannahelgina byggir á, virðast alla vega ná að stýra hátíðinni listilega fram hjá ofbeldi, kynferðislegri misnotkun og allri óábyrgri hegðun. Það hefur alla vega aldrei borist slæm frétt af þeirri hátíð til þessa og er vert að hrósa þeim sem standa að þeirri hátíð fyrir vel heppnaða fjölskylduhátíð. Kannski þarf sorgin ekki endilega að vera fastur fylgifiskur hátíða sem eiga auðvitað fyrst og fremst að einkennast af gleði og góðra vina fundum. Það kann varla góðri lukku að stýra þegar stór fjöldi fólks mætir á mannamót til að missa stjórn á sér vísvitandi með hjálp alls kyns vímugjafa. Kannski er eitthvað vit í visku þeirri þeim sem finna má í Biblíu kristinna manna eftir allt saman: „Gefur lindin úr sama uppsprettuauga bæði ferskt og beiskt vatn?“ Við vitum að óhófleg neysla áfengis hefur fjötrað svo margra en engu að síður teljum við þennan fjanda besta vin okkar og hreint ómissandi þegar við viljum upplifa frelsi í fjölmenni. Við erum svolítið „dum i hovedet“ stundum – og svo erum við alltaf hissa á að við skulum uppskera eins og við sáum. Við þurfum að lesa betur skilaboðin sem við erum að senda áður en þau berast til þeirra sem líta upp til okkar og leita til okkar eftir leiðsögn. Það var þó mjög ánægjulegt að frétta á mánudagsmorgninum að t.d. þjóðhátíðin í Eyjum hafi þó ekki dregið jafn stóran dilk á eftir sér og oft áður þrátt fyrir metaðsókn. Hegðun mótsgesta virtist betri að mati lögreglu og er það hughreystandi. Það er því ljóst að ekki þarf brennivín og aðra vímugjafa til að njóta hátíðarstunda í Herjólfsdal um Verslunarmannahelgi. Umgjörð hátíðarinnar er öll svo mögnuð og meiriháttar og einfaldlega sorglegt þegar óábyrgri hegðun gesta tekst að varpa ljótum skugga á frábæra hátíð. Hátíðin er upplifun á heimsmælikvarða og ævintýralegt að sjá og heyra mannmergðina syngja saman í brekkunni gæsahúðar-lög eins og „Þar sem hjartað slær“ í rauðri birtu blysanna sem loguðu töfrandi og tignarleg í bakgrunninum. Enn hátíðlegasta stundin að mínu mati, og að því er virðist margra annara, var þó að heyra mannhafið syngja þjóðsöng okkar Íslendinga og lofa af krafti Guðs vors lands einum rómi; af hjarta og sál. Á þeirri stundu varð ég vongóður um framhaldið. Kannski eru við að átta okkur að það er betra að njóta lífsins allsgáð og fara þannig ekki á mis við stóru stundirnar. Hugsanlega er eitthvað annað og himneskara en áfengið sem betur sameinar okkur Íslendingana, og freistar þess enn að færa þjóð okkar fjötralaust frelsi.
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun